Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

ОН БЕШИНҸИ ФӘСИЛ

О, Аллаһын халгынын мүдафиәсинә галхды

О, Аллаһын халгынын мүдафиәсинә галхды

1-3. а) Нәјә ҝөрә шаһын һүзуруна јахынлашдыгҹа Әстәри горху бүрүјүр? б) Бу фәсилдә Әстәрлә бағлы һансы суаллара ҹаваб тапаҹағыг?

ӘСТӘР Шуш сарајынын һәјәтинә јахынлашдыгҹа үрәји аз галыр көксүндән чыхсын. О, өзүнү сакитләшдирмәјә чалышыр. Амма бу, елә дә асан дејил. Сарајдакы һәр шеј — кәрпиҹ диварлар үзәриндәки рәнҝбәрәнҝ ганадлы өкүз, шир, охатан тәсвирләри, ојма нахышлы сүтунлар, әзәмәтли һејкәлләр, һәмчинин галанын башыгарлы Загрос дағларынын јанындакы һүндүрлүкдә јерләшмәси, сују дуру Хоасп чајынын ҝөрүнтүсү инсанда һејрәт доғурур. Бүтүн бунлар ора ҝәләнләрә Әстәрин һүзуруна ҝетдији шәхсин чох әзәмәтли олдуғуну хатырлатмаг үчүндүр. Өзүнү «бөјүк шаһ» адландыран бу адам Әстәрин әридир.

2 Әри?! Әслиндә, һеч бир мөмин јәһуди гызы Аһашверош кими адама әрә ҝетмәк истәмәзди *. Аһашверош Аллаһын ҝөстәришинә табе олуб арвады Саранын мәсләһәтинә гулаг асан Ибраһим пејғәмбәр кими олмаға чалышан әр дејилди (Јар. 21:12). Әстәрин Аллаһы Јеһова һагда, Онун ганунлары барәдә Аһашверошун, демәк олар, һеч бир мәлуматы јох иди. О, Фарс ганунлары илә јашајырды. Бу ганунлара әсасән, Әстәрин инди едәҹәји иш гадағандыр. Әстәр нә етмәјә һазырлашыр? Гануна әсасән, ким дәвәтсиз Фарс шаһынын һүзуруна ҝәләрсә, ону өлүм ҝөзләјир. Әстәр шаһдан дәвәт алмајыб. Амма јенә дә шаһын һүзуруна ҝедир. Јәгин ичәри һәјәтә, шаһын тахтындан ҝөрүнән јерә јахынлашдыгҹа өлүмә јахынлашдығыны һисс едир. (Әстәр 4:11; 5:1 ајәләрини оху.)

3 Нәјә ҝөрә Әстәр һәјатыны тәһлүкәјә атыр? Бу ҝөзәл инсанын иманындан нә өјрәнә биләрик? Илк өнҹә ҝәлин ҝөрәк неҹә олуб ки, Әстәр Фарс империјасынын мәликәси кими јүксәк мөвгејә галхыб.

Әстәр ким иди?

4. Әстәр барәдә нә билирик?

4 Әстәр ата-анасыны итирмишди. Онун валидејнләри һагда мәлуматымыз чох аздыр. Онлар гызларына Һәдәссә адыны гојмушдулар. Бу ибрани адынын мәнасы мәрсиндир (ағ чичәкли кол биткиси). Валидејнләри вәфат едәндән сонра ону әмиси оғлу Мәрдәһај өвладлыға ҝөтүрмүшдү. О, Әстәрдән чох бөјүк иди. Мәрдәһај ону өз гызы кими бөјүтмүшдү (Әст. 2:5—7, 15).

Мәрдәһај әбәс јерә Әстәрлә фәхр етмирди

5, 6. а) Мәрдәһај Әстәри неҹә тәрбијә етмишди? б) Мәрдәһајла Әстәрин јашајышыны тәсвир един.

5 Мәрдәһајла Әстәр Фарс империјасынын пајтахтына сүрҝүн едилмиш јәһуди халгындан идиләр. Јәгин динләринә вә риајәт етдикләри ганунлара ҝөрә инсанларын онлара мүнасибәти јахшы дејилди. Амма әмиси оғлу Әстәрә халгыны дәфәләрлә зүлм-ситәмдән гуртармыш, јенә дә гуртармаға һазыр олан мәрһәмәтли Јеһова Аллаһ һагда данышырды вә бу, шүбһәсиз, онлары бир-биринә даһа да јахынлашдырырды (Лав. 26:44, 45). Онларын арасында мәһәббәт вә сәдагәт бағлары јаранмышды.

