1. Нәјә ҝөрә Шило матәм ичиндәдир?

ИШМУИЛИН үрәји ган ағлајыр. Шило матәм ичиндәдир. Шәһәр ҝөз јашларына гәрг олуб. Нечә-нечә евдән ағлашма, фәған сәси ешидилир. Гадынларын, ушагларын үстүнә аталарынын, әрләринин, оғулларынын, гардашларынын гара хәбәри ҝәлир. Бир гәдәр әввәл филиштлиләрлә дөјүшдә дөрд мин әсҝәрини итирән Исраил ордусу инди дә ағыр мәғлубијјәтә уғрајараг отуз мин әсҝәрини итириб (1 Ишм. 4:1, 2, 10).

2, 3. Һансы һадисәләр Шилону шәрәфдән салыр?

² Шилонун фаҹиәси тәкҹә бунунла битмир. Аллаһын мүгәддәс әһд сандығы дүшмән әлиндәдир. Әлинин јарамаз оғуллары Һүфни илә Фәнһас сандығы Шилодан чыхарыб апармышды. Сандыг мүгәддәс чадырда, Ән мүгәддәс јердә јерләширди. О, Аллаһын һүзурунун рәмзи иди. Амма исраиллиләр ағылсыз давраныб сандығы бир талисман кими өзләри илә дөјүш мејданына апармышдылар. Онлар дүшүнүрдүләр ки, сандыг онлара гәләбә газандыраҹаг. Филиштлиләр исә сандығы әлә кечирдиләр вә Һүфни илә Фәнһасы өлдүрдүләр (1 Ишм. 4:3—11).

³ Әһд сандығы әсрләр боју Шилодакы мүгәддәс чадырын таҹы олуб, инди исә јад әлләрдәдир. Буну ешидән 98 јашлы Әли кәтилдән архаја јыхылыб өлүр. Елә һәмин ҝүн Әлинин дул галмыш ҝәлини дә доғуш заманы өлүр. О, ҹан үстә оларкән дејир: «Исраилин шәрәфи әсир дүшдү». Бәли, Шилонун ҝөзәл ҝүнләри архада галды, о ҝүнләр бир даһа гајыдан дејил (1 Ишм. 4:12—22).

4. Бу фәсилдә сөһбәт нәдән ҝедәҹәк?

⁴ Ишмуил бу фаҹиәјә неҹә дөзәҹәк? Онун иманы нә дәрәҹәдә мөһкәмдир? О, Јеһова Аллаһын мүдафиәсиндән вә илтифатындан мәһрум олмуш халга көмәк едә биләҹәк? Һәрдән Ишмуил кими, биз дә иманымызы сынаға чәкән проблемләрлә гаршылашырыг, мәјус олуруг. Буна ҝөрә дә ҝәлин ҝөрәк белә мәгамларда Ишмуилдән неҹә өрнәк ала биләрик.

5, 6. а) Јухарыда тәсвир олунан һадисәләрдән сонра Мүгәддәс Китабда диггәт нәјә јөнәлир? б) Ијирми ил әрзиндә Ишмуил нә ишлә мәшғул олуб?

⁵ Јухарыда тәсвир етдијимиз һадисәләрдән сонра Аллаһын Кәламында диггәт мүгәддәс әһд сандығына јөнәлир. Сандығы әлә кечирдикләри үчүн филиштлиләрин башына ҝәлән бәлалардан, мәҹбур олуб сандығы ҝери гајтармаларындан данышылыр. Тәхминән ијирми илдән сонра Ишмуил јенә Мүгәддәс Китабын сәһифәләриндә мејдана чыхыр (1 Ишм. 7:2). Бәс бу илләр әрзиндә Ишмуил нә ишлә мәшғул олуб? Бу суалын ҹавабыны Мүгәддәс Китабдан тапа биләрик.

⁶ Һәмин бу ијирми иллик заман кәсијиндән әввәл «Ишмуил Аллаһын сөзүнү бүтүн Исраилә чатдырырды» (1 Ишм. 4:1). Мүгәддәс Китабы охујанда ајдын олур ки, бу заман кәсијиндән сонракы дөврдә Ишмуил һәр ил Исраилин үч шәһәринә сәфәр едиб мүнагишәләри, мүхтәлиф мәсәләләри һәлл едир вә сонра доғма јурду Рамаја гајыдырды (1 Ишм. 7:15—17). Бурадан белә нәтиҹәјә ҝәлирик ки, арадакы ијирми ил әрзиндә дә Ишмуил чох иш ҝөрүб, һеч вахт бош отурмајыб.

