1, 2. Ano an sitwasyon kan kaulayon ni Samuel an banwaan nin Israel, asin taano ta kaipuhan niyang pahiruon sinda na magsulsol?

PIGMAMASDAN ni Samuel an mga kahimanwa niya. Nagtiripon sinda sa banwaan nin Gilgal ta ipinaapod sinda kan maimbod na tawong ini na nakapaglingkod na bilang propeta asin hukom sa laog nin mga dekada. Mayo o Hunyo kaidto base sa kalendaryo ngunyan; nagpuon na an tig-init. Bulaw na an kaumahan sa rehiyon kaya puwede nang anihon an trigo. Silensiyo an mga tawo. Paano maaabot ni Samuel an puso ninda?

² Dai nasabutan kan banwaan kun gurano kaseryoso kan sitwasyon ninda. Nag-insistir sindang magkaigwa nin tawong hadi na mamamahala sa sainda. Dai ninda naisip na nagpapahiling na palan sinda nin grabeng kawaran nin paggalang ki Jehova asin sa saiyang propeta. Garo man sana isinikwal ninda si Jehova bilang Hadi! Paano sinda mapapahiro ni Samuel na magsulsol?

3, 4. (a) Taano ta sinambit ni Samuel an dapit sa panahon kan siya aki pa? (b) Taano ta kapakipakinabang para sa sato ngunyan an halimbawa nin pagtubod ni Samuel?

³ Dangan nagtaram sa sainda si Samuel: “Gurang na asin ubanon na ako.” Huling siya ubanon na, nagin mas mapuwersa an sinabi niya. Nagsabi pa siya: ‘Naglakaw ako sa atubangan nindo magpuon kan aki pa ako sagkod kan aldaw na ini.’ (1 Sam. 11:14, 15; 12:2) Minsan ngani gurang na si Samuel, dai niya nalingawan an panahon kan siya aki pa. Malinaw pa sa memorya niya an inot na mga taon na idto. An mga desisyon na ginibo niya kaidto, mantang nagdadakula, nakatabang sa saiya na mamuhay na may pagtubod asin debosyon sa saiyang Diyos, si Jehova.

⁴ Kaipuhan ni Samuel na pakusugon asin papagdanayon an pagtubod huli ta pirmi siyang napapalibutan nin mga mayong pagtubod saka  bakong maimbod. Ngunyan, dipisil man pakusugon an pagtubod ta, huling nabubuhay kita sa kinaban na mayong pagtubod asin maraot. (Basahon an Lucas 18:8.) Hilingon ta kun ano an manunudan niyato sa halimbawa ni Samuel, puon kan siya aki pa.

5, 6. Taano ta bakong ordinaryo an buhay ni Samuel kan siya aki pa, pero taano ta sigurado an mga magurang niya na aasikasuhon siya?

⁵ Bakong ordinaryo an buhay ni Samuel kan siya aki pa. Dai nahaloy pagkabutas sa saiya sa pagsuso, kan siya tres anyos gayod o labi pa, naglingkod na siya sa sagradong tabernakulo ni Jehova sa Silo, na labing 30 kilometros hali sa harong ninda sa Rama. Idinusay siya ki Jehova ni Elkana asin Hana para sa espesyal na klase nin paglilingkod bilang Nazareo sa bilog na buhay. * Nangangahulugan daw ini na ipinanao na si Samuel kan mga magurang niya huling dai ninda siya namumutan?

⁶ Dai nanggad! Aram ninda na aasikasuhon sa Silo an saindang aki. Mayong duda na an Halangkaw na Saserdoteng si Eli an nag-aasikaso sa mga bagay-bagay, kaya pirmi niyang makakaibanan si Samuel sa mga gibuhon. Dakul na babayi an nagtatabang sa mga gibuhon sa tabernakulo kaya malinaw na organisado duman.—Ex. 38:8; Hok. 11:34-39.

7, 8. (a) Taon-taon, paano si Samuel mamumuton na pinarigon kan mga magurang niya? (b) Ano an manunudan kan mga magurang ngunyan sa mga magurang ni Samuel?

