Oo! An Biblia tikang ha “Dios, nga nagliliaw ha mga nasusubo.” (2 Corinto 7:6) Bisan kon an Biblia diri libro parte ha mental health, nakabulig ito ha damu nga maatohan an paghunahuna nga magpakamatay. Makakabulig liwat ha imo an praktikal nga mga sagdon hito.

•  Ano nga praktikal nga mga sagdon an iginhahatag han Biblia?

•  May mababasa ba ha Biblia parte ha mga tawo nga karuyag na mamatay?

•  Ano nga mga teksto ha Biblia an makakabulig ha imo nga maatohan an paghunahuna nga magpakamatay?

•  Ano man kon an imo sangkay magsiring, “Karuyag ko na mamatay”?

•  Ano man kon nagsari ako magpakamatay hadto?

• ● Isumat ha iba an imo inaabat.

   An ginsisiring han Biblia: “An tinuod nga sangkay nahigugma ha ngatanan nga panahon ngan usa nga bugto nga natawo para ha mga panahon han kasakitan.”—Proberbios 17:17.

   Karuyag sidngon: Kinahanglan naton an suporta han iba kon nagkakaada kita negatibo nga panhunahuna.

   Kon diri mo isusumat ha iba an imo inaabat, mabubug-atan ka hito ngan bangin diri mo na ito makaya. Pero kon isusumat mo ito, mahimo maggaan an imo inaabat ngan magin positibo pa ngani an imo panhunahuna ha imo sitwasyon.

   Testingi ini: Pakiistorya yana ha usa mo nga kapamilya o gintataporan nga sangkay. a Puydi mo liwat isurat an imo inaabat.

• ● Magpakonsulta ha doktor.

   An ginsisiring han Biblia: “An maghimsog nga mga tawo diri nanginginahanglan hin doktor, kondi an mga may sakit.”—Mateo 9:12.

   Karuyag sidngon: Kinahanglan magpakonsulta kita ha doktor kon may-ada kita sakit.

   An paghunahuna nga magpakamatay posible nga sintomas han sakit ha hunahuna o emosyon. Pariho ha sakit ha pisikal, diri ito angay ikaawod. An sakit ha hunahuna ngan emosyon mahimo matambal.

   Testingi ini: Pagpakonsulta dayon ha usa nga espesyalista.

• ● Hinumdumi nga hinigugma ka han Dios.

   An ginsisiring han Biblia: “An lima nga maya iginbabaligya ha duha nga sinselyo nga gutiay an kantidad, diri ba? Pero waray bisan usa ha ira an hinngangalimtan han Dios. . . . Ayaw kahadlok; mas birilhon kamo kay ha damu nga maya.”—Lucas 12:6, 7.

   Karuyag sidngon: Presyoso ka ha Dios.

   Bangin inaabat mo nga nag-uusahan ka la, pero nakikita han Dios an imo kahimtang. Hinigugma ka niya—bisan kon nawad-an ka na gana nga mabuhi. “An kasingkasing nga ruba ngan rumok, O Dios, diri mo isasalikway,” siring han Salmo 51:17. Karuyag han Dios nga padayon ka nga mabuhi kay hinigugma ka niya.

   Testingi ini: Usisaha an mga ebidensya tikang ha Biblia nga hinigugma ka han Dios. Pananglitan, kitaa an kapitulo 24 han libro nga Magin Duok kan Jehova, nga usa nga publikasyon nga ginagamit ha pag-aram ha Biblia.

• ● Pag-ampo ha Dios.

   An ginsisiring han Biblia: ‘Ipasa ha Dios an ngatanan niyo nga kabaraka, kay nagtatagad hiya ha iyo.’—1 Pedro 5:7.

   Karuyag sidngon: Karuyag han Dios nga isumat mo ha iya kon ano gud an imo inaabat ngan mga ginkakabarak-an.

   Mahimo ka tagan han Dios hin murayaw nga hunahuna ngan kusog basi makaya mo an imo sitwasyon. (Filipos 4:6, 7, 13) Hini nga paagi, ginbubuligan niya adton sinsero nga nangangaro ha iya hin bulig.—Salmo 55:22.

   Testingi ini: Pag-ampo yana ha Dios. Gamita an iya ngaran nga Jehova ngan isumat ha iya an imo inaabat. (Salmo 83:18) Pangaro ha iya hin bulig nga makaya mo an imo sitwasyon.

• ● Pamalandonga an paglaom para ha tiarabot nga aada ha Biblia.

   An ginsisiring han Biblia: “May-ada kita hini nga paglaom nga sugad hin angkla para ha aton kinabuhi, nga sigurado ngan marig-on.”—Hebreo 6:19, footnote.

   Karuyag sidngon: An imo emosyon mahimo magburobag-o pariho hin barko nga gin-uuroalsa han dagku nga balud, pero an paglaom nga aada ha Biblia mabulig ha imo nga magin kalmado.

   Ito nga paglaom diri kay imahinasyon la, kondi iginbasar ito ha saad han Dios nga wawad-on niya an mga hinungdan han aton kasakit.—Pahayag 21:4.

   Testingi ini: Mahibaro hin dugang pa mahitungod ha paglaom nga aada ha Biblia pinaagi ha pagbasa ha leksyon 5 han brosyur nga Maopay nga Sumat Tikang ha Dios!

• ● Buhata an mga butang nga nakakapalipay ha imo.

   An ginsisiring han Biblia: “An malipayon nga kasingkasing maopay nga bulong.”—Proberbios 17:22.