7, 8. а) Ишмуил халга һансы хәбәри чатдырды? б) Халг Ишмуилин сөзләринә неҹә һај верди?

⁷ Әлинин оғулларынын мәнфур әмәлләри халгын иманыны сарсытмышды. Чохлары бүтләрә ибадәт етмәјә башламышды. Ијирми илдән сонра Ишмуил исраиллиләрә мүраҹиәт едиб деди: «Әҝәр бүтүн гәлбинизлә Јеһоваја дөнүрсүнүзсә, онда јад илаһлары, Әштурәт бүтләрини араныздан рәдд един, үрәјинизи тәрәддүд етмәдән Јеһоваја верин вә јалныз Она хидмәт един. О да сизи филиштлиләрин әлиндән гуртараҹаг» (1 Ишм. 7:3).

⁸ Исраиллиләр филиштлиләрин әлиндән зүлм-ситәм чәкирди. Исраил ордусуну гырандан сонра филиштлиләр Аллаһын халгына зүлм етмәјә башламышдылар. Онлар елә дүшүнүрдүләр ки, һеч ким габагларыны ала билмәјәҹәк. Лакин Ишмуил исраиллиләри әмин етди ки, әҝәр пис әмәлләриндән әл чәкиб Јеһова Аллаһа дөнсәләр, Аллаһ онлары зүлмдән гуртараҹаг. Бәс онлар Јеһова Аллаһа дөнмәк истәјирдиләр? Бәли, исраиллиләр «бүтләрини атдылар, тәкҹә Јеһоваја хидмәт етмәјә башладылар». Ишмуил халгы Јерусәлимдән шималдакы дағлыг бөлҝәдә јерләшән Миспаһа топлады. Онлар орада оруҹ тутуб ҝүнаһларындан төвбә етдиләр. (1 Ишмуил 7:4—6 ајәләрини оху.)

9. Филиштлиләрин әлинә һансы фүрсәт дүшдү вә халг тәһлүкәдә олдуғуну һисс едәндә нә етди?

 ⁹ Филиштлиләр хәбәр тутдулар ки, исраиллиләр Миспаһа топлашыб. Буну фүрсәт билиб Аллаһын халгыны гырмаг үчүн ордуларыны ора ҝөндәрдиләр. Исраиллиләр башларынын үстүнү алан тәһлүкәдән һали оланда горхуја дүшдүләр. Ишмуилә јалвардылар ки, онлар үчүн дуа етсин. Ишмуил онларын хаһишини јеринә јетирди. Һәмчинин Аллаһа гурбан ҝәтирди. Бу ајини иҹра едән заман Филишт ордусу һүҹума кечди. Вә будур, Аллаһ «филиштлиләрин үстүнә шиддәтли илдырым чахдырды» (1 Ишм. 7:7—10). Јеһова онларын үстүнә гәзәбини төкдү. Беләҹә, Јеһова Аллаһ Ишмуилин дуасына ҹаваб верди.

10, 11. а) Нәјә әсасән демәк олар ки, Миспаһда гопан ҝурулту ади ҝөј ҝурултусу дејилди? б) Миспаһдакы дөјүш нә илә нәтиҹәләнди?

¹⁰ Филиштлиләр әсил дөјүшчү идиләр. Ола билмәз ки, онлар ҝөј ҝурултусундан горхуб анасынын архасында ҝизләнән ушаг кими горхсунлар. Амма ҝөрүнүр, бу, ади ҝөј ҝурултусу дејилди. Бәлкә дә, бу ҝурулту елә ҝүҹлү иди ки, сәсиндән гулаг батырды. Бәлкә дә, бу, ҝүзҝү кими ајдын сәмадан ҝәлән сәс, јахуд дағлардан гопан мүдһиш әкс-сәда иди. Буну дәгиг билмирик, бир шеј јәгиндир ки, бу сәс филиштлиләрин ҹанына вәлвәлә салмышды, онлар чашбаш галмышдылар. Исраил кишиләри Миспаһдан чыхыб филиштлиләри мәғлуб етдиләр вә онлары Јерусәлимдән ҹәнуб-гәрбдә јерләшән әразијә гәдәр говдулар (1 Ишм. 7:11). Ишә бир бах, бир аз әввәл һүҹума кечән тәрәф инди һәдәфә чеврилиб.

