1, 2. Zwi vhonala uri Petro o vha o fulufhela uri hu ḓo itea mini musi Yesu a tshi amba e ngei Kapernaume, fhedzi ha itea mini?

PETRO o vha a tshi khou vhilaela musi o lavhelesa vhathu vhe vha vha vho thetshelesa Yesu. Vho vha vhe sinagogoni ngei Kapernaume. Petro o vha a tshi dzula muḓini wonoyo; bindu ḽawe ḽa u rea khovhe ḽo vha ḽi henefho, khunzi-khunzini ya devhula ha Lwanzhe lwa Galilea; vhunzhi ha khonani dzawe, mashaka na vhashumisani nae vha zwa mabindu vho vha vha tshi dzula henefho. A zwi timatimisi uri Petro o vha a tshi humbula uri na vhathu vha muḓini wa hawe vha ḓo dzhia Yesu nga nḓila ine a mu dzhia ngayo na uri vha ḓo takalela u guda nga ha Muvhuso wa Mudzimu kha onoyo mugudisi muhulwane u fhira vhoṱhe. A zwo ngo itea nga u ralo ḽeneḽo ḓuvha.

² Vhanzhi vho litsha u thetshelesa. Vhaṅwe vho gungulela nṱha, vha hanedza zwe Yesu a vha a tshi khou zwi amba. Naho zwo ralo, tshe tsha ita uri Petro a vhilaele vhukuma ndi nḓila ye vhaṅwe vhafunziwa vha Yesu vha aravha ngayo. Vho vha vha songo tsha takala u fana na kale musi vha tshi guda ngoho ine ya vha na zwithu zwiswa zwa ndeme. Zwino vho vhonala vho dinalea, vho sinyuwa. Vhaṅwe vho amba uri zwine Yesu a zwi amba zwi a tshuwisa. Nge vha vha vha si tsha ṱoḓa u thetshelesa, vha mbo ḓi bva vha fhela sinagogoni—nahone vha si tsha tevhela Yesu.—Vhalani Yohane 6:60, 66.

3. Lutendo lwa Petro lwo mu thusa uri a ite mini lunzhi-lunzhi?

³ Tsho vha tshi tshifhinga tshi konḓaho kha Petro na vhaapostola ngae. Petro ho ngo pfesesa nga vhuḓalo zwe Yesu a zwi amba ḽeneḽo ḓuvha. A zwi timatimisi uri o zwi ṱhogomela uri muthu a nga khukhuliswa nga zwe Yesu a zwi amba, arali a zwi dzhia nga ho livhaho. Petro o vha a tshi ḓo ita mini? Lwo vha lu si lwa u thoma u fulufhedzea hawe kha Muṋe wawe hu tshi lingwa; nahone lwo vha lu si lwa u fhedza. Kha ri vhone nḓila ye lutendo lwa Petro lwa mu thusa ngayo uri a dzule a tshi fulufhedzea hu sa londwi dzenedzo khaedu.

4, 5. Yesu o ita hani zwithu nga nḓila yo fhambanaho na ye vhathu vha vha vho i lavhelela?

⁴ Kanzhi Petro o vha a tshi mangadzwa nga zwine Yesu a zwi ita na u zwi amba. Nga zwiṅwe zwifhinga, Muṋe wawe o vha a tshi amba  na u ita zwithu nga nḓila yo fhambanaho na ye vhathu vha vha vho i lavhelela. Nga tsha-mulovha, Yesu o vha a tshi kha ḓi tou bva u kanzwa gogo. Nga murahu ha zwenezwo, vhathu vha lingedza u mu ita khosi. Fhedzi a mangadza vhanzhi nge a ṱuwa vhukati havho, a vhudza vhafunziwa vhawe uri vha ṋamele tshikepe nahone vha alavhe vha livhe thungo ya Kapernaume. Vhusiku honoho musi vhafunziwa vhawe vha tshi khou alavha, Yesu a dovha a vha mangadza nga u tshimbila nṱha ha maḓi nga musi wa ḓumbu Lwanzheni lwa Galilea, a gudisa Petro ngudo ya ndeme nga ha u vha na lutendo.

