1-3. (a) Ano ang nadama ni Esther habang papalapit siya sa trono ng kaniyang asawa? (b) Paano tumugon ang hari sa pagdalaw ni Esther?

HABANG papalapit si Esther sa trono, bumibilis ang pintig ng kaniyang puso. Isip-isipin ang katahimikang biglang namayani sa maharlikang silid ng palasyo ng Susan sa Persia, anupat naririnig ni Esther maging ang dahan-dahan niyang yabag at ang kaluskos ng kaniyang maringal na kasuutan. Kailangan niyang magpokus at huwag magambala ng karingalan ng palasyo, ng eleganteng mga haligi nito, at ng kisame nitong may mga ukit at yari sa sedro na inangkat pa sa Lebanon. Itinuon lang niya ang kaniyang pansin sa lalaking nakaupo sa trono, ang taong may hawak ng kaniyang buhay.

² Pinagmamasdan ng hari si Esther habang siya’y papalapit, at iniunat nito sa kaniya ang ginintuang setro. Isang simpleng kumpas lang iyon, pero iniligtas nito ang buhay ni Esther dahil ipinahiwatig nito na pinagpaumanhinan ng hari ang paglabag niya sa isang batas​—ang pagharap sa hari nang hindi ipinatatawag. Nang makalapit na siya sa trono, hinawakan ni Esther ang dulo ng setro bilang pasasalamat.​—Es. 5:1, 2.

³ Mababakas sa hitsura ni Haring Ahasuero ang kaniyang napakalaking kayamanan at kapangyarihan. Sinasabing ang maringal na kasuutan ng mga monarka ng Persia noon ay nagkakahalaga ng daan-daang milyong dolyar. Pero nababanaag ni Esther sa mga mata ng kaniyang asawa ang pagmamahal nito sa kaniya. Sinabi ng hari: “Ano ang sadya mo, O Esther na reyna, at ano ang iyong kahilingan? Kalahati man ng kaharian​—mangyari ngang ibigay iyon sa iyo!”​—Es. 5:3.

4. Anong mga hamon ang napaharap kay Esther?

⁴ Naipakita na ni Esther ang kaniyang kahanga-hangang pananampalataya at lakas ng loob; humarap siya sa hari para protektahan ang mga kababayan niya mula sa isang pakana na lipulin sila. Mukhang nagtagumpay siya, pero may mas mabibigat na hamon na dapat harapin. Kailangan niyang kumbinsihin ang mapagmataas na monarkang ito na ang pinagkakatiwalaan niyang tagapayo ay isang napakasamang tao na luminlang sa hari para ipapatay ang mga kababayan ni Esther. Paano kaya niya makukumbinsi ang hari, at ano ang matututuhan natin sa kaniyang pananampalataya?

5, 6. (a) Paano ikinapit ni Esther ang simulain sa Eclesiastes 3:1, 7? (b) Paano nagpakita ng katalinuhan si Esther sa pakikipag-usap sa kaniyang asawa?

⁵ Isisiwalat ba ni Esther ang problema sa harap ng korte ng hari? Kung gagawin niya ito, baka mapahiya ang hari at magkaroon pa ng pagkakataon ang tagapayo niyang si Haman na pabulaanan ang mga paratang ni Esther. Kaya ano ang ginawa ni Esther? Ilang siglo bago nito, isinulat ng matalinong si Haring Solomon: “Sa lahat ng bagay ay may takdang panahon, . . . panahon ng pagtahimik at panahon ng pagsasalita.” (Ecles. 3:1, 7) Maguguniguni nating itinuturo kay Esther ng kaniyang ama-amahan, ang tapat na si Mardokeo, ang gayong mga simulain habang lumalaki siya sa pangangalaga nito. Tiyak na naintindihan ni Esther na mahalaga ang pagpili ng tamang “panahon ng pagsasalita.”

⁶ Sinabi ni Esther: “Kung sa hari ay wari ngang mabuti, pumaroon nawa ngayon ang hari na kasama si Haman sa piging na inihanda ko para sa kaniya.” (Es. 5:4) Pumayag ang hari at ipinatawag niya si Haman. Napansin mo ba kung paano nagsalita si Esther nang may katalinuhan? Iningatan niya ang dignidad ng kaniyang asawa at gumawa  siya ng isang mas angkop na pagkakataon para isiwalat ang problema.​—Basahin ang Kawikaan 10:19.

7, 8. Paano mailalarawan ang unang piging ni Esther, pero bakit hindi niya agad sinabi sa hari ang problema?

