1. Марта нә һиссләр кечирир вә нәјә ҝөрә?

МАРТАНЫН ҝөзү габағындан гардашы Илазәрин гәбри ҝетмир. Гардашы ағзы дашла өртүлмүш мағарада ујујур. Мартанын гәм јүкү о даш гәдәр ағырдыр. О, әзиз гардашынын өлүмүнә һеч ҹүр инана билмир. Артыг дөрд ҝүндүр ки, гардашы һәјатда јохдур. Бүтүн бу ҝүнләр әрзиндә ҹамаат башсағлығына ҝәлир.

2, 3. а) Марта Иса Мәсиһә баханда нә һиссләр кечирир? б) Мартанын сөзләри онун һагда нә дејир?

² Инди Мартанын гаршысында гардашынын ән јахын досту Иса Мәсиһ дајаныб. Она бахдыгҹа Мартанын јарасы даһа да сызлајыр. Гардашыны јалныз о, өлүмдән гуртара биләрди. Амма јенә дә Марта Иса Мәсиһә бахдыгҹа бир аз тохтаглыг тапыр. Онун ҝөзүндәки меһрибанлыг вә шәфгәт Мартанын үрәјини овундурур. Иса она бир нечә суал верир. Бу суаллар Мартаја диггәтини дирилмәјә ҹәмләмәјә көмәк едир. Сөһбәт әснасында Марта һәјатында ән ваҹиб сөзү дејир: «Мән инанырам ки, сән Аллаһын Оғлусан, дүнјаја ҝәлмәли олан Мәсиһсән» (Јәһ. 11:27).

³ Бу сөзләрдән Мартанын бөјүк иман саһиби олдуғу ҝөрүнүр. Мүгәддәс Китабда онун һаггында мәлумат аз олса да, бу мәлуматлар бизә иманымызы мөһкәмләндирмәјә көмәк едир. Ҝәлин Мүгәддәс Китабы вәрәгләјәк вә Марта барәдә јазылан илк әһвалата нәзәр салаг.

4. Мүгәддәс Китабда Мартаҝилин аиләси барәдә нә јазылыб вә онларын Иса Мәсиһә мүнасибәти неҹә олуб?

⁴ Ҝәлин бу һадисәдән бир нечә ај әввәлә гајыдаг. О вахт Илазәр сағ-саламат иди. О, Бејтанијјәдәки евиндә чох һөрмәтли гонағы, Иса Мәсиһи ҝөзләјирди. Илазәр баҹылары Марта вә Мәрјәмлә бир евдә јашајырды. Бәзи тәдгигатчыларын фикринҹә, Марта евин бөјүјү олуб. Чүнки Мүгәддәс Китабда о, ев саһибәси кими тәсвир олунур вә бәзән ады биринҹи чәкилир (Јәһ. 11:5). Мартаҝилин  нә вахтса евли олуб-олмадығыны билмирик. Анҹаг буну билирик ки, онлар Иса Мәсиһлә јахын дост идиләр. Мәсиһ Јәһудијјәдә, тәгибләрлә, дүшмәнчиликлә гаршылашдығы бу дијарда хидмәт едәркән онларда галарды. Шүбһәсиз, бу евдәки хош аб-һава, Илазәрҝилин мүнасибәти она хош иди.

5, 6. а) Нәјә ҝөрә Иса Мәсиһ бу дәфә ҝәләндә Мартанын башы чох гарышыг иди? б) Иса Мәсиһ ҝәләндә Мәрјәм нә етди?