¹¹ Бу дөјүш Аллаһын халгы үчүн дөнүш нөгтәси олду. Ишмуилин һакимлик етдији илләрдә филиштлиләр јаваш-јаваш ҝери чәкилдиләр. Дүшмән тапдағы алтындакы торпаглар бирҹә-бирҹә исраиллиләрә гајтарылды (1 Ишм. 7:13, 14).

12. Ишмуил һансы мәнада салеһлији бәргәрар едирди вә нәјин сајәсиндә бу иши уғурла һәјата кечирирди?

¹² Әсрләр сонра һәвари Булус салеһлији бәргәрар едән пејғәмбәрләрин вә һакимләрин сырасында Ишмуилин дә адыны чәкмишди (Ибр. 11:32, 33). Ишмуил Аллаһын бәјәндији һагг ишләр ҝөрүр вә башгаларыны буна сәсләјирди. Ишмуил бу ишдә уғурлу иди, чүнки Јеһова Аллаһы сәбирлә ҝөзләјир, мәјуслуға гапылмадан сәдагәтлә Онун тапшырығыны јеринә јетирирди. О, һәмишә Аллаһа шүкүр едирди. Миспаһдакы гәләбәдән сонра Ишмуил Јеһова Аллаһын онлара көмәк етдијинә хатирә олараг бир даш гојмушду (1 Ишм. 7:12).

13. а) Ишмуилдә олан һансы хүсусијјәтләри өзүмүздә јетишдирмәлијик? б) Нә вахтдан башлајараг бу хүсусијјәтләри өзүмүздә јетишдирсәк, јахшы олар?

 ¹³ Әҝәр биз дә салеһлији бәргәрар етмәк истәјириксә, Ишмуил кими сәбирли, тәвазөкар олмалы вә һәмишә Аллаһа шүкүр етмәлијик. (1 Бутрус 5:6 ајәсини оху.) Бу хүсусијјәтләр һәр биримизә ҝәрәкдир. Ишмуилин ҹаванлыгда бу хүсусијјәтләрә јијәләнмәси онун хејринә олду, чүнки гоҹаланда о, даһа да бөјүк чәтинликләрлә гаршылашды.

14, 15. а) Гоҹалыг чағында Ишмуил һансы дәрдлә үзләшир? б) Нәјә ҝөрә Әлидән фәргли олараг, Ишмуили гынамаг олмаз?

¹⁴ Илләр кечди, Ишмуил јаша долуб гоҹалды. Онун Јуил вә Әбијја адында ики оғлу вар иди. Ишмуил оғулларына һакимлик ишиндә она көмәк етмәји һәвалә етмишди. Амма әфсус ки, онлар аталарынын етимадыны доғрултмурдулар. Ишмуил тәмиз вә дүрүст адам иди. Оғуллары исә һеч аталарына охшамамышдылар. Онлар вәзифәләриндән суи-истифадә едирдиләр, рүшвәт алыб әдаләтсиз һөкмләр чыхарырдылар (1 Ишм. 8:1—3).

¹⁵ Бир ҝүн Исраил ағсаггаллары јашлы пејғәмбәрин јанына шикајәтә ҝәлиб дедиләр: «Оғланларын сәнин јолунла ҝетмир» (1 Ишм.  8:4, 5). Ҝөрәсән, Ишмуилин бундан хәбәри вар иди? Мүгәддәс Китабда бу барәдә һеч нә дејилмир. Әлидән фәргли олараг, Ишмуил гынаныласы ата дејилди. Әли оғулларынын мурдар әмәлләринә ҝөз јумдуғу үчүн, онлара Аллаһдан чох һөрмәт гојдуғу үчүн Јеһова Аллаһ ону мәзәммәт едиб ҹәзаландырмышды (1 Ишм. 2:27—29). Ишмуилдә исә Аллаһ мәзәммәтә лајиг бир шеј тапмамышды.

16. а) Ушағын итаәтсизлији валидејнә неҹә тәсир едир? б) Валидејнләр Ишмуилин әһвалатындан нә өјрәнә биләрләр вә неҹә тәсәлли тапа биләрләр?