⁷ Pinaghandaang mabuti ni Esther ang piging at sinigurong masisiyahan dito ang kaniyang asawa. Naghanda siya ng mainam na alak para maging masaya ang piging. (Awit 104:15) Masayang-masaya si Ahasuero, anupat tinanong niyang muli si Esther kung ano ang kahilingan nito. Ito na kaya ang panahon para magsalita?

⁸ Naisip ni Esther na hindi pa. Kaya inanyayahan niya ang hari at si Haman sa isa pang piging na gaganapin kinabukasan. (Es. 5:7, 8) Bakit hindi pa niya sinabi ang problema? Tandaan, nanganganib ang buhay ng lahat ng kababayan ni Esther dahil sa utos ng hari. Kaya kailangang matiyak ni Esther ang tamang panahon. Naghintay siya at gumawa ng isa pang pagkakataon para ipakita sa kaniyang asawa kung gaano kataas ang pagpapahalaga niya rito.

9. Bakit mahalaga ang pagkamatiisin, at paano natin matutularan si Esther sa bagay na ito?

⁹ Ang pagkamatiisin ay isang pambihira at mahalagang katangian.  Bagaman si Esther ay nababahala at gustung-gusto nang masabi ang nasa isip niya, may-pagtitiis siyang naghintay ng tamang pagkakataon. Marami tayong matututuhan sa kaniya, yamang tayong lahat ay malamang na nakakakita ng mga mali na kailangang ituwid. Kung gusto nating kumbinsihin ang isang nasa awtoridad na asikasuhin ang isang problema, baka kailangan nating tularan si Esther at maging matiisin. Ang Kawikaan 25:15 ay nagsasabi: “Dahil sa pagkamatiisin ay nagaganyak ang kumandante, at ang mahinahong dila ay nakababali ng buto.” Kung may-pagtitiis tayong maghihintay ng tamang pagkakataon at magsasalita nang mahinahon, gaya ng ginawa ni Esther, mababali natin kahit ang pagsalansang na sintigas ng buto. Pinagpala ba ni Jehova, na Diyos ni Esther, ang kaniyang pagtitiis at katalinuhan?

10, 11. Bakit nagbago ang damdamin ni Haman pagkagaling niya sa unang piging, at ano ang sinabi ng kaniyang asawa at mga kaibigan na gawin niya?

¹⁰ Ang pagtitiis ni Esther ay nagbukas ng daan para sa sunud-sunod  na mahahalagang pangyayari. Nang lisanin ni Haman ang unang piging, tuwang-tuwa siya, anupat “nagagalak at masaya ang puso” dahil sa pabor na ipinakita sa kaniya ng hari at ng reyna. Pero pagdaan ni Haman sa pintuang-daan ng palasyo, nakita niya si Mardokeo, ang Judio na ayaw pa ring yumukod sa kaniya. Gaya ng binanggit sa naunang kabanata, hindi ito dahil sa walang-galang si Mardokeo, kundi nasasangkot dito ang kaniyang budhi at ang kaugnayan niya sa Diyos na Jehova. Pero “kaagad na napuno ng pagngangalit” si Haman.​—Es. 5:9.

¹¹ Nang ikuwento ito ni Haman sa kaniyang asawa at mga kaibigan, sinabi nilang magpagawa siya ng isang malaking tulos na mahigit 22 metro ang taas, at saka humingi ng pahintulot sa hari na ibitin doon si Mardokeo. Nagustuhan ni Haman ang ideya nila at agad na ipinagawa ang tulos.​—Es. 5:12-14.

12. Bakit ipinabasa ng hari ang opisyal na mga rekord ng Estado, at ano ang natuklasan niya?

¹² Nang gabing iyon, “hindi makatulog ang hari,” ang sabi ng Bibliya. Kaya ipinabasa niya nang malakas ang opisyal na mga rekord ng Estado. Kasama sa binasa ang ulat tungkol sa pakanang pagpaslang kay Ahasuero. Naalaala niya ang pangyayaring iyon; nahuli at ipinapatay ang mga nagpakana. Pero kumusta naman ang nagbunyag ng pakana​—si Mardokeo? Biglang napaisip ang hari at nagtanong kung paano ginantimpalaan si Mardokeo. Ang sagot? Walang anumang ginawa para sa kaniya.​—Basahin ang Esther 6:1-3.

13, 14. (a) Paano nagbago ang ihip ng hangin para kay Haman? (b) Ano ang sinabi kay Haman ng kaniyang asawa at mga kaibigan?

