1, 2. Unsay situwasyon sa dihang si Samuel nakigsulti sa mga Israelitas, ug nganong kinahanglan niya silang tukbilon sa paghinulsol?

SI Samuel nagsud-ong sa iyang katawhan. Ang tibuok nasod nagtigom sa lungsod sa Gilgal, kay gipatawag sila niining matinumanong tawo nga nag-alagad ingong manalagna ug maghuhukom sulod na sa daghang katuigan. Mayo o Hunyo kadto sa atong kalendaryo. Ting-init na kadto ug ang trigo sa kaumahan hinog na ug hapit nang anihon. Ang katawhan nga nagtapok mihilom. Unsaon kaha pagtukbil ni Samuel ang ilang kasingkasing?

² Ang mga tawo wala masayod kon unsa ka seryoso ang ilang gihangyo. Sila miinsistir nga sila hatagag tawhanong hari nga maoy magmando nila. Sila wala makaamgo nga kadto maoy pagpakitag kawalay-pagtahod sa ilang Diyos, si Jehova, ug sa iyang manalagna. Sa pagkatinuod, ilang gisalikway si Jehova ingong Hari! Sa unsang paagi kaha sila matabangan ni Samuel nga maghinulsol?

3, 4. (a) Nganong naghisgot si Samuel sa iyang pagkabatan-on? (b) Nganong ang panig-ingnan ni Samuel maylabot sa pagtuo mapuslanon kanato karon?

³ Si Samuel miingon kanila: “Ako tigulang ug ubanon na.” Ang iyang pangedaron naghatag ug dugang gibug-aton sa iyang mga pulong. Siya mipadayon: “Ako naglakaw sa inyong atubangan sukad sa akong pagkabatan-on hangtod niining adlawa.” (1 Sam. 11:14, 15; 12:2) Bisag tigulang na si Samuel, wala siya malimot sa iyang pagkabatan-on. Lab-as pa kini sa iyang panumdoman. Ang iyang mga desisyon samtang siya nagdako nakatabang niya nga magmatinumanon sa iyang Diyos, si Jehova.

⁴ Kinahanglang palig-onon ug huptan ni Samuel ang iyang pagtuo, kay daghang higayon nga siya gilibotag mga tawong walay pagtuo  ug masinupakon sa Diyos. Karon, lisod usab ang paghupot ug pagtuo sa Diyos kay kita nagpuyo sa daotan nga kalibotan. (Basaha ang Lucas 18:8.) Atong susihon kon unsay atong makat-onan kang Samuel, sugod sa iyang pagkabata.

5, 6. Nganong talagsaon ang pagkabata ni Samuel, ug nganong nakaseguro ang iyang ginikanan nga dili siya mapasagdan?

⁵ Talagsaon ang pagkabata ni Samuel. Human siya malutas, lagmit sa edad nga mga kuwatro anyos, siya nagsugod na sa pag-alagad sa sagradong tabernakulo ni Jehova sa Shilo, nga kapig 30 kilometros ang gilay-on gikan sa Rama. Ang iyang ginikanan, si Elkana ug Ana, nagpahinungod kaniya kang Jehova aron mag-alagad ingong Nazareo sa tibuok niyang kinabuhi. * Nagpasabot ba kini nga si Samuel gisalikway ug wala higugmaa sa iyang ginikanan?

⁶ Wala gayod! Nahibalo sila nga ang ilang anak dili pasagdan didto sa Shilo. Walay duhaduha nga gipaneguro sa hataas nga saserdoteng si Eli nga maatiman si Samuel, kay kanunay niya kining giuban-uban. Daghan usab ang kababayen-an nga nag-alagad sa tabernakulo.—Ex. 38:8; Maghu. 11:34-40.

7, 8. (a) Matag tuig, sa unsang paagi ang ginikanan ni Samuel mahigugmaong nagdasig kaniya? (b) Unsay makat-onan sa mga ginikanan kang Ana ug Elkana?

⁷ Dugang pa, si Ana ug Elkana wala gayod malimot sa ilang panganayng anak, kay tubag kini sa pag-ampo ni Ana. Siya nangayo sa Diyos ug anak, nga misaad nga ipahinungod ang bata alang sa sagradong pag-alagad. Sa dihang moduaw sila matag tuig, si Ana magdala ug bag-ong kupo nga walay bukton nga iyang gihimo aron magamit ni Samuel sa pag-alagad sa tabernakulo. Seguradong nalipay ang bata sa matag higayon nga moduaw ang iyang ginikanan. Sa walay duhaduha nakatabang kaniya ang mahigugmaong pagdasig ug paggiya sa iyang ginikanan samtang sila nagtudlo kaniya nga usa ka dakong pribilehiyo ang pag-alagad kang Jehova sa tabernakulo.

⁸ Ang mga ginikanan karon daghag makat-onan kang Ana ug Elkana. Sagad ang mga ginikanan naghatag ug mas dakong pagtagad sa materyal inay sa espirituwal nga panginahanglan sa ilang mga anak. Apan giuna gayod sa ginikanan ni Samuel ang espirituwal nga mga butang, ug kana dakog epekto sa personalidad sa ilang anak sa pagdako niini.—Basaha ang Proverbio 22:6.

9, 10. (a) Hubita ang tabernakulo ug ang pagbati sa batan-ong si Samuel sa maong sagradong dapit. (Tan-awa usab ang footnote.) (b) Unsa kahay naapil sa trabaho ni Samuel, ug sa unsang paagi masundog sa mga batan-on ang iyang panig-ingnan?

 ⁹ Atong mahanduraw ang batang si Samuel samtang siya nagdako ug nagsuroy-suroy sa mga bungtod palibot sa Shilo. Samtang maglantaw siya sa lungsod ug sa walog nga anaa sa ubos, lagmit malipay ug mapasigarbohon siya sa dihang iyang makita ang tabernakulo ni Jehova. Ang tabernakulo maoy sagradong dapit. * Mga 400 ka tuig una pa niana, ang maong tabernakulo gitukod ubos sa pagdumala ni Moises, ug kana ang sentro sa putling pagsimba kang Jehova sa tibuok kalibotan.

¹⁰ Gipabilhan gayod sa batan-ong si Samuel ang tabernakulo. Sa asoy nga iyang gisulat sa ulahi, atong mabasa: “Si Samuel nag-alagad sa atubangan ni Jehova, samtang bata pa, nga nagsul-ob ug epod nga lino.” (1 Sam. 2:18) Ang iyang gisul-ob nga kupo nagpaila nga siya nagtabang sa mga saserdote diha sa tabernakulo. Dili saserdote si Samuel, pero apil sa iyang trabaho ang pagbukas sa mga pultahan paingon sa sawang sa tabernakulo matag buntag ug ang pagtabang sa tigulang nga si Eli. Malipayon siya sa iyang pribilehiyo, apan dihay nakapatugaw sa iyang inosenteng kasingkasing. May dakong problema sa balay ni Jehova.

11, 12. (a) Nganong si Hopni ug Pinehas nakahimog grabeng mga sala? (b) Unsang daotang mga butang ang gihimo ni Hopni ug Pinehas sa tabernakulo? (Tan-awa usab ang footnote.)

¹¹ Sa linghod nga pangedaron, nasaksihan ni Samuel ang grabeng pagkadaotan. Si Eli may duha ka anak, si Hopni ug Pinehas. Ang asoy ni Samuel nagkanayon: “Ang mga anak nga lalaki ni Eli maoy mga tawong walay-silbi; wala sila moila kang Jehova.” (1 Sam. 2:12) Si Hopni ug Pinehas maoy “mga tawong walay-silbi”—sa literal nagkahulogang “mga anak nga way pulos”—tungod kay wala silay pagtahod kang Jehova. Wala nila pabilhi ang iyang matarong nga mga sukdanan ug balaod. Tungod niana nakahimo silag uban pang sala.