¹⁶ Биз билмирик Ишмуил оғулларынын һәрәкәтиндән хәбәр тутанда һансы һиссләри кечирди: утанды, пис олду, јахуд мәјус олду. Бу барәдә Мүгәддәс Китабда һеч нә јазылмајыб. Анҹаг бир чох валидејнләр онун һансы һиссләр кечирдијини јахшы баша дүшүрләр. Бу ҝүн валидејнә гаршы чыхмаг, онун тәлим-тәрбијәсини рәдд етмәк ади һал алыб. (2 Тимутијә 3:1—5 ајәләрини оху.) Бу ҹүр јара алан валидејнләр Ишмуилин әһвалатындан тәсәлли вә көмәк тапа биләрләр. Оғланлары һагг јолундан чыхса да, Ишмуил бу јолдан дөнмәди. Әзиз валидејнләр, ола биләр, өвладыныза нә гәдәр өјүд-нәсиһәт версәниз дә, хејри олмур. Бунунла белә, унутмајын ки, өвладыныз сизин давранышыныза бахыб чох шеј өјрәнә биләр. Һәмчинин сиз дә Ишмуил кими Атаныз Јеһова Аллаһын гәлбини фәрәһләндирә биләрсиниз.

17. Исраил ағсаггаллары Ишмуилдән нә тәләб етдиләр вә бу, она неҹә тәсир етди?

¹⁷ Ишмуилин оғуллары ағылларына белә ҝәтирмәздиләр ки, онларын тамаһкарлығы вә худбинлији нә илә нәтиҹәләнәҹәк. Бир ҝүн Исраил ағсаггаллары ҝәлиб Ишмуилә дедиләр: «Башга халгларда олдуғу кими үстүмүзә падшаһ гој бизә һөкм етсин». Халгын бу тәләби Ишмуилә неҹә тәсир етди? Дүшүндүмү ки, бунунла халг ону рәдд едир? Ахы о, нечә илләрдир бу халга һакимлик едирди. Амма инди исраиллиләр падшаһ тәләб едирдиләр, онлара ади пејғәмбәрин јох, башга халгларда олдуғу кими, падшаһын һакимлик етмәсини истәјирдиләр. Буну ешитмәк Ишмуилә һеч дә хош дејилди. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, бу сөзләр «Ишмуилә ағыр ҝәлди» (1 Ишм. 8:5, 6).

18. Јеһова Аллаһ Ишмуилә неҹә үрәк-дирәк верди вә халгын ағыр ҝүнаһ етдијини неҹә ҝөстәрди?

¹⁸ Ишмуил бу барәдә Јеһова Аллаһа дуа етди вә Аллаһдан она бу сөзләр назил олду: «Халг сәнә нә дејирсә, елә. Онлар сәни рәдд етмирләр, бир падшаһ кими Мәни рәдд едирләр». Бу сөзләр бир тәрәфдән Ишмуилә үрәк-дирәк верди, амма диҝәр тәрәфдән аҹы бир һәгигәти үзә чыхарды: исраиллиләрин тәләби Күлли-Ихтијар Саһибинә гаршы күфр иди. Јеһова Аллаһ пејғәмбәри васитәсилә исраиллиләри хәбәрдар  етди ки, бу истәкләри онлара баһа баша ҝәләҹәк. Халг исә Ишмуилин сөзүнә гулаг асмаг истәмәјиб деди: «Јох, гәрарымыз гәтидир, падшаһ истәјирик». Ишмуил дә һәмишәки кими, Јеһова Аллаһын бујруғуна әмәл етди, Аллаһын сечдији адамы падшаһ тәјин етди (1 Ишм. 8:7—19).

19, 20. а) Ишмуил Аллаһын тапшырығына табе олдуғуну неҹә ҝөстәрди? б) Ишмуил Аллаһын халгына неҹә көмәк етди?

¹⁹ Ишмуил Аллаһын тапшырығыны неҹә јеринә јетирди: көнүлсүз, башдансовду? Бәлкә, о, мәјуслуға гапылды вә ја кин-күдурәтин гәлбиндә көк салмасына јол верди? Белә вәзијјәтдә јәгин чохларында бу ҹүр һиссләр јаранарды. Амма Ишмуил буна јол вермәди. О, Талуту мәсһ етди вә Јеһова Аллаһын ону сечдијини деди. Талуту өпдү вә бунунла ону падшаһ кими гәбул етдијини, она табе олдуғуну ҝөстәрди. Сонра үзүнү халга тутуб деди: «Ҝөрүрсүнүз, Јеһова кими сечиб? Халгын арасында онун кимиси јохдур!» (1 Ишм. 10:1, 24).

