Xana Vuprofeta Lebyi Vulavulaka Hi Mesiya Byi Ni Vumbhoni Bya Leswaku Yesu A Ri Mesiya?
Nhlamulo ya le Bibeleni
Ina. Loko a ha ri laha misaveni, Yesu u hetisise vuprofeta byo tala mayelana na “Mesiya lowa Murhangeri,” loyi a nga ta va “Muponisi wa misava.” (Daniyele 9:25; 1 Yohane 4:14) Hambi ku ri endzhaku ka rifu ra yena, Yesu u ye emahlweni a hetisisa vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya.— Pisalema 110:1; Mintirho 2:34-36.
Xana vito leri nge “Mesiya” ri vula yini?
Rito ra Xiheveru Ma·shiʹach (Mesiya) ni leri fanaka na rona ra Xigriki Khri·stos (Kreste) ma vula “Mutotiwa.” Hikwalaho, “Yesu Kreste” swi vula “Yesu Mutotiwa,” kumbe “Yesu loyi a nga Mesiya.”
Eminkarhini ya ku tsariwa ka Bibele, loko munhu a hlawuriwa leswaku a va eka xikhundlha xo hlawuleka kumbe vulawuri a totiwa hi ku cheriwa mafurha enhlokweni. (Levhitika 8:12; 1 Samuwele 16:13) Yesu u hlawuriwe hi Xikwembu leswaku a va Mesiya—xikhundlha lexi tlakukeke xa vulawuri. (Mintirho 2:36) Hambiswiritano, ematshan’weni yo tota Yesu hi mafurha, Xikwembu xi n’wi tote hi moya lowo kwetsima. —Matewu 3:16.
Xana vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya byi nga hetiseka eka vanhu vo tala?
Doo! Tanihi leswi migandliso ya tintiho ta munhu yi ngo va ya yena ntsena, vuprofeta bya Bibele lebyi hetisekeke byi kombetela eka Mesiya kumbe Kreste un’we. Hambiswiritano, Bibele yi tsundzuxa leswaku “ku ta humelela lava tivulaka Kreste hi vunwa ni vaprofeta va mavunwa naswona va ta endla mahlori lamakulu ni swihlamariso leswaku va hambukisa ni vahlawuriwa loko swi koteka.”—Matewu 24:24.
Xana ha ha rindzele ku ta ka Mesiya?
Doo! Bibele yi profete leswaku Mesiya a a ta va ntukulu wa Hosi Davhida wa le Israyele. (Pisalema 89:3, 4) Hambiswiritano, matimu ya rixaka ra Davhida ma nyamalarile naswona swi tikomba onge ma nyamalale loko Varhoma va lovisa muti wa Yerusalema hi lembe ra 70 C.E. a Ku sukela hi nkarhi wolowo a swi nga ha koteki leswaku munhu a kombisa leswaku i wa rixaka ra vuhosi bya Davhida. Ku hambana ni sweswo matimu lawa, a ma ri kona hi nkarhi wa Yesu, naswona valala va yena a va kanetanga leswaku Yesu i wa rixaka ra Davhida.—Matewu 22:41-46.
I vuprofeta byingani lebyi vulavulaka hi Mesiya eBibeleni?
A swi koteki ku vula nhlayo leyi kongomeke ya vuprofeta lebyi vulavulaka hi Mesiya. Hi xikombiso, ndlela yo hlayela vuprofeta yi nga hambana hambi ko va eka tindzimana leti vulavulaka hi Mesiya ntsena. Esaya 53:2-7 yi vulavula hi vuprofeta byo hlayanyana malunghana na Mesiya. Van’wana va nga ha vula leswaku tindzimana leti hinkwato i vuprofeta byin’we, kasi van’wana va nga ha hlawula xiphemu ha xin’we tanihi vuprofeta lebyi hambaneke.