⁷ Apuwera kaini, nungkang nalingawan ni Hana asin Elkana an namumutan nindang panganay na aki, na namundag bilang simbag sa sarong pamibi. Naghagad si Hana sa Diyos nin aking lalaki, na nanugang idudusay ini sa Diyos para sa bilog na buhay na sagradong paglilingkod. Kun nagbibisita si Hana kada taon, dinadarahan niya si Samuel nin bagong bado na mayong manggas na ginibo niya para sa paglilingkod kaini sa tabernakulo. Siyertong pinahalagahan kan aki an mga pagbisitang idto. Mayong duda na ikinaugma niya an mamumuton na pagparigon asin paggiya kan saiyang mga magurang mantang itinutukdo ninda na pribilehiyo an maglingkod ki Jehova sa daing kaagid na lugar na iyan.

⁸ Dakul an manunudan ki Hana asin Elkana kan mga magurang ngunyan. Sa pagpadakula nin mga aki, an gabos na paghihinguwa nin mga magurang parating nakakonsentrar sa pagtao nin materyal na mga bagay kaya nababaliwala na an espirituwal na pangangaipo. Pero ininot kan mga magurang ni Samuel an espirituwal na mga bagay, asin dakula an nagin epekto kaiyan sa pagkatawo kan aki pagdakula kaini.—Basahon an Talinhaga 22:6.

9, 10. (a) Iladawan an tabernakulo asin an sabuot kan aking si Samuel dapit sa sagradong lugar na iyan. (Hilingon man an nota sa ibaba.) (b) Ano an kaiba sa responsabilidad ni Samuel, asin sa hiling nindo, paano maaarog kan mga aki ngunyan an halimbawa niya?

 ⁹ Maiimahinar ta na padagos na nagdadakula an aki asin naglilibot-libot sa mga bulod kan Silo. Mantang nakadungaw siya sa banwaan asin kababan sa sarong gilid kaiyan, posibleng dakula an kagayagayahan saka pag-orgulyo niya pag nahihiling niya an tabernakulo ni Jehova. An tabernakulong iyan sagradong lugar. * Itinugdok haros 400 na taon na an nakaagi sa pagdirehir ni Moises, iyan an solamenteng sentro para sa dalisay na pagsamba ki Jehova sa bilog na kinaban kaidto.

¹⁰ Namutan kan aking si Samuel an tabernakulo. Pag-abot nin panahon, isinurat niya: ‘An aking si Samuel naglilingkod sa atubangan ni Jehova, na nagugubingan nin sarong efod na lino.’ (1 Sam. 2:18) An simpleng badong iyan na mayong manggas nagpaparisa na katabang-tabang si Samuel kan mga saserdote sa tabernakulo. Minsan ngani bakong kabilang sa grupo nin mga saserdote, kaiba sa gibuhon ni Samuel an pagbukas kada aga kan mga pintong palaog sa patyo kan tabernakulo asin pag-ataman sa gurang nang si Eli. Pero dawa ngani ikinakaugma niya an pribilehiyong iyan, nag-abot an panahon na may nakapurisaw sa saiya. May marauton na nangyayari sa harong ni Jehova.

11, 12. (a) Ano an pigpunan kan mga kasalan ni Hofni asin Finehas? (b) Anong klaseng karatan an ginibo ni Hofni asin Finehas sa tabernakulo? (Hilingon man an nota sa ibaba.)

¹¹ Kan aki pa si Samuel, nakahiling siya nin grabeng karatan. Si Eli may duwang aki, si Hofni asin Finehas. Mababasa ta sa pagkasaysay ni Samuel: ‘An mga aking lalaki ni Eli mga aki ni Belial [“daing kamanungdanan,” NW]; dai sinda nakakamidbid ki Jehova.’ (1 Sam. 2:12) Magkakonektar an duwang ideya sa bersikulong ini. Si Hofni asin Finehas “daing kamanungdanan”—sa literal, “mga aking daing serbi”—huling mayo sindang paggalang ki Jehova. Binaliwala ninda an matanos na mga pamantayan asin kahagadan nin Diyos. Diyan nagpuon an gabos na kasalan ninda.

