Skip to content

Skip to table of contents

KAVEINGA TEFITO | ʻOKU OFI ʻA E NGATAʻANGÁ?

“Ko e Ngataʻangá”—ʻOku ʻUhinga ki he Hā?

“Ko e Ngataʻangá”—ʻOku ʻUhinga ki he Hā?

ʻI hoʻo fanongo ki he lea “ʻOku ofi ʻa e ngataʻangá!” ko e hā ʻoku haʻu ki hoʻo fakakaukaú? ʻOkú ke fakakaukau ki he haʻu ʻa e Mīsaiá ke ʻave ʻa e kakai leleí ki hēvani pea ʻave ʻa e kakai koví ki heli pe ko e fakaʻauha ʻa e foʻi māmaní? Ko e sioloto atu ki he ngaahi meʻa ko iá ʻe ʻai nai ai ʻa e kakai ʻe niʻihi ke nau ongoʻi hohaʻa, kae ongoʻi veiveiua pe aʻu ʻo fakaoliʻia nai ʻa e niʻihi.

ʻOku pehē ʻi he Tohi Tapú: ‘ʻE hoko mai ʻa e ngataʻangá.’ (Mātiu 24:14) Ko e meʻa tatau ʻoku toe ui ko e “ʻaho lahi ʻo e ʻOtuá” mo e “ʻĀmaketone.” (Fakahā 16:14, 16) Ko e moʻoni, ʻoku lahi ʻa e puputuʻu fakalotu fekauʻaki mo e kaveingá mo e ngaahi fakakaukau ngalikehe mo taʻepau lahi. Kae kehe, ʻoku fakahaaʻi mahino mai ʻe he Tohi Tapú tonu ʻa e meʻa ʻoku ʻuhinga ki ai mo ʻikai ʻuhinga ki ai ʻa e ngataʻangá. ʻOku toe tokoniʻi kitautolu ʻe he Folofola ʻa e ʻOtuá ke maʻu ha vakai mahino pe ʻoku ofi ʻa e ngataʻangá. Hiliō he meʻa kotoa, ʻoku akoʻi mai ai ʻa e founga ke tau hao aí! ʻUluakí, tau fakamāʻalaʻala angé ha ngaahi maʻuhala ʻe niʻihi ke ʻiloʻi hono ʻuhingá. ʻOku ʻuhinga moʻoni ki he hā ʻa e “ngataʻangá” ʻo fakatatau ki he Tohi Tapú?

MEʻA ʻOKU ʻIKAI ʻUHINGA KI AI ʻA E NGATAʻANGÁ

  1. KO E NGATAʻANGÁ ʻOKU ʻIKAI KO HA FAKAʻAUHA ʻO E MĀMANÍ ʻAKI HA AFI.

    ʻOku pehē ʻe he Tohi Tapú: “Naʻa ne [ʻOtua] fakamaʻu ʻa e fonua ki hono ngaahi tuʻunga, ke ʻoua naʻa ueʻi ʻo lauikuonga pea taʻengata.” (Saame 104:5) Ko e veesi Tohi Tapu ko iá mo e ngaahi veesi kehe ʻoku fakapapauʻi mai ai heʻikai fakaʻauha ʻe he ʻOtuá ʻa e māmaní pe fakaʻatā ia ke fakaʻauha taʻengata!—Koheleti 1:4; ʻAisea 45:18.

  2. KO E NGATAʻANGÁ ʻOKU ʻIKAI KO HA MEʻA ʻOKU HOKONOA PE TAʻEPAU.

    ʻOku fakahaaʻi ʻi he Tohi Tapú ko e ngataʻangá ʻoku pau—kuo fokotuʻu ʻe he ʻOtuá ha taimi pau ki ai. ʻOku tau lau ai: “ʻI he fekauʻaki mo e ʻaho pe ko e houa ko iá, ʻoku ʻikai ha taha ʻe ʻilo ki ai, naʻa mo e kau ʻāngelo ʻi hēvaní pe ko e ʻAló, ka ko e Tamaí pē. Hanganaki fakasio, hanganaki ʻā, he ʻoku ʻikai te mou ʻilo pe ko fē ʻa e taimi kuo kotofá.” (Maʻake 13:32, 33) ʻOku hā mahino, kuo fokotuʻu ʻe he ʻOtuá (“ko e Tamaí”) ha ‘taimi kuo kotofa’ ki he ngataʻangá.

