مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

پراسلین در سِیشِل،‏ محلّی که ژنرال گوردون در سال ۱۸۸۱ کشف کرد و تصوّر کرد باغ عدن است

بهشت بر زمین—‏خیال‌پردازی یا واقعیت؟‏

بهشت بر زمین—‏خیال‌پردازی یا واقعیت؟‏

بروشورهای گیرا و خوش آب‌ورنگ گردشگری ما را به سفر به بهشتی زیبا ترغیب می‌کنند؛‏ مکانی زیبا و آرام برای استراحت و فارغ از مشکلات و نگرانی‌هایمان.‏ اما همه می‌دانیم که وقتی به خانه بازمی‌گردیم واقعیت زندگی تغییری نکرده و همه چیز همچون گذشته است.‏

با این همه،‏ جذابیت و گیرایی بهشت را نمی‌توان منکر شد.‏ احتمالاً پرسش‌هایی از این قبیل ذهن هر کس را به خود مشغول کرده است:‏ ‹آیا بهشت تنها خیال و رؤیاست؟‏ اگر چنین است چرا برای همه تا این حد جذاب و گیراست؟‏ آیا ممکن است روزی آن را ببینیم؟‏›‏

منشأ ایدهٔ بهشت

ایدهٔ بهشت قرن‌ها ذهن انسان را به خود مشغول کرده است.‏ علاقهٔ بسیاری از مردم به بهشت،‏ ریشه در کتاب مقدّس دارد که از «باغی به سمت شرق،‏ در عدن» می‌گوید.‏ اما چه چیز این باغ را جذاب و گیرا ساخته بود؟‏ در این گزارش آمده است:‏ «یهوه خدا همه‌گونه درختان چشم‌نواز و خوش‌خوراک را از زمین رویانید.‏» این باغ مکانی دلپذیر و خوشایند بود.‏ آنچه بیش از همه جذابیت داشت،‏ «درخت حیات در وسط باغ بود.‏»—‏پیدایش ۲:‏۸،‏ ۹‏.‏

در گزارشی که در کتاب پیدایش در کتاب مقدّس آمده است به چهار رود اشاره شده است که از باغ عدن بیرون می‌آمد.‏ دو رود دِجلِه (‏یا حدَّقل)‏ و فُرات هنوز هم برای ما رودهایی آشنا هستند.‏ (‏پیدایش ۲:‏۱۰-‏۱۴‏)‏ این دو رود اکنون از عراق کنونی که در گذشته بخشی از ایران باستان بود می‌گذرد و به خلیج فارس می‌ریزد.‏

دور از انتظار نیست که ایدهٔ فردوس یا بهشت زمینی،‏ در فرهنگ ایرانیان از گذشته وجود داشته است.‏ در موزهٔ هنر فیلادِلفیا در ایالت پنسیلوانیا فرش ایرانی‌ای متعلّق به قرن شانزدهم وجود دارد که طرح آن باغی محصور است با درختان و گل‌های بسیار.‏ جالب توجه است که ریشهٔ واژه‌های پردیس و فردوس به معنی باغ محصور است.‏ * همین طور طرح روی این فرش بازتابی است از توصیف باغ زیبا و فوق‌العادهٔ عدن که در کتاب مقدّس آمده است.‏

در حقیقت،‏ در بسیاری از فرهنگ‌ها و زبان‌ها در سراسر دنیا،‏ داستان‌هایی در مورد بهشت سینه‌به‌سینه بازگو شده است.‏ با مهاجرت انسان‌ها به مناطق مختلف زمین،‏ روایت‌های گوناگون از گزارش اصلی در مورد بهشت در مناطق مختلف پخش شد.‏ طی قرن‌ها این روایت‌ها با اعتقادات و افسانه‌ها آمیخته شد و داستان‌هایی در هر منطقه شکل گرفت.‏ امروزه نیز مردم،‏ مکانی با زیبایی طبیعی را بهشت می‌خوانند.‏

در جستجوی بهشت

برخی جهانگردان ادعا کرده‌اند که بهشت گمشده را یافته‌اند.‏ برای مثال زمانی که چارلز گوردون،‏ ژنرال بریتانیایی در سال ۱۸۸۱ به سِیشِل رفت چنان تحت تأثیر طبیعت زیبای منطقهٔ والی‌دِمِی قرار گرفت که تصوّر کرد باغ عدن را یافته است.‏ این منطقه امروز به میراث جهانی تعلّق دارد.‏ در قرن پانزدهم کریستف کلمب دریانورد ایتالیایی نیز زمانی که به ساحل هیسپانیولا رسید تصوّر کرد که به کشف باغ عدن نزدیک است،‏ اکنون آن منطقه جمهوری دومینیکن و هائیتی نامیده می‌شود.‏

کتابی معاصر و تاریخی به نام «نقشهٔ بهشت»‏ * شامل ۱۹۰ نقشهٔ کهن با جزئیات است که در بسیاری از آن‌ها آدم و حوّا در باغ عدن به تصویر کشیده شده‌اند.‏ یکی از این نقشه‌ها،‏ نسخه‌ای از قرن سیزدهم است که بیاتوس از لیابانا آن را ترسیم کرده است.‏ در بالای این نقشه،‏ بهشت در مستطیلی کوچک طراحی شده است.‏ از چهار گوشهٔ آن چهار رود با نام‌های دجله،‏ فُرات،‏ سِیحون و جِیحون ترسیم شده است که ظاهراً مظهر اشاعهٔ مسیحیت به چهار گوشهٔ زمین است.‏ چنین تصاویری نشانگر این حقیقت است که هر چند محل بهشت یا باغ عدن مشخص نیست،‏ یاد و خاطرهٔ آن همچنان جذاب و گیرا باقی مانده است.‏