¹² Espesipiko an Ley nin Diyos dapit sa mga trabaho kan mga saserdote asin kun paano sinda dapat mag-atang  sa tabernakulo. May marahay nanggad na dahilan iyan! An mga atang na idto nagrerepresentar sa probisyon nin Diyos para sa kapatawadan nin mga kasalan tanganing magin malinig an mga tawo sa paghiling niya, na angay na tawan nin bendisyon asin paggiya. Pero inimpluwensiyahan ni Hofni asin Finehas an mga kapwa saserdote na magpahiling nin grabeng kawaran nin paggalang sa mga atang. *

13, 14. (a) Ano an siyertong epekto sa sinserong mga tawo kan karatan na nangyayari sa tabernakulo? (b) Sa anong paagi dai nautob ni Eli an pagigin ama asin halangkaw na saserdote?

¹³ Imahinara si Samuel na dai makapaniwala sa nahihiling niya na grabeng pag-abuso na dai naitatanos. Gurano daw kadakul an nahiling niya—mga pobre, hamak, asin inaapi—na nagduduman sa sagradong tabernakulo saka naglalaom na makakua nin espirituwal na karangahan patin kusog, alagad minapuli na disganado, nakulgan, o napasupog? Asin ano an pagmati niya kan maaraman na binaliwala man ni Hofni asin Finehas an mga ley ni Jehova dapit sa seksuwal na moralidad, huling pigdudurugan ninda an nagkapirang babayi na naglilingkod sa tabernakulo? (1 Sam. 2:22) Tibaad naglaom siya na may gigibuhon diyan si Eli.

¹⁴ Si Eli an nasa kamugtakan na magtanos sa nagdadakulang problema. Bilang halangkaw na saserdote, siya an may paninimbagan sa nangyayari sa tabernakulo. Bilang ama, obligasyon niyang itanos an saiyang mga aki. Tutal, an ipinapahamak ninda iyo an sainda mismong sadiri saka an dakul na iba pa sa nasyon. Minsan siring, dai nautob ni Eli an pagigin ama asin halangkaw na saserdote. Sinaway niya sana nin kadikit an mga aki niya. (Basahon an 1 Samuel 2:23-25.) Pero mas magabat na disiplina an kaipuhan ninda. Mga kasalan na maninigo sa kagadanan an ginigibo ninda!

15. Anong mapuwersang mensahe an ipinadara ni Jehova ki Eli, asin ano an reaksiyon kan pamilya niya sa patanid?

¹⁵ Gruminabe na an sitwasyon kaya nagsugo na si Jehova ki Eli nin ‘sarong [lingkod] nin Diyos,’ sarong dai nginaranan na propeta, na may darang mapuwersang mensahe nin paghukom. Sinabihan ni Jehova si Eli: ‘Iginagalang mo an saimong mga aking lalaki nin labi pa sakuya.’ Huli kaini, ihinula nin Diyos na magagadan an maraot na mga aki ni Eli sa saro sanang aldaw asin magsasakit an pamilya niya, na hahalion pa ngani sa sainda an pribilehiyong maglingkod bilang saserdote. Nagbago daw an pamilyang iyan huli sa mapuwersang patanid na ini? Mayo nin sinasabi sa Bibliya na nagbago sinda.—1 Sam. 2:27–3:1.

16. (a) Ano an mababasa ta dapit sa pag-uswag kan aking si Samuel? (b) Nakakaugma daw iyan para sa saimo? Ipaliwanag.

 ¹⁶ Ano an epekto kan gabos na karatan na ini sa aking si Samuel? Sa ibong kan maraot na sitwasyon na ini, may mahihiling man kitang nakakaugma asin marahay dapit sa pagdakula saka pag-uswag ni Samuel. Girumduma na sa 1 Samuel 2:18, mababasa ta na “an aking si Samuel” maimbod na ‘naglilingkod sa atubangan ni Jehova.’ Dawa aki pa si Samuel, an buhay niya nakasentro na sa paglilingkod sa Diyos. Sa bersikulo 21 kan kapitulong iyan, may mababasa kita na lalo pang nakakaugma: ‘An aking si Samuel nagtatalubo sa atubangan ni Jehova.’ Mantang nagdadakula, mas nagigin dayupot siya sa langitnon na Ama. An dayupot na personal na relasyon ki Jehova an pinakasiguradong proteksiyon sa ano man na karatan.