¹² Ang Balaod sa Diyos dunay espesipikong mga instruksiyon bahin sa buluhaton sa mga saserdote ug kon unsaon pagtanyag ug mga halad diha sa tabernakulo. Makataronganon  gayod kana! Ang mga halad nagsimbolo sa mga tagana sa Diyos sa pagpasaylo sa mga tawo sa ilang sala aron mahimo silang hinlo sa iyang atubangan, nga takos sa iyang panalangin ug pagtultol. Apan, naimpluwensiyahan ni Hopni ug Pinehas ang ubang saserdote sa pagpakitag kawalay-pagtahod sa mga halad. *

13, 14. (a) Sa unsang paagi ang sinserong mga tawo naapektohan sa pagkadaotan nga nagakahitabo sa tabernakulo? (b) Nganong napakyas si Eli sa pagtuman sa iyang katungdanan ingong amahan ug hataas nga saserdote?

¹³ Handurawa ang kakurat sa batan-ong si Samuel sa iyang nasaksihan nga mga pag-abuso nga wala tul-ira. Pila kaha ka tawo, apil na ang mga kabos ug dinaogdaog, ang iyang nakita nga miadto sa sagradong tabernakulo aron unta mahupay ug madasig, apan namauli nga nahigawad, nahiubos, o naulawan? Unsa kahay iyang gibati sa dihang nasayran niya nga gilapas ni Hopni ug Pinehas ang mga balaod ni Jehova bahin sa seksuwal nga moralidad tungod sa ilang pagpakigrelasyon sa mga babaye nga nag-alagad sa tabernakulo? (1 Sam. 2:22) Tingali naglaom siya nga tul-iron kini ni Eli.

¹⁴ Si Eli ang may awtoridad sa pagtul-id niining nagkadakong problema. Isip hataas nga saserdote, tulubagon niya kon unsay nagakahitabo sa tabernakulo. Ingong amahan, obligasyon niyang disiplinahon ang iyang mga anak kay ang ilang gibuhat nakadaot nila ug sa uban. Apan, napakyas si Eli sa pagtuman sa iyang katungdanan ingong amahan ug hataas nga saserdote. Siya taphaw lang nga nagbadlong sa iyang mga anak. (Basaha ang 1 Samuel 2:23-25.) Apan sila nagkinahanglag bug-at nga disiplina. Naghimo silag sala nga takos sa kamatayon!

15. Unsang bug-at nga mensahe ang gipahayag ni Jehova kang Eli, ug unsay sanong sa pamilya ni Eli sa maong pasidaan?

¹⁵ Sa kadugayan, si Jehova nagpadala ngadto kang Eli ug “usa ka tawo sa Diyos,” usa ka manalagna nga wala nganli, aron ipahayag ang bug-at nga mensahe sa paghukom. Si Jehova miingon kang Eli: “Nagpadayon ka sa pagpasidungog sa imong mga anak labaw kay kanako.” Busa ang Diyos nagtagna nga ang daotang mga anak ni Eli mamatay sulod lang sa usa ka adlaw ug ang pamilya ni Eli grabeng mag-antos, ug mawad-an pa gani kini sa dakong pribilehiyo sa pagkasaserdote. Nag-usab ba ang iyang pamilya tungod niini nga pasidaan? Gipakita sa Bibliya nga wala gayod.—1 Sam. 2:27–3:1.

16. (a) Unsang mga asoy bahin sa pag-uswag sa batang si Samuel ang atong mabasa sa Bibliya? (b) Napalig-on ka ba sa maong mga asoy? Ipatin-aw.

¹⁶ Unsay epekto niini kang Samuel? Bisan pa sa maong kahimtang,  atong mabasa ang daghang maayong asoy bahin sa pagdako ug pag-uswag ni Samuel. Pananglitan, ang 1 Samuel 2:18 nag-ingon nga si Samuel matinumanong “nag-alagad sa atubangan ni Jehova, samtang bata pa.” Bisag bata pa kaayo, iyang giuna ang pag-alagad sa Diyos. Sa bersikulo 21 sa maong kapitulo, mabasa nato kining makapadasig kaayong impormasyon: “Ang batang si Samuel nagpadayon sa pagdako sa atubangan ni Jehova.” Samtang nagdako, mas milig-on ang iyang relasyon sa iyang langitnong Amahan. Ang suod nga relasyon kang Jehova mao ang kinalabwang proteksiyon batok sa tanang matang sa pagkadaotan.

