មេរៀនទី១
ប្រយោជន៍ពីការចេះទប់ចិត្ត
តើអ្វីជាការចេះទប់ចិត្ត?
ការចេះទប់ចិត្តគឺជាសមត្ថភាពដែល . . .
-
មិនឆាប់បំពេញបំណងចិត្ត
-
មិនធ្វើតាមចិត្ត
-
បង្ហើយកិច្ចការដែលខ្លួនមិនពេញចិត្ត
-
ចាត់ទុកអ្នកឯទៀតថាសំខាន់ជាងខ្លួន
ហេតុអ្វីការចេះទប់ចិត្តគឺសំខាន់?
ក្មេងដែលចេះទប់ចិត្តអាចទប់ទល់នឹងការល្បួងផ្សេងៗ ទោះជាការល្បួងនោះមើលទៅនាំឲ្យសប្បាយក្ដី។ ផ្ទុយទៅវិញ ក្មេងដែលមិនចេះទប់ចិត្តប្រហែលជា . . .
-
ឆាប់ខឹង
-
ទទួលរងជំងឺផ្លូវចិត្ត
-
ជក់បារី ផឹកស្រា ឬប្រើគ្រឿងញៀន
-
មិនចេះជ្រើសរើសរបបអាហារ
ការសិក្សាមួយបានរកឃើញថាពេលក្មេងដែលចេះទប់ចិត្តធំឡើង ពួកគេទំនងជាមិនសូវមានបញ្ហាសុខភាពនិងបញ្ហាលុយកាក់ទេ ហើយពួកគេចេះគោរពច្បាប់ជាង។ ដោយហេតុនេះហើយ សាស្ត្រាចារ្យខាងចិត្តវិទ្យាឈ្មោះអេនចឺឡា ដាកវ៉ូតនៃសកលវិទ្យាល័យនៅរដ្ឋប៉ិនស៊ីវ៉ានី បានសន្មតថា៖ «ការចេះទប់ចិត្តមិនដែលអាក្រក់សម្រាប់អ្នកឡើយ»។
របៀបបង្រៀនកូនឲ្យចេះទប់ចិត្ត
រៀននិយាយបដិសេធដោយថាទេ ហើយធ្វើតាម។
គោលការណ៍គម្ពីរ៖ «គ្រាន់តែរក្សាសម្ដីប៉ុណ្ណោះ បើថា‹មែន› គឺមែន បើថា‹ទេ› គឺទេ»។—ម៉ាថាយ ៥:៣៧
កូនក្មេងប្រហែលជាសាកចិត្តឪពុកម្ដាយដោយស្រែកយំពេលដែលចង់បានអ្វីមួយ ហើយពួកគេប្រហែលជាធ្វើដូច្នេះសូម្បីតែនៅទីសាធារណៈ។ បើឪពុកម្ដាយព្រមធ្វើតាម នោះកូនយល់ថាការស្រែកយំអាចធ្វើឲ្យឪពុកម្ដាយផ្លាស់ប្ដូរចិត្តបាន។
ម្យ៉ាងវិញទៀត បើឪពុកម្ដាយនិយាយថាទេពេលកូនចង់បានអ្វីមួយ ហើយព្យាយាមធ្វើតាម នោះកូនរៀនអំពីមេរៀនសំខាន់នៃជីវិត ពោលគឺយើងមិនតែងតែបានអ្វីដែលយើងចង់បាននោះទេ។ គ្រូពេទ្យឈ្មោះដាវីឌ វ៉ល សរសេរថា៖ «គេគិតថាមនុស្សដែលតែងតែបានអ្វីដែលគាត់ចង់បាន គឺជាមនុស្សដែលមានសុភមង្គល តែតាមពិតគឺផ្ទុយស្រឡះ។ បើឪពុកម្ដាយតែងតែបណ្ដោយតាមចិត្តកូនរហូត នេះមិនមែនជាការបង្ហាញសេចក្ដីស្រឡាញ់ទេ បើធ្វើដូច្នេះ នោះកូននឹងធំឡើងដោយគិតថាពួកគេតែងតែអាចបានអ្វីដែលពួកគេចង់បាន»។ *