17, 18. (a) Paano maaarog kan Kristiyanong mga aki an halimbawa ni Samuel kun napapaatubang sa karatan? (b) Ano an nagpapahiling na tama an ginibo ni Samuel?

¹⁷ Pasil sana kutanang ipangatanusan ni Samuel na kun naggigibo ngani nin kasalan an halangkaw na saserdote asin an mga aki kaini, puwede man niyang gibuhon an ano man na gusto niya. Pero an karatan nin iba, pati na kan mga nasa katungdan, dai nanggad ikakasarahutan sa paggibo nin kasalan. Ngunyan, dakul na Kristiyanong aki an nag-aarog sa halimbawa ni Samuel asin padagos na ‘nagtatalubo sa atubangan ni Jehova’—dawa bakong marahay na halimbawa an nagkapira sa palibot ninda.

¹⁸ Ano an resulta kaiyan ki Samuel? Mababasa ta: ‘Asin an barobatang si Samuel nagtatalubo, asin nauuyunan man nin Diyos asin nin mga tawo.’ (1 Sam. 2:26) Kaya nagustuhan siya kan mga tawong an opinyon importante sa saiya. Padaba ni Jehova an aki huli ta maimbod ini. Asin aram ni Samuel na an Diyos mahiro tumang sa gabos na karatan na nangyayari sa Silo, pero tibaad naghahapot siya kun nuarin. Sarong banggi, nasimbag an hapot na iyan.

19, 20. (a) Iladawan an nangyari ki Samuel sarong matangang banggi sa tabernakulo. (b) Paano trinatar ni Samuel si Eli? (c) Paano naaraman ni Samuel kun kiisay hali an mensahe?

¹⁹ Mag-aagahon na pero madiklom pa; nagkikimat-kimat pa an dakulang lampara sa tolda. Mantang matuninong an palibot, nakadangog si Samuel nin boses na nag-aapod sa saiya. An paghuna niya si Eli, na gurangon na asin haros buta na. Nagbuhat si Samuel asin ‘nagdalagan’ pasiring sa saiya. Naiimahinar mo daw an aki, na nakabitis asin nagdadalagan tanganing aramon kun ano an kaipuhan ni Eli? Nakakapukaw sa buot na maaraman na si Eli iginalang asin pinahilingan ni Samuel nin kabuutan. Sa ibong kan gabos na kasalan ni Eli, siya pa man giraray an halangkaw na saserdote ni Jehova.—1 Sam. 3:2-5.

²⁰ Pinukaw ni Samuel si Eli asin nagsabi: ‘Uya ako; ta pig-apod mo ako.’ Pero an sabi ni Eli dai niya siya inapod kaya pinabalik niya sa higdaan an aki. Pero, nautro pa iyan nin duwang beses! Sa katapos-tapusi, narealisar ni Eli kun ano an nangyayari. Bihira nang magtao si Jehova nin bisyon o makahulang mensahe sa banwaan niya, asin aram ta kun taano. Pero aram ni Eli na nakikipag-ulay na giraray si Jehova—ngunyan, paagi sa aking ini! Pinabalik ni Eli sa higdaan si Samuel asin tinukduan kun paano masimbag. Nagkuyog si Samuel. Dai naghaloy, nadangog niya an boses na nag-aapod: “Samuel, Samuel”! An aki nagsimbag: ‘Magtaram ka, ta naghihinanyog an saimong uripon.’—1 Sam. 3:1, 5-10.

21. Paano kita makakapaghinanyog ki Jehova ngunyan, asin taano ta kapakipakinabang iyan?

²¹ Sa katapos-tapusi, may lingkod na si Jehova sa Silo na naghihinanyog. Sa bilog na buhay ni Samuel, naghinanyog siya sa Diyos. Kamo daw iyo man? Dai ta na kaipuhan maghalat na kaulayon kita nin milagrosong boses sa banggi. Ngunyan, an boses nin Diyos garo man sana pirming yaon para sa sato. Yaon iyan sa saiyang kumpletong Tataramon, an Bibliya. Mantang urog kitang naghihinanyog asin nagsusunod sa Diyos, urog man na matalubo an pagtubod ta. Totoo iyan ki Samuel.