17, 18. (a) Sa unsang paagi masundog sa Kristohanong mga batan-on ang panig-ingnan ni Samuel sa dihang mag-atubang ug pagkadaotan? (b) Unsay nagpakita nga gipili ni Samuel ang hustong dalan?

¹⁷ Si Samuel makapangatarongan unta nga puwede siyang mohimog daotan kay gani ang hataas nga saserdote ug ang iyang mga anak nagpakasala man. Apan ang pagpakasala sa uban, lakip na niadtong may katungdanan, dili gayod rason aron ang usa mohimog sala. Sa atong panahon, daghang batan-ong Kristohanon ang nagsunod sa panig-ingnan ni Samuel ug nagmatinumanon kang Jehova—bisan pag ang uban wala magpakitag maayong panig-ingnan.

¹⁸ Sa unsang paagi si Samuel nakabenepisyo niana? Ang Bibliya nag-ingon: “Sa kasamtangan ang batang si Samuel nagkadako ug labaw pang gikahimut-an sa panglantaw ni Jehova ug sa mga tawo.” (1 Sam. 2:26) Busa daghan ang nakadayeg kang Samuel. Si Jehova mismo nagpabili kaniya tungod sa iyang pagkamatinumanon. Ug nakaseguro si Samuel nga hukman sa Diyos ang tanang pagkadaotan nga nagakahitabo sa Shilo, apan tingali nakapangutana siya kon  kanus-a kana mahitabo. Usa ka gabii niana, natubag ang maong pangutana.

19, 20. (a) Hubita ang nasinati ni Samuel usa ka kaadlawon niana sa tabernakulo. (b) Sa unsang paagi nasayran ni Samuel kon diin gikan ang mensahe, ug giunsa niya pagtratar si Eli?

¹⁹ Usa ka kaadlawon niana, samtang nagsiga pa ang dakong lampara sa tabernakulo, si Samuel nakadungog ug tingog nga nagtawag kaniya. Abi niyag si Eli kadto, kinsa tigulang na kaayo ug halap nag panan-aw. Mibangon siya ug “midagan” paingon kang Eli. Mahanduraw ba nimo ang bata nga nagdali ug nagtiniil aron susihon kon unsay gikinahanglan ni Eli? Makapadasig gayod ang pagtahod ug ang kaayo ni Samuel kaniya. Bisan pa sa mga sala ni Eli, siya gihapon ang hataas nga saserdote ni Jehova.—1 Sam. 3:2-5.

²⁰ Gipukaw ni Samuel si Eli, ug miingon: “Ania ako, kay ikaw nagtawag kanako.” Apan miingon si Eli nga wala siya manawag ug gipabalik niya ang bata sa higdaanan. Buweno, balikbalik kadtong nahitabo! Sa kataposan, nakaamgo si Eli kon unsay ipasabot niadto. Niadtong panahona, talagsa na lang si Jehova maghatag ug panan-awon o mensahe ngadto sa iyang katawhan, ug makita nato kon ngano. Apan nahibalo si Eli nga si Jehova may ihatag na usab nga mensahe—ug sa maong higayon pinaagi sa bata! Giingnan ni Eli si Samuel nga mobalik sa higdaanan ug gitudloan siya kon unsaon pagtubag kon may manawag kaniya. Gituman kana ni Samuel. Wala madugay nakadungog siyag tingog nga nag-ingon: “Samuel, Samuel!” Ang bata mitubag: “Sulti, kay ang imong alagad namati.”—1 Sam. 3:1, 5-10.

21. Sa unsang paagi kita makapamati kang Jehova karon, ug nganong angay nato nang buhaton?

²¹ Sa kataposan, si Jehova may alagad na sa Shilo nga andam mamati kaniya. Nabatasan ni Samuel ang pagpamati kang Jehova. Ingon ka ba usab niana? Dili kinahanglang maghulat kita nga makadungog ug tingog gikan sa langit. Karon, mahimo natong madungog kanunay ang tingog sa Diyos pinaagi sa Bibliya. Kon kanunay tang mamati ug mosunod sa isulti sa Diyos, mas molig-on ang atong pagtuo. Mao nay nasinatian ni Samuel.

