جاستاردىڭ ساۋالدارى
بالاعاتتاۋعا بولماي ما؟
«بالاعات سوزدەردى كۇندە ەستىپ جۇرگەندىكتەن وعان قۇلاق ەتىم ابدەن ۇيرەنىپ كەتتى. وعان نازار اۋدارمايتىن بولدىم» (كريستوفەر، 17 جاس).
«بۇرىن مەن بالاعات سوزدەردى كوپ ايتاتىنمىن. بۇل ٴبىر ۇيرەنۋ وڭاي، ال ارىلۋ قيىن ادەت بولىپ كەتتى» (رەبەككا، 19 جاس).
تەست
باسقالاردىڭ بالاعاتتاپ جاتقانى ساعان قالاي اسەر ەتەدى؟
ٴتىپتى بايقاماي قالامىن، بۇل ماعان كادىمگى نارسە سياقتى.
ٴبىرتۇرلى بولىپ قالامىن، ٴبىراق ەشتەڭە ەتپەيدى.
قۇلاعىما تۇرپىدەي تيەدى، بۇل دۇرىس ەمەس دەپ ويلايمىن.
ٶزىڭ ٴجيى بالاعاتتايسىڭ با؟
جوق، اۋزىم بارمايدى
كەيدە بولىپ قالادى
ٴيا، ٴجيى
سەنىڭشە، بۇل كوتەرۋگە تۇراتىن ماسەلە مە؟
قاجەتى جوق سياقتى
ٴيا، كوتەرۋ كەرەك
بۇل قانشالىقتى ماڭىزدى؟
بالاعاتتاۋدى وزەكتى ماسەلە دەپ قاراستىراسىڭ با؟ بالكىم، سەن: «جوعا، ومىردە بۇدان دا ماڭىزدىراق ماسەلەلەر بار عوي. ونىڭ ۇستىنە، بۇگىندە ەكىنىڭ ٴبىرى بالاعاتتايدى!»— دەيتىن شىعارسىڭ. ٴبىراق بۇل شىنىمەن سولاي ما؟
ٴبارى بىلە بەرمەيتىن شىعار، ٴبىراق بۇگىندە بالاعات سوزدەردى اۋزىنا المايتىن ادامدار از ەمەس. ولاردىڭ بۇلاي ەتۋىنە كەلەلى سەبەپتەرى بار. قانداي؟ قازىر سولاردىڭ كەيبىرىن قاراستىرىپ كورەيىك. بالكىم، سەن بۇلار جايلى ەشقاشان ويلانىپ كورمەگەن شىعارسىڭ.
بالاعات سوزدەر سەنىڭ قانداي ادام ەكەنىڭدى كورسەتەدى. سەنىڭ اۋزىڭنان شىققان سوزدەر جان دۇنيەڭ قانداي ەكەنىن كورسەتەدى. مىسالى، اۋزىڭنان بىلاپىت سوزدەر شىقسا، بۇل سەنىڭ وزگەلەردىڭ سەزىمىنە قول سىلتەپ قارايتىنىڭدى كورسەتەدى. سەن شىنىمەن سونداي ادامسىڭ با؟
كيەلى جازبالاردا: «ادامنىڭ اۋزىنان شىعاتىندارى جۇرەكتەن شىعادى»،— دەلىنگەن (ماتاي 15:18).
بالاعاتتاۋ اۋانى لاستاۋمەن تەڭ. ٶزىڭنىڭ دە، وزگەنىڭ دە تىنىسىن تارىلتىپ قايتەسىڭ؟
باسقالار سەن جايلى جامان ويلاپ قالۋى مۇمكىن. «اڭداپ سويلەۋ» دەپ اتالاتىن ٴبىر كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ٴبىزدىڭ سويلەۋ مانەرىمىزگە كوپ نارسە بايلانىستى. مىسالى، بىزبەن كىمنىڭ دوس بولاتىنى، ٷي ىشىندەگىلەر مەن ارىپتەستەردىڭ الدىنداعى بەدەلىمىز، باسقالارمەن قارىم-قاتىناسىمىز نە ولارعا قانشالىقتى اسەر ەتە الاتىنىمىز، جۇمىسقا ورنالاسۋىمىز بەن جوعارىلاۋىمىز، بوتەن ادامداردىڭ بىزگە قالاي قارايتىنى جانە تاعى سول سياقتىلار. «بالاعات ٴسوز ايتپاسام، باسقالارمەن قارىم-قاتىناسىم جاقسىراق بولار ما ەدى؟» دەپ ويلانىپ كور».
كيەلى كىتاپتا مىناداي وسيەت جازىلعان: «قورلىق سوزدەردەن... ارىلىڭدار» (ەفەستىكتەرگە 4:31).