⁵ Nga matsheloni vha mbo ḓi zwi ṱhogomela uri ḽeneḽo gogo ḽo ṋamela zwikepe ḽa mbo ḓi vha tevhela. Zwi vhonala uri vhenevho vhathu vho vha vha tshi ṱoḓa uri Yesu a dovhe a vha ṋee zwiḽiwa nga vhuṱolo, ho vha hu si nga nṱhani ha nḓala ya lwa muya. Yesu o vha kaidza nga nṱhani ha u funesa havho zwiḽiwa zwa ṋama. (Yoh. 6:25-27) O bvela phanḓa a tshi amba nga ha eneo mafhungo na sinagogoni ngei Kapernaume, henefho Yesu a funza ngoho ya ndeme ye ya tshuwisa vhathu.

6. Yesu o ṋea tshifanyiso tshifhio nahone vhathetshelesi vhawe vho aravha hani?

⁶ Yesu o vha a sa ṱoḓi uri vhathu vha mu dzhie sa muthu ane a kanzwa vhathu nga zwiḽiwa zwa ṋama, fhedzi o vha a tshi ṱoḓa uri vha mu dzhie sa muthu ane a ṋea zwiḽiwa zwa muya zwi bvaho ha Mudzimu, ane vhutshilo na lufu lwawe zwa ḓo vulela vhathu tshibuli tsha uri vha wane vhutshilo vhu sa fheli. Nga zwenezwo, a ita tshifanyiso a ḓivhambedza na mana, tshinkwa tshe tsha bva ṱaḓulu misini ya Mushe. Musi vhaṅwe vha tshi hanedza yeneyo mbuno, a shumisa tshifanyiso tshi pfalaho zwavhuḓi, a ṱalutshedza uri zwo vha zwi tshi ṱoḓea uri vha ḽe ṋama yawe nahone vha nwe malofha awe u itela uri vha wane vhutshilo. Zwithu zwo tshinyala zwi tshi ḓa henefha. Vhaṅwe vha ri: “Mafhungo aya a a tshuwisa; ndi nnyi ane a nga a thetshelesa?” Vhunzhi ha vhafunziwa vha Yesu vha si tsha mu tevhela. *—Yoh. 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Ndi mini zwe Petro a vha a sa athu zwi pfesesa nga ha Yesu? (b) Petro o aravha hani mbudziso ye Yesu a i vhudzisa vhaapostola?

⁷ Petro o vha a tshi ḓo ita mini? Na ene u tea u vha o ḓaḓiswa nga zwe Yesu a zwi amba. O vha a sa athu pfesesa uri Yesu u tea u fa u itela uri a ite zwi funwaho nga Mudzimu. Naa Petro o lingea uri a litshe u tevhela Yesu u fana na vhafunziwa vhane vha shandu-shandula mavhonele avho, vhe vha mu ṱutshela ḽeneḽo ḓuvha? Hai; hu na tshiṅwe tshithu tsha ndeme tshe tsha ita uri Petro a sa fane na vhenevho vhanna. Tsho vha tshi mini?

⁸ Yesu a rembulutshela kha vhaapostola vhawe a ri: “Naa na inwi ni khou ṱoḓa u ṱuwa?” (Yoh. 6:67) O vha a tshi khou amba na vha 12, fhedzi ndi Petro we a fhindula. O vha a tshi anzela u ita nga u ralo.  Petro a nga kha ḓi vha o vha e ene muhulwane khavho vhoṱhe. Hu sa londwi zwenezwo, ndi ene we a vha a tshi anzela u bula maḓipfele awe u fhira vhoṱhe kha tshenetsho tshigwada; zwi vhonala uri Petro o vha a sa timatimi u amba zwi re muhumbuloni wawe. Kha enea mafhungo, zwe zwa vha zwi muhumbuloni wawe ndi maipfi avhuḓi a sa hangwei ane a ri: “Murena, ri ḓo ṱuwa ra ya ha nnyi? Ndi iwe ane wa vha na mafhungo a vhutshilo vhu sa fheli.”—Yoh. 6:68.