⁵ Евдә раһат шәраит, хош аб-һава јаратмаг үчүн Марта әлиндән ҝәләни едирди. О, гочаг иди, һәмишә ишдә-ҝүҹдә иди. Бу дәфәки ҝәлишиндә дә о, Иса Мәсиһи ҹанла-башла гаршылады. Бу һөрмәтли гонаға вә еһтимал ки, онунла ҝәлән јол јолдашларына ҹүрбәҹүр јемәкләр биширмәјә башлады. О вахтлар гонагпәрвәрлик ҝөстәрмәк чох ваҹиб иди. Гонаг ҝәләндә ону өпүшлә гаршылајыр, сәндәлләрини чыхарыб ајагларыны јујур вә башына әтирли јағ сүртүрдүләр. (Лука 7:44—47 ајәләрини оху.) Гонаға јахшы гуллуг етмәк, евин ән јахшы јерини онун үчүн ајырмаг, ләзиз јемәкләр биширмәк адәт иди.

⁶ Марта илә Мәрјәм Иса Мәсиһин ҝәлиши үчүн јахшы һазырлыг ҝөрүрдү. Бәзиләри Мәрјәмин Мартадан фәргли олараг, өјрәнмәјә даһа һәвәсли олдуғуну дүшүнсә дә, сөзсүз ки, Мәрјәм Иса Мәсиһ ҝәләнә гәдәр Мартаја көмәк етмишди. Амма Иса Мәсиһ ҝәләндән сонра о, башга ҹүр давранды. Иса пејғәмбәр онларда тәлим вермәјә башлады. О вахткы дин хадимләриндән фәргли олараг, о, гадынлара һөрмәтлә јанашыр вә тәблиғинин әсас мөвзусу барәдә, Аллаһын Падшаһлығы барәдә онларла сөһбәт едирди. Мәрјәм белә бир имканын јарандығы үчүн чох севинирди. О, Иса Мәсиһин ајагларынын јанында отуруб онун ағзындан чыхан һәр кәлмәни зеһнинә һәкк едирди.

7, 8. Нәјә ҝөрә Марта ҝәрҝин иди вә ахырда дилә ҝәлиб нә деди?

⁷ Марта чох ҝәрҝин иди. Бу гәдәр јемәји биширмәк, гонаглара гуллуг етмәк лазым иди. Бу шејләр онун һәјәҹаныны даһа да артырырды. Јәгин ҝедиб-ҝәлдикҹә бош-бикар отуран баҹысына бахыб уфулдајыр, гашларыны чатырды. Ону баша дүшмәк олар, ахы бүтүн иши тәкбашына ҝөрә билмәз.

⁸ Ахырда Марта өзүнү сахлаја билмәјиб дилә ҝәлди. Иса Мәсиһин сөзүнү кәсиб деди: «Аға, баҹым мәни тәк гојуб көмәк еләмир, нијә она бир сөз демирсән? Она де ки, дуруб мәнә көмәк етсин» (Лука 10:40). Бу, ҝүҹлү сөзләрдир. Мүгәддәс Китабын башга бир тәрҹүмәсиндә Мартанын сөзләри бу ҹүр тәрҹүмә олунуб: «Ҝөрмүрсән ки, баҹым ишләри тәк мәним үстүмә јығыб?»  (Мүгәддәс Китаб Ширкәти, 2009). Үстәлик, Марта Иса Мәсиһә деди ки, Мәрјәмә дуруб она көмәк етмәсини сөјләсин.

9, 10. а) Иса Мәсиһ Мартаја нә деди? б) Нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, Иса Мәсиһ Мартанын чәкдији зәһмәти әбәс сајмырды?

⁹ Иса Мәсиһин ҹавабы јәгин Мартаны тәәҹҹүбләндирмишди. Бу сөзләр бу ҝүн дә Мүгәддәс Китабы охујан бәзи инсанлара тәәҹҹүблү ҝәлә биләр. Иса Мәсиһ мүлајимликлә Мартаја демишди: «Марта, Марта, сән чох шејә ҝөрә нараһат олуб өзүнү јорурсан. Әслиндә, инсана аз шеј лазымдыр, һәтта бир шеј дә кифајәт едәр. Мәрјәм өзүнә јахшы пај сечиб вә бу, ондан алынмајаҹаг» (Лука 10:41, 42). О, бу сөзләрлә нә демәк истәјирди? Демәк истәјирди ки, Марта мадди шејләри Аллаһдан чох севир? Белә чыхыр ки, о, Мартанын чәкдији зәһмәти һеч сајырды?