بالاعات سوزدەردى قوسىپ ايتسام، مىقتى بولىپ كورىنەمىن دەپ الدانبا. الەكس پاكەر ەسىمدى فيلوسوفيا عىلىمىنىڭ دوكتورى «نە دەگەن دورەكىلىك!» دەپ اتالاتىن كىتابىندا بىلاي دەيدى: «بالاعات سوزدەردى ۇنەمى قوسىپ سويلەيتىن ادامدى تىڭداۋدان جالىعاسىڭ». سونداي-اق ول كىسىنىڭ ايتۋىنشا، ادامنىڭ ەكى ٴسوزىنىڭ ٴبىرى بالاعات بولسا، تەرەڭ تۇسىنىك، ۇشقىر وي، اقىل-پاراسات جانە جاناشىرلىق دەگەن سياقتى نارسەلەرگە ورىن قالمايدى. ٴسوزىڭ انىق بولماسا جانە دۇرىس ٵرى ادەمى سويلەۋگە ەرىنسەڭ، وي-ٶرىسىڭ دە سوعان ساي بولادى.
كيەلى جازبالاردا: «اۋىزدارىڭنان شىرىگەن ەمەس، تەك جاقسى ٴسوز شىقسىن»،— دەلىنگەن (ەفەستىكتەرگە 4:29).
نە ىستەۋىڭە بولادى؟
ماقسات قوي. نەگە ٴبىر اي نە ودان از ۋاقىت ىشىندە بىلاپىت ٴسوز ايتپاۋعا تىرىسىپ كورمەسكە؟ جەتىستىكتەرىڭدى كەستەگە نە كۇنتىزبەگە جازىپ جۇرسەڭ بولادى. ٴبىراق العان بەتىڭنەن قايتپاۋ ٷشىن تاعى بىرنەشە قادام جاساۋىڭ قاجەت. مىسالى:
ساناڭدى بىلاپىت سوزدەرمەن ۋلايتىن نارسەلەردەن اۋلاق بول. كيەلى جازبالاردا: «جامان ورتا جاقسى ادەتتەن ايىرادى»،— دەلىنگەن (قورىنتتىقتارعا 1-حات 15:33). «جامان ورتاعا» تەك ادامدار عانا كىرمەيدى. وعان كينو، ۆيدەو ويىندار مەن مۋزىكا دا جاتادى. 17 جاسار كەننەت دەگەن جىگىت بىلاي دەيدى: «ٵننىڭ ىرعاعى قۇلاققا جاعىمدى بولسا، وعان وپ-وڭاي قوسىلىپ ايتىپ كەتەسىڭ. مۇندايدا ماتىندەگى ورەسكەل سوزدەرگە كوز جۇما سالۋىڭ مۇمكىن».
ٶزىڭدى اقىل-ويى تولىسقان ادام رەتىندە كورسەت. كەيبىر ادامدار بەيادەپ سوزدەردى ەرەسەك بولىپ كورىنۋ ٷشىن ايتادى. ٴبىراق، شىن مانىندە، ٴبارى كەرىسىنشە. كيەلى كىتاپتا جازىلعانداي، اقىل-ويى تولىسقان ادام «ٴتۇيسىنۋ قابىلەتىن قولدانۋ ارقىلى ماشىقتاندىرىپ، جامان مەن جاقسىنى اجىراتا الادى» (ەۆرەيلەرگە 5:14). ولار وزگەلەرگە «اسەر قالدىرۋ» ٷشىن ۇستانىمدارىنان اتتاپ كەتپەيدى.
تۇرپايى سوزدەر ادەپسىز ويلارعا باستاۋ بەرىپ، سانانى ۋلايدى. بۇگىندە ونداي سوزدەر جەتىپ ارتىلادى! سوندىقتان جوعارىدا كەلتىرىلگەن «اڭداپ سويلەۋ» دەگەن كىتاپتا كەلەسىدەي كەڭەس بەرىلەدى: «قوقىستى كوبەيتىپ قايتەسىڭ. قايتا، تازالىق ساقتاۋعا ۇلەس قوس. وسىلاي وزىڭە دەگەن قادىر-قۇرمەتىڭ ارتادى، وزگەلەردىڭ الدىندا دا ابىرويلى بولاسىڭ».
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
فلوماستەرلىك انيماسيا
قۇرداستاردىڭ قىسىمىنا توتەپ بەر!
قۇرداستاردىڭ قىسىمىنا توتەپ بەرۋگە كومەكتەسەتىن ٴتورت قادام جايلى ٴبىل.
جاستاردىڭ ساۋالدارى
اشۋىمدى قالاي جەڭسەم بولادى؟
بىرەۋ اشۋىڭىزعا تيگەندە، سابىر ساقتاۋعا كومەكتەسەتىن بەس كەڭەستى وقىپ كورىڭىز.