  3. KO E NGATAʻANGÁ ʻOKU ʻIKAI FAKATUPUNGA ʻE HE TANGATÁ PE KO HA MAKA VELA MEI TUʻA MĀMANI.

    Ko e hā ʻoku fekauʻaki mo e ngataʻangá? ʻI he Fakahā 19:11 ʻoku pehē: “Naʻá ku sio naʻe fakaava ʻa e langí pea vakai, tā ko ha hoosi hinehina. Pea ko e tokotaha naʻe heka mai aí ʻoku ui ia ko Faitōnunga mo Moʻoni.” ʻOku hoko atu ʻi he veesi 19: “Pea naʻá ku sio ki he manu fekaí mo e ngaahi tuʻi ʻo e māmaní mo ʻenau kau taú naʻa nau fakatahataha fakataha ke faitau mo e tokotaha ʻoku heka ʻi he hōsí pea mo ʻene kau tau ʻaʻaná.” (Fakahā 19:11-21) Neongo ko e lahi taha ʻo e lea hení ʻoku tuʻu fakaefakatātā, ʻe lava ke tau ʻilo heni: ʻE fekauʻi mai ʻe he ʻOtuá ha kau tau ko e kau ʻāngelo ke nau fakaʻauha hono ngaahi filí.

Ko e pōpoaki ʻa e Tohi Tapú fekauʻaki mo e ngataʻangá ko ha ongoongo lelei ʻo ʻikai ko ha ongoongo kovi

MEʻA ʻOKU ʻUHINGA KI AI ʻA E NGATAʻANGÁ

  1. NGATA ʻA E FOUNGA-PULE TAʻELAVAMEʻA ʻA E TANGATÁ.

    ʻOku fakamatala ʻa e Tohi Tapú: “Ko e ʻOtua ʻo Langi te ne fokotuʻu ha puleʻanga [founga-pule] ʻe ʻikai fulihi ʻo taʻengata; pea ko hono pule ʻe ʻikai tuku ki ha kakai kehe: ka te ne laiki mo fakaʻauha ʻa e ngaahi puleʻanga ko ia, kae tuʻu pe ia ʻo taʻengata.” (Taniela 2:44) Hangē ko ia naʻe lave ki ai ki muʻá, ʻi he poini 3, ʻe fakaʻauha ʻa e “ngaahi tuʻi ʻo e māmaní mo ʻenau kau taú,” ʻa ia te nau “fakatahataha fakataha ke faitau mo e tokotaha ʻoku heka ʻi he hōsí pea mo ʻene kau tau ʻaʻaná.”—Fakahā 19:19.

  2. NGATA ʻA E TAÚ, FAKAMĀLOHÍ MO E FAKAMAAU TAʻETOTONÚ.

    ‘ʻE lolololo ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi taú ʻo aʻu ki he ngataʻanga ʻo mamaní.’ (Saame 46:9) “Ko e kau angatonu te nau nofoʻia ʻa e fonua, pea ko e haohaoa te ne ʻi ai ai pe. Ka ko e kakai kovi ʻe tuʻusi mei he fonua, ʻio, ko kinautolu ʻoku fai kākā ʻe taʻaki mei ai.” (Palōveepi 2:21, 22) “Vakai! ʻOku ou ngaohi ke foʻou ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē.”—Fakahā 21:4, 5.

  3. NGATA E NGAAHI LOTU ʻOKU ʻIKAI AʻUSIA ʻA E TUʻUNGA ʻO E ʻOTUÁ MO E FIEMAʻU ʻA E TANGATÁ.

    “ʻOku palofisai loi ʻa e kau palofita, pea ʻoku fai ʻe he kau taulaʻeiki ʻenau pule ʻi he angi ʻa é . . . Ka ko e ha ʻamoutolu ʻe fai ka hoko hono ngataʻanga?” (Selemaia 5:31) “Ko e tokolahi te nau pehē mai ʻi he ʻaho ko iá: ‘ʻEiki, ʻEiki, ʻikai naʻa mau kikite ʻi ho huafá mo kapusi tēmeniō ʻi ho huafá mo fai ʻa e ngaahi ngāue fakaofo ʻi ho huafá?’ Pea te u toki tala kiate kinautolu: Naʻe ʻikai ʻaupito te u ʻiloʻi kimoutolu! ʻAlu meiate au, ʻa kimoutolu ʻa e kau maumau-lao!”—Mātiu 7:21-23.

  4. NGATAʻANGA ʻO E KAKAI ʻOKU NAU TAUHI MAʻU MO POUPOU KI HE TUʻUNGA LOLOTONGA ʻO E MĀMANÍ.

    Naʻe pehē ʻe Sīsū Kalaisi: “Ko eni ia ʻa e makatuʻunga ki he fakamāú, kuo hoko mai ʻa e māmá ki he māmaní; ka kuo ʻofa ʻa e tangatá ia ʻi he fakapoