Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

CAPITULO DIES

El A Sali na Defensa di Adoracion Berdadero

El A Sali na Defensa di Adoracion Berdadero

1, 2. (a) Den ki situacion dificil e pueblo di Israel tabata? (b) Ken Elias a enfrenta riba Sero Carmelo?

ELIAS a para wak e multitud cu tabata subi Sero Carmelo cu hopi dificultad. Tabata mainta trempan y un poco scur ainda, pero tabata bisto cu e hendenan aki tabata pasa hamber y miseria. E tres añanan y mey di secura tabatin un efecto devastador riba nan.

2 Entre e hendenan ey tabatin e 450 profetanan orguyoso di Baal. Nan tabata odia Elias, e profeta di Jehova. Reina Jezabel ya a mata hopi sirbidor di Jehova, pero ainda e homber aki tabata para firme contra adoracion di Baal. Pero pa cuanto tempo mas? Kisas e sacerdotenan ey a pensa cu un solo homber hamas lo tabata por bay contra nan tur. (1 Rey. 18:4, 19, 20) Rey Acab tambe a yega den su garoshi, y e tambe tabatin rabia riba Elias.

3, 4. (a) Dicon Elias kisas tabatin un poco miedo riba e dia importante ey? (b) Cua ta algun pregunta cu nos lo analisa?

3 Profeta Elias tabatin e dia di mas extraordinario di su bida su dilanti. Segun cu el a para wak, e escenario pa un di e confrontacionnan mas dramatico entre bon y malo cu mundo a yega di mira a cuminsa forma. Con el a sintie awor cu dia a habri y e tabata para su so meymey di e multitud ey? Bijbel ta bisa cu “Elias tabata un homber cu e mesun sintimentonan cu nos”, pues, kisas e tabatin un poco miedo. (Lesa Santiago 5:17.) Di un cos nos por ta sigur: Rondona pa tur e hendenan sin fe ey—hunto cu nan Rey apostata y e sacerdotenan cu tabata busca tur manera di mat’e—Elias mester a sinti su mes hopi solitario.—1 Rey. 18:22.

4 Pero con Israel a hay’e den e situacion deplorabel aki? Y kico e relato aki tin di haber cu nos? Wel, laga nos analisa Elias su ehempel di fe y wak cua ta e lesnan practico cu nos por saca for di dje awe.

Culminacion di un Bataya Largo

5, 6. (a) Israel tabata envolvi den cua bataya? (b) Con Rey Acab a ofende Jehova profundamente?

5 Durante gran parti di Elias su bida, e mester a mira con influencia di afo a contamina adoracion berdadero, sin cu e por a haci nada na e situacion. E cos ta cu Israel tabata envolvi den un bataya cu a existi pa hopi tempo, un guera entre religion berdadero y religion falso, entre adoracion di Jehova Dios y adoracion di e diosnan falso di e nacionnan bisiña. Den tempo di Elias, e bataya ey a yega un punto dramatico.

6 Rey Acab a ofende Jehova profundamente. El a casa cu Jezabel, yiu muher di e rey di Sidon. Jezabel tabata determina pa pone henter e pueblo di Israel adora Baal y caba cu e adoracion di Jehova. No a dura mucho cu Acab tabata completamente bou di influencia di Jezabel. Acab a traha un tempel y un altar pa Baal. De echo, e tabata un di e promenan cu a cuminsa buig dilanti di e dios pagano aki.—1 Rey. 16:30-33.

7. (a) Kico a haci e adoracion di Baal asina malo? (b) Relaciona cu duracion di e secura den tempo di Elias, dicon nos por ta sigur cu Bijbel no ta contradeci su mes? (Inclui e  cuadro.)

7 Kico a haci adoracion di Baal asina malo? El a hinca e nacion di Israel den mal caminda y a pone hopi hende bandona e Dios berdadero. Ademas, e tabata un religion repugnante y cruel. Por ehempel, un di su caracteristicanan tabata prostitucion di tempel cu a ser practica tanto pa homber como muher. Tambe nan tabatin fiestanan sexual y hasta sacrificio di mucha. Esaki a pone Jehova manda Elias bay cerca Acab pa anuncia un secura cu lo a dura te ora cu e profeta ey di Dios a decreta su fin. (1 Rey. 17:1) Ta despues di varios aña Elias a bolbe presenta dilanti di Acab y a bis’e pa reuni e pueblo y e profetanan di Baal riba Sero Carmelo. *

Den cierto sentido, e aspectonan mas importante cu a caracterisa adoracion di Baal ta bisto ainda tur caminda

8. Con e relato aki tocante e adoracion di Baal por yuda nos awe?

8 Pero kico e bataya ey tin di haber cu nos? Kisas tin hende ta haya cu un relato tocante adoracion di Baal no ta al caso, ya cu nos no ta mira ningun tempel ni altar di Baal awe. Pero esaki no ta djis un relato historico. (Rom. 15:4) E palabra “Baal” ta nifica “doño” of “shon.” Bo no ta haya cu te ainda hende ta sirbi un gran variedad di otro doño—of Baal—na luga di e Dios Todopoderoso? Echo ta cu hende ta scoge un doño—cu no ta Jehova—ora nan ta uza nan bida pa core tras di placa, carera, recreo, placer sexual of cualkier un di e tantisimo otro diosnan cu ta existi awe. (Mat. 6:24; lesa Romanonan 6:16.) Den cierto sentido, e aspectonan mas importante cu a caracterisa adoracion di Baal ta bisto ainda tur caminda. Pues, e relato di e bataya entre Jehova y Baal lo por yuda nos scoge e doño corecto cu nos mester sirbi.

Nan Tabata “Duda Entre Dos Opinion”

9. (a) Dicon Sero Carmelo tabata un bon luga pa demostra cu adoracion di Baal ta falso? (Wak tambe e nota.) (b) Kico Elias a bisa e pueblo?

9 For di top di Sero Carmelo tabatin un bista espectacular di e area. Bo por a mira for di vaye di Kison, na pia di e sero, te na Lama Grandi (Lama Mediteraneo) den cercania y tambe te na e seronan di Libano, leu aya panort na horizonte. * Pero riba e dia decisivo aki, segun cu solo tabata sali, e paisahe no a ofrece un bista mucho agradabel. E tera cu Jehova a duna e yiunan di Abraham y cu antes tabata asina fertil awor tabata parce morto y desola. E tera tabata seco seco, hasando den un solo cayente, ruina pa bobedad di e propio pueblo di Dios! Ora e hendenan ey a reuni riba e sero, Elias a bay cerca nan y bisa nan: “Cuanto tempo mas boso ta keda duda entre dos opinion? Si [Jehova] ta Dios, siguie; ma si ta Baal, siguie.”—1 Rey. 18:21.

10. Den ki sentido e pueblo di Elias tabata “duda entre dos opinion”, y ki berdad fundamental nan a lubida?

10 Kico Elias tabata kiermen cu e expresion “duda entre dos opinion”? Wel, e pueblo no a realisa cu nan mester a scoge ken nan ta bay adora: Jehova of Baal. Nan a pensa cu nan por a cana den dos caminda: satisface Baal cu nan ritonan repugnante y alabes pidi Jehova yuda nan. Kisas nan a rasona cu Baal lo a bendiciona nan cosecha y crio di bestia, mientras cu Jehova, “e Dios di ehercitonan”, lo a proteha nan den bataya. (1 Sam. 17:45) Pero nan a lubida un berdad fundamental, un berdad cu te awe hopi hende no ta compronde: Jehova no ta comparti su adoracion cu ningun otro dios. Manera Exodo 20:5 (NW) ta bisa: “Jehova bo Dios, ta un Dios cu ta exigi devocion exclusivo.” Ademas, Jehova merece esaki. Pues, cualkier adoracion cu nos ta rindi na Jehova cu ta mescla cu un otro forma di adoracion ta inaceptabel y hasta ofensivo p’e!

11. Con bo ta kere cu Elias su yamada urgente riba Sero Carmelo por yuda nos?

11 Pues, como cu e Israelitanan ey tabata “duda entre dos opinion”, nan no a adora Jehova cu henter nan curason. Hopi hende awe ta haci e mesun fout; nan ta permiti otro ‘‘baalnan’’ drenta den nan bida y aleha nan for di e adoracion di Dios. E yamada urgente cu Elias a haci pa stop di duda entre dos opinion mester motiva nos pa reconsidera nos prioridadnan y analisa nos adoracion.

Un Prueba Decisivo

12, 13. (a) Ki prueba Elias a propone? (b) Con nos por demostra cu nos tin e mesun confianza cu Elias?

12 Awor Elias a propone pa haci un prueba hopi simpel. E sacerdotenan di Baal mester a prepara un altar, pone un ofrenda riba dje y pidi nan dios cend’e na candela. Elias tambe lo a haci mescos. El a bisa nan: “E Dios cu contesta cu candela, e ta Dios.” Elias tabata sa bon bon ken tabata e Dios berdadero. Su fe tabata asina grandi cu sin duda el a duna su oponentenan tur bentaha riba dje. El a laga e profetanan di Baal bay prome. Nan a scoge nan buey of toro pa e sacrificio y a cuminsa resa na Baal. *1 Rey. 18:24, 25.

13 Nos no ta biba den un era di milager. Pero Jehova no a cambia, y nos por tin e mesun confianza den dje cu Elias tabatin. Por ehempel, ora hende no ta di acuerdo cu loke Bijbel ta siña, nos no tin miedo di laga nan papia prome y bisa kico nan ta pensa. Mescos cu Elias, nos tambe por laga Jehova dicidi e asunto. Den ki manera? Wel, nos no ta confia den nos mes sino den su Palabra inspira, cu a ser skirbi pa “rectifica cosnan.”—2 Tim. 3:16, nota.

Elias a considera adoracion di Baal un engaño ridiculo, y e tabata kier pa e pueblo di Dios tambe realisa esey

14. Con Elias a haci bofon di e profetanan di Baal, y dicon?

14 E profetanan di Baal a bay prepara nan sacrificio y a cuminsa yama nan dios. Nan a grita: “O Baal, contesta nos.” Nan a keda grita asina pa oranan largo. Bijbel ta bisa cu “no tabatin ni un bos y ni un hende no a contesta.” Rond di merdia, Elias a cuminsa haci bofon di nan. El a bisa sarcasticamente cu Baal lo mester tabata mucho ocupa pa contesta nan of cu kisas e tabata na soño y un hende mester a bay lant’e. Elias a urgi nan: “Yama na bos halto.” Ta bisto cu el a considera e adoracion di Baal aki un engaño ridiculo, y e tabata kier pa e pueblo di Dios tambe realisa esey.—1 Rey. 18:26, 27.

15. Con loke a pasa cu e sacerdotenan di Baal ta demostra e bobedad di scoge cualkier otro doño cu no ta Jehova?

15 Esey a haci e sacerdotenan di Baal hasta mas histerico ainda, y nan a cuminsa “grita na bos halto y tabata corta nan curpa, segun nan custumber, cu spada y lansa, te ora sanger tabata basha na nan curpa.” Y tur esey pornada! “No tabatin ningun bos, ningun hende no tabata contesta, y ningun hende no tabata paga atencion.” (1 Rey. 18:28, 29) Esey no tabata straño, ya cu Baal no tabata existi! E tabata simplemente un invento di Satanas pa kita hende for di Jehova. Echo ta cu ora hende scoge cualkier otro doño cu no ta Jehova, nan ta keda decepciona, of hasta brongosa.—Lesa Salmo 25:3; 115:4-8.

E Contesta

16. (a) Riba kico e pueblo kisas a corda ora Elias a drecha e altar di Jehova riba Sero Carmelo? (b) Den ki manera mas Elias a demostra su confianza den su Dios?

16 Te atardi Elias su beurt a yega pa ofrece su sacrificio. El a drecha un altar di Jehova cu, sin duda, enemigonan di adoracion berdadero a basha abou. El a uza 12 piedra, kisas pa recorda e nacion di 10 tribu di Israel cu ainda nan tabata bou di e Ley di Moises cu a ser duna na tur e 12 tribunan. Despues el a pone e ofrenda riba e altar y a laga nan basha awa riba dje. Kisas nan a saca e awa ey for di Lama Mediteraneo cu tabata keda den cercania. Hasta el a traha un rooi rond di e altar y a yen’e cu awa. Mescos cu el a duna e profetanan di Baal tur tipo di bentaha, el a duna Jehova tur tipo di desbentaha. Asina grandi su confianza den su Dios tabata.—1 Rey. 18:30-35.

Elias su oracion a demostra cu ainda e tabata interesa den bienestar di su pueblo, pasobra e tabata ansioso pa Jehova pone “nan curason bolbe”

17. Con e oracion di Elias a revela kico tabata su prioridad, y con nos por imita su ehempel ora nos ta haci oracion?

17 Ora tur cos tabata cla, Elias a haci un oracion. E oracion tabata simpel, pero elocuente, y a mustra bon cla kico tabata Elias su prioridad. Na prome luga, e tabata kier pa tur hende sa cu ta Jehova tabata “Dios na Israel”, no Baal. Di dos, e tabata kier pa nan sa cu e tabata simplemente un sirbidor di Jehova y cu tur gloria y merito mester a bay pa su Dios. Por ultimo, el a demostra cu ainda e tabata interesa den bienestar di su pueblo, pasobra e tabata ansioso pa Jehova pone “nan curason bolbe.” (1 Rey. 18:36, 37) Elias ainda tabata stima nan, a pesar di tur e miseria cu nan falta di fe a causa. Con ta para cu nos oracionnan? Nan ta refleha e mesun humildad, interes den e nomber di Dios y compasion pa hende cu tin mester di yudansa?