¹⁰ Әлбәттә ки, јох. Иса Мәсиһ билирди ки, Марта мәһәббәтдән вә тәмиз нијјәтдән ирәли ҝәләрәк бу гәдәр зәһмәт чәкир. Һәмчинин о дүшүнмүрдү ки, јахшы сүфрә ачмаг гәбаһәтдир. Бир дәфә Иса Мәсиһ мәмнунијјәтлә Мәттанын онун шәрәфинә гурдуғу бөјүк зијафәтә ҝетмишди (Лука 5:29). Мартаја ҝәлдикдә, сөһбәт јемәкдә дејилди, онун нәји даһа ваҹиб сајмағында иди. Онун башы биш-дүшә о гәдәр гарышмышды ки, ән ваҹиб шеји нәзәрдән гачырмышды. Нәји?

11, 12. Иса Мәсиһ Мартаны неҹә мәзәммәт етди?

¹¹ Јеһова Аллаһын севимли Оғлу Мартаҝилин евинә Аллаһ һагда өјрәтмәјә ҝәлмишди. Һеч нә, һәтта Мартанын мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк ачдығы сүфрә дә Аллаһын сөзләриндән ваҹиб ола билмәзди. Сөзсүз, Иса Мәсиһ тәәссүфләнирди ки, Марта јаранан фүрсәтдән истифадә едиб иманыны мөһкәмләндирмир. Бунунла белә, о, Мартаны отуруб она гулаг асмаға мәҹбур етмирди *. Инди Иса Мәсиһә етдији хаһишлә Марта баҹысыны да бу фүрсәтдән мәһрум етмәк истәјирди.

¹² Буна ҝөрә Иса Мәсиһ Мартаны һөрмәтҹил шәкилдә мәзәммәт етди. Мүлајимҹәсинә онун адыны тәкрарламагла ону сакитләшдирмәјә чалышды вә деди ки, чох шеј үчүн нараһат олуб өзүнү  јормаға дәјмәз. Руһани зијафәт олан јердә бир-ики ҹүр јемәк кифајәтдир. Мәрјәм «өзүнә јахшы пај», Иса Мәсиһдән тәлим алмағы сечмишди вә Мәсиһ бу пајы ондан алмајаҹагды.

13. Иса Мәсиһин Мартаја дедији сөзләрдән нә өјрәнирик?

¹³ Бу гыса әһвалатдан чох шеј өјрәнирик. Биз јол вермәмәлијик ки, нә исә бизим үчүн руһани немәтләрдән ваҹиб олсун (Мәт. 5:3). Биз дә Марта кими әлиачыг, әмәксевәр олмаға чалышырыг. Амма гонагпәрвәрлик ҝөстәрәндә о гәдәр дә ваҹиб олмајан шејләрә ҝөрә нараһат олуб өзүмүзү јормамалыјыг, јохса даһа ваҹиб шејләрдән мәһрум оларыг. Баҹы-гардашларымызла бир јерә јығышанда башымыз биш-дүшә, јејиб-ичмәјә гарышмамалыдыр, чүнки јығышмагда әсас мәгсәд бир-биримизи руһландырмаг  вә бир-биримизә руһани әнам бәхш етмәкдир. (Ромалылара 1:11, 12 ајәләрини оху.) Ҝөрүшүн руһландырыҹы кечмәси нөвбәнөв јемәкдән асылы дејил, бир ҹүр јемәк дә кифајәт едәр.

14. Марта Исанын мәзәммәтинә неҹә јанашмышды?

