Mateo 5:1-48
-
JESUSPA ORQOPI YACHACHISQANMANTA (1-48)
-
Orqopi yachachiyta qallarisqan (1, 2)
-
Isqon kutita “kusisqan” nispa nisqan (3-12)
-
Kachimanta k’anchaymantawan yachachisqan (13-16)
-
Kamachikuy simita junt’asqan (17-20)
-
Jesusmi yachachillarqantaq: ama phiñasqalla kanapaq (21-26), ama jujwan pantanapaq (27-30), ama t’aqanakunapaq (31, 32), ama yanqa juranapaq (33-37), ama vengakunapaq (38-42), enemigota munakunapaqwan (43-48)
-
5 Askha runakunata rikuspan Jesusqa orqo qhataman wicharqan, chaypi tiyaykuqtinmi discipulonkunaqa payman qayllaykurqanku.
2 Jinan payqa khaynata yachachiyta qallarirqan:
3 “Kusisqan kanku Diosta necesitasqankuta reparakuqkunaqa,*+ paykunaqmi janaq pacha gobiernoqa.
4 ”Kusisqan kanku llakisqa sonqokunaqa, paykunan llakikuyninkupi kallpachasqa kanqaku.+
5 ”Kusisqan kanku llamp’u sonqokunaqa,+ paykunan kay pachata herenciapaq chaskinqaku.+
6 ”Kusisqan kanku chanin kaymanta yarqachikuqkunapas ch’akichikuqkunapas,+ paykunan sajsachisqa kanqaku.+
7 ”Kusisqan kanku khuyapayakuqkunaqa,+ paykunapas khuyapayasqan kanqaku.
8 ”Kusisqan kanku ch’uya sonqoyoqkunaqa,+ paykunan Diosta rikunqaku.
9 ”Kusisqan kanku thaj kausay kananpaq allipunachiqkunaqa,*+ paykunan Diospa wawankuna nisqa kanqaku.
10 ”Kusisqan kanku chanin kaqta ruwasqankurayku qatikachasqa kaqkunaqa,+ paykunaqmi janaq pacha gobiernoqa.
11 ”Kusisqan kankichis noqarayku runakuna k’amisuqtiykichis,+ qatikachasuqtiykichis,+ llullakuspa tukuy mana allin kaqta contraykichispi rimaqtinkupas.+
12 Anchatapuni kusikuychis, anchata q’ochukuychis,+ janaq pachapi premioykichisqa+ jatunmi, chhaynatapunin profetakunatapas ñaupa tiempopiqa qatikacharqanku.+
13 ”Qankunan kay pachapaq kachi kankichis;+ kachichus q’aymayapunman chayqa, ¿imaynatan wajmanta kachiman tukupunman? Manañan imapaqpas valenmanchu, aswanpas jawaman jich’anallapaqñan kanman,+ chhaynapi runakunaq sarunchasqan kananpaq.
14 ”Qankunan kay pachapaq k’anchay kankichis.+ Orqo patapi kaq llaqtataqa manan pakayta atikunmanchu.
15 Pipas mecherota* jap’ichispapas manan canastawanqa* pakanmanchu, aswanpas k’anchana patamanmi churan, chhaynapi wasipi llapa kaqkunata k’anchananpaq.+
16 Chhaynata k’anchayniykichispas runakunaq ñaupanpi k’anchachun,+ chhaynapi ancha allin ruwasqaykichista+ rikuspa janaq pachapi kaq Taytaykichista jatunchanankupaq.+
17 ”Ama piensaychischu kamachikuy simita profetakunaq qelqasqantapas chinkachiq jamunaypaqqa. Noqaqa manan chinkachiqchu jamuni, aswanpas chayta junt’aqmi.+
18 Cheqaqtan niykichis: Cielopas kay pachapas tukukapunmanmi,+ kamachikuy simimantan ichaqa manapuni juj letrachallapas ni juj letraq imachallanpas tukukunqachu llapan junt’akunankama.