6 Мүгәддәс Китабдан ҝөрүнүр ки, Мәрдәһај Шуш галасында мәмур иди, шаһ гуллугчулары илә бирҝә гала дарвазасынын јанында отурурду (Әст. 2:19, 21; 3:3). Әстәрин ушаглығынын неҹә кечдијини билмирик. Амма әминликлә дејә биләрик ки, о, јашҹа өзүндән бөјүк олан әмиси оғлунун гајғысына галыр, ев ишләри илә мәшғул олурду. Еһтимал ки, евләри шаһ сарајынын јанында јох, чајын о бири тәрәфиндә, касыб мәһәлләдә јерләширди. Ола билсин, Шуш базарына ҝедиб зәрҝәрләрин гызылдан, ҝүмүшдән дүзәлтдикләри зинәт әшјаларына, таҹирләрин сатыша чыхардығы маллара бахмаг онун хошуна ҝәлирди. Әстәр һеч ағлына белә, ҝәтирмәзди ки, ҝүн ҝәләҹәк бүтүн бунлар онун үчүн ади бир шеј олаҹаг. О, тәсәввүр етмирди ки, ҝәләҹәкдә ону нәләр ҝөзләјир.

Ҝөзәл гыз

7. Вашти нәјә ҝөрә мәликәликдән мәһрум олмушду вә сонра нә баш верди?

7 Бир ҝүн Шушда аләм бир-биринә дәјди. Шаһын аиләсиндә баш верән галмагал дилдән-дилә долашмаға башлады. Шаһ Аһашверош әјан-әшрәфини јығыб онлара бөјүк зијафәт верибмиш, сүфрәјә ләзиз тәамлар, шәраб дүздүрүбмүш. Шаһын арвады Вашти исә гадынлар үчүн гурулмуш зијафәтдә имиш. Зијафәт вахты шаһ мәликә Ваштини һүзуруна чағыртдырмыш, Вашти исә шаһын сөзүнү јерә салыб ҝәлмәмишди. Гонаглар гаршысында алчалмыш шаһын гәзәби күкрәмиш, мәсләһәтчиләри илә мәшвәрәт етмишди ки, мәликәни неҹә ҹәзаландырсын. Беләҹә, шаһын гәрары илә Вашти мәликәликдән мәһрум олмушду. Одур ки, шаһын хидмәтчиләри бүтүн мәмләкәти ҝәзиб-долашыб ҝөзәл гызлар ахтарырдылар. Бу гызлардан бири мәликә олаҹагды (Әст. 1:1—2:4).

8. а) Нәјә ҝөрә Мәрдәһај Әстәрдән өтрү нараһат олурду? б) Мүгәддәс Китабын ҝөзәллијә мүнасибәтини нәзәрә алараг, нә етмәлијик? (Һәмчинин Мәсәлләр 31:30 ајәсинә бах.)

8 Әстәр бөјүјүр, ҝүнү-ҝүндән ҝөзәлләширди. Тәсәввүр етмәк олар, һәр дәфә она баханда Мәрдәһајын үрәји неҹә даға дөнүрдү. Бир тәрәфдән дә она ҝөрә нараһатчылыг кечирирди. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Әстәр шух гамәтли ҝөзәл бир гыз иди» (Әст. 2:7). Аллаһын Кәламы ҝөзәллијә таразлы јанашыр. Орада ҝөзәллик тәриф олунур, амма бу да гејд едилир ки, инсанда ҝөзәлликлә јанашы, һикмәт вә тәвазөкарлыг да олмалыдыр. Әкс һалда, инсанын үрәјиндә гүрур вә тәкәббүр кими мәнфи хүсусијјәтләр јарана биләр. (Мәсәлләр 11:22 ајәсини оху.) Бәлкә, сиз дә бунун шаһиди олмусунуз. Бәс Әстәр неҹә, ҝөзәл олдуғу үчүн гүрурланды? Буну вахт ҝөстәрәҹәкди.