នៅឥឡូវនេះ បើអ្នកមិនបណ្ដោយទៅតាមចិត្តកូននូវអ្វីដែលគាត់ចង់បាន នោះនឹងជួយកូនឲ្យចេះទប់ចិត្តនឹងរឿងផ្សេងៗដែលនឹងកើតឡើងក្រោយមកក្នុងជីវិតគាត់។ ជាឧទាហរណ៍ ពេលគាត់បានត្រូវល្បួងឲ្យប្រើគ្រឿងញៀន រួមដំណេកមុនរៀបការ ឬធ្វើអ្វីអាក្រក់ផ្សេងទៀតដែលនាំឲ្យគាត់និងអ្នកឯទៀតរងទុក្ខ។
ជួយកូនឲ្យយល់អំពីលទ្ធផលពីការប្រព្រឹត្តល្អនិងការប្រព្រឹត្តមិនល្អ។
គោលការណ៍គម្ពីរ៖ «មនុស្សទទួលផលតាមតែអ្វីដែលគេសាបព្រោះ»។—កាឡាទី ៦:៧
កូនត្រូវយល់ថាការប្រព្រឹត្តទាំងអស់មានលទ្ធផល ហេតុនេះការមិនចេះទប់ចិត្តនឹងនាំឲ្យមានផលវិបាក។ ជាឧទាហរណ៍ បើកូនរបស់អ្នកជាមនុស្សដែលមិនចេះទប់កំហឹងរាល់ដងពេលគាត់ទើសចិត្តនឹងរឿងណាមួយ នោះអ្នកឯទៀតប្រហែលជាមិនចង់រាប់អានគាត់ទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើកូនរបស់អ្នករៀនឲ្យចេះទប់ចិត្តពេលមានរឿងណាមួយដែលធ្វើឲ្យគាត់ទើសចិត្ត ឬចេះរង់ចាំជាជាងនិយាយកាត់គេពេលដែលគាត់ចង់បានអ្វីមួយ នោះមនុស្សឯទៀតនឹងចូលចិត្តគាត់។ សូមជួយកូនឲ្យយល់ថាគាត់នឹងមានជីវិតសប្បាយជាង ពេលដែលគាត់ចេះទប់ចិត្ត។
បង្រៀនកូនឲ្យស្គាល់ការអ្វីដែលសំខាន់បំផុត។
គោលការណ៍គម្ពីរ៖ «ពិចារណាឲ្យដឹងប្រាកដថាការអ្វីដែលសំខាន់ជាង»។—ភីលីព ១:១០
ការចេះទប់ចិត្តមិនត្រឹមតែជួយយើងឲ្យជៀសវាងមិនធ្វើអ្វីដែលអាក្រក់ប៉ុណ្ណោះ តែក៏ជួយយើងឲ្យធ្វើអ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើ ទោះជានោះជាអ្វីដែលយើងប្រហែលជាមិនចូលចិត្តធ្វើក៏ដោយ។ គឺជាការសំខាន់ដែលអ្នកបង្រៀនកូនឲ្យស្គាល់អំពីការអ្វីដែលសំខាន់ជាង ហើយធ្វើការនោះជាមុនសិន។ ជាឧទាហរណ៍ គាត់គួរធ្វើលំហាត់ពីសាលារួចសិន ចាំលេង។
ធ្វើជាគំរូល្អ។
គោលការណ៍គម្ពីរ៖ «ខ្ញុំបានធ្វើគំរូឲ្យអ្នករាល់គ្នា ដើម្បីឲ្យអ្នករាល់គ្នាធ្វើអ្វីដែលខ្ញុំបានធ្វើដល់អ្នករាល់គ្នា»។—យ៉ូហាន ១៣:១៥
កូនអ្នកនឹងមើលរបៀបដែលអ្នកប្រព្រឹត្ត ពេលមានរឿងហេតុដែលធ្វើឲ្យអ្នកទើសចិត្ត។ តាមរយៈគំរូរបស់អ្នក សូមបង្ហាញថាការចេះទប់ចិត្តនាំឲ្យមានលទ្ធផលល្អជាង។ ជាឧទាហរណ៍ ពេលកូនប្រព្រឹត្តមិនល្អ តើអ្នកខឹងឬតើអ្នកស្ងប់អារម្មណ៍?
^ វគ្គ 20 ដកស្រង់ពីសៀវភៅ No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It។