²⁰ Ишмуил Јеһова Аллаһын сечдији адамын мәнфи ҹәһәтләринә јох, мүсбәт ҹәһәтләринә фикир верди. Ишмуилин өзүнә ҝәлдикдә исә, онун үчүн Јеһова Аллаһын јанында газандығы ады горумаг ҝүндә бир фикрә дүшән инсанлары разы салмагдан ваҹиб иди (1 Ишм. 12:1—4). Һәмчинин о, өз ишини јеринә јетирди: Аллаһын халгыны руһани тәһлүкәдән хәбәрдар етди, онлары Аллаһа садиг галмаға тәшвиг етди. Ишмуилин сөзләри халгын үрәјинә јол тапды, онлар пејғәмбәрә јалвардылар ки, онлардан өтрү дуа етсин. О да онлара белә ҝөзәл сөзләр деди: «Мәнә ҝәлдикдә исә, һеч ағлыма да ҝәтирә билмәрәм ки, сиздән өтрү дуа етмәјә сон гојуб Јеһоваја гаршы ҝүнаһ едим. Мән бундан сонра да сизә нәсиһәт вериб јахшы, дүз јола јөнәлдәҹәјәм» (1 Ишм. 12:21—24).

21. Кимәсә тәјинат вериләндә вә ја мәсулијјәт тапшырыланда Ишмуил кими буна неҹә јанашмалыјыг?

²¹ Елә олубму ки, башгасына тәјинат вериләндә вә ја мәсулијјәт тапшырыланда мәјус оласыныз? Ишмуилдән өјрәнирик ки, һеч вахт үрәјимиздә пахыллығын вә кин-күдурәтин јува салмасына јол вермәмәлијик. (Мәсәлләр 14:30 ајәсини оху.) Ҝәлин јадда сахлајаг ки, Јеһова Аллаһын тәшкилатында Аллаһын садиг бәндәләринин һәр бири үчүн севинҹ вә мәмнунлуг ҝәтирән чохлу иш вар.

22. Талутда һансы ҝөзәл кејфијјәтләр вар иди?

²² Талут әбәс јерә Ишмуилин рәғбәтини газанмамышды, о чох јахшы инсан иди. Бу уҹабој, јарашыглы инсан мәрд вә баҹарыглы олмагла јанашы, садә вә тәвазөкар иди (1 Ишм. 10:22, 23, 27). Бу кејфијјәтләрлә бәрабәр, о, ҝөзәл әнама — ирадә азадлығына саһиб иди. Бу әнам сајәсиндә о, һәјатыны өзү гура, өзү гәрарлар гәбул едә биләрди (Ган. 30:19). Бәс о, бундан дүзҝүн истифадә етди?

23. а) Тәвазөкар Талут неҹә бир инсана чеврилди? б) Талутун тәкәббүрлү олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

²³ Әфсус ки, һакимијјәт чох вахт адамы дәјишир, һакимијјәтә кечәндә инсанын итирдији илк шеј тәвазөкарлыг олур. Бир мүддәт сонра Талут тәвазөкар инсандан тәкәббүрлү инсана чеврилди. О, Јеһова Аллаһын Ишмуил васитәсилә вердији ҝөстәришләри рәдд етди. Бир дәфә Ишмуили ҝөзләмәјә һөвсәләси чатмајыб өзү Аллаһа гурбан ҝәтирди. Әслиндә, буну етмәјә ихтијары јох иди, бу, Ишмуилин иши иди. Бу һәрәкәтинә ҝөрә Ишмуил ону ҹидди тәнбеһ етди вә деди ки, һакимијјәт онун нәслиндән алынаҹаг. Бу, Талута кар етмәди, әксинә, о, ҝет-ҝедә даһа да бетәр олду (1 Ишм. 13:8, 9, 13, 14).

24. а) Талут әмалигәләрлә дөјүшдә Јеһова Аллаһын сөзүндән неҹә чыхды? б) Талут тәнбеһә неҹә јанашды вә Јеһова Аллаһ Талутла бағлы һансы гәрары чыхарды?