9. а) Падшаһын хидмәтчиләри нә етдиләр вә нәјә ҝөрә ајрылыг Мәрдәһајла Әстәр үчүн чәтин иди? б) Нәјә ҝөрә Мәрдәһај Әстәрин бүтпәрәстә әрә ҝетмәсинә иҹазә вермишди? (Һәмчинин чәрчивәјә бах.)

9 Әстәр шаһ үчүн гыз ахтаран адамларын диггәтини чәкди. Онлар Әстәри Мәрдәһајын евиндән ҝөтүрүб чајын о тајындакы әзәмәтли сараја апардылар (Әст. 2:8). Ајрылыг һәм Әстәр үчүн, һәм Мәрдәһај үчүн чәтин иди, ахы онлар ата-бала кими идиләр. Әлбәттә, Мәрдәһај истәмәзди ки, гызлығы, шаһ да олса, имансыза әрә ҝетсин. Амма онун әлиндән һеч нә ҝәлмирди *. Сөзсүз ки, Әстәр ҝетмәмишдән әввәл Мәрдәһајын мәсләһәтләринә диггәтлә гулаг асмышды. Шуш галасына јахынлашдыгҹа Әстәрин ағлында мин бир суал долашырды. Ону габагда нә ҝөзләјирди?

«Әстәр ону ҝөрән һәр кәсин һүсн-рәғбәтини газанмышды»

10, 11. а) Дүшдүјү мүһит Әстәрә неҹә тәсир едә биләрди? б) Мәрдәһајын Әстәрдән ниҝаран олдуғу нәдә ҝөрүнүр?

10 Әстәр тамамилә она јад олан бир дүнјаја дүшмүшдү. О, Фарс империјасынын дөрд бир буҹағындан топланмыш гызларын әһатәсиндә иди. Онларын адәт-әнәнәләри, дилләри вә бахышлары чох фәргли иди. Гызлар һәрәмағасы Һәгајын нәзарәти алтында ҝөзәллик гуллуғу кечмәли иди. Бир ил әрзиндә онлара әтирли јағларла сығал чәкиләҹәкди (Әст. 2:8, 12). Бу ҹүр мүһит, бу ҹүр шәраит онлары анҹаг өзләринә бәзәк-дүзәк вермәјә, өјүнмәјә, рәгабәтә сөвг едә биләрди. Бәс бу мүһит Әстәрә неҹә тәсир етди?

11 Мәрдәһај гәдәр Әстәри дүшүнән јох иди. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, о, һәр ҝүн Әстәрин һалындан хәбәр тутмаг үчүн һәрәмхананын гаршысына ҝедирди (Әст. 2:11). Јәгин хидмәтчиләр Әстәр барәдә нәсә бир хәбәр ҝәтирәндә о, бир ата кими онунла гүрур дујурду. Ону фәрәһләндирән нә иди?

12, 13. а) Әстәр јан-јөрәсиндә олан адамлара неҹә тәсир бағышламышды? б) Әстәрин һансы һәрәкәти Мәрдәһајы чох севиндирирди?

12 Әстәр о дәрәҹәдә Һәгајын үрәјинә јатмышды ки, Һәгај она илтифат ҝөстәриб гуллуғуна једди гыз вермиш вә һәрәмхананын ән ҝөзәл һиссәсини она ајырмышды. Һәмчинин Мүгәддәс Китабда дејилир: «Әстәр ону ҝөрән һәр кәсин һүсн-рәғбәтини газанмышды» (Әст. 2:9, 15). Онлара бу ҹүр тәсир едән нә иди: јалныз онун ҝөзәллији? Хејр! Әстәри бәзәјән јалныз ҝөзәллији дејилди.

Әстәр баша дүшүрдү ки, тәвазөкарлыг вә һикмәт ҝөзәлликдән ваҹибдир

13 Мәсәлән, Мүгәддәс Јазыларда дејилир: «Әстәр Мәрдәһајын тапшырдығы кими, халгы вә нәсли барәдә һеч нә данышмады» (Әст. 2:10). Мәрдәһај она мәсләһәт ҝөрмүшдү ки, еһтијатлы олсун, јәһуди олдуғуну һеч кимә демәсин. Чүнки о билирди ки, сарајда јәһудиләрә пис јанашырлар. Әстәрин ондан узагда да ағыллы даврандығыны вә итаәткар олдуғуну ешидәндә, сөзсүз ки, Мәрдәһај чох севинирди.

