Daniel 2:1-49
-
Gobernanti Nabucodonosor mantsakëpaq suëñunqanta musyëta munan (1-4)
-
Suëñunqanta ni mëqan yachaq nunapis willëta puëdintsu (5-13)
-
Teyta Dios yanapanampaq Daniel mañakun (14-18)
-
Tsë suëñu imapaq kanqanta willaptin Daniel Teyta Diosta alaban (19-23)
-
Gobernantita Daniel willan imata suëñunqanta (24-35)
-
Tsë suëñunqan imapaq kanqanta willan (36-45)
-
Jatun monumentuta rumi ushakäratsin (44, 45)
-
-
Gobernanti agradecikurnin mas respetashqa kanampaq Danielta churan (46-49)
2 Ishkë watapana gobernëkanqan witsanmi Nabucodonosor suëñukurqan, tsëmi suëñunqanman yarpachakur+ punuytapis puëdirqantsu.
2 Tsënam Nabucodonosorqa suëñunqanta willayänampaq, qayatsirqan brüjukunata, suerti qateqkunata y caldeu nunakunata.* Tsëmi pëkunaqa ëwayarqan.+
3 Chëkuyaptinnam, “suëñukunqäman yarpachakurmi këkä. Suëñunqä imapaq kanqantam musyëta munä” nirqan.
4 Tsënam caldeu nunakunaqa gobernantita arameu idiömachö,*+ “¡teytë, imëyaqpis kawëkullë! Suëñunqëkita willëkayämë y noqakunam niyashqëki imapaq kanqanta” niyarqan.
5 Tsënö niyaptinmi gobernantiqa nirqan: “Qamkunam suëñukunqäta y imapaq kanqantaqa niyämänëki. Mana niyämaptikiqa, pedäzu pedäzu roquyäshunëkipaq y wayikikunatapis bäñuman tikratsiyänampaqmi mandakushaq. Tsënömi kanqa
6 suëñukunqäta y imapaq kanqanta niyämaptikiqa, llapan nunakuna respetayäshunëkipaqmi+ churayashqëki y imëkatam qarayashqëki. Kananqa juklla niyämë suëñukunqäta y imapaq kanqanta”.
7 Tsënam pëkunaqa yapë, “teytë, suëñunqëkita willëkayämë y noqakunam niyashqëki imapaq kanqantapis” niyarqan.
8 Gobernantinam nirqan: “Musyänam, qamkunaqa tsënö nirllam tiemputa perditsiyämanki. Musyayankinam imanö castigayänaqpaq* kaqtapis.
9 Suëñunqäta mana willayämarqa, musyayankinam ima castïguta chaskiyänëkipaq kaqta. Qamkunaqa mana kaqkunata niyämänëkipaqmi parlayarqunki, tsëmi willayänaqta shuyarëkäyanki. Suëñunqäta niyämë, tsëran imapaq kanqanta creiyashqëki”.
10 Tsënam caldeu nunakuna gobernantita niyarqan: “Niyämanqëkitaqa manam kë patsachö ni pillapis ruramuyta puëdinqatsu. Tsëtanöqa manam ni mëqan puëdeq gobernanti, ni pï gobernadorpis mañakushqatsu. Manam ni mëqan brüjuta, ni suerti qateqta ni caldeu nunakunatapis tsëtanöqa mañayashqatsu.
11 Teytë, mañëkäyämanqëkiqa manam fäcil musyanantsu, nunakunaqa manam tsëta musyayantsu. Tsëtaqa dioskunallam musyayan, peru tsë dioskunaqa mëchöraq kakuyampis”.
12 Tsënö niyaptinmi gobernantiqa, alläpa cölerar Babiloniachö llapan yachaq nunakunata wanutsiyänampaq o wañutsiyänampaq mandakurqan.+
13 Tsëmi yachaq nunakunata wanutsiyänampaq listuna këkarnin, Danielta y amïgunkunatapis wanutsiyänampaq asheqnin ëwayarqan.
14 Tsënam Danielqa Arioc jutiyoq nunata yachëllapa tapurqan. Ariocqa karqan gobernantita cuidaq soldädukunapa mandaqninmi, pëtam gobernanti mandashqa karqan Babiloniachö llapan yachaq nunakunata wanutsinampaq.
15 Danielmi Ariocta,* “¿imatan pasakushqa gobernanti tsëta mandakunampaqqa?” nirqan. Ariocqa llapan pasanqantam Danielta willarqan.+
16 Tsënam Danielqa gobernantiman ëwar, “teytë, suëñunqëki imapaq kanqanta willanaqpaq ichik maslla shuyëkallämë” nirqan.
17 Tsëpitanam Danielqa wayinman kutikur llapan pasëkanqanta Hananïasta, Misaelta y Azarïasta willarqan.
18 Y gobernanti suëñunqan imapaq kanqanta musyayänampaqmi Teyta Diosman mañakuyänampaq nirqan. Tsënöpa kikinta ni amïgunkunatapis, Babiloniachö yachaq nunakunatawan juntu mana wanutsiyänampaq o wañutsiyänampaq.
19 Teyta Diosqa, Danieltam paqaspa revelar+ willarqan gobernanti suëñunqanta y imapaq kanqantapis. Tsënam Danielqa Teyta Diosta alabarqan
20 kënö nir:
“Dios Yaya, jutiki imëyaqpis alabashqa këkutsun,qamllam pitapis yachaqta y poderyoqta tikratsinki.+
21 Qammi tiempukunata cambianki y qam munaptikim imëkapis pasakun,+qammi gobernantikunata churanki y qarqunki,+qammi yachaq nunakunata mas yachaqta tikratsinki, y musyaqkunatam alli entienditsinki.+
22 Qammi, pï nunapis mana musyanqanta y mana entiendinqanta musyatsikunki,+qammi musyanki ampichö o tsakëchö*+ këkaqkunata,y qamchömi atsikyëpis këkan.+
23 Unë kastäkunapa Diosnin, qamtam agradecikur alabaq,qammi yachaqta y poderyoqta tikratsimarqunki.
Tapuyanqaqtam musyatsiyämarqunki,gobernanti suëñukunqantam musyatsiyämarqunki”.+
24 Gobernantiqa Arioctam mandashqa karqan Babiloniachö llapan yachaq nunakunata wanutsinampaq. Tsë nunaman ëwëkurmi Danielqa kënö nirqan: “Babiloniachö+ yachaq nunakunataqa ama mëqantapis wanutsitsu. Gobernantiman pushamë suëñunqan imapaq kanqanta willanäpaq”.
25 Tsënam Ariocqa, gobernantiman Danielta tsë höra pusharqan y chëkatsirmi, “Judäpita apayämunqan+ nunatam tarimurqö, pëmi suëñunqëki imapaq kanqantapis willashunki” nirqan.
26 Tsënam gobernantiqa Beltsasar+ nir reqiyanqan Danielta, “¿rasumpaku suëñuynïchö rikanqäta y imapaq kanqanta willamëta puëdinki?” nirqan.+
27 Tsënö tapuptinmi Danielqa gobernantita nirqan: “Musyëta munanqëkitaqa, manam ni mëqan yachaq nunakuna, ni suerti qateqkuna, ni brüjukuna ni estrëllakunata rikëkur willakoq nunakunapis willashuynikita puëdiyanqatsu.+
28 Peru ciëluchö këkaq Teyta Diosmi sï willashuynikita puëdin.+ Pëmi ushanan tiempukunachö pasakunampaq kaqta musyëkätsishunki. Punuykarnin suëñunqëkichö, peqëki o umëki lädunchö këkaqta rikanqëkiqa këmi karqan:
29 Teytë, cämëkichö punuykarmi, shamoq tiempuchö pasanampaq kaqkunaman yarpachakur qallëkurqëki. Tsëmi pasanampaq kaqkunata musyaq Teyta Diosqa, rikätsishurqunki ima pasanampaq kaqta.
30 Këtaqa musyatsimashqa manam wakin nunakunapita mas yachaq kaptïtsu, tsëpa rantinqa tsë suëñunqëki imapaq kanqanta willanaqpaqmi. Tsënöpam llapan yarpachakunqëkita musyanki.+
31 Teytë, suëñuynikichömi rikarqëki nuna niraq jatun monumentuta. Tsë monumentuqa mantsëpaqmi karqan y puntëkichömi chipapar shëkarqan.*
32 Tsë monumentupa peqanqa o umanqa alli kaq örupitam karqan,+ pëchunwan rikrannam pläta metalpita karqan,+ pachanwan tita o teta* chankannam cobripita karqan,+
33 qonqumpita o qonqurnimpita utsuputunyaqnam fiërrupita karqan+ y chakinnam fiërruwan mitu takushqa* karqan.+
34 Rikarëkaptikim jirkapita juk rumi pakikar ishkimurqan. Tsë monumentupa chakintam fuertipa chëkatsirqan y fiërrupita y mitupita chakintam ushakätsirqan. Tsë rumitaqa manam nunatsu pakimurqan.+
35 Tsë höram fiërrupis, mitupis, cobripis, pläta metalpis y örupis pasëpa* ushakarqan. Ërachö usya witsan päjanömi tikrayarqan, y vientu shamurmi llapanta apakurqan, manam ni imapis quedarqantsu. Peru monumentuta ushakätseq rumiqa jatun jirkamanmi tikrarqan y entëru patsamanmi juntarqan.