19 Chayrayku, pipas mayqen juch’uy kamachikuyllatapas mana kasukunqachu, chhaynata ruwanallankupaqtaq jujkunatapas yachachinqa chayqa, manan janaq pacha gobiernopaq jinachu kanqa.* Pipas chaykunata junt’aspa yachachiqmi ichaqa janaq pacha gobiernopaq jina kanqa.*
20 Chaymi niykichis: Manachus kamachikuy simi yachachiqkunamantapas fariseokunamantapas aswan chanin* kankichis chayqa,+ manapunin janaq pacha gobiernomanqa jaykunkichischu.+
21 ”Uyarirqankichischá ñaupa taytanchiskunaman: Aman pitapas wañuchinkichu,+ pipas runamasinta wañuchiqqa juzganapin cuentata qonan kanqa,+ nispa nikusqanta.
22 Noqan ichaqa niykichis: Pipas wayqenpaq sinchi phiñasqalla kaqqa juzganapin cuentata qonan kanqa,+ pipas wayqenta pisichaspa millayta k’amiqqa jatun juzganapin cuentata qonan kanqa, pitaqchus wayqenta: Mana imapaq valeq sonso, niqtaq raurashaq Gehenapaq* kanqa.+
23 ”Chayrayku, sichus altarman ofrendaykita apashanki,+ chaypitaq yuyarinki wayqeyki qanpaq phiñasqa kashasqanta chayqa,
24 altarpa ñaupanpi ofrendaykita saqeykuy, jinaspa phaway wayqeykiwanraq allipunamuy, chaymanta kutimuspaña ofrendaykitaqa jaywanki.+
25 ”Quejakuqniyki juicioman apasunki chayqa, ñanllapiraq kashaspayki usqhaylla paywan allichapuy, mana chayqa juezmanmi entregasunkiman, jueztaq juzganapi guardiaman, chhaynapitaq carcelman wisq’asqa kawaq.+
26 Cheqaqtan niyki: Manapunin chaymantaqa lloqsimunkichu manuykita llapantapuni paganaykikama.*
27 ”Uyarirqankichischá: Aman jujwan pantankichu,+ nispa nikusqantaqa.
28 Noqan ichaqa niykichis: Pipas juj warmita munapayaspa qhawapayashanman chayqa,+ ñan paywan sonqonpi pantanña.+
29 Chayrayku, paña ñawiykichus juchaman urmachishasunki chayqa, orqokuspa wijch’upuy.+ Aswan allinmi kanman jujnin ñawiykiq chinkanan, llapan cuerpoyki Gehenaman* wijch’uykusqa kananmantaqa.+
30 Paña makiykitaqchus juchaman urmachishasunki chayqa, wit’ukuspa wijch’upuy.+ Aswan allinmi kanman jujnin makiykiq chinkanan, llapan cuerpoyki Gehenaman chayananmantaqa.+
31 ”Chaymantapas nikurqanmi: Pipas esposanmanta t’aqakuqqa,* t’aqanakuy papelta payman qochun,+ nispa.
32 Noqan ichaqa niykichis: Pipas esposan mana qhelli juchaman* urmashaqtin paymanta t’aqakunman chayqa, pantay juchamanmi esposanta tanqashanman; pipas chhayna t’aqanasqa warmiwan casarakuqpas pantay juchamanmi urmashanman.+
33 ”Uyarillarqankichistaqchá ñaupa taytanchiskunaman: Aman mana junt’anaykipaqqa jurankichu,+ junt’ankipunin Jehová* Diosman promesa ruwasqaykitaqa,+ nispa nikusqanta.