   Karuyag sidngon: Kon nagbubuhat kita hin mga butang nga nakakapalipay ha aton, mahimo kita magin mas mahimsog ha mental o emosyonal.

   Testingi ini: Pagbuhat hin butang nga nai-enjoy mo gud. Pananglitan, pamati ha nakakapalipay nga kanta, pagbasa hin makaparig-on nga barasahon, o buhata an usa mo nga hilig. Magigin mas malipayon ka liwat kon mabulig ka ha iba, bisan ha simple nga mga paagi.—Buhat 20:35.

• ● Atamana an imo kahimsog.

   An ginsisiring han Biblia: “An pagbansay ha lawas may . . . kapulsanan.”—1 Timoteo 4:8.

   Karuyag sidngon: Nagpapahimulos kita kon nag-i-exercise kita, may-ada igo nga katurog, ngan nakaon hin masustansya.

   Testingi ini: Paglakat-lakat hin malaksi (brisk walk), bisan 15 minutos la.

• ● Hinumdumi nga an aton inaabat ngan an iba pa nga butang ha kinabuhi nagbabag-o.

   An ginsisiring han Biblia: “Diri kamo maaram kon ano an iyo magigin kinabuhi buwas.”—Santiago 4:14.

   Karuyag sidngon: An usa nga daku nga problema—bisan adton ginhuhunahuna mo nga waray solusyon—posible nga temporaryo la.

  Anoman kakuri an imo sitwasyon yana, mahimo ito magbag-o buwas.  Salit pamiling hin mga paagi nga makaya mo ito. (2 Corinto 4:8) An imo makuri nga sitwasyon posible magbag-o paglabay han panahon. Pero kon magpapakamatay ka, diri mo na maibabalik an imo kinabuhi.

   Testingi ini: Pagbasa hin mga istorya ha Biblia mahitungod ha mga tawo nga nasubo gud salit karuyag na nira mamatay, ngan hibaroi kon paonan-o nagbag-o an ira kahimtang—kasagaran na ha mga paagi nga waray nira mahunahuna. Kilalaha an pipira ha ira.

 Oo. Mababasa naton ha Biblia an pipira nga sugad hin nagsiring, “Karuyag ko na mamatay.” Waray mag-isog ha ira an Dios, lugod ginbuligan niya hira. Mahihimo liwat niya ito ha imo.

Elias

•  ● Hin-o hiya? Hi Elias maisugon nga propeta. Pero may mga panahon nga nanluya liwat hiya. “Hi Elias usa nga tawo nga may mga pagbati nga pariho han aton,” siring han Santiago 5:17.

•  ● Kay ano nga karuyag na niya mamatay? May panahon nga nahadlok hi Elias ngan inabat niya nga nag-uusahan la hiya ngan waray pulos. Salit nakimalooy hiya: “Jehova, kuhaa an akon kinabuhi.”—1 Hadi 19:4.

•  ● Ano an nakabulig ha iya? Iginsumat ni Elias ha Dios an ngatanan niya nga inaabat. Paonan-o hiya ginparig-on han Dios? Iginpakita han Dios kan Elias an Iya gugma ngan gahum. Ginpasarig liwat han Dios hi Elias nga importante pa gihapon hiya ngan gintagan hiya hin mahigugmaon ngan masasarigan nga kabulig.

•  ▸ Basaha an mahitungod kan Elias: 1 Hadi 19:2-18.

Job

•  ● Hin-o hiya? Hi Job usa nga riko ngan pamilyado nga tawo nga matinumanon nga nagsingba ha tinuod nga Dios.

•  ● Kay ano nga karuyag na niya mamatay? Tigda nga nagbag-o an kinabuhi ni Job. Nawara an ngatanan niya nga panag-iya. Namatay an ngatanan niya nga anak ha usa nga kalamidad. Nagkaada hiya mangutngot nga mga hubag. Ngan ha urhi, waray kalooy nga gin-akusaran hiya nga hiya mismo an hinungdan han iya mga problema. Hi Job nagsiring: “Ginsusumhan na ako ha akon kinabuhi; diri ko na karuyag nga mabuhi pa.”—Job 7:16.

•  ● Ano an nakabulig ha iya? Nag-ampo hi Job ha Dios ngan nakiistorya ha iba. (Job 10:1-3) Ginparig-on hiya han iya mapinairon nga sangkay nga hi Elihu nga binulig ha iya nga mabag-o an iya panhunahuna parte ha iya sitwasyon. Labaw ha ngatanan, ginkarawat ni Job an sagdon ngan bulig han Dios.

•  ▸ Basaha an mahitungod kan Job: Job 1:1-3, 13-22; 2:7; 3:1-13; 36:1-7; 38:1-3; 42:1, 2, 10-13.

Moises

•  ● Hin-o hiya? Hi Moises usa nga lider han kadaan nga Israel ngan matinumanon nga propeta.

•  ● Kay ano nga karuyag na niya mamatay? Hi Moises may dagku nga responsabilidad, damu an nareklamo ha iya, ngan inabat hin duro nga kakapoy. Salit nangaraba hiya ha Dios: “Alayon pataya na la ako yana.”—Numeros 11:11, 15.

•  ● Ano an nakabulig ha iya? Iginsumat ni Moises ha Dios an iya inaabat. Gin-ibanan han Dios an mga responsabilidad ni Moises basi diri hiya duro nga maistres.

•  ▸ Basaha an mahitungod kan Moises: Numeros 11:4-6, 10-17.