Ajawule pa ndandanda

YAKUSALIWUSYAGA ŴACHINYAMATA

Ana Mpaka Ndende Chichi Naga Ngwete Nganisyo Syakusaka Kuliwulaga?

Ana Mpaka Ndende Chichi Naga Ngwete Nganisyo Syakusaka Kuliwulaga?

 Jwachinyamata jwine lina lyakwe Jonathan jwaŵechete kuti,Yaka yipiteyo, nalagaga mnope nganisyo mwamti yaliji mpela ngukamula masengo gakusimisya chilangali cha moto lisiku lililyose. Mundaŵijo naganisisye yakwamba kuliwulaga. Nambo kusala yisyene ngaŵa kuti nasakaga kuwa, chanasakaga ni chakuti ngagambaga kulaga.”

 Kuwungunya kwine kukwatendekwe pa ŵanache ŵa ku sekondale ŵakwana 14,000, kwalosisye kuti mwanache jumo pa ŵanache msano ŵaliwose pakwete paganisisye yakuliwulaga mkati mwa miyesi 12 jipiteji. a Nambo ana mpaka atende chichi naga akuganisya yakuliwulaga?

  •   Alinde kaje. Mmalo mwakuwutuchila kutendapo kandu, apate ndaŵi jakuganichisya. Yili yisyene kuti yakusawusyayo mpaka yiŵe yekulungwa, nambo pana yine yampaka atende yakwakamuchisya kumalana ni yakusawusyayo.

 Yakusawusya yine mpaka yatendekasye kulipikana mpela kuti atanjile mu lwawu. Nambo amanyilile kuti ndaŵi sine ŵanduwe tukusagamba kujigalika nganisyo ni mwatukupikanila, mwine ligongo lyakuti tukuyiwona yindu yine mwakulemwecheka. Amanyilile kuti pana matala gampaka gakamuchisye kumalana ni yakusawusyayo. Soni komboleka kupata chikamuchisyo chambone mwachitema kulekangana ni kuliwulaga.

  •  Mfundo ja m’Baibulo: “Yakusawusya yakulekanganalekangana yikutukanganika mnope, nambo ngaŵa mpaka kulepela kwenda. Tukumalaga lunda, nambo ngaŵa mpaka kusoŵa pakamula.”—2 Akolinto 4:8.

     Yampaka atende: Naga akusalaga kaŵilikaŵili ni nganisyo syakusaka kuliwulaga, alinje kuganichisya matala gane gampaka gakamuchisye kumalana ni nganisyo syelesi. Komboleka kwajimbila ŵandu ŵakusakamuchisya ŵandu ŵakusaka kuliwulaga kapena ŵachipatala ŵakusakamuchisyaga naga patendekwe ngosi. Jemanjaji ŵalijiganyisye yampaka atende pakwakamuchisya wawojo, soni akusaŵaga ŵakusachilila kwakamuchisya.

  •   Alinje kumsalila jwine. Amanyilile kuti pana ŵandu ŵakusiŵanonyelaga ŵawojo soni ŵampaka ŵakamuchisye. Jemanjaji mpaka aŵe achimjawo soni ŵachibale ŵawo. Komboleka kuti jemanjaji ngakumanyilila kuti ŵawojo akusimana ni yakusawusya. Nambo mpaka ayimanye naga wawojo akwasalila.

 Amanyilile kuti ndaŵi sine mundu kuti akomboleje kulola chenene akusasosekwa magalasi ga meso. Myoyo nombe najo mjetu, mpaka atukamuchisye kuti tutande kuyiwona yakusawusya yetuyo mwakuŵajilwa soni kumalana ni nganisyo syakuliwulaga.

  •  Mfundo ja m’Baibulo: “M’mbusanga . . . ŵapagwile kuti atukamuchisye pa ndaŵi ja yisawusyo.”—Misyungu 17:17.

     Yampaka atende: Mpaka atande kumsalila mjawo kuti: “Une ngulaga ni nganisyo syakulemwecheka. Ana mpaka namsalile yayikulagasya nganisyo?” Kapena mpaka atande mwakumsalila kuti: “Ngulaga ni chakusawusya chine changuchiwona kuti nganimba ngombwele kumalana nacho jika. Ana mpaka yikomboleche kungamuchisya?”

  •   Ajawule kuchipatala. Kulagasika nganisyo mpaka kumtendekasye mundu kuganisya kuti bola agambe kuwa. Yilitu yakomboleka kumalana ni kulagasika nganisyo.

 Liwundika likusamtendekasya mundu kuti akayisakaga yakulya. Kulagasika nganisyo soni mpaka kumtendekasye mundu kusaka kuti agambe kuwa. Yindu yosopeyeneyi yili yakomboleka kumalana nayo.

  •  Mfundo ja m’Baibulo: “Ŵandu ŵambonembonepe ŵangasosekwa dokotala, nambo ŵakulwala.”—Mateyu 9:12.

     Yampaka atende: Agoneje mwakwanila, atendeje masewelo gakulimbisya chilu soni alyeje yakulya ya magulu. Mwachiŵelele chilu chawo mpaka yikwaye kaganisye kawo.

  •   Lipopelo. Baibulo jikusasala kuti Mkupanganya jwetu, “ali jwamkulungwa kujipunda mitima jetu, soni akusamanyilila yosope.” (1 Yohane 3:20) Akusosekwa apopeleje kwa jwalakwe. Pakupopela akamulichisyeje masengo lina lyakuti Yehofa soni amsalileje Yehofajo yosope yayili mumtima mwawo.

 Yakusawusya yine nganawa akombwele kumalana nayo jikape. Yehofa jwali Mkupanganya jwetu ali jwakusachilila kutukamuchisya.

  •  Mfundo ja m’Baibulo: “Mkadandawulaga ni kandu kane kalikose. Nambo pa chilichose mumsalileje Mlungu yakuŵenda yenu yosope mwipopelo, soni mpopeleje kwa jwalakwejo mwakuchondelela soni mwakuyamichila. Pambesi pakwe, mtendele wa Mlungu wele ukusapunda kupikanichisya yindu kulikose wuchichenjela mitima jenu soni nganisyo syenu.”—Afilipi 4:6, 7.

     Yampaka atende: Pakumsalila Yehofa yakusawusya yawo, alinjeje soni amyamichileje Yehofa pa yindu yambone yaŵatendele. (Akolose 3:15) Kuyamichila kuchakamuchisya kuti aganichisyeje yindu yambone pa umi wawo.

 Naga akuganisya kuti kutama ni umi nganikuŵa kwakusosekwa, akusosekwa apate chikamuchisyo. Jonathan jwatite: “Nasosekwaga kuti mbechetaneje ni achinangolo ŵangu kuti mbate chikamuchisyo chakuchipatala. Apano ngusimana chenene. Atamose kuti ndaŵi sine yikusiyisawusya yindu yine nambope ngangusakola nganisyo syakusaka kuliwulaga.

a Kuwungunyaku kwatendekwe mu 2019 ni wa U.S. Centers for Disease Control and Prevention.