Vuprofeta byin’wana lebyi vulavulaka hi Mesiya lebyi Yesu a byi hetisiseke
Vuprofeta |
Byi kumeka eka |
Ku hetiseka ka byona |
|---|---|---|
N’wana wa Abrahama |
||
Vana va Isaka |
||
A tswariwa a ri Muisrayele wa nyimba ya Yuda |
||
Wa rixaka ra Hosi Davhida |
||
A velekiwa hi wanhwana |
||
A velekiwa eBetlehema |
||
A thyiwa vito ra Emanuwele b |
||
A velekeriwa endyangwini wa xiyimo xa le hansi |
||
Vana va dlayiwa endzhaku ka ku velekiwa kakwe. |
||
A vitaniwa a huma eEgipta |
||
A vitaniwa Munazareta c |
||
A basiseriwa ndlela hi murhumiwa |
||
A totiwa kutani a va Mesiya hi 29 C.E. |
||
Xikwembu xi n’wi amukela tanihi n’wana wa xona |
||
A hisekela vugandzeri bya ntiyiso |
||
Muchumayeri wa mahungu lamanene |
||
Vutirheli bya le Galeliya byi va rivoningo |
||
A endla mahlori ku fana na Muxe |
||
U vulavule mianakanyo ya Xikwembu ku fana na Muxe |
||
U horise mavabyi ya vo tala |
||
A a nga ti laveli ndhuma |
||
U ve ni ntwelavusiwana eka lava xanisekaka |
||
A paluxa vululami bya Xikwembu |
||
Mutsundzuxi Wo Hlamarisa |
||
A twarisa vito ra Yehovha |
||
A vulavula hi ku tirhisa swifaniso |
||
Murhangeri |
||
Vo tala a va pfumelanga eka yena |
||
Ribye ra xikhunguvanyiso |
||
Vanhu a va n’wi amukelanga |
||
A vengiwa handle ka xivangelo |
||
A nghena eYerusalema tanihi hosi a gade mbhongolo |
||
A dzunisiwa hi vana |
||
U te hi vito ra Yehovha |
||
A xengiwa hi munghana loyi a n’wi tshemba |
||
A xengiwa hi swiphemu swa 30 swa silivhere d |
||
Vanghana vakwe va n’wi siya |
||
Timbhoni ta mavunwa tinyikela vumbhoni bya mavunwa |
||
A miyela emahlweni ka lava n’wi hehlaka |
||
A tshwuteriwa |
||
Va n’wi ba enhlokweni |
||
A biwa |
||
A nga va alelanga loko va n’wi ba |
||
Valawuri va mfumo va endle xikungu xo n’wi dlaya |
||
A beleriwa mavoko ni milenge emhandzini |
||
Vanhu va hoxa vuhlolotwana leswaku va kuma tinguvu takwe |
||
A hlayiwa swin’we ni vadyohi |
||
A tseketseriwa, a rhukaniwa |
||
A xanisekela vadyohi |
||
A swi tikomba onge Xikwembu xi n’wi tshikile |
||
Va n’wi nwisa vhinyo leyi pfanganisiweke ni nyongwa |
||
A khomiwa hi torha a nga si fa |
||
A veka moya wakwe emavokweni ya Xikwembu |
||
U nyikele vutomi byakwe |
||
U nyikele hi nkutsulo leswaku ku herisiwa xidyoho |
||
Marhambu ya yena a ma tshoviwanga |
||
A tlhaviwa |
||
A lahliwa ni lava fuweke |
||
A pfuxiwa eka lava feke |
||
Muxengi a siviwa hi un’wana |
||
A tshama evokweni ra xinene ra Xikwembu |
a McClintock na Strong’s Cyclopedia yi ri: “A swi kanakanisi leswaku rungula leri a ri tsariwe hansi ra rixaka ra Vayuda ni mindyangu ya vona swi onhiwe loko Yerusalema yi lovisiwa hayi loko yi nga se lovisiwa.”
b Vito ra Xiheveru Emanuwele, leri vulaka leswaku “Xikwembu Xi Na Hina,” ri wu hlamusela kahle ntirho wa Yesu tanihi Mesiya. Ku ta ka yena emisaveni ni mitirho leyi a yi endleke swi ve vumbhoni bya leswaku Xikwembu xi ni vagandzeri va xona.—Luka 2:27-32; 7:12-16.
c Rito leri nge “Munazareta” ri huma eka rito ra Xiheveru neʹtser leri vulaka ku “hluka.”
d Vuprofeta lebyi byi kumeka ebukwini ya Zakariya kambe Matewu mutsari wa Bibele u vula leswaku ‘byi vuriwe hi nomu wa muprofeta Yeremiya.’ (Matewu 27:9) Swi tikomba onge mikarhi yin’wana buku ya Yeremiya a ku ri yona yo rhanga eka xiyenge lexi vitaniwaka “tibuku ta Vaprofeta.” (Luka 24:44) Matewu a nga ha va a tirhise vito ra Yeremiya ku kombetela eka nhlengeleto wolowo wa tibuku lowu katsaka ni buku ya Zakariya.
U Nga Ha Tsakela
XALAMUKA!
Leswi Bibele Yi Swi Vulaka Hi Mesiya
Xana a wu swi tiva leswaku Bibele yi profete leswaku Mesiya a ta fa a nga si heta ntirho wa yena?
XIHONDZO XO RINDZA
Yesu—Xivangelo Xo Va A File
Ha yini Yesu a a fanele a xaniseka a tlhela a fa? Xivangelo xa kona xi nga byi khumba swinene vutomi bya wena.
XALAMUKA!
Wansati Wa Muyuda A Tlhela A Kambisisa Ripfumelo Rakwe
Hi byihi vumbhoni lebyi khorwiseke Racquel Hall leswaku Yesu a a ri Mesiya loyi a a lava ku n’wi tiva?
TIDYONDZO TA BIBELE
Ringeta Dyondzo Ya Hina Ya Bibele
Kuma dyondzo ya Bibele ya mahala leyi katsaka wena ni mudyondzisi wa wena.