Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 22

Wakasyomeka Ciindi Naakali Kusunkwa

Wakasyomeka Ciindi Naakali Kusunkwa

1, 2. Ncinzi Petro ncaakali kulangila ciindi Jesu naakali kwaambaula mu Kapernauma, pele ncinzi cakacitika muciindi caboobo?

PETRO wakabalanga baswiilizi ba Jesu kubusyu cakulibilika. Kwakali ku Kapernauma mucikombelo. Petro wakali kukkala mumunzi ooyu; mulimo wakwe wakuzuba nswi wakali kuucitila mumunzi nguwenya ooyu, kunyika yankomwe ya Lwizi lwa Galilaya; balongwe bakwe banji, banamukwasyi alimwi ambaakali kubeleka limwi bakali kukkala mumunzi ooyu. Cakutadooneka Petro wakali kulangila kuti bantu bamumunzi wakwe bakali kuyakumubona Jesu mbubwenya mbwaakacita walo alimwi akuti bakali kukonzya kukkomana kwiiya zya Bwami bwa Leza kuzwa kumwiiyi mupati kwiinda bamayi boonse. Pele eeco tiicakacitika.

2 Bantu banji bakalilekede kuswiilila. Bamwi bakali kuŋuŋuna cakumvwika, kukazya mulumbe Jesu ngwaakali kwaamba. Nokuba boobo, icintu cakamupenzya kapati Petro nciceeco ncibakacita basikwiiya ba Jesu bamwi. Kubusyu bwabo tiibakacili kutondezya kuti balikkomene, tiibakacili kukkomanina zyintu zipya zyakasimpe nzyobakali kwiiya. Lino bakali kuboneka kutyompwa akunyema. Bamwi tiibakalijata kwaambaula, bakaamba kuti makani aa Jesu akali kuyumya mate. Kutondezya kuti tiibakacili kuyanda kuzumanana kumuswiilila, bakazwa mucikombelo—akuleka kumutobela Jesu.—Amubale Johane 6:60, 66.

3. Ino lusyomo lwa Petro lwakamugwasya kucita nzi zimwi ziindi?

3 Cakali ciindi cikatazya kapati kuli Petro alimwi akubaapostolonyina. Petro tanaakacimvwisya ncaakaamba Jesu buzuba oobo. Cakutadooneka wakakabona kaambo majwi aa Jesu ncaakali kunyemya kuti naa tanaapandululwa. Ncinzi Petro ncaakali kukonzya kucita? Tiicakali ciindi cakusaanguna kusyomeka kwakwe kuli Simalelaakwe nokwakasunkwa; alimwi tiicakali ciindi camamanino. Atubone lusyomo lwa Petro mbolwakamugwasya kuyuma mubuyumuyumu buli boobo akuzumanana kusyomeka.

Wakasyomeka Ciindi Bamwi Nobakaleka Kusyomeka

4, 5. Mbuti Jesu mbwaakacita zyintu munzila iimpene ancobakali kumuyeeyela bantu?

4 Ziindi zinji Petro wakali kugambwa azyintu Jesu nzyaakali kwaamba akucita. Ziindi zimwi Simalelaakwe wakali kucita akwaamba zyintu munzila iyakaimpene azyintu nzyobakali kulangila bantu kuzwa kulinguwe. Buzuba bwakaindide, Jesu wakasanina zyuulu-zyuulu zyabantu munzila yamaleele. Akaambo kaceeci, bakasola kumubikka kuti abe mwami. Pele wakabagambya banji kwiinda mukubatija, akwaambila basikwiiya bakwe kutanta bwato akugama ku Kapernauma. Ciindi basikwiiya bakwe nobakali mubwato masiku, Jesu wakabagambya alimwi kwiinda mukweenda atala aamaanzi mu Lwizi lwa Galilaya ilwakajisi mayuwe kapati, akuyiisya Petro ciiyo ciyandika kapati kujatikizya lusyomo.

5 Nobwakaca bakazikuzyiba kuti aabo bantu bakatanta mato akubatobela. Cakutadooneka, bantu bakaunka akaambo kakuyanda kubona Jesu kutegwa apange cakulya cimbi cinji munzila yamaleele, kutali akaambo kakuti bakajisi nzala yakumuuya. Jesu wakabakalalila akaambo kamuuya wabo wakuyanda zyintu zyakumubili. (Joh. 6:25-27) Mubandi ooyo wakazumanana kucikombelo ku Kapernauma, kwalo Jesu alimwi nkwaakacita cintu bantu ncobatakali kuyeeyela mukusola kuti ayiisye kasimpe kayandika pele kakatazya.