²⁴ Јеһова Аллаһ Ишмуил васитәсилә Талута бујурду ки, әмалигәләрлә дөјүшә чыхсын. Талут әмалигәләрин залым падшаһы Агагы да өлдүрмәли иди. Лакин Талут ону сағ сахлады вә бу азмыш кими, мәһв едилмәли олан шејләрдән ән јахшысыны гәнимәт ҝөтүрдү. Ишмуил Талуту тәнбеһ едәндә онун нә гәдәр дәјишдији ашкар олду. Талут тәнбеһи гәбул етмәк әвәзинә, бәһанә ҝәтирди, өзүнү тәмизә чыхартмаға, сөһбәти дәјишмәјә вә һәр шеји халгын бојнуна јыхмаға башлады. Талут гәнимәтин бир һиссәсини Аллаһа гурбан ҝәтирмәк үчүн сахладығыны дејәндә Ишмуил она деди: «Буну бил, Јеһоваја итаәт етмәк гурбандан... јахшыдыр». Ишмуил чәкинмәдән ону тәнбеһ етди вә Јеһова Аллаһын гәрарыны сөјләди: һакимијјәт Талутдан алыныб башгасына вериләҹәк * (1 Ишм. 15:1—33).

25, 26. а) Нә үчүн Ишмуил Талута ҝөрә јас тутурду? б) Јеһова Аллаһ пејғәмбәринә һансы мәсләһәти верди? в) Јәссәнин евиндә оланда Ишмуил нәји баша дүшдү?

 ²⁵ Ишмуил Талутун һәрәкәтләринә ҝөрә пәришан олду. Бүтүн ҝеҹәни Јеһова Аллаһа фәрјад етди. Һәтта Талута ҝөрә јаса батды. Ишмуил онда ҝөзәл хүсусијјәтләр ҝөрмүшдү, она бөјүк үмидләр бәсләјирди, амма инди бүтүн үмидләри пуча чыхды. Артыг о, әввәлки Талут дејилди, о ҹүр ҝөзәл хүсусијјәтләри олан адам инди Јеһова Аллаһа гаршы чыхмышды. Ишмуил даһа онун үзүнү ҝөрмәк истәмирди. Бир мүддәт сонра Јеһова Аллаһ Ишмуилә мәсләһәт верди: «Нә вахтадәк Талута ҝөрә јас тутаҹагсан? Мән ону Исраилин падшаһы кими рәдд етмишәм. Бујнузу јағла долдур, јола дүш. Сәни бејтләһмли Јәссәнин јанына ҝөндәрирәм. Онун оғулларындан бирини падшаһ сечмишәм» (1 Ишм. 15:34, 35; 16:1).

²⁶ Бәли, Аллаһын иши һансыса инсандан асылы дејил. Инсан Аллаһдан үз дөндәрәрсә, О, Өз ишини башгасынын әли илә һәјата кечирәҹәк. Ишмуил буну баша дүшүб даһа Талутун дәрдини чәкмәди. Јеһова Аллаһын бујруғуна әмәл едиб Бејтләһмә Јәссәнин евинә ҝетди. Јәссәнин гәдд-гамәтли оғуллары вар иди. Ишмуил Јәссәнин бөјүк оғлуну ҝөрәндә Јеһова Аллаһ она билдирди ки, јалныз хариҹи ҝөркәмә фикир вермәсин. (1 Ишмуил 16:7 ајәсини оху.) Ахырда Ишмуилин һүзуруна Јәссәнин ән кичик оғлуну, Давуду ҝәтирдиләр. Јеһова Аллаһын сечдији бу иди!

27. а) Ишмуилин иманы неҹә мөһкәмләнирди? б) Ишмуилдән нә өјрәнирсиниз?

²⁷ Ишмуил өмрүнүн ахырларында даһа да әмин олду ки, Јеһова Аллаһ һаглы олараг, Талутун јеринә Давуду падшаһ гојуб. Талут Давудун пахыллығыны чәкирди, һәтта ону өлдүрмәк истәјирди. Иш о јерә ҝәлиб чатды ки, Талут Аллаһа дөнүк чыхды. Давуд исә пак, ҹәсарәтли, иманлы вә садиг инсан иди. Өмрү сона јахынлашдыгҹа Ишмуилин иманы даһа да мөһкәмләнирди. О әмин олурду ки, инсан нә гәдәр бөјүк чәтинликлә гаршылашса да, Јеһова Аллаһ ону бу чәтинликдән гуртармаға, һәтта бу чәтинлији хејрә чевирмәјә гадирдир. Беләликлә, Ишмуил һарадаса јүз ил сүрән мәналы һәјат јолуну баша вурду. Бүтүн Исраил бу мөмин адама јас тутду. Башга ҹүр ола да билмәзди! Ҝәлин биз дә Ишмуил кими иман саһиби олаг!