9. Petro o sumbedza hani u fulufhedzea kha Yesu?

⁹ Naa eneo maipfi ha ni kwami mbilu? Lutendo lwe Petro a vha e nalwo kha Yesu lwo mu ita uri a vhe na pfaneleo yavhuḓi vhukuma—u fulufhedzea. Petro o zwi vhona zwavhuḓi uri Yesu ndi ene Mutshidzi e eṱhe o rumiwaho nga Yehova na uri Yesu o vha a tshi tshidza nga mafhungo awe—zwine a zwi funza nga ha Muvhuso wa Mudzimu. Petro o vha a tshi zwi ḓivha uri naho ho vha hu na zwithu zwine a si zwi pfesese, ho vha hu si na hune a nga ya hone arali a tshi ṱoḓa uri Mudzimu a mu tonde nahone a mu fhaṱutshedze nga u mu ṋea vhutshilo vhu sa fheli.

10. Ri nga edzisa hani u fulufhedzea hu ngaho ha Petro ṋamusi?

¹⁰ Naa ni ḓipfa nga yeneyo nḓila? Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhathu vhanzhi ṋamusi shangoni vha amba uri vha funa Yesu, fhedzi a vha fulufhedzei khae. U itela uri ri fulufhedzee zwa vhukuma kha Kristo Yesu, ri tea u funa pfunzo dzawe u fana na Petro. Ri tea u dzi guda, u dzi pfesesa na u tshila u tendelana nadzo—na musi ri sa dzi pfesesi kana dzi sa tendelani na zwine ra zwi funa. Arali ra fulufhedzea ri nga vha na fulufhelo ḽa u wana vhutshilo vhu sa fheli vhune Yesu a ṱoḓa uri ri vhu wane.—Vhalani  Psalme ya 97:10.

11. Yesu o ya ngafhi na vhatevheli vhawe? (Sedzani na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.)

¹¹ Nga murahunyana ha ḽeneḽo ḓuvha ḽe vha vha vho farakanea, Yesu o fara lwendo lulapfu na vhaapostola vhawe na vhaṅwe vhafunziwa, vha ya thungo ya devhula. Ṱhodzi ya Thavha ya Herimoni ye ya vha yo fukedzwa nga gambogo, devhula-bvungwi ha Shango ḽo Fulufhedziswaho, nga zwiṅwe zwifhinga yo vha i tshi vhonala musi muthu e Lwanzheni lwa Galilea lu re na maḓi o kunaho. Vhulapfu ha yeneyo thavha ho thoma u vhonala nga zwiṱuku nga zwiṱuku, zwihuluhulu musi tshenetsho tshigwada tshi tshi khou sendela, tshi tshi khou gonya zwikwara zwa miḓana i re tsini na Kesarea Filipi. * Musi vhe henefho fhethu havhuḓi, hune muthu a kona u vhona tshipiḓa tsha tshipembe tsha Shango ḽo Fulufhedziswaho, Yesu o vhudzisa vhatevheli vhawe mbudziso ya ndeme.

12, 13. (a) Ndi ngani Yesu o vha a tshi ṱoḓa u ḓivha uri gogo ḽi humbula uri ndi ene nnyi? (b) Zwe Petro a zwi vhudza Yesu zwi sumbedza hani uri u na lutendo lwa vhukuma?

 ¹² O vhudzisa a ri: “Gogo ḽi ri ndi nṋe nnyi?” Nga maṱo a muhumbulo ri nga vhona Petro o lavhelesa Yesu we a vha a tshi ṱoḓa u ḓivha, a vhona vhuthu, maanḓa na vhuṱali zwine Muṋe wawe a vha nazwo. Yesu o vha a tshi ṱoḓa u ḓivha zwine vhathetshelesi vhawe vha zwi amba nga ha zwe vha zwi vhona na u zwi pfa nga hae. Vhafunziwa vha Yesu vho fhindula yeneyo mbudziso, vha amba maṅwe mahumbulele o khakheaho ane vhathu vha vha nao nga ha zwine a vha zwone. Fhedzi Yesu o vha a tshi ṱoḓa u ḓivha zwo engedzeaho. Naa vhatevheli vhawe vha tsini-tsini vho vha vha tshi mu dzhia nga yeneyo nḓila? A vhudzisa a ri: “Inwi ni ri ndi nṋe nnyi?”—Luka 9:18-20.