14. Буҝүнкү ҝәнҹләр Әстәрдән нәдә өрнәк ала биләрләр?

14 Буҝүнкү ҝәнҹләр дә валидејнләрини вә онлары бөјүдән инсанлары севиндирә биләрләр. Валидејнләри јанларында олмајанда, һәтта дајаз дүшүнҹәли, әхлагсыз, зоракы инсанларын әһатәсиндә оланда да, онлар тәсир алтына дүшмәјиб Аллаһын ганунларына бағлы гала биләрләр. Белә давранан ҝәнҹләр Әстәр кими Јараданын үрәјини севиндирирләр. (Мәсәлләр 27:11 ајәсини оху.)

15, 16. а) Әстәр шаһын үрәјини нә илә фәтһ етди? б) Нәјә ҝөрә јени һәјата алышмаг Әстәрә чәтин ола биләрди?

15 Шаһын һүзуруна чыхмаг нөвбәси Әстәрә чатды. Она тәклиф етдиләр ки, өзүнү бәзәмәк үчүн нә лазымдырса ҝөтүрсүн. Әстәрсә садә гыз иди, Һәгајын мәсләһәт билдији шејләрдән савајы һеч нә ҝөтүрмәди (Әст. 2:15). Јәгин о дүшүнүрдү ки, шаһын үрәјини фәтһ етмәк үчүн јалныз ҝөзәллик кифајәт дејил, ән ваҹиби сарајда аз раст ҝәлинән садәлик вә һәлимликдир. Ҝөрәсән, о, дүз фикирләширди?

16 Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Шаһ Әстәри диҝәр гызлардан чох севди. Бүтүн гызлар ичиндә шаһын ән чох хошуна ҝәлән вә һүсн-рәғбәтини газанан о олду. Шаһ мәликә өрпәјини онун башына гојду вә ону Ваштинин јеринә мәликә етди» (Әст. 2:17). Јәгин бу садә јәһуди гызына јени һәјата алышмаг елә дә асан дејилди. Ахы инди о, мәликә иди, дүнјанын ән гүдрәтли һөкмдарынын арвады иди! Ҝөрәсән, бу шөһрәт онун башыны ҝиҹәлләндирмәди ки? Гәтијјән!

17. а) Әстәр аталығына итаәт етдијини неҹә ҝөстәрди? б) Нә үчүн Әстәр бу ҝүн бизим үчүн ҝөзәл өрнәкдир?

17 Әстәр мәликә олса да, аталығы Мәрдәһајын итаәтиндән чыхмырды. О, миллијјәтини сирр сахлајырды. Әстәр бир мәсәләдә дә Мәрдәһаја итаәт етмишди. Мәрдәһајын тапшырығы илә шаһа она гаршы суи-гәсд гурулдуғуну хәбәр вермишди вә суи-гәсдин гаршысы алынмышды (Әст. 2:20—23). О һәмчинин тәвазөкар вә итаәткар олмагла Аллаһа иман етдијини ҝөстәрирди. Әстәр бизим үчүн ҝөзәл өрнәкдир. Чүнки зәманәмиздә итаәткарлыға дәјәр верән аздыр, итаәтсизлијә вә үсјанкарлыға исә ади јанашылыр. Лакин Әстәр кими иманлы инсанлар итаәткарлығы јүксәк гијмәтләндирирләр.

Әстәрин иманы сынаға чәкилир

18. а) Мәрдәһај нәјә ҝөрә Һәмана баш әјмирди? (Һәмчинин һашијәјә бах.) б) Аллаһын бир чох садиг бәндәләри Мәрдәһајдан нәдә өрнәк алырлар?