¹⁴ Шүбһәсиз ки, Марта Иса Мәсиһин мәзәммәтиндән өзүнә дәрс ҝөтүрдү. Һәвари Јәһја Илазәрин хәстәләндији барәдә јаздығы парчада мараглы бир мәгамы гејд едир: «Иса Марта илә баҹысыны вә Илазәри чох истәјирди» (Јәһ. 11:5). Јухарыда тәсвир олунан һадисәдән, Иса Мәсиһин Бејтанијјәјә сәфәриндән ајлар кечмишди. Сөзсүз ки, Марта Иса Мәсиһин мәзәммәтиндән инҹимәмишди, онун сөзләри Мартанын хәтринә дәјмәмишди. Әксинә, о, бу мәзәммәти гәбул етмишди. Бу мәсәләдә дә о, бизим үчүн ҝөзәл өрнәк гојуб. Чүнки һамымызын һәрдәнбир мәсләһәтә еһтијаҹы олур.

15, 16. а) Гардашы јатаға дүшәндә Марта онун үчүн нә едирди? б) Нәјә ҝөрә Марта илә Мәрјәмин үмиди пуча чыхды?

¹⁵ Гардашы хәстә јатанда Марта бүтүн ҝүнү она гуллуг едирди. Гардашынын һалыны јүнҝүлләшдирмәк үчүн әлиндән ҝәләни едирди. Амма нә етсә дә, көмәји олмурду, Илазәрин һалы ҝет-ҝедә писләширди. Баҹылары бир дәгигә дә олсун онун башынын үстүндән ајрылмырды. Јәгин Марта тез-тез гардашынын солғун симасына бахыр, бирликдә ағлајыб, бирликдә ҝүлдүкләри ҝүнләри јадына салырды.

¹⁶ Илазәрин даһа да писләшдијини ҝөрәндә баҹылары Иса Мәсиһә хәбәр ҝөндәрдиләр. Бу вахт о, Бејтанијјәдән ики ҝүнлүк јол мәсафәсиндә олан әразидә тәблиғ едирди. Онлар хәбәр ҝөндәриб дедиләр: «Аға, әзиз достун хәстәдир» (Јәһ. 11:1, 3). Марта илә Мәрјәм билирди ки, Иса Илазәри чох севир вә достуна көмәк етмәк үчүн әлиндән ҝәләни едәҹәк. Онлар үмид едирдиләр ки, о, вахтында ҝәлиб чыхаҹаг. Амма онларын үмиди пуча чыхды. Илазәр вәфат етди.

17. Нәјә ҝөрә Марта чашгынлыг ичиндә иди вә Иса Мәсиһин шәһәрә јахынлашдығыны ешидәндә о, нә етди?

¹⁷ Марта илә Мәрјәм гардашларына јас сахлајыр, дәфн мәрасими үчүн һазырлыг ҝөрүрдүләр. Бејтанијјәдән вә әтраф әразиләрдән башсағлығына ҝәләнләри гаршылајырдылар. Амма Иса Мәсиһдән хәбәр-әтәр јох иди. Ҝүнләр кечдикҹә Мартанын чашгынлығы артырды. Нәһајәт, Илазәрин өлүмүндән дөрд ҝүн сонра Марта хәбәр тутду ки, Иса Мәсиһ шәһәрә јахынлашыр. Бу чевик гадын һәтта дәрдли  вахтында да тез ону гаршыламаға ҝетди, баҹысына һеч нә демәди. (Јәһја 11:18—20 ајәләрини оху.)

18, 19. Марта нәјә үмид едир вә нәјә ҝөрә онун иманы тәрифәлајигдир?

¹⁸ Марта Иса пејғәмбәри ҝөрәндә она дејир: «Аға, сән бурада олсајдын, гардашым өлмәзди». Дөрд ҝүндүр ки, бу фикир Мартаја вә баҹысына раһатлыг вермир. Амма Марта һәлә дә үмидини үзмәјиб, инаныр ки, Иса пејғәмбәр нә исә едә биләр. О дејир: «Анҹаг инди дә әминәм ки, Аллаһдан нә истәсән, сәнә верәҹәк». Онда Иса: «Гардашын дириләҹәк», — дејиб онун иманыны мөһкәмләндирир (Јәһ. 11:21—23).