¹³ Ndi Petro we a dovha a fhindula nga u ṱavhanya. O amba nga nḓila i pfalaho na nga tshivhindi u itela u sumbedza zwe vhunzhi ha vhathu vha vha vha tshi zwi humbula. O ri: “Ndi iwe Kristo, Murwa wa Mudzimu a tshilaho.” Edzani u humbula nḓila ye Yesu a ṅwethuwa ngayo musi a tshi khou khoḓa Petro nga lufuno. Yesu o humbudza Petro uri a si muthu, fhedzi ndi Yehova Mudzimu we a ita uri yeneyi ngoho ya ndeme i pfeseswe nga vhathu vha re na lutendo lwa vhukuma. Petro o kona u pfesesa iṅwe ya ngoho dza ndeme vhukuma dze Yehova a vha a sa athu dzi dzumbulula—u ṱalulwa ha Messia kana Kristo we a fulufhedziswa u bva kale!—Vhalani Mateo 16:16, 17.

14. Ndi dzifhio ndugelo dza ndeme dze Yesu a dzi ṋea Petro?

¹⁴ Onoyu Kristo ndi ene we vhuporofita ha kale ha amba uri ndi tombo ḽine ḽa ḓo laṱwa nga vhafhaṱi. (Ps. 118:22; Luka 20:17) Yesu o shumisa honoho vhuporofita u dzumbulula uri Yehova u ḓo tika tshivhidzo kha ḽeneḽo tombo ḽe Petro a ḽi ṱalula. Nga zwenezwo, a ṋea Petro ndugelo dza ndeme vhukuma kha tshenetsho tshivhidzo. Ho ngo ṋea Petro vhuimo vhuhulwane u fhira vhaṅwe vhaapostola samusi vhaṅwe vha tshi humbula nga u ralo, fhedzi o mu hwesa vhuḓifhinduleli. O ṋea Petro “khoṋo dza Muvhuso.” (Mat. 16:19) Petro o vha a tshi ḓo vha na ndugelo ya u vulela vhathu vha tshaka tharu fulufhelo ḽa u dzhena Muvhusoni wa Mudzimu—vha u thoma ndi Vhayuda, ha tevhela Vhasamaria nahone magumoni ha vha Vhannḓa kana vhathu vha si Vhayuda.

15. Ndi mini zwo itaho uri Petro a kaidze Yesu nahone o ri mini?

¹⁵ Naho zwo ralo, nga murahu Yesu o amba uri vho ṋewaho zwinzhi vha ḓo ḓifhindulela kha zwinzhi nahone ngoho ya eneo maipfi yo vhonala kha mafhungo a Petro. (Luka 12:48) Yesu o bvela phanḓa  a tshi dzumbulula ngoho dza ndeme nga ha Messia, u katela na ngoho ya uri o vha a tshi ḓo shengela nahone a fela ngei Yerusalema. Eneo mafhungo o ṱungufhadza Petro. A vhidzela Yesu thungo nahone a mu kaidza a ri: “Ḓiṱhogomele Murena; hezwi zwithu zwi nga si itee kha iwe.”—Mat. 16:21, 22.