18 Шаһ Аһашверош Һәман адлы бир әјанын рүтбәсини галдырды. Ону баш вәзир тәјин етди. Беләҹә, Һәман шаһын баш мәсләһәтчиси вә Фарс империјасында икинҹи адам олду. Шаһ әмр верди ки, һәр кәс Һәманын гаршысында баш әјсин (Әст. 3:1—4). Мәрдәһај бу әмрә табе ола билмәзди. О баша дүшүрдү ки, шаһа табе олмаг лазымдыр, амма бир шәртлә ки, Аллаһа һөрмәтсизлик етмәсин. Иш орасындадыр ки, Һәман агаглы иди. Ҝөрүнүр, о, Ишмуил пејғәмбәрин гәтлә јетирдији Әмалик падшаһы Агагын нәслиндән иди (1 Ишм. 15:33). Әмалигәләр мәнфур халг иди, онлар Јеһова Аллаһа вә Онун халгына дүшмән кәсилмишдиләр. Аллаһ бүтүн бу халгы мәһвә мәһкум етмишди * (Ган. 25:19). Мөмин бир јәһуди һансыса әмалигәнин гаршысында неҹә баш әјә биләрди? Мәрдәһај буну едә билмәзди. О, Һәмана баш әјмирди. Һәвариләрин ишләри 5:29 ајәсиндә дејилир: «Биз инсанлара јох, һөкмдарымыз Аллаһа итаәт етмәлијик». Бу ҝүнә кими Аллаһын бир чох садиг бәндәләри, һәм гадынлар, һәм кишиләр бу сөзләрә әсасән давраныб һәјатларыны тәһлүкә алтына атмышлар.

19. Һәман нә етмәк истәјирди вә о, шаһы нәјә инандырмаға чалышды?

19 Мәрдәһајын она баш әјмәдијини ҝөрән Һәман өзүндән чыхды. Тәкҹә Мәрдәһајы өлдүрмәклә онун гәзәби сојујан дејилди. О, Мәрдәһајын халгынын, бүтүн јәһудиләрин көкүнү кәсмәк фикринә дүшдү. Јәһудиләри пис гәләмә верәрәк шаһдан јәһудиләри гырмаға рүсхәт алды. О, јәһудиләрин адыны чәкмәјиб шаһа деди ки, халглар арасына сәпәләнмиш бу халгын шаһа бир хејри јохдур. Ән бетәри исә онлар шаһын ганунларына табе олмурлар, тәһлүкәли вә үсјанкар халгдырлар. Һәмчинин Һәман бүтүн сәлтәнәтә сәпәләнмиш ҹәми јәһудиләри гырмаг үчүн шаһ хәзинәсинә күлли мигдарда пул гојаҹағыны сөјләди *. Онда шаһ Аһашверош мөһүр үзүјүнү Һәмана верди ки, ағлында тутдуғу фәрманы мөһүрләјиб тәсдигләсин (Әст. 3:5—10).

20, 21. а) Һәманын фәрманы јәһудиләрә вә Мәрдәһаја неҹә тәсир етди? б) Мәрдәһај Әстәрә нә етмәји бујурду?

20 Јәһудиләрә өлүм һөкмү чыхарылды. Тезликлә чапарлар бу фәрманы бөјүк империјанын дөрд бир тәрәфинә чатдырдылар. Бу хәбәр Јерусәлимә чатанда ҹамаатын нәләр кечирдијини бир тәсәввүр един. Бабил әсарәтиндән гајыдан јәһудиләр шәһәри һәлә бәрпа етмәмишдиләр, онлары горујан диварлар јох иди. Јәгин бу бәд хәбәри ешидәндә Мәрдәһајын ҝөзүнүн габағына онлар, Шушдакы достлары вә гоһум-әгрәбасы ҝәлди. Дәрддән башыны итирмиш Мәрдәһај јахасыны ҹырыб чул ҝејинди, башына күл төкдү, шәһәрин ортасында аҹы-аҹы ағлады. Бу арада Һәман шаһла јејиб-ичирди, башларына бәла ҝәтирдији јәһудиләрин вә онларын Шушдакы достларынын гәм-гүссәси онун веҹинә дејилди. (Әстәр 3:12—4:1 ајәләрини оху.)

