Lutani apo pali nkhani

Kasi Helo Ni Malo Ghanadi? Kasi Baibolo Likuti Helo Ni Vichi?

Kasi Helo Ni Malo Ghanadi? Kasi Baibolo Likuti Helo Ni Vichi?

Ivyo Baibolo likuyowoya

 Mabaibolo ghanandi agho ghakang’anamurika mu vyaka vyakumasinda uku, ghakugwiliskira ntchito lizgu lakuti “helo” mu mavesi ghanyake. (Salimo 16:10; Milimo 2:27 a) Kuyana na chithuzi icho chili mu nkhani iyi, ŵanthu ŵanandi ŵakugomezga kuti helo ni malo agho ŵanthu ŵaheni ŵakulangikirako na moto kwamuyirayira. Kweni kasi ivi ndivyo Baibolo likusambizga?

Mu nkhani iyi

 Kasi helo ni malo agho ŵanthu ŵakulangikirako muyirayira?

 Yayi. Lizgu lakwambilira ilo likang’anamurika kuti “helo” ndipo mu Mabaibolo ghanyake lili kulembeka kuti (Chihebere, “Sheole”; Chigiriki, “Hadesi”) chomene likung’anamura “Dindi,” ilo tikusungamo munthu para wafwa. Baibolo likulongora kuti ŵanthu awo ŵali mu “Dindi” mbamoyo yayi.

  •   Ŵakufwa ŵakumanya kalikose yayi ndipo ŵangapulika vyakuŵinya yayi. “Ku Dindi uko ukuluta kulije mulimo, maghanoghano, kumanya, panji vinjeru.” (Mupharazgi 9:10) Ku helo kulije chiwawa chakuti ŵanthu ŵakulira na vyakuŵinya. M’malo mwake, Baibolo likuti: “Ŵaheni ŵalengeskeke. Ŵachetamiskike mu Dindi.” [helo, Baibolo la Douay-Rheims].”—Salimo 31:17; (Baibolo la Douay-Rheims); Salimo 115:17.

  •   Chiuta wakati nyifwa ndiyo ntchilango cha kwananga, wandayowoyepo kuti ŵanthu ŵamuphyanga na moto ku helo. Chiuta wakaphalira munthu wakwamba, Adamu, kuti chilango cha kuswa dango la Chiuta ni nyifwa. (Genizesi 2:17) Wakayowoyapo chilichose yayi chakukhwaskana na kutambuzgika mu moto wa helo. Pamanyuma pakuti Adamu wananga, Chiuta wakamuphalira chilango icho wapokerenge, wakati: “Ndiwe fuvu ndipo uzamuwelera ku fuvu.” (Genizesi 3:19) Kung’anamura kuti wazamuleka kuŵako. Viŵenge kuti Chiuta wamumuŵika Adamu ku moto wa helo, mphanyi napo wakayowoya. Chiuta wandasinthe chilango icho wakupeleka ku awo ŵaswa malango ghake. Pati pajumpha nyengo yitali kufuma apo Adamu wakanangira, Chiuta wakatuma mulembi munyake wa Baibolo kulemba kuti: “Malipiro gha kwananga ni nyifwa.” (Ŵaroma 6:23) Palijeso chifukwa cha kupelekera chilango chinyake, chifukwa “uyo wafwa wafwatuka ku kwananga kwake.”—Ŵaroma 6:7.

  •   Chiuta wakukwiya nacho chisambizgo chakuti wakotcha ŵanthu ku helo muyirayira. (Yeremiya 32:35) Chisambizgo ichi chikususkana chomene na ivyo Baibolo likusambizga kuti “Chiuta ntchitemwa.” (1 Yohane 4:8) Iyo wakukhumba timusopenge iyo chifukwa chakuti tikumutemwa, chifukwa chakuti tikopa kuzakalangika muyirayira yayi.—Mateyu 22:36-38.

  •   Ŵanthu ŵawemi ŵakaluta ku helo. Mabaibolo agho ghakugwiliskira ntchito lizgu lakuti “helo” ghakulongora kuti ŵanthu ŵakugomezgeka nga ni Yakhobe na Yobu ŵakaluta ku helo. (Genizesi 37:35; Yobu 14:13) Nanga ni Yesu nayo wakuyowoyeka kuti wakaŵa ku helo pa nyengo yapakati pa nyifwa yake na kuwuskika kwake. (Milimo 2:31, 32) Apa ntchakuwonekerathu kuti para Mabaibolo agha ghakugwiliskira ntchito lizgu lakuti “helo” ghakung’anamura Dindi. b

 Wuli pakuyowoya vya ntharika ya Yesu ya munthu musambazi na Lazaro?

 Ntharika iyi wakayowoya ni Yesu ndipo yili kulembeka pa lemba la Luka 16:19-31. Ntharika zikovwira kusambizga makora unenesko wa mu Baibolo. Ntharika ya munthu musambazi na Lazaro yikuyowoya vya nkhani iyo yikachitika nadi yayi. (Mateyu 13:34) Kuti mumanye vinandi vyakukhwaskana na ntharika iyi, wonani nkhani yakuti, “Kasi Munthu Musambazi na Lazaro Ŵakaŵa Anjani?

 Kasi helo wakwimira kuti munthu wali kutali na Chiuta?

 Yayi. Chisambizgo chakuti ŵakufwa ŵangamanya kuti ŵali kutali na Chiuta chikususkana na Baibolo, ilo likuyowoya pakweru kuti ŵakufwa ŵakumanya kalikose yayi.—Salimo 146:3, 4; Mupharazgi 9:5.

 Kasi walipo uyo wali kufwatukapo ku helo?

 Enya. Baibolo likuyowoya vya ŵanthu 9 awo ŵakaluta ku Dindi (uko Mabaibolo ghanyake ghakuti ku “helo”) ndipo ŵakawuskika na kuŵaso ŵamoyo. c Viŵenge kuti ŵakamanyanga ivyo vikachitikanga apo ŵakaŵa mu helo, mphanyi ndiwo ŵakaŵa pa malo ghawemi kuyowoya ivyo vikuchitika para munthu wali uku. Chakukondweska ntchakuti palije uyo wakayowoyapo kuti wakatambuzgikanga panji kuti chinthu chinyake chikamuchitikiranga. Chifukwa wuli ŵakayowoyapo kalikose yayi? Nga umo Baibolo likuyowoyera, ŵakamanyanga kalikose yayi, vikaŵa nga ni para ŵagona “tulo” tuzito chomene.—Yohane 11:11-14; 1 Ŵakorinte 15:3-6.

a Mabaibolo ghanandi pasono ghakugwiliskira ntchito lizgu lakuti “helo” yayi pa lemba la Milimo 2:27. M’malo mwake, ghakugwiliskira ntchito mazgu nga ghakuti “dindi,” “ku malo gha ŵakufwa,” panji “ŵakufwa.” Ghanyake ghakugwiliskira waka ntchito lizgu la Chigiriki lenelilo lakuti “Hadesi.”