16. Yesu o khakhulula hani Petro nahone roṱhe ri nga guda mini kha maipfi a Yesu?

¹⁶ Petro a nga vha o humbula uri u khou thusa Yesu, nga zwenezwo a nga vha o mangadzwa nga nḓila ye Yesu a fhindula ngayo. A furalela Petro, a sedza vhafunziwa vhoṱhe—vhe khamusi na vhone vha vha vha tshi khou humbula zwi fanaho—nahone a ri: “Nṱutshele Sathane! U ḓo nkhukhulisa ngauri zwine wa humbula ndi zwa vhathu, a si zwa Mudzimu.” (Mat. 16:23; Marko 8:32, 33) Maipfi a Yesu a na nyeletshedzo ya ndeme kha riṋe roṱhe. Zwi a leluwa u langwa nga mahumbulele a vhathu nṱhani ha mahumbulele a Mudzimu. Arali ra tevhela mahumbulele a vhathu, zwi nga ita uri ri ṱuṱuwedzele muthu uri a ite zwithu zwine zwa takadza Sathane nṱhani ha Mudzimu, naho ndivho yashu hu u mu thusa. Petro o aravha hani?

17. Yesu o vha a tshi khou amba mini musi a tshi vhudza Petro uri: “Nṱutshele Sathane”?

¹⁷ Petro u tea u vha o zwi ṱhogomela uri Yesu o vha a sa khou mu vhidza muthu muvhi u fana na Sathane Diabolo. Yesu o landula Sathane. (Mat. 4:10) Fhedzi o vha a sa khou landula Petro. Yesu o vhona pfaneleo dzavhuḓi kha onoyo muapostola, fhedzi o vha a tshi khou lugisa mavhonele o khakheaho e Petro a vha e nao kha eneo mafhungo. Petro o vha a tshi tea u litsha u vha tshikhukhuliso kha Muṋe wawe, nṱhani hazwo o vha a tshi tea u mu tikedza.

18. Petro o sumbedza hani uri u a fulufhedzea nahone ri nga mu edzisa hani?

¹⁸ Naa Petro o hanedza, a sinyuwa kana a ṅala? Hai; o ṱanganedza ndayo nga u ḓiṱukufhadza. Nga yeneyo nḓila a dovha a sumbedza uri u a fulufhedzea. Vhoṱhe vhane vha tevhela Kristo vha ḓo tea u ṋewa ndayo nga zwiṅwe zwifhinga. Ri ḓo bvela phanḓa ri na vhushaka ha tsini na Yesu Kristo na Yehova Mudzimu, Khotsi awe, arali fhedzi ra ṱanganedza ndayo nga u ḓiṱukufhadza nahone ra guda khayo.—Vhalani Mirero 4:13.

19. Ndi afhio mafhungo a mangadzaho e Yesu a a amba nahone Petro a nga vha o humbula mini?

¹⁹ Nga murahunyana ha zwenezwo, Yesu o dovha a amba maṅwe mafhungo a mangadzaho, o ri: “Ngoho ndi a ni vhudza uri hu na vhaṅwe  vho imaho henefha vhane vha sa ḓo fa vha songo thoma vha vhona Murwa-muthu a tshi ḓa e Muvhusoni wawe.” (Mat. 16:28) A zwi timatimisi uri eneo maipfi o ita uri Petro a ṱoḓe u ḓivha zwo engedzeaho. Yesu a nga vha o vha a tshi khou amba mini? Khamusi Petro o humbula uri ndayo ya maanḓa ye a ṋewa yone i nga vha i nḓila ya u mu vhudza uri a nga si vhuye a ṋewa ndugelo dzo khetheaho.

20, 21. (a) Ṱalusani bono ḽe Petro a ḽi vhona? (b) Nyambedzano ya vhathu vhe vha vhonala kha bono yo thusa hani u khakhulula Petro?

²⁰ Naho zwo ralo, nga murahu ha vhege, Yesu o dzhia Yakobo, Yohane na Petro a gonya navho “thavha ndapfu”—khamusi Thavha ya Herimoni, ye ya vha i vhukule ha khilomithara dzi si gathi. Zwi vhonala uri ho vha hu vhusiku, samusi vhenevho vhanna vhararu vho vha vho farwa nga khofhe. Fhedzi musi Yesu a tshi khou rabela, ha itea tshiṅwe tshithu tshe tsha ita uri khofhe dzavho dzi ṱhafhe.—Mat. 17:1; Luka 9:28, 29, 32.

