Daniel 2:1-49
-
Kiñe Nébukadnézar a ñemel béba eem (1-4)
-
Mut pék to wada a nla bé yis nye eem (5-13)
-
Daniel a nsoohe Nyambe le a hôla bo (14-18)
-
Daniel a mbégés Nyambe inyule a nyeelene nye eem (19-23)
-
Daniel a nkal kiñe eem (24-35)
-
Ngobol i eem (36-45)
-
Ngok, hala wee Ane, i ga nyugut ôñgba (44, 45)
-
-
Kiñe i nti Daniel lipém (46-49)
2 I nwii mi nyônôs ima mi ane yé, Nébukadnézar a bi emel ngandak bieem, hala a tééñga+ nye,* kayéle a la ha bé ke ’ilo.
2 Jon kiñe i bi ti oda le ba sébél biprisi bi makañ, bôt ba ngambi, bôt ba makañ, yak ni bôt ba Kaldéa,* le ba kal nye bieem gwé. Ha nyen ba bi lo, ba telep i bisu bi kiñe.+
3 Kiñe i kal bo le: “Me ñemel, ndi i eem ini i ntééñga me,* inyule me nyéñ yi kii me ñemel.”
4 Bôt ba Kaldéa ba timbhe kiñe ni hop Araméa,*+ ba kal le: “A kiñe, niñ i boga ni boga. Kal bagwélél boñ eem yoñ, ndi bés d’a kal we kii i nkobla.”
5 Kiñe i timbhe bôt ba Kaldéa le: “Makidik mem ma nsôk mana: Ibale ni nyis bé me eem ni ngobol yé, b’a señde bé bikét bikét, ba boñ ki le mandap manan ma yila biluk.*
6 Ndi ibale ni nkal me eem ni ngobol yé, me ga ti bé makébla, me bom bé, me ti ki bé lipém likeñi.+ Jon kala me eem ni ngobol yé.”
7 Ba timbhe kiñe inyu ngélé i nyônôs iba, ba kal le: “A kiñe, kal bagwélél boñ eem yoñ, ndi bés d’a kal we kii i nkobla.”
8 Kiñe i timbhe bo le: “Me ntehe le ni nyéñ je ngéda, inyule ni nyi le me mal yoñ makidik.
9 Ibale ni nyis bé me eem, bébobasôna ni ga bana ndik nlélém kogse. Inyule ni nôgla le ni nkal me bitembee, ni nsômbôl ki lôk me, ni hoñlak le me nla héñha makidik mem. Jon kala me eem, ha nyen m’a yi le ni nla kobol yo.”
10 Bôt ba Kaldéa ba timbhe kiñe le: “Hana ’isi,* mut nye ki nye a nla bé boñ i jam kiñe i mbat, inyule kiñe ikeñi yo ki yo, to ngomin i pes mbok yo ki yo i yé ngi bat prisi makañ, to mut ngambi, to man Kaldéa i nya jam i.
11 I jam kiñe i yé i bat li nlet, mut a ta bé le a boñ jo, ndik banyambe ba ba niñ bé ni bôt.”*
12 Kiki kiñe i bi nok hala, a unup ngandak, a ti oda le ba nol bôt ba pék bobasôna ba Babilôn.+
13 I ngéda oda i bi pam, ba bôdôl yéñ bôt ba pék le ba nol bo, ba bôdôl yak yéñ Daniel lôñni basolôñ bé le ba nol bo.
14 Ha ngéda i nyen Daniel a bi kwel ni Ariôk, ñane batat kiñe, nu a bé ke i nol bôt ba pék ba Babilôn; a pôdôs nye ni bibuk bi pék, a yoñok ki yihe ni bibañga gwé.
15 A bat Ariôk, ngwélél kiñe le: “Inyuki oda i kiñe i yé ndutu hala?” Ha nyen Ariôk a bi kal Daniel i jam li ntagbe.+
16 Jon Daniel a bi ke a tehe kiñe, a bat le i ti nye ngéda inyu boñ le a kobol eem yé.
17 Daniel a témb i ndap yé, a kal basolôñ bé Hanania, Misael ni Azaria i jam li.
18 A bat bo le ba soohe Nyambe nu ngii inyu jimb li, le a kônôl bo ngoo, le ndi Daniel ni basolôñ bé ba wo bañ lôñ yada ni bana bôt ba pék ba Babilôn bape.