18, 19. (a) Con Jehova a contesta e oracion di Elias? (b) Ki ordo Elias a duna e pueblo, y dicon e sacerdotenan di Baal no a merece misericordia?

18 Prome cu Elias a haci oracion, e hendenan presente kisas a puntra nan mes si Jehova tambe lo a resulta di ta un engaño mescos cu Baal. Pero despues di e oracion, no tabatin tempo pa nan duda. Segun e relato: “E ora ey e candela di SEÑOR a cay y a kima tur cos: e ofrenda kima, e palo, e piedranan y e stof; y el a seca e awa cu tabatin den e rooi.” (1 Rey. 18:38) Esta un contesta espectacular! Con e pueblo a reacciona?

‘E ora ey e candela di Jehova a cay’

19 Nan tur a cuminsa grita: “Jehova ta e Dios berdadero! Jehova ta e Dios berdadero!” (1 Rey. 18:39, NW) Por fin nan a reconoce e berdad. Pero ainda nan no a demostra nan fe. Francamente bisa, djis admiti cu Jehova tabata e Dios berdadero despues di a mira candela cay for di cielo no tabata un gran demostracion di fe. Pues, Elias a exigi mas di nan. El a pidi nan pa haci loke eigenlijk nan mester a haci basta aña prome: obedece e Ley di Jehova. Y e Ley tabata bisa cu mester a mata tur profeta falso y adorador di dios falso. (Deu. 13:5-9) E sacerdotenan di Baal aki tabata gran enemigo di Jehova Dios, y deliberadamente nan a traha contra su proposito. Nan a merece misericordia? Acaso nan a mustra misericordia na e muchanan inocente cu nan a kima bibo como sacrificio na Baal? (Lesa Proverbionan 21:13; Jer. 19:5) E hombernan ey no tabata merece ni un tiki misericordia! Pesey Elias a duna ordo pa mata nan, y esey a sosode tambe.—1 Rey. 18:40.

20. Ki critica algun hende tin, y dicon nan no tin rason?

20 Comentaristanan di Bijbel di awe kisas ta critica e manera cu e prueba riba Sero Carmelo a termina. Tin hende ta preocupa cu fanaticonan religioso lo uza esaki pa hustifica actonan di violencia contra hende di otro religion. Y lamentablemente, awe tin hopi di e tipo di fanaticonan religioso ey. Pero Elias no tabata un fanatico. El a sali na defensa di e adoracion di Jehova ora el a duna ordo pa efectua e ehecucion husto ey. Ademas, cristiannan berdadero sa cu nan no por uza arma contra hende malbado, manera Elias a haci. Mas bien, nan ta sigui e norma cu Cristo a establece pa tur su discipelnan ora el a bisa Pedro: “Hinca bo spada bek na su luga, pasobra ken cu uza spada lo muri pa medio di spada.” (Mat. 26:52) Den futuro, Jehova lo uza su Yiu pa cumpli cu husticia divino.

21. Dicon Elias ta un bon ehempel pa cristiannan berdadero awe?

21 Un cristian berdadero mester demostra na e manera cu e ta hiba su bida cu e tin fe. (Juan 3:16) Un manera pa haci esey ta di imita hombernan fiel manera Elias. El a adora Jehova so y a anima otro hende pa haci mescos. Cu curashi el a demostra cu e religion cu Satanas tabata uza pa kita hende for di Jehova tabata un religion falso. Ademas, el a confia den Jehova pa dicidi asuntonan importante en bes di confia den su mes capacidad y sabiduria. Elias a sali na defensa di adoracion berdadero. Pues, laga nos tur imita su fe!

^ par. 9 Normalmente, Sero Carmelo ta un area hopi berde mes pasobra e biento di lama, carga cu humedad, tabata trece hopi serena y awasero riba e sero. Como cu e hendenan tabata kere cu ta Baal a laga awasero cay, e sero aki tabata aparentemente un luga importante pa adoracion di Baal. Di manera cu awor cu e sero tabata seco seco, e tabata e luga ideal pa demostra cu adoracion di Baal ta falso.

^ par. 12 Ta bon pa tuma nota cu Elias a bisa nan: ‘No pone candela bou di e ofrenda.’ Algun comentarista biblico ta bisa cu tabatin biaha e adoradornan di dios falso ey tabata uza altar cu un buraco secreto bou di nan pa laga parce cu ta poder sobrenatural tabata cende e candela.