21 Мәрдәһај баша дүшүрдү ки, гырғынын габағыны алмалыдыр. Амма неҹә? Әстәр Мәрдәһајын нә вәзијјәтдә олдуғуну ешидәндә она палтар ҝөндәрди. Лакин о, сакитләшмәк билмирди. Ола билсин, әввәлләр Мәрдәһај баша дүшмүрдү, нәјә ҝөрә Јеһова Аллаһ Әстәрин ондан ајрылмасына вә бүтпәрәст һөкмдарын мәликәси олмасына изин вериб. Инди исә һәр шеј она ҝүн кими ајдын иди. Мәрдәһај мәликәјә хәбәр ҝөндәриб деди ки, халгынын мүдафиәсинә галхсын, ҝедиб шаһла данышсын, ондан мәрһәмәт диләсин (Әст. 4:4—8).

22. Нәјә ҝөрә Әстәр шаһын һүзуруна ҝетмәјә горхурду? (Һәмчинин һашијәјә бах.)

22 Бу хәбәри ешидәндә Әстәрин ҹанына горху дүшдү. Онун иманы ҹидди сынаға чәкилирди. О, горхурду вә горхдуғуну Мәрдәһаја ачыг-ашкар сөјләди. Мәрдәһаја шаһын ганунуну хатырлатды вә деди ки, шаһын һүзуруна дәвәтсиз ҝәлән адамы өлүм һөкмү ҝөзләјир. Јалныз шаһ гызыл әсасыны она узатса, о сағ гала биләр. Хүсусилә дә шаһын сөзүнү јерә салыб онун һүзуруна ҝәлмәјән Ваштинин агибәтини дүшүндүкҹә јәгин Әстәр сағ галаҹағына һеч үмид етмирди. О, Мәрдәһаја билдирди ки, шаһ отуз ҝүндүр ону һүзуруна чағырмыр. Узун мүддәт ону һүзуруна чағырмадығы үчүн, бәлкә дә, дүшүнүрдү ки, шаһ артыг ону бәјәнмир * (Әст. 4:9—11).

23. а) Мәрдәһај Әстәри неҹә ҹәсарәтләндирди? б) Нәјә ҝөрә Мәрдәһај бизим үчүн ҝөзәл өрнәкдир?

23 Мәрдәһај Әстәрә гәти ҹаваб ҝөндәрди вә бу ҹаваб ону ҹәсарәтләнди. О, Әстәрә сөјләди ки, әҝәр бир тәдбир ҝөрмәсә, Аллаһ башга бир јолла јәһудиләри хилас едәҹәк. Бәс Әстәр гырғын башлајанда ҹаныны неҹә гуртараҹаг? Мәрдәһајын сөзләриндән онун Јеһова Аллаһа там ҝүвәндијини ҝөрүрүк. О әмин иди ки, Аллаһ һеч вахт халгынын мәһв олмасына јол вермәјәҹәк вә вәдләрини мүтләг јеринә јетирәҹәк (Јуш. 23:14). Мәрдәһај Әстәрә деди: «Ким билир, бәлкә, сән елә бу ҝүн үчүн мәликә олмусан» (Әст. 4:12—14). Мәрдәһај бизим үчүн ҝөзәл өрнәкдир. О, бүтүн гәлби илә Јеһова Аллаһа ҝүвәнирди. Бәс биз? (Мәс. 3:5, 6).

Иманын өлүм горхусу үзәриндә гәләбәси

24. Әстәрин иманлы вә ҹәсарәтли олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

24 Һәрәкәтә кечмәк вахты ҝәлиб чатды. Әстәр Мәрдәһаја хәбәр ҝөндәрди ки, сојдашлары илә бирҝә үч ҝүн оруҹ тутсун. Сонра әлавә етди: «Өлмәлијәмсә, гој өлүм». Бу бир нечә сөз онун иманлы вә ҹәсарәтли олдуғуну ҝөстәрир (Әст. 4:15—17). Јәгин Әстәр һәјаты бојунҹа бу үч ҝүн әрзиндә олдуғу кими ҹошгун дуа етмәмишди. Будур, мәгам јетишди. Әстәр шаһын хошуна ҝәлмәк үчүн ән ҝөзәл мәликә әлбисәсини ҝејинди вә онун һүзуруна ҝетди.

Әстәр Аллаһын халгыны мүдафиә етмәк үчүн өзүнү тәһлүкәјә атыр

25. Әстәрин шаһын һүзуруна ҝетдији сәһнәни тәсвир един.