22, 23. (a) Paano nautob an mensahe na kan primero takot si Samuel na sabihon ki Eli? (b) Urog na namidbid si Samuel bilang ano?

²² Nagin makahulugan ki Samuel an bangging idto sa Silo, huling puon kaidto nagkaigwa siya nin espesyal na relasyon ki Jehova kan siya nagin propeta asin tagapagtaram nin Diyos. Kan primero, natakot an aki na sabihon ki Eli an mensahe ni Jehova, huling iyan pinal na kapahayagan na madali nang mautob an hula tumang sa pamilya kaini. Pero kinusugan ni Samuel an buot niya—asin mapakumbabang inako ni Eli an paghukom nin Diyos. Dai nahaloy, nautob an gabos na sinabi ni Jehova: An Israel nakipaglaban sa mga Filisteo, si Hofni saka Finehas parehong nagadan sa saro sanang aldaw, asin si Eli nagadan kan maaraman niya na kinua kan mga kalaban an sagradong Kaban ni Jehova.—1 Sam. 3:10-18; 4:1-18.

²³ Minsan siring, urog na namidbid si Samuel bilang maimbod na  propeta. ‘Si Jehova nasa kaibahan niya,’ uyon sa pagkasaysay, na nagsasabi pang inutob ni Jehova an gabos na hula ni Samuel.—Basahon an 1 Samuel 3:19.

24. Pag-abot nin panahon, ano an nagin desisyon kan mga Israelita, asin taano ta magabat na kasalan iyan?

²⁴ Nagsunod daw an mga Israelita sa panginginot ni Samuel asin nagin espirituwal saka maimbod na banwaan? Dai. Pag-abot nin panahon, nagdesisyon sinda na bako sanang propeta an gusto nindang maghukom sa sainda. Gusto nindang magin arog kan ibang nasyon asin magkaigwa nin tawong hadi na mamamahala sa sainda. Sa instruksiyon ni Jehova, itinao ni Samuel an gusto ninda. Pero kaipuhan niyang sabihon sa Israel kun gurano kagabat kan kasalan ninda. Bako sanang tawo an isinikwal ninda, kundi si Jehova mismo! Kaya pinaduman niya an banwaan sa Gilgal.

25, 26. Sa Gilgal, paano tinabangan sa katapos-tapusi kan gurang nang si Samuel an mga kahimanwa niya na masabutan kun gurano kagabat kan kasalan ninda ki Jehova?

²⁵ Balikan ta an nakakatensiyon na pangyayari mantang kinakaulay niya an Israel sa Gilgal. Duman, ipinagirumdom sa Israel kan gurang nang si Samuel an dapit sa kaimbudan asin integridad niya sa halawig na panahon. Dangan, mababasa ta: ‘Nag-apod si Samuel ki Jehova.’ Hinagad niya ki Jehova na magpadara nin bagyong may kikilat asin daguldol.—1 Sam. 12:17, 18.

²⁶ Bagyong may kikilat asin daguldol? Sa panahon nin tig-init? Dai pa lamang iyan nangyari! Kun nagduda man o nagtuya-tuya an mga tawo, dai iyan naghaloy. An langit biglang naglumlom. Rinadas kan duros an mga trigo sa kaumahan. Nagragubrob an mga daguldol na nakakabungog. Dangan uminuran. Ano an reaksiyon kan mga tawo? ‘An bilog na banwaan natakot nin makuri ki Jehova asin ki Samuel.’ Sa katapos-tapusi, nasabutan ninda kun gurano kagabat kan pagkakasala ninda.—1 Sam. 12:18, 19.

27. Paano tinatratar ni Jehova an mga nag-aarog sa pagtubod ni Samuel?

²⁷ Bakong si Samuel, kundi an saiyang Diyos, si Jehova, an nakaabot sa rebelyosong puso ninda. Puon kan si Samuel aki pa sagkod na maggurang, nagtubod siya sa saiyang Diyos. Asin tinawan siya ni Jehova nin balos. Sagkod ngunyan, dai nagbabago si Jehova. Sinusuportaran pa man giraray niya an mga nag-aarog sa pagtubod ni Samuel.