6. Ncikozyanyo nzi Jesu ncaakapa, alimwi ino baswiilizi bakwe bakacita buti?

6 Jesu tanaakali kuyanda kuti bantu aabo kabamubona kuti ngusikupa cakulya cakumubili, pele wakali kuyanda kuti bantu kabamubona kuti ncipego cakumuuya kuzwa kuli Leza, alimwi akuti buumi bwakwe alimwi alufwu kali muntu lwakali kukonzya kupa kuti bamwi bakajane buumi butamani. Aboobo, wakapa cikozyanyo mwalo mwaakalyeezyanisya amana, cinkwa icakazwa kujulu mumazuba aa Musa. Ciindi bamwi nobakakazya, wakabelesya cikozyanyo citakatazyi, kupandulula kuti kwakali kuyandika kulya mubili wakwe alimwi akunywa bulowa bwakwe kutegwa bakajane buumi. Eeci nceciindi bantu nobakanyema kapati. Bamwi bakaamba kuti: “Makani aaya ayumya mate; nguni uunga waaswiilila?” Basikwiiya ba Jesu banji bakacileka kumutobela. *Joh. 6:48-60, 66.

7, 8. (a) Ncinzi Petro ncaatakaninga kumvwisya kujatikizya mulimo wa Jesu? (b) Ino Petro wakavwiila buti kumubuzyo Jesu ngwaakabuzya baapostolo?

7 Ncinzi Petro ncaakali kuyakucita? Awalo weelede kuti wakanyongana amulumbe wa Jesu. Tanaakamvwisya kuti Jesu wakeelede kufwa kutegwa acite kuyanda kwa Leza. Sena Petro wakasunkwa kuleka kutobela Jesu mbubwenya mbuli basikwiiya batasyomeki ibakamusiya Jesu buzuba oobuya? Peepe; kuli cintu cimwi ciyandika icakapa kuti Petro aindane abasikwiiya bamwi. Ino cakali cinzi?

8 Jesu wakacengulukila kuli baapostolo bakwe akwaamba kuti: “Sena andinywe muyanda kuunka?” (Joh. 6:67) Wakali kwaambila baapostolo bakwe bali 12, pele Petro nguwakavwiila. Kanji-kanji ngowakali kuvwiila. Kulangilwa kuti Petro ngowakali mupati aali boonse. Kufwumbwa mbocakabede, ngowakali kufwambaana kupa mizeezo mukabunga; kanji-kanji tanaakali kuwayawaya kwaamba ncaakali kuyeeya. Aciindi eeci, icakali mumizeezo yakwe majwi mabotu aatakalubwi aakuti: “Mwami, ino inga twaunka kuli ni? Yebo ujisi majwi aapa buumi butamani.”—Joh. 6:68.

9. Mbuti Petro mbwaakatondezya kusyomeka kuli Jesu?

9 Eelo kaka majwi aaya alanjila mumoyo! Lusyomo lwa Petro muli Jesu lwakamugwasya kuba abube buyandika kapati—kusyomeka. Cakutadooneka, Petro wakabona kuti Jesu ngowakali Mufwutuli alikke kuzwa kuli Jehova alimwi akuti Jesu wakali kufwutula kwiinda mumajwi aakwe—njiisyo zyakwe kujatikizya Bwami bwa Leza. Petro wakalizyi kuti nokuba kuti kwakali zyintu zimwi nzyaatakali kumvwisya, taakwe nkwaakali kukonzya kuunka ikuti kayanda kukkomanisya Leza alimwi akutambula cilongezyo cabuumi butamani.

Tweelede kusyomeka kunjiisyo zya Jesu, noliba leelyo noziindene azyintu nzyotwali kulangila

10. Mbuti mbotukonzya kwiiya kusyomeka kwa Petro mazuba aano?

10 Sena mbomulimvwa oobo andinywe? Cuusisya ncakuti bantu banji munyika mazuba aano baamba kuti balamuyanda Jesu pele balaalilwa kuzumanana kusyomeka kulinguwe. Kusyomeka ncobeni kuli Kristo caamba kuti tweelede kubona njiisyo zya Jesu mbuli mbwaakali kuzibona Petro. Tweelede kuziiya, kumvwisya ncozyaamba akupona kweelana ancozyaamba—noliba leelyo nozitugambya kwiinda mukuboneka kuti ziliindene azyintu nzyotulangila naa nzyotuyanda. Aboobo, kutegwa tukatambule buumi butamani Jesu mbwayanda kuti tukabujane, tweelede kusyomeka.Amubale  Intembauzyo 97:10.