34 Noqan ichaqa niykichis: Amapunin imaraykupas jurankichischu,+ ni janaq pacharaykupas, Diospa tronon kasqanrayku;
35 ni kay pacharaykupas, Diospa chaki sarunan kasqanrayku;+ ni Jerusalenraykupas, jatun reypa llaqtan kasqanrayku.+
36 Aman umaykiraykupas jurankichu, manan atiwaqchu ni juj chujchallatapas yuraqyachiyta yanayachiytapas.
37 Aswanpas “arí” nisqaykichisqa “arí” nisqallapuni kachun, “manan” nisqaykichistaq “manan” nisqallapuni kachun;+ chayman yapaykusqaqa Satanasmantan* jamun.+
38 ”Uyarirqankichischá: Ñawimanta ñawiwan, kirumanta kiruwan,+ nispa nikusqantaqa.
39 Noqan ichaqa niykichis: Ama churapakuychischu millay kaq runamanqa, aswanpas pipas paña uyaykipi ch’aqlasunki chayqa, lloq’e uyaykitawan kutirichiy.+
40 Pipas juzganaman apayta munasunkiman ukhu p’achaykita qechunasuykipaq chayqa, jawa p’achaykitawan qopuy.+
41 Pi autoridadpas juj kilometrota* q’epita apaysinaykipaq kamachisunkiman chayqa, juj kilometrotawan apaysiy.
42 Mañakuqniykimanqa qollay, qanmanta manukuyta* munaqtapas ama “manan” niychu.+
43 ”Uyarirqankichischá: Runamasiykitan munakunki,+ enemigoykitataq cheqnikunki, nisqa rimayta.
44 Noqan ichaqa niykichis: Munakushallaychis enemigoykichiskunataqa,+ qatikachaqniykichiskunapaqpas mañapushallaychis,+
45 chhaynapin janaq pachapi kaq Taytaykichispa wawankuna kankichis.+ Payqa intintapas chanin runakunapaq mana chanin runakunapaqwanmi lloqsichimun, paratapas chanin runakunapaq mana chanin runakunapaqwanmi parachimun.+
46 Munakuqniykichiskunallatachus munakuwaqchis chayqa, ¿ima premioyoqtaq kawaqchis?+ ¿Manachu chhaynallatataq ruwashanku impuesto cobraqkunapas?
47 Wayqeykichiskunallatachus napaykuwaqchis chayqa, ¿jujkunamanta aswan allintachu ruwashawaqchis? ¿Manachu chhaynallatataq ruwashanku waj nacionkunamanta runakunapas?
48 Chhaynaqa, imaynan janaq pacha Taytaykichisqa tukuy sonqo munakuq,* chhaynallataq qankunapas kaychis.+
Uraypi willakuykuna
^ Griego rimaypiqa “espirituta mañapakuqkunaqa” ninmi.
^ Chaypiqa “jujkunawan thajpi kausaqkunaqa” nillanmantaqmi.
^ Chaypiqa “lamparata” nillanmantaqmi.
^ Chay canastaqa karqan ch’aki mijuykunata medinapaqmi.
^ Griego rimaypiqa “janaq pacha gobiernopi aswan juch’uy nisqan kanqa” ninmi.
^ Griego rimaypiqa “janaq pacha gobiernopi jatun nisqa kanqa” ninmi.
^ Chaypiqa “kasukuq” nillanmantaqmi.
^ Gehena nisqaqa Jerusalén llaqtaq cantonpi q’opa kanana wayq’on karqan. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Gehena” nisqata.
^ Griego rimaypiqa “llapa cuadrante qolqeta paganaykikama” ninmi. Qhaway “Astawan yachanapaq B14” nisqata.
^ Gehena nisqaqa Jerusalén llaqtaq cantonpi q’opa kanana wayq’on karqan. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Gehena” nisqata.
^ Chaypiqa “divorciakuqqa” nillanmantaqmi. Chaypiqa leykunaq nisqanman jina jujpaqkama t’aqanakuymantan rimashan.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Qhelli jucha” nisqata.
^ Qhaway “Astawan yachanapaq A5” nisqata.
^ Griego rimaypiqa “millay kaqmantan” ninmi.
^ Chaypiqa mana interesniyoqta manuymantan rimashan.
^ Chaypiqa “junt’aq” nillanmantaqmi.