¹³ Nabahala ang hari at nagtanong kung sinong mga opisyal ng korte ang naroon para tulungan siyang ituwid ang pagkakamaling iyon. Nagkataon namang si Haman ay nasa korte ng hari. Posibleng maaga siya roon dahil gustung-gusto na niyang makahingi ng pahintulot na maipapatay si Mardokeo. Pero bago pa man ito magawa ni Haman, tinanong siya ng hari kung ano ang pinakamagandang parangal para sa isang lalaking nagkamit ng pabor ng hari. Inakala ni Haman na siya ang tinutukoy ng hari. Kaya nag-isip siya ng napakagarbong parangal: Damtan ang lalaking iyon ng kasuutang panghari, pasakayin sa kabayo ng hari, at ilibot siya ng isang mataas na opisyal sa buong Susan habang isinisigaw ang mga papuri sa lalaki para marinig ng lahat. Isip-isipin na lang ang hitsura ni Haman nang malamang si Mardokeo pala ang pararangalan! At sino ang inatasan ng hari na sumigaw ng mga papuri kay Mardokeo? Si Haman!​—Es. 6:4-10.

¹⁴ Sinunod ni Haman ang utos ng hari pero inis na inis siya. Pagkatapos, dali-dali siyang umuwi na masamang-masama ang loob. Sinabi ng kaniyang asawa at mga kaibigan na senyales ito na may masamang mangyayari; mabibigo siya sa pagpapabagsak kay Mardokeo na Judio.​—Es. 6:12, 13.

15. (a) Ano ang magandang resulta ng pagkamatiisin ni Esther? (b) Bakit isang katalinuhang magpakita ng “mapaghintay na saloobin”?

 ¹⁵ Dahil sa pagkamatiisin ni Esther, anupat naghintay ng isa pang araw bago humiling sa hari, nagbigay-daan ito para mahulog si Haman sa sarili niyang bitag. At hindi kaya ang Diyos na Jehova ang nagpangyaring hindi makatulog ang hari? (Kaw. 21:1) Hindi kataka-takang hinihimok tayo ng Salita ng Diyos na magpakita ng “mapaghintay na saloobin”! (Basahin ang Mikas 7:7.) Kapag naghihintay tayo sa Diyos, makikita natin na ang solusyon niya sa ating mga problema ang pinakamahusay.

16, 17. (a) Kailan dumating ang “panahon ng pagsasalita” ni Esther? (b) Paano naiiba si Esther sa dating asawa ng hari na si Vasti?

¹⁶ Hindi tatangkain ni Esther na subukin ang pagtitiis ng hari; kailangan na niyang sabihin ang lahat sa ikalawang piging. Pero paano? Mabuti na lang, tinanong siyang muli ng hari kung ano ang kahilingan niya. (Es. 7:2) Ito na ang “panahon ng pagsasalita” ni Esther.

¹⁷ Maguguniguni natin na tahimik na nanalangin si Esther sa kaniyang Diyos bago niya sinabi ang mga salitang ito: “Kung nakasumpong ako ng lingap sa iyong paningin, O hari, at kung sa hari ay wari ngang mabuti, ibigay nawa sa akin ang aking kaluluwa ayon sa aking pakiusap at ang aking bayan ayon sa aking kahilingan.” (Es. 7:3) Pansinin na tiniyak niya sa hari na igagalang niya anuman ang mabuti sa tingin nito. Ibang-iba nga si Esther sa dating asawa ng hari na si Vasti, na sadyang humiya sa kaniyang asawa! (Es. 1:10-12) Bukod diyan, hindi sinabi ni Esther na nagkamali ang hari sa pagtitiwala kay Haman. Sa halip, nagsumamo siya sa hari na protektahan siya dahil nanganganib ang buhay niya.

18. Paano ibinunyag ni Esther sa hari ang problema?

 ¹⁸ Tiyak na nagulat at nabahala ang hari sa kahilingang iyon. Sino ang maglalakas-loob na pagtangkaan ang buhay ng kaniyang reyna? Nagpatuloy si Esther: “Ipinagbili kami, ako at ang aking bayan, upang lipulin, patayin at puksain. Kung ipinagbili kami bilang mga aliping lalaki at bilang mga alilang babae, nanatili na lamang sana akong tahimik. Ngunit ang kabagabagan ay hindi angkop kung ikapipinsala ng hari.” (Es. 7:4) Pansinin na tuwirang ibinunyag ni Esther ang problema, pero sinabi rin niya na mananahimik na lang sana siya kung tungkol lang ito sa pang-aalipin. Pero ang bantang ito ng paglipol ay magdudulot ng malaking pinsala sa hari kaya nagsalita siya.