Wakazumanana Kusyomeka Noliba Leelyo Naakalulamikwa

11. Nkookuli Jesu nkwaakabatola basikumutobela? (Amubone amajwi aamunsi.)

11 Kakutanainda ciindi cilamfwu kuzwa nobakajisi bubi, Jesu wakasololela baapostolo bakwe alimwi abasikwiiya bamwi mulweendo lulamfwu kugama kunyika. Cilundu ca Herimoni icivwumbwa acaanda nkocili kunyika munsi a Nyika Yakasyomezyedwe, ziindi zimwi cakali kukonzya kubonwa kwiinda mukulanga buyo mu Lwizi lwa Galilaya. Ciindi Jesu abaapostolo alimwi abasikwiiya bakwe nobakali kuyaabuswena afwaafwi acilundu eeci, cakatalika kuboneka kulampa, kweelana abuyale bwanyika kuya kuminzi munsi aa Kaisareya Filipi. * Mubukkale oobu bubotu, mwalo mobakali kukonzya kubona cibeela cipati ca Nyika Yakasyomezyedwe nkoili kumusanza, Jesu wakabuzya basikumutobela mubuzyo uuyandika.

12, 13. (a) Nkaambo nzi Jesu ncaakabuzya kujatikizya mbobakamuzyi bantu? (b) Mumajwi aakwe kuli Jesu, mbuti Petro mbwaakatondezya lusyomo lwini-lwini?

12 Akaambo kakuti wakali kuyanda kuzyiba, Jesu wakabuzya kuti: “Ino makamu aabantu aamba kuti ndime ni?” Tulakonzya kweezeezya Petro mbwaakamulangide Jesu kumeso, kayeeyela luzyalo anguzu nzyaakajisi Simalelaakwe, abusongo bugambya. Jesu wakabikkilide maano kubwiinguzi bwabaswiilizi bakwe kweelana azyintu nzyobakabona alimwi akumvwa. Basikwiiya ba Jesu bakaingula mubuzyo kwiinda mukwiinduluka mizeezo iilubide bantu njobakali kwaamba kujatikizya Jesu. Pele Jesu wakali kuyanda kuzyiba zinji. Sena abalo basikumutobela mbaakali kumvwana limwi kapati mbobakali kuyeeya oobo? Wakababuzya kuti: “Ino nywebo mwaamba kuti ndime ni?”—Lk. 9:18-20.

13 Petro alimwi wakafwambaana kwiingula. Wakaamba mumajwi aalimvwisya nzyobakali kuyeeya bantu banji. Wakaamba kuti: “Nduwe Kilisito, Mwana wa Leza muumi.” Tulakonzya kuyeeyela Jesu mbwaakamweta-mweta kuli Petro kutondezya kukkomana alimwi akumulumbaizya caluyando. Jesu wakayeezya Petro kuti ngu Jehova Leza—kutali muntu uuli woonse—iwakapa kuti kasimpe aaka kayandika kamvwike kabotu kuli baabo bakajisi lusyomo lwini-lwini. Petro wakagwasyigwa kumvwisya kasimpe kayandika kapati Jehova nkaakeelede kuyubununa—kuzyiba cisyomezyo icakatola ciindi cilamfwu ca Mesiya naa Kristo.—Amubale Matayo 16:16, 17.

14. Mikuli nzi iiyandika Jesu njaakapa Petro?

14 Ooyu Kristo ngonguwe kaindi iwakaambwa mubusinsimi kuti ibbwe ndibakali kuyakukaka bayaki. (Int. 118:22; Lk. 20:17) Kabuyeeyede businsimi oobo, Jesu wakayubununa kuti Jehova wakali kuyakutalisya mbungano aabbwe ndilyonya eelyo naa mwala, Petro ndyaakayubununa. Mpoonya wakapa Petro zyoolwe zimwi ziyandika kapati mumbungano eeyo. Tanaakasumpula Petro kwiinda baapostolo bamwi kweelana abantu bamwi mbobayeeya, pele wakamupa mikuli. Wakapa Petro “makkii aa Bwami.” (Mt. 16:19) Cakali coolwe kuli Petro kuti ajalule bulangizi bwakunjila mu Bwami bwa Leza kumisyobo yotatwe iindene yabantu—kusaanguna ba Juda, mpoonya ba Samaliya, kumamanino Bamasi naa batali ba Juda.