19 Ha nyen i jimb lini li bi soolana Daniel i yiinda juu.+ Jon Daniel a bi bégés Nyambe nu ngii.
20 Daniel a kal le:
“Jôl li Nyambe li kôli ni bibégés i boga ni boga,*inyule nyetama nyen a gwé pék ni lipémba.+
21 Nyen a nhéñha mangéda ni bikék,+nyen a nkwés bikiñe, a téak bikiñe,+nyen a nti bôt ba pék pék, a tinak bayi wan mam yi.+
22 Nyen a nyelel ndip mam, ni mam ma sôli,+nyen a nyi i mam ma yé i jiibe,+i nyeni nyen mapubi ma nyééne.+
23 A Nyambe nu basôgôlsôgôl bem, wen me nti mayéga ni bibégés,inyule u nti me pék ni ngui.
Yak nano u nyis me i jam di bi bat we;u mal ki yis bés i jam li ntééñga kiñe.”+
24 I mbus, Daniel a ke yak Ariôk, i mut kiñe a bi téé le a nol bôt ba pék ba Babilôn,+ a kal nye le: “U nol bañ mut pék to wada nu Babilôn. Jôbna me yak kiñe inyu boñ le me kal nye kii eem yé i nkobla.”
25 Ariôk a pala jôbna Daniel yak kiñe, a kal kiñe le: “Me nléba mut ikété bon ba Lôk Yuda ba ba yé hana i minkôm,+ nu a nla yis kiñe kii eem yé i nkobla.”
26 Kiñe i bat Daniel, nu ba bé sébél le Beltésasar,+ le: “Baa u nla toi kal me i eem me bi emel ni kii i nkobla?”+
27 Daniel a timbhe kiñe le: “Mut to wada ikété bôt ba pék, bôt ba ngambi, biprisi bi makañ, to bayitjôdôt a ta bé le a kal kiñe i jimb a yé bat.+
28 Ndi Nyambe wada a yé i ngii, nyen a yé Nu a nyelel mam ma sôli,*+ nyen a nyis Kiñe Nébukadnézar i jam li ga bôña i dilo di nsôk. Eem yoñ ini, yak biyiinda u bi tehe i nañi yoñ, gwo bini:
29 “A kiñe, i ngéda u bé i nañi yoñ, u bi emel i jam li ga bôña i dilo di nlo, Nu a nyelel mam ma sôli nyen a bi yis we i jam li ga bôña.
30 I jimb lini li bi soolana bé me inyule me nloo mut nye ki nye pék; ndi hala a yé inyu boñ le kiñe i yi kii eem yé i nkobla, kayéle u yi mahoñol ma ñem woñ.+
31 “We, a kiñe, u bé béñge, ndi u tehe ôñgba* i nlôôha ba ikeñi. I ôñgba ini i bé soso, i bayak ki ngandak kiyaga, i bé i téé we i mbombom, i kônhaga woñi ngandak.
32 Ño u ôñgba ini u bé ni bañga gôl,+ tôl yé ni bitjep ni moo mé bi bé ni silba,+ libum jé ni mabel mé bi bé ni mamuna,+
33 makôô mé ma bé ni kei,*+ mabal mé ma bak pes yada ni kei, ii pes ipe ni ték lima.*+
34 Mu kiki u bé béñge, ngok yada i nyodi nyoo i hikôa, ibabé le moo ma mut mon ma héya yo, i kumul ôñgba i mabal, ma ma bé ni kei* ni ték lima; ngok i nyugut gwo minluñ minluñ.+
35 Ha nyen kei,* ték lima, mamuna, silba ni gôl bi bi nyugdana gwobisôna minluñ minluñ, bi yila kiki bikôgôô bi litidil i ngéda sép, mbebi i kena gwo haa kayéle yom to yada i bi yégle bé. Ndi ngok i i bi bép ôñgba i yila hikôa hikeñi, hi yônôs hisi hiosôna.
36 “Eem ini, nano di ga kal kiñe kii eem i nkobla.