19. Ano ang matututuhan natin kay Esther tungkol sa tamang paraan ng panghihikayat?

¹⁹ Marami tayong matututuhan kay Esther tungkol sa tamang paraan ng panghihikayat. Kung kailangan mong sabihin sa isang minamahal o kahit sa isang taong may awtoridad ang isang mabigat na problema, makatutulong nang malaki ang pagiging matiisin, magalang, at prangka.​—Kaw. 16:21, 23.

20, 21. (a) Paano ibinunyag ni Esther ang pakana ni Haman, at ano ang reaksiyon ng hari? (b) Ano ang ginawa ni Haman nang mabunyag ang kaniyang katusuhan?

²⁰ Nagtanong si Ahasuero: “Sino iyon, at nasaan ang isang iyon na naglakas-loob na gumawa ng gayon?” Gunigunihin si Esther nang ituro niya si Haman, at sabihin: “Ang tao, ang kalaban at kaaway, ay ang masamang ito na si Haman.” Nakagugulantang na akusasyon! Nasindak si Haman. Malamang na namula sa galit ang hari dahil napag-isip-isip niyang nilinlang siya ng kaniyang pinagkakatiwalaang tagapayo para lagdaan ang utos na magpapahamak sa kaniyang pinakamamahal na asawa! Dali-daling pumunta sa hardin ang hari para pakalmahin ang sarili.​—Es. 7:5-7.

 ²¹ Palibhasa’y nabunyag na ang kaniyang katusuhan, si Haman ay sumubsob sa paanan ng reyna at nagmakaawa. Nang bumalik ang hari at makitang nasa higaan ni Esther si Haman, galít na galít niyang inakusahan si Haman na tinatangka nitong halayin ang reyna sa sariling bahay ng hari. Tiyak na ang kamatayan ni Haman! Inilabas si Haman na may takip ang mukha. Pagkatapos, isa sa mga opisyal ng korte ang nagsabi sa hari tungkol sa malaking tulos na inihanda ni Haman para kay Mardokeo. Agad na iniutos ni Ahasuero na ibitin doon si Haman.​—Es. 7:8-10.

22. Paano makatutulong ang halimbawa ni Esther para hindi tayo kailanman mawalan ng pag-asa, tiwala, o pananampalataya?

²² Dahil sa kawalang-katarungan sa daigdig ngayon, madaling isipin na hindi natin kailanman makakamtan ang katarungan. Ganiyan din ba ang nadarama mo? Si Esther ay hindi kailanman nawalan ng pag-asa, tiwala, o pananampalataya. Nang dumating ang panahon, may-katapangan siyang nagsalita para sa kung ano ang tama at nagtiwalang gagawin ni Jehova kung ano ang nararapat. Ganiyan din ang dapat nating gawin! Si Jehova ay hindi nagbabago mula noon. Kayang-kaya pa rin niyang hulihin ang mga tuso at masasamang tao sa sarili nilang bitag, gaya ng ginawa niya kay Haman.​—Basahin ang Awit 7:11-16.

23. (a) Paano ginantimpalaan ng hari sina Mardokeo at Esther? (b) Paano natupad sa tribo ni Benjamin ang inihula ni Jacob bago siya namatay? (Tingnan ang kahong “ Natupad ang Isang Hula.”)

²³ Sa wakas, nakilala ng hari kung sino talaga si Mardokeo​—hindi lang ang tapat na tagapagligtas niya nang pagtangkaan ang kaniyang buhay kundi ang ama-amahan din ni Esther. Ibinigay ni Ahasuero kay Mardokeo ang posisyon ni Haman bilang punong ministro. Ang bahay ni Haman​—pati na ang napakalaking kayamanan niya—​ay ibinigay ng hari kay Esther, na ipinamahala naman nito kay Mardokeo.​—Es. 8:1, 2.

24, 25. (a) Bakit hindi pa mapapanatag si Esther kahit nabunyag na ang pakana ni Haman? (b) Paano muling isinapanganib ni Esther ang kaniyang buhay?