¹⁹ Марта дүшүнүр ки, Иса пејғәмбәр ҝәләҹәкдә баш верәҹәк дирилмәдән данышыр, она ҝөрә дә дејир: «Билирәм, о, ахырынҹы ҝүндә, дирилмә заманы дириләҹәк» (Јәһ. 11:24). Мартанын дирилмәјә иманы тәрифәлајигдир. О вахтлар саддуки адланан дин хадимләри дирилмә тәлимини инкар едирдиләр, әслиндә исә Мүгәддәс Китабда  бу һагда ачыг-ајдын јазылыб (Дән. 12:13; Марк 12:18). Марта билир ки, Иса пејғәмбәр инсанлара дирилмә үмиди барәдә данышыр. Һәтта онун бир нечә нәфәри дирилтдијиндән дә хәбәри вар. Амма онлардан һеч бири Илазәр гәдәр өлүм јухусунда олмајыб. Бир аздан баш верәҹәк шејләр Мартанын ағлындан белә, кечмир.

20. Иса пејғәмбәрин вә Мартанын Јәһја 11:25—27 ајәләриндә јазылмыш сөзләринин мәнасы нәдир?

²⁰ Иса Мәсиһ ваҹиб бир һәгигәти вурғулајыр: «Дирилмә вә һәјат мәнәм». Бәли, Јеһова Аллаһ Өз Оғлуна ҝәләҹәкдә бүтүн өлүләри дирилтмәк сәлаһијјәтини вериб. Иса Мәсиһ Мартадан сорушур: «Буна инанырсан?» Мартанын ҹавабы фәслин әввәлиндә јазылыб. О инаныр ки, Иса пејғәмбәр Мәсиһ вә Јеһова Аллаһын Оғлудур, һәмчинин пејғәмбәрләрин дүнјаја ҝәләҹәјини хәбәр вердији шәхсдир (Јәһ. 5:28, 29; Јәһја 11:25—27 ајәләрини оху).

21, 22. а) Мәрјәми вә башсағлығына ҝәләнләри ҝөрәндә Иса пејғәмбәр нә едир? б) Илазәрин дирилмәсини тәсвир един.

²¹ Јеһова Аллаһ вә Оғлу Иса Мәсиһ белә бир иманы јүксәк гијмәтләндирир. Нөвбәти һадисәләр буну сүбут едир. Марта тез баҹысыны чағырыр. Бир гәдәр сонра о, Иса пејғәмбәрин Мәрјәмлә вә онун јанындакы адамларла данышаркән кәдәрләндијини, һиссләрини ҝизләтмәјиб ағладығыны ҝөрүр. Сонра сәрдабәнин ағзындакы дашы кәнара чәкмәји бујурдуғуну ешидир (Јәһ. 11:28—39).

²² Мәнтигли дүшүнән бир инсан кими Марта дејир ки, Илазәр дөрд ҝүндүр өлүб, индијә јәгин ҹәсәд ијләнәр. Иса исә она дејир: «Мәҝәр сәнә демәдим ки, инансан, Аллаһын әзәмәтини ҝөрәҹәксән?» Марта инаныр вә Јеһова Аллаһын әзәмәтини ҝөрүр. Аллаһ елә орадаҹа Оғлуна Илазәри дирилтмәк гүдрәти верир. Бу ан баш верәнләр өмрүнүн ахырына кими Мартанын јадындан чыхмајаҹаг. Иса пејғәмбәр: «Илазәр, чөлә чых!» — дејир. Бу заман Илазәрин ујудуғу сәрдабәдән чох зәиф бир сәс ҝәлир: сарғыларла кәфәнләнмиш Илазәр аста аддымларла сәрдабәнин ағзына јахынлашыр. Иса пејғәмбәр бујурур: «Кәфәнини ачын, азад олсун». Марта илә Мәрјәмин севинҹи јерә-ҝөјә сығмыр, онлар гачыб гардашларына сарылырлар. (Јәһја 11:40—44 ајәләрини оху.) Марта гәм јүкүндән азад олур!