²¹ Yesu o mbo ḓi thoma u shanduka phanḓa havho. Tshifhaṱuwo tshawe tsha thoma u penya sa tshedza tsha ḓuvha. Zwiambaro zwawe  zwa tshena sa tshedza. Ha bvelela vhathu vhavhili vhe na Yesu, muṅwe o vha a tshi imela Mushe nahone muṅwe a tshi imela Elia. Vha amba nae nga ha “u ṱuwa hawe he ha vha ho dzudzanywa uri hu ḓadzee Yerusalema”—zwine zwa vhonala zwi tshi ambela kha u fa na u vuswa hawe. Zwi khagala uri Petro o zwi vhona uri o vha o khakha vhukuma musi a tshi humbula uri Yesu o vha sa ḓo shengela nahone a fa!—Luka 9:30, 31.

22, 23. (a) Petro o sumbedza hani mafulufulu na lufuno? (b) Petro, Yakobo na Yohane vho lambedzwa hani honoho vhusiku?

²² Petro o ḓipfa a tshi kombetshedzea u shela mulenzhe kha ḽeneḽo bono ḽi songo ḓoweleaho—nahone khamusi a tshi ṱoḓa uri ḽi dzhie tshifhinga tshilapfu. Zwo vhonala u nga Mushe na Elia vha khou ṱutshela Yesu. Nga zwenezwo Petro a ri: “Mufunzi, ndi zwavhuḓi musi ri fhano, ngauralo kha ri athe madennde mararu, ḽiṅwe ḽi ḓo vha ḽau, ḽiṅwe ḽa vha ḽa Mushe, ḽiṅwe ḽa vha ḽa Elia.” Ndi zwa vhukuma uri vhenevho vhashumeli vhavhili vha Yehova vhe vha fa kale, vhe vha bvelela kha bono, vho vha vha sa ṱoḓi madennde. Petro o amba a songo thoma a humbula. Naho zwo ralo, ri a mu funa nga ṅwambo wa mafulufulu awe na lufuno lwawe.—Luka 9:33.

²³ Petro, Yakobo na Yohane vho dovha vha lambedzwa honoho vhusiku. Vho mbo ḓi tibedzwa nga gole musi vhe henefho thavhani. Ha pfala ipfi ḽi tshi bva kha ḽeneḽo gole—ipfi ḽa Yehova Mudzimu! A ri: “Hoyu ndi Murwa wanga, we nda mu nanga. Ni mu thetshelese.” Bono ḽa mbo ḓi fhela nahone vha sala vhe na Yesu henefho thavhani.—Luka 9:34-36.

24. (a) Bono ḽa u shandukiswa ḽo vhuyedza hani Petro? (b) Riṋe ṋamusi ri nga vhuyelwa hani nga bono ḽa u shandukiswa?

²⁴ Ḽeneḽo bono ḽa u shandukiswa ḽo vha tshifhiwa tshavhuḓi lungafhani kha Petro na kha riṋe! Nga murahu ha mahumi a miṅwaha o ṅwala nga ha ndugelo ye a vha nayo honoho vhusiku ya u vhona hu tshee nga phanḓa Yesu sa Khosi ya vhugala ya ṱaḓulu na u vha muṅwe wa “ṱhanzi dzo vhonaho vhuhulu hawe.” Ḽeneḽo bono ḽo khwaṱhisa vhuporofita vhunzhi vhu re Ipfini ḽa Mudzimu nahone ha khwaṱhisa lutendo lwa Petro uri a kone u konḓelela milingo ine ya kha ḓi ḓo ḓa. (Vhalani 2 Petro 1:16-19.) Na riṋe ḽi nga ri khwaṱhisa, arali ra fana na Petro nahone ra dzula ri tshi fulufhedzea kha Muṋe we Yehova a mu vhea uri a ri ṱhogomele, ra guda khae, ra ṱanganedza ndayo yawe nahone ra mu tevhela nga u ḓiṱukufhadza ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.