Hégda le jam lini: Ngéda Julia a mbéñba i léman, yom yosôna a ntehe i yé bikeñi gwé. To hala kiki bagwal bé ni mawanda mé ba nkal nye le a yé “nkôt ngandak,” nye a nhoñol mukété yé ñem le: “Me nlama boñ biliya i yila nsii.”

Hala a yé ndék ngéda nano, le Julia a nhoñol i yoñ bikidil bi ngui, inyu nimis “jam kiki bo kilô iba ni pes.” A nhégda le yom yosôna a nlama boñ, i yé ndik le a yén njal inyu ndék dilo . . .

Ibale wen u nôgdaga kiki Julia, ki w’a boñ lelaa?

Hala a ta bé béba jam i tôñ inyu lama woñ. I pot maliga, Bibel i ntibil toñol bilama bi ngandak bôlôm ni bôda kiki bo Sara, Rahel, Yôsef, David, ni Abigail. Bibel i nkal ki le muda wada ba bé sébél le Abisag, a bé “nlam ngandak.”—1 Bikiñe 1:4.

Ndi ngandak boñge ba wanda i nke bé ’ilo, inyule ba gwé ngandak nduña inyu lama wap. Hala a nla lona bo ngandak ndutu. Béñge ki:

• Yigil yada i bôt ba njôôñ yi i ñunda le ikété jôm boñge bôda, bebee le basamal ba bé kal le yé bakeñi kiyaga, ki le i maliga, ba bé pam bé to iba i ba hala.

• Yigil ipe i bi unda le ikété jôm bôda, bebee le batan ba bé hoñol le ba nlôôba ba bakeñi, ki le i maliga, bebee le batan ba bé minkôt mi bôda!

• Mu kiki ba nyéñ nimis kilô yap, ngandak boñge ba wanda i nsôk i bana kon ba nsébél ni hop Pulasi le anorexie—béba kon i nlôl mut nu a mpohol i tjél je.

 Ibale u nôgda ngim mam mu nyuu yoñ, ma ma ñunda le u gwé kon u, pala bat mahôla. Jam li bisu u nla boñ li yé le u yeelene isoñ tole nyuñ hala, tole nhôôlak mut umpe. Bibel i nkal le: ‘Bañga liwanda li ngwés ngéda yosôna, li yé ki kiki manyañ nu a ngwééne inyu kel ndutu.’—Bingéngén 17:17.

I pot maliga, ntén mut u yé ikété kété yoñ ñem, won u nla toi lémés we, tole bébés we. Yoñ ndémbél i man kiñe David le Absalôm. Bibel i nkal le:

“Ba bé pot bé inyu lama i mut numpe, kiki ba bé pot inyu lama i Absalôm. . . . Lem to yada i ba yaga bé ikété yé nyuu (tole a bééna bé liton libe jo ki jo).”—2 Samuel 14:25, MN.

Ndi nu mañge munlôm a bééna ngandak ngôk, a gwéhék bitel, a bak ki mut minsohi! Jon Bibel i mpôdôl bé absalôm kiki mut nu a bi ti ndémbél lam; ndi kiki mut nliba nu a nwo bé nyuu, a ban-ga ki ôa i i ntinde i manola.

Yañga bé nyen Bibel i nti bés mana maéba:

“Ni engep (tole ni haba) mut yondo.”—Kôlôsé 3:10.

“Bienk binan (tole lihabga linan) bi ba ndik bañ mam ma nene i mis . . . , ndi bi bane ndigi i mut a sôli nu ñem.”—1 Pétrô 3:3, 4.

To hala kii i ta bé béba i yéñ i ba nlam, ndi jam li nlôôha bana mahee iloo lama woñ i yé libak joñ. Sôk i nsôk, bilem gwoñ bilam gwon bi ga lémél bôt, ha maôñg moñ malam, tole lama i su woñ bé! Mañge muda ba nsébél le Filicia a nkal le: “Bilama bi su bi nla nhoo bép bôt i mis, ndi ntéñ mut u yé ikété kété yoñ ñem, ni bilem gwoñ bilam, gwon bôt ba ga pala bigda.”

Baa u yé u wo nyuu ngéda u ntehe wemede?

Baa u nhoñol le u nlama ke i kanba i dokta, tole yoñ bitelbene bi ngui i pohol bijek u nje, inyu kônde lama?

Kii u nla ba maséé i héñha mu nyuu yoñ ibale u lak? (Pohol mam ma momasô)

• NTEL WOÑ

• BIKEÑI GWOÑ

• TJÔÑ TJOÑ

• MAÔÑG MOÑ

• SU WOÑ

• KÔGÔÔ I NYUU YOÑ

Ibale u ntimbhe le ñ i mambadga ima ma bisu; ibale munu mbadga i nyônôs aa, u mpohol mam maa tole iloo ha, u hôiga bañ jam lini: Maliga ma yé le bôt bape ba ntehe bé we ni mis mabe kiki u ntehe wemede. Hala a yé bés jam li ntomb i kéñbaha mam, ni tôñ iloo héga inyu lama wés.—1 Samuel 16:7.