15. Ncinzi cakapa kuti Petro amukalalile Jesu, alimwi wakabelesya majwi nzi?

15 Nokuba boobo, mukuya kwaciindi Jesu wakaamba kuti aabo bapegwa zinji bayakupa zinji, alimwi majwi aayo akaba aamasimpe notulanga cakacitika kuli Petro. (Lk. 12:48) Jesu wakazumanana kuyubununa kasimpe kayandika kapati kujatikizya Mesiya, kubikkilizya azyintu izyakali kulangilwa kumucitikila alimwi alufwu lwakwe ku Jerusalemu. Petro wakanyongana naakamvwa zyintu eezyo. Wakaita Jesu kumbali akumukalalila kati: “Kolyeengelela Mwami; eeci tacikakucitikili pe.”—Mt. 16:21, 22.

16. Mbuti Jesu mbwaakamulamika Petro, alimwi ndulayo nzi lugwasya ndotujana mumajwi aa Jesu?

16 Petro wakali kuyeeya kuti ugwasya Jesu aboobo kwiingula kwa Jesu kweelede kuti kwakali kugambya. Jesu wakafwutatila Petro, akulanga basikwiiya boonse—balo ambweni ibakali kuyeeya mbuli Petro—akwaamba kuti: “Koya kusyule lyangu, Saatani! Uli cilebyo kulindime nkaambo uli amizeezo yabantu ikutali ya Leza.” (Mt. 16:23; Mk. 8:32, 33) Majwi aa Jesu ajisi lulayo lutugwasya toonse. Ncuuba-uba kusumpula kuyeeya kwabuntu muciindi cakusumpula kuyeeya kwa Leza. Noliba leelyo notuyanda kugwasya muntu umwi, cakutazyiba tulakonzya kukulwaizya muntu ooyo kucita makanze aa Saatani muciindi camakanze aa Leza. Aboobo, ncinzi Petro ncaakacita?

17. Ncinzi Jesu ncaakali kwaambila Petro naakati “koya kusyule lyangu”?

17 Kweelede kuti Petro wakazyiba kuti Jesu tanaakali kumwiita kuti ngu Saatani Diabolosi ncobeni. Kuyungizya waawo, Jesu tanaakaambaula a Petro mbuli mbwaakacita kuli Saatani. Kuli Saatani Jesu wakaambide kuti: “Kozwa aawa”; kuli Petro, wakaamba kuti: “Koya kusyule lyangu.” (Mt. 4:10) Jesu tanaakamutanda mwaapostolo ooyo walo wakajisi bubotu bunji, pele wakalulamika buyo kuyeeya kutaluzi kwa Petro mukaambo aaka. Ncuuba-uba kubona kuti Petro wakali kuyandika kuti aleke kuba kumbele lya Simalelaakwe kali cilebyo akuba kusyule lyakwe kali sikutobela uugwasyilizya.

Tulakonzya kuzumanana kuswena kuli Jesu Kristo alimwi a Bausyi, Jehova Leza, lelikke kuti twatambula lulayo cakulibombya alimwi akugwasyigwa andulo

18. Mbuti Petro mbwaakatondezya kusyomeka, alimwi mbuti mbotukonzya kumwiiya?

18 Sena Petro wakakazya naa kunyema? Peepe; cakulibombya wakakutambula kululamikwa. Kwiinda mukucita boobo, wakatondezya kusyomeka alimwi. Boonse aabo batobela Kristo bayakuyandika kululamikwa zimwi ziindi. Tulakonzya kuzumanana kuswena kuli Jesu Kristo alimwi aba Usyi, Jehova Leza, lelikke kuti twatambula lulayo cakulibombya alimwi akugwasyigwa andulo.—Amubale Tusimpi 4:13.

Petro wakazumanana kusyomeka noliba lyeelyo naakalulamikwa

Petro Wakalongezyegwa Akaambo Kakusyomeka

19. Majwi nzi aagambya Jesu ngaakaamba, alimwi kweelede kuti ncinzi Petro ncaakayeeya?

19 Kakutanainda aciindi, Jesu alimwi wakaamba majwi aagambya aakuti: “Ncobeni ndimwaambila kuti nkobali bamwi ibaimvwi aano batakafwi kusikila bakasaangune kubona Mwana wamuntu kaboola mu Bwami bwakwe.” (Mt. 16:28) Cakutadooneka majwi aayo akamunyonganya Petro. Ino ncinzi Jesu ncaakali kupandulula? Ambweni Petro wakali kuyeeya kuti kululamikwa canguzu nkwaakapegwa cakali kwaamba kuti taakwe zyoolwe zyaalubazu izili boobu izyakali kukonzya kupegwa kulinguwe.

20, 21. (a) Amupandulule cilengaano Petro ncaakabona. (b) Mbuti mubandi akati kabantu bamucilengaano mbowakagwasya kululamika Petro?