جان میلتون شاعر انگلیسی قرن هفدهم شعری با عنوان «بهشت گمشده» سرود که بر پایهٔ گزارش گناه آدم و اخراج او از باغ عدن در کتاب پیدایش است.‏ او در این شعر وعدهٔ بازیابی زندگی جاودان برای انسان‌های روی زمین را برجسته می‌کند و می‌گوید:‏ «آنگاه تمامی زمین بهشت می‌شود.‏» در پی آن،‏ میلتون شعری دیگر با عنوان «بهشت بازیافته» را سرود.‏

تغییر در ایدهٔ بهشت

روشن است که ایدهٔ بهشت گمشده بر زمین در تاریخ بشر همواره به چشم می‌خورَد.‏ پس چرا اکنون نادیده گرفته می‌شود؟‏ دلیل آن ساده است،‏ در کتاب «نقشهٔ بهشت»‏ * چنین آمده است:‏ «علمای الٰهیات چشم خود را کاملاً بر روی مکانی که بهشت در آن قرار داشت،‏ بسته‌اند.‏»‏

به اغلبِ کسانی که به کلیسا می‌روند تعلیم داده می‌شود که در نهایت،‏ زندگی آنان در آسمان است،‏ نه بر بهشت روی زمین‏.‏ اما در کتاب مقدّس در مزمور ۳۷:‏۲۹ آمده است:‏ «پارسایان زمین را به میراث خواهند برد و تا به ابد در آن سکونت خواهند کرد.‏» از آنجا که دنیای امروز با بهشت فرسنگ‌ها فاصله دارد،‏ چگونه ممکن است این وعده جامهٔ عمل بپوشد؟‏ *

برقراری بهشت بر زمین

یَهُوَه خدا یعنی کسی که در ابتدا بهشت را بر زمین آفرید،‏ وعده داده است که آن بهشت گمشده را باز می‌گرداند.‏ چگونه؟‏ عیسی تعلیم داده است که این‌گونه دعا کنیم:‏ «پادشاهی تو بیاید.‏ خواست تو همان طور که در آسمان انجام می‌شود،‏ بر زمین نیز انجام شود.‏» (‏مَتّی ۶:‏۱۰‏)‏ پادشاهی خدا حکومتی جهانی است که یَهُوَه خدا،‏ عیسی مسیح را حکمران آن ساخته است.‏ این پادشاهی تمامی حکومت‌های انسانی را نابود خواهد کرد.‏ (‏دانیال ۲:‏۴۴‏)‏ تحت این پادشاهی،‏ خواست خدا برای برقراری بهشت بر زمین انجام خواهد شد.‏

یَهُوَه خدا وعدهٔ بهشتی زیبا را به ما داده است.‏ اِشَعْیای پیامبر تحت الهام الٰهی شرایطی را توصیف می‌کند که در این بهشت حاکم خواهد بود.‏ سختی‌ها و مصیبت‌هایی که امروزه با آن روبرو هستیم از میان خواهد رفت.‏ (‏اِشَعْیا ۱۱:‏۶-‏۹؛‏ ۳۵:‏۵-‏۷؛‏ ۶۵:‏۲۱-‏۲۳‏)‏ به شما پیشنهاد می‌کنیم این آیات را در کتاب مقدّستان بخوانید.‏ خواندن این آیات به شما اطمینان می‌بخشد که خدا آیندهٔ زیبایی را برای انسان‌های مطیع در نظر دارد.‏ در آن زمان انسان‌ها از دو چیز که آدم از دست داد بهره خواهند برد،‏ زندگی ابدی در بهشت روی زمین و خشنودی خدا.‏—‏مکاشفه ۲۱:‏۳‏.‏

می‌توان اطمینان داشت که امید برقراری بهشت روی زمین خیال‌پردازی و رؤیا نیست بلکه به واقعیت خواهد پیوست.‏ چرا که در کتاب مقدّس آمده است:‏ «آسمانها،‏ آسمانهای خداوند است،‏ اما زمین را به بنی‌آدم بخشیده است.‏» خدایی که «غیرممکن است دروغ بگوید» برقراری بهشت روی زمین را از گذشته‌های دور وعده داده است.‏ (‏مزمور ۱۱۵:‏۱۶؛‏ تیتوس ۱:‏۲‏)‏ به‌راستی کتاب مقدّس چه امید فوق‌العاده‌ای به ما می‌دهد،‏ بهشت جاودان!‏

^ بند 7 طبق فرهنگ معین واژهٔ فردوس به معنی باغ و بهشت از واژهٔ مادی «پارادئزا» که به معنی محوطهٔ محصور و مدوّر و باغ است،‏ گرفته شده است.‏ طبق فرهنگ دهخدا واژهٔ پردیس نیز از همین واژهٔ مادی گرفته شده است.‏

^ بند 11 مأخذ انگلیسی.‏

^ بند 14 مأخذ انگلیسی.‏

^ بند 15 جالب توجه است که در قرآن نیز در سورهٔ انبیا آیهٔ ۱۰۵ چنین آمده است:‏ «بندگان نیکوکار من مِلک زمین را وارث و متصرّف خواهند شد.‏»‏