36 Teytë, tsëtam suëñurqëki, y kananmi nishqëki imapaq kanqanta.
37 Teytë, ciëluchö puëdeq Diosmi qamta churashurqunki wakin gobernaqkunapita mas puëdeq kanëkipaq,+ pïmëpis respetashunëkipaq,
38 y podernikichö kayänampaq. Tsënöllam podernikiman churamushqa patsachö pureq animalkunata y volaq* animalkunatapis.+ Tsëmi teytë, örupita rurashqa tsë monumentupa peqanqa o umanqa qam kanki.+
39 Qepëkimanqa juk gobernantim kanqa,+ peru manam qamtaqa igualashunkitsu. Pëpa qepanmannam kima gobernanti kanqa, cobrinö rikakoq y entëru patsachömi gobernanqa.+
40 Pëpa qepanmannam juk gobernanti mas kanqa, pëqa imëka fiërrunö fuertim kanqa.+ Imanömi fiërrupis imëkata pakir ushakätsin, tsënömi puntanman gobernaqkunatapis llapanta ushakätsinqa.+
41 Y rikanqëki monumentupa chakin y dëdunkunaqa fiërruwan mitu takushqam karqan. Tsëmi tsë gobiernuqa rakikar ushashqa kanqa. Tsënö kaptimpis, fiërrupita rurashqa kaqninmi fuerti kanqa.
42 Monumentupa chaki dëdunkunaqa wakinmi mitupita karqan y wakinnam fiërrupita karqan, tsëmi tsë gobiernupis wakinqa fuerti kanqa y wakinqa dëbil kanqa.
43 Imanömi rikanqëki fiërruwan mitu takukashqa këkäyan, tsënömi tsë* gobiernupis nunakunawan* juknölla këta munanqa. Peru fiërruwan mitu takukëta mana puëdinqannömi, pëkunapis juknölla këta puëdiyanqatsu.
44 Tsë gobiernukuna gobernëkäyanqan witsanmi, ciëluchö Teyta Diosqa juk gobiernuta churamunqa.+ Tsë gobiernutaqa manam ni pï ushakätsinqatsu,+ ni manam pëpa rantin juk markakunapita gobernantikuna gobernayanqatsu.+ Tsë gobiernuqa, wakin gobiernukunatam llapanta ushakätsinqa+ y pëllam imëyaqpis gobernanqa.+
45 Tsënö kanampaqmi suëñuynikichö rikarqëki. Tsë suëñuchömi rikarqëki jirkapita rumi pakimur, fiërrupita, cobripita, mitupita, pläta metalpita y örupita monumentuta ushakätseqta.+ Tsëwanmi Teyta Diosqa shamoq tiempuchö pasanampaq kaqta musyatsishurqunki.+ Suëñunqëki y imapaq kanqanta willanqaqpis rasumpam cumplikanqa”.
46 Tsënö willaptinmi gobernanti Nabucodonosorqa patsamampis urkun chanqanyaq Danielpa puntanman respetar qonqurikurqan. Tsëpitanam mandakurqan imëkata qarayänampaq y inciensuta rupatsiyänampaq.
47 Y Danieltam nirqan: “Qamkunapa Diosnikikunaqa, llapan dioskunapa Diosnin, gobernantikunapa mandaqnin y pillapis mana musyanqankunata musyatsikoqmi. Tsëmi musyatsishurqunki suëñunqäta willamänëkipaq”.+
48 Tsëpitanam imëka alli cösaskunata qararqan, Babilonia provinciachö+ gobernador kanampaq churarqan y entëru Babiloniachö yachaq nunakunapa mandaqnin kanampaq churarqan.
49 Daniel mañakuptinmi Sadracta, Mesacta y Abednëgutapis+ Babiloniachö imëkakunata rikäyänampaq churarqan. Peru Danielqa gobernantipa cortinchömi quedakurqan.
Nötakuna
^ Pëkunaqa kayarqan adivinëta alli yachaqkuna y estrëllakunata rikëkur imatapis willakoqkunam.
^ Daniel 2:4b ninqampita 7:28 textuyaqqa, arameu idiömachömi qellqakarqan.
^ Kënöpis niyanmi: castiganäpaq.
^ Pëqa karqan gobernantita cuidaq soldädukunapa mandaqninmi.
^ Kënöpis niyanmi: tutapëchö.
^ Kënöpis niyanmi: ichirëkarqan.
^ Kënöpis niyanmi: raku.
^ O “rupatsishqa mitu”.
^ Kënöpis niyanmi: jankat.
^ Kënöpis niyanmi: päreq; vuëlaq.
^ Tsënö nirqa, capazchi fiërruwan igualëkätsinqampaq parlëkan.
^ O “comun nunakunawan”.