25 Ҝәлин фәслин әввәлинә гајыдаг. Әстәр шаһын һүзуруна ҝедир. Онун неҹә һәјәҹан кечирдијини, үрәкдән, ҹошгун дуа етдијини тәсәввүр един. О, ичәри һәјәтә ҝирир, орадан Аһашверошун отурдуғу тахт ҝөрүнүр. Јәгин о, шаһын үзүндәки ифадәни охумаға чалышыр. Бәлкә дә, Әстәр һәјәтдә дуруб ҝөзләмәли олур вә бу вахт она бир өмүр гәдәр узун ҝәлир. Дәгигәләр бир-бирини әвәз едир, нәһајәт шаһ ону ҝөрүр. Шаһ тәәҹҹүбләнир, лакин үзүндә хош ифадә јараныр. Шаһ гызыл әсасыны Әстәрә тәрәф узадыр (Әст. 5:1, 2).

26. а) Биз нәјә ҝөрә Әстәр кими ҹәсарәтли олмалыјыг? б) Әстәр даһа нә етмәли иди?

26 Шаһ мәликәни динләмәјә һазырдыр. Әстәр Аллаһа садиг галмагла вә Аллаһын халгына ҝөрә өзүнү тәһлүкәјә атмагла Аллаһын бүтүн хидмәтчиләринә ҝөзәл нүмунә гојуб. Әстәр биз мәсиһиләр үчүн әсил өрнәкдир. Иса пејғәмбәр демишди ки, онун давамчылары фәдакар мәһәббәтлә танынаҹаглар. (Јәһја 13:34, 35 ајәләрини оху.) Белә мәһәббәт ҝөстәрмәк үчүн, адәтән, Әстәр кими ҹәсарәтли олмаг лазым ҝәлир. Һәмин ҝүн Әстәр Аллаһын халгынын мүдафиәсинә галхды, амма бу, ишин башланғыҹы иди. Ҝөрәсән, о, шаһы севимли мәсләһәтчиси Һәманын фитнәкар олдуғуна неҹә инандыраҹаг? Әстәр халгыны неҹә хилас едәҹәк? Бу суалларын ҹавабыны нөвбәти фәсилдә тапаҹағыг.

^ абз. 2 Аһашверошун б.е.ә. V әсрин әввәлләриндә Фарс империјасыны идарә етмиш I Ксеркс олдуғу һесаб едилир.

^ абз. 9 16-ҹы фәсилдәки «Әстәрлә бағлы суаллар» адлы чәрчивәјә бах.

^ абз. 18 Еһтимал ки, Һәман сонунҹу әмалигәләрдән бири олуб. Падшаһ Һизгијјәнин вахтында сағ галан әмалигәләри гырмышдылар (1 Салн. 4:43).

^ абз. 19 Һәман шаһа он мин ҝүмүш талант, мүасир пулла јүз милјонларла доллар вәд етмишди. Әҝәр Аһашверош, доғрудан да, I Ксеркс олубса, онда Һәманын тәклифи онун үчүн чох ҹәлбедиҹи ола биләрди. Чүнки јунанлара гаршы чохдан гәт етдији, амма нәтиҹәдә ағыр мәғлубијјәтә уғрадығы мүһарибәјә башламаг үчүн Ксерксә күлли мигдарда пул лазым иди.

^ абз. 22 I Ксеркс дәјишкән вә гәддар адам кими танынырды. Јунан тарихчиси Һеродот Ксерксин јунанлара гаршы мүһарибәсиндән бәзи мәгамлары јазыб. Шаһын әмрилә Һеллеспонт (Дарданел) боғазында ҝәмиләрдән ибарәт үзән көрпү дүзәлдилмишди. Көрпү фыртына уҹбатындан парчалананда шаһ мүһәндисләрин бојнуну вурдурмушду. Һәмчинин адамларына әмр етмишди ки, ләнәт охуна-охуна сују гамчыласынлар вә бу јолла Һеллеспонт боғазыны «ҹәзаландырсынлар». Елә һәмин јүрүшдә варлы бир адам ондан оғлуну ордудан азад етмәји хаһиш етмишди. Ксеркс исә оғланы ики јерә бөлдүрүб башгаларына дәрс олсун дејә, ҹәсәдини нүмајишә гојмушду.