20 Nokuba boobo, nokwakainda nsondo yomwe, Jesu wakabweza Jakobo, Johane alimwi a Petro kuya ‘kucilundu cilamfwu’—ambweni Cilundu ca Herimoni, kwalo ikwatakali kulamfwu. Kulangilwa kuti akali masiku, nkaambo baalumi aaba botatwe bakafwide ŋonzi. Pele ciindi Jesu naakali kupaila, kuli cintu cimwi cakacitika icakapa kuti ŋonzi zimane.—Mt. 17:1; Lk. 9:28, 29, 32.

21 Kabalangilila, Jesu wakatalika kucinca. Busyu bwakwe bwakatalika kumweka mbuli mulilo limwi bwamwekesya mbuli zuba. Zisani zyakwe azyalo zyakatuba bu akunyengema. Mpoonya kwakalibonya bantu bobilo antoomwe a Jesu, omwe kaiminina Musa mpoonya umwi, Eliya. Bakali kubandika anguwe kujatikizya “kuzwa kwakwe anyika ooko nkwaakeelede kuzuzikizya ku Jelusalemu”—cakutadooneka lufwu akubuka kwakwe. Eelo kaka cilasalala kuti Petro wakalubizya kukaka kuti Jesu wakali kuyakucitikilwa cintu cili boobo cicisa kumbele!—Lk. 9:30, 31.

22, 23. (a) Mbuti Petro mbwaakatondezya busungu amuuya waluyando? (b) Petro, Jakobo alimwi a Johane bakatambula zilongezyo nzi busiku obuya?

22 Petro wakalimvwa kuti wakeelede kutola lubazu mucilengaano eeci cilibedelede—ambweni kupa kuti cilampe. Cakali kulibonya mbuli kuti Musa a Eliya bakali kwaandaana a Jesu. Aboobo, Petro wakaamba majwi aakuti: “Mufwundisi, ncibotu kuti tukkale aano, aboobo atubikke matente otatwe, lyako, lya Musa alya Elija.” Mubwini, cilengaano eeci icakali kwiimininwa ababelesi ba Jehova bakaindi ibakafwide tiibakali kuyandika matente. Petro tanaakalizyi ncaakali kwaamba. Sena tacimukulwaizyi kumuyanda akaambo kabube bwakwe bubotu?—Lk. 9:33.

Antoomwe a Jakobo alimwi a Johane, Petro wakalongezyegwa kwiinda mukubona cilengaano cikkomanisya

23 Petro, Jakobo alimwi a Johane bakapegwa cilongezyo cimbi busiku oobo. Kwakaba cikumbi calo icakali atala lyabo ciindi nobakali acilundu. Kuzwa mucikumbi kwakamvwugwa jwi—ijwi lya Jehova Leza. Wakati: “Ooyu Mwanaangu, ooyo wasalwa. Amumuswiilile.” Mpoonya cilengaano cakamana, alimwi bakali balikke antoomwe a Jesu acilundu.—Lk. 9:34-36.

24. (a) Ino cilengaano cakusanduka cakamugwasya buti Petro? (b) Mbuti mbotukonzya kugwasyigwa acilengaano cakusanduka?

24 Eelo kaka kusanduka okuya mucilengaano cakali cipego kuli Petro—akulindiswe toonse! Nokwakainda makumi aamyaka, Petro wakalemba kujatikizya coolwe ncaakajisi busiku mbwaakabona Jesu kali Mwami mubulemu kujulu alimwi akuba umwi ‘wabakamboni bakalibonena ameso bupati bwakwe.’ Cilengaano eeciya cakazuzikizya businsimi bunji bwa Jwi lya Leza alimwi akuyumya lusyomo lwa Petro akaambo kamasunko ngaakali kulangila kujana. (Amubale 2 Petro 1:16-19.) Cilakonzya kutugwasya andiswe mbubonya mbuli Petro kuti twazumanana kusyomeka kuli Simaleleesu, Jehova ngwaatusalila, kwiiya kulinguwe, kutambula lulayo kulinguwe akululamikwa alimwi akulibombya kumutobela buzuba abuzuba.

^ munc. 6 Tulakonzya kubona kutasyomeka kwabantu kucikombelo tweezyanisya ambobakacita kumulumbe wa Jesu amajwi ngobakaamba ibuzuba bwakaindide nobakoompolola kwaamba nguwe kuti musinsimi wa Leza.—Joh. 6:14.

^ munc. 11 Kuzwa kunkomwe zya Lwizi lwa Galilaya, lweendo lwamakkilomita aali 50 ndobakeenda kuzwa kulwizi lwalo lulaansi amamita aali 210 kuya aatala amamita aali 350 kwiinda mumasena aaboneka kabotu.