22, 23. (a) Sa unsang paagi natuman ang mensahe ni Samuel bisag sa sinugdan nahadlok siyang isulti kini? (b) Nganong si Samuel nailado ingong matinumanong manalagna?

²² Kadtong gabhiona sa Shilo maoy hinungdanong yugto sa kinabuhi ni Samuel kay diha nagsugod ang iyang linaing relasyon kang Jehova—siya nahimong manalagna ug tigpamaba sa Diyos. Sa sinugdan, siya nahadlok nga isulti kang Eli ang mensahe ni Jehova, sanglit kini maoy kompirmasyon nga ang tagna batok sa pamilya niini hapit nang matuman. Apan si Samuel nagmaisogon sa pagsulti niana—ug si Eli mapaubsanong midawat sa paghukom sa Diyos. Wala madugay,  natuman ang tanang gisulti ni Jehova: Ang Israel nakiggubat sa mga Filistehanon, si Hopni ug Pinehas namatay sa usa lang ka adlaw, ug si Eli namatay usab dihang iyang nabalitaan nga nailog ang sagradong Arka ni Jehova.—1 Sam. 3:10-18; 4:1-18.

²³ Sa laing bahin, si Samuel nailado ingong usa ka matinumanong manalagna. Sumala sa asoy, “si Jehova nag-uban kaniya,” ug gituman ni Jehova ang tanang tagna ni Samuel.—Basaha ang 1 Samuel 3:19.

24. Sa ulahi, unsay gipangayo sa mga Israelitas, ug nganong bug-at kadto nga sala?

²⁴ Ang mga Israelitas ba misundog kang Samuel, nga nagmatinumanon ug nasuod kang Jehova? Wala. Sa ulahi, sila dili na kontento nga dumalahag manalagna. Gusto nilang mahisama sa ubang nasod nga mandoan ug tawhanong hari. Sa sugo ni Jehova, gihatag ni Samuel ang ilang gipangayo. Apan kinahanglan niyang ipakita kanila nga bug-at ang ilang sala, kay dili tawo ang ilang gisalikway kondili si Jehova mismo! Busa iyang gipatawag ang katawhan ngadto sa Gilgal.

25, 26. Sa Gilgal, sa unsang paagi ang tigulang nang si Samuel nagtabang sa iyang katawhan nga makaamgo sa kabug-at sa ilang sala kang Jehova?

²⁵ Handurawa nga atua ka didto samtang nakigsulti siya sa mga Israelitas sa Gilgal. Gipahinumdoman sila sa tigulang nang si Samuel nga siya nagmatinumanon sa Diyos sa tibuok niyang kinabuhi. Human niana, atong mabasa: “Si Samuel mitawag kang Jehova.” Siya mihangyo kang Jehova nga magpadalugdog ug magpaulan.—1 Sam. 12:17, 18.

²⁶ Posible ba kana nga ting-init man? Wala pa kana mahitabo sukad! Kon nagduda man ugaling ang mga tawo nga kana mahitabo, kana nahanaw ra dayon. Sa kalit, mingitngit ang kalangitan. Gipayhag sa hangin ang mga trigo sa uma. Midalugdog ug kusog ug mibundak ang ulan. Unsay ilang reaksiyon? “Ang tibuok katawhan nahadlok pag-ayo kang Jehova ug kang Samuel.” Sila nakaamgo na sa kabug-at sa ilang sala.—1 Sam. 12:18, 19.

27. Unsay pagbati ni Jehova niadtong nagsundog sa pagtuo ni Samuel?

²⁷ Dili si Samuel, kondili ang iyang Diyos nga si Jehova, ang nakatukbil sa ilang rebelyosong kasingkasing. Sukad sa pagkabata ni Samuel hangtod sa pagkatigulang, siya nagpasundayag ug pagtuo sa Diyos. Ug siya gigantihan ni Jehova. Si Jehova wala mausab hangtod karon. Siya mopaluyo gihapon sa mga tawo nga nagsundog sa pagtuo ni Samuel.