23. Јеһова Аллаһла Иса Мәсиһ сизин үчүн нә етмәк истәјирләр вә сиздән нә ҝөзләнилир?

²³ Бу әһвалат ҝөстәрир ки, өлүләрин дирилмәси хүлја дејил. Дирилмә Мүгәддәс Китаба әсасланан үмидвериҹи тәлимдир, тарихи ҝерчәкликдир (Әјј. 14:14, 15). Јеһова Аллаһ вә Оғлу Иса Мәсиһ  мөһкәм иманларына ҝөрә Мартаны, Мәрјәми вә Илазәри мүкафатсыз гојмадылар. Онлар бу ҹүр иманы олан һәр кәсә мүкафат вермәкдән севинҹ дујурлар. Иманынызы мөһкәм сахласаныз, онлар сизә дә мүкафат верәҹәкләр.

24. Мүгәддәс Китабда Марта барәдә јазылан сон мәлуматда нә дејилир?

²⁴ Бу һадисәдән сонра Мүгәддәс Китабда Мартанын ады ҹәми бир дәфә чәкилир. Иса Мәсиһин јер үзүндә јашадығы ахырынҹы һәфтә иди. Иса пејғәмбәр билирди ки, гаршыда ону изтираблы анлар ҝөзләјир, буна ҝөрә Јерусәлимдән үч километр аралыда јерләшән Бејтанијјәјә, достларыҝилә ҝетди. Ахшам Иса пејғәмбәрлә Илазәр ҹүзамлы Шимонун евиндә шам едирди. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Марта онларын гуллуғунда дурмушду. Мартанын адына ахырынҹы дәфә бу ајәдә раст ҝәлинир (Јәһ. 12:2).

25. Мәсиһин давамчылары арасында Марта кими гадынлары ҝөрмәк нәјә ҝөрә хошдур?

²⁵ Бәли, һәмишә олдуғу кими, Марта иш башында иди. Мүгәддәс Китабда онун һаггында јазылан илк мәлуматда да, сон мәлуматда да онун ишләдијини охујуруг. О, әлиндән ҝәлдији гәдәр башгаларынын гајғысына галырды. Нә јахшы ки, бу ҝүн дә Мәсиһин давамчылары арасында Марта кими гадынлар вар. Онлар мәтанәтли, әлиачыгдырлар, иманларыны Јеһова Аллаһа хидмәт етмәклә вә инсанлара көмәк етмәклә ҝөстәрирләр. Шүбһәсиз, Марта сонралар да иманыны бу јолла тәзаһүр етдирди вә бу ҹүр иман она гаршыдакы чәтинликләрә дөзмәјә ҝүҹ верди.

26. Мартанын иманы она нәдә көмәк етди?

²⁶ Бир нечә ҝүндән сонра Марта әзиз Ағасынын, Мәсиһин ағыр иткисини јашады. Үстәлик, Исаны гәтлә јетирән икиүзлүләр Илазәри дә өлдүрмәк истәјирдиләр, чүнки Илазәр дириләндән сонра чохлары Иса пејғәмбәрә иман ҝәтирмишди. (Јәһја 12:9—11 ајәләрини оху.) Әввәл-ахыр өлүм Мартаҝили бир-бириндән ајырды. Биз билмирик бу, неҹә вә нә вахт баш вермишди. Лакин бир шејә әминик ки, Марта иманы сајәсиндә ахырадәк мәтин галды. Одур ки, ҝәлин Мартанын иманыны өрнәк алаг.