37 We a kiñe, kiñe i bikiñe, wen Nyambe nu ngii a nti ane,+ lipémba, ngui ni lipém,
38 a bi ti yak bôt i moo moñ to hee homa ba yiine, yak binuga bi bikai, yak dinuni di ngii, a yilha ki we ñane i ngii mam momasôna.+ Ngo wen u yé ño gôl.+
39 “I mbus yoñ, ane ipe i ga telep,+ ndi i ga bana bé ngui kiki ane yoñ;* yak ane ipe, i nyônôs aa, i i yé ni mamuna, yon i ga énél hisi hiosôna.+
40 “Ndi inyu ane i nyônôs ina, i ga bana ngui kiki kei.*+ Kiki kei i nyugut gwom gwobisôna, i nwehek minluñ mbok yosôna, ñ, kiki kei i mbôk gwom ngéñ ngéñ, hala nyen i ane ini i ga nyugut, i bôk yak biane bini gwobisôna ngéñ ngéñ.+
41 “Nlélém kiki u bi tehe mabal ni dinoo di makôô, bi bi bé pes yada ni ték lima, ii pes ipe i bak ni kei,* hala nyen ane i mba nkabak, ndi pes yada i ane i ga let kiki kei, hala kiki u bi tehe kei mpôdnaga ni ték lima.
42 Kiki dinoo di makôô di di bé pes yada ni kei,* ii pes ipe ni ték lima, jon pes ane yada i ga bana ngui, ii pes ipe i bombok.
43 Kiki u bi tehe kei mpôdnaga ni ték lima, hala nyen bo ni bôt* ba ga pôdna; ndi to wada a ga adbe bé nuu numpe, ndik kiki kei* i mpôdna bé ni ték lima.
44 “I dilo di bikiñe bi nyen Nyambe nu ngii a ga téé ngim ane,+ i i ga tjiba bé kekikel.+ I ane i, i ga tagbe bé i moo ma litén lipe.+ I ga nyugut biane bi gwobisôna, i bôk ki gwo ngéñ ngéñ,+ ndi yotama yon i ga nom i boga ni boga.+
45 Kiki u bi tehe ngok yada i nyodi i ngii hikôa ibabé le moo ma mut mon ma héya yo, i nyugut kei,* ni mamuna, ni ték lima, ni silba lôñni gôl minluñ minluñ.+ Nyambe Nunkeñi a nyis kiñe i jam li ga bôña i dilo di nlo.+ Eem i yé maliga, yak ngobol yé i ga set bé.”
46 Ha nyen Kiñe Nébukadnézar a bi ôm mbom ’isi i bisu bi Daniel, a ti nye bibégés. A ti ki oda le ba ti Daniel likébla, ba ligis ki binjinjiñ inyu yé.
47 Kiñe i kal Daniel le: “Ntiik, Nyambe woñ a yé toi Nyambe nu banyambe, Nwet nu bikiñe, yak ni Nu a nyelel mam ma sôli, inyule u mbana ngap i yelel i jimb li.”+
48 Kiñe i ti Daniel tel ikeñi, i ti nye ngandak makébla malam, i téé nye ñane i ngii pes mbok* i Babilôn,+ i téé ki nye ñéga nu bisu i ngii bôt ba pék ba Babilôn bobasôna.
49 Kiñe i boñ i yom Daniel a bi bat nye, i téé Sadrak, Mésak ni Abed-Négô+ le ba béñge pes mbok* i Babilôn, ndi Daniel nye a bé sal i kotoo i kiñe.
Ndoñi
^ Ni hop Lôk Héber, “mbuu wé.”
^ Hala wee, bôt ba nyi bo ngambi ni wan tjôdôt.
^ Ni hop Lôk Héber, “mbuu wem.”
^ Kaat Daniel 2:4b letee ni Daniel 7:28 i bé ndugi ntilga ni hop Araméa.
^ Hala wee, biluk inyu bôt bobasôna. I nla ki ba, “likund, nwind binan.”
^ Tole “nnumuk ték.”
^ Ni hop Lôk Héber, “lôñni minsôn.”
^ Tole “ibôdôl i boga letee ni i boga.”
^ Tole “Nsolol mimb.”
^ Tole “titii.”
^ Tole “ték lima ba ntégbaha i juu (inyu mma yo).”
^ Tole “éña.”
^ Tole “éña.”
^ Tole “éña.”
^ Ni hop Lôk Héber, “kiki we.”
^ Tole “éña.”
^ Tole “éña.”
^ Tole “éña.”
^ Tole “mbôda i bôt ba binam,” hala wee mintén mi bôt nwominsôna.
^ Tole “éña.”
^ Tole “éña.”
^ Tole “pes loñ.”
^ Tole “pes loñ.”