²⁴ Ngayong ligtas na sina Esther at Mardokeo, mapapanatag na ba ang reyna? Oo, kung siya’y makasarili. Nang panahong iyon, ang utos ni Haman na patayin ang lahat ng Judio ay naipadala na sa buong  imperyo. Si Haman ay nagpahagis ng palabunot, o Pur​—lumilitaw na isang anyo ng espiritismo—​para malaman kung kailan dapat isagawa ang paglipol. (Es. 9:24-26) Bagaman ilang buwan pa ito, mabilis na lumilipas ang panahon. Mapipigilan pa kaya ang kapahamakang ito?

²⁵ Muling isinapanganib ni Esther ang kaniyang buhay, anupat humarap uli sa hari nang walang opisyal na paanyaya. Sa pagkakataong ito, tumangis siya para sa kaniyang mga kababayan at nakiusap sa kaniyang asawa na pawalang-bisa ang utos. Pero ang kautusan na may lagda ng hari ng Persia ay hindi na puwedeng bawiin. (Dan. 6:12, 15) Kaya binigyang-awtoridad ng hari sina Esther at Mardokeo na gumawa ng isang bagong kautusan. Naglabas ng ikalawang utos na nagbibigay-karapatan sa mga Judio na ipagtanggol ang kanilang sarili. Sakay ng mga kabayo, mabilis na inihatid ng mga sugo ang magandang balitang ito sa mga Judio sa buong imperyo. Nagkaroon sila ng pag-asa. (Es. 8:3-16) Maguguniguni natin ang mga Judio sa malawak na imperyong iyon habang naghahanda sa pakikipaglaban, na hindi nila magagawa kung wala ang bagong utos. Pero ang tanong, tutulungan ba ni “Jehova ng mga hukbo” ang kaniyang bayan?​—1 Sam. 17:45.

26, 27. (a) Gaano kalaking tagumpay ang ibinigay ni Jehova sa kaniyang bayan laban sa kanilang mga kaaway? (b) Anong hula ang natupad nang malipol ang mga anak ni Haman?

²⁶ Nang sumapit ang takdang araw, handa na ang bayan ng  Diyos. Kumampi na rin sa kanila ang maraming opisyal ng Persia yamang napabalita sa buong imperyo ang tungkol sa bagong punong ministro, si Mardokeo na Judio. Isang malaking tagumpay ang ibinigay ni Jehova sa kaniyang bayan. Tiyak na tinulungan niya sila na lubusang talunin ang mga kaaway upang hindi na sila mapaghigantihan ng mga ito. *​—Es. 9:1-6.

²⁷ Bukod diyan, hindi magiging ligtas si Mardokeo sa pangangasiwa sa bahay ni Haman hangga’t buháy ang sampung anak ng masamang taong iyon. Pinatay rin ang mga ito. (Es. 9:7-10) Sa gayon, natupad ang isang hula ng Diyos sa Bibliya tungkol sa lubusang pagpuksa sa mga Amalekita, na naging ubod-samang kaaway ng kaniyang bayan. (Deut. 25:17-19) Malamang na kabilang ang mga anak ni Haman sa pinakahuling nalipol sa hinatulang bansang iyon.

28, 29. (a) Bakit kalooban ni Jehova na masangkot sa digmaan si Esther at ang kaniyang mga kababayan? (b) Bakit isang pagpapala sa atin ang halimbawa ni Esther?

²⁸ Kinailangang balikatin ng kabataang si Esther ang napakabibigat na pasanin​—gaya ng mga kautusan ng hari may kaugnayan sa digmaan at paglipol. Hindi ito madali. Pero kalooban ni Jehova na maingatan ang kaniyang bayan mula sa pagkalipol; ang bansang Israel ang pagmumulan ng ipinangakong Mesiyas, ang tanging pag-asa ng sangkatauhan! (Gen. 22:18) Ang mga lingkod ng Diyos sa ngayon ay natutuwa na malaman na noong narito sa lupa ang Mesiyas, si Jesus, ipinagbawal na niya sa kaniyang mga tagasunod ang pakikibahagi sa literal na digmaan.​—Mat. 26:52.

²⁹ Gayunman, ang mga Kristiyano ay may espirituwal na pakikidigma; mas determinado ngayon si Satanas na sirain ang ating pananampalataya sa Diyos na Jehova. (Basahin ang 2 Corinto 10:3, 4.) Isa ngang pagpapala sa atin ang halimbawa ni Esther! Tulad niya, maipakita sana natin ang ating pananampalataya sa pamamagitan ng pagiging matalino at matiisin kapag nanghihikayat, pagiging malakas ang loob, at pagiging handang manindigan para sa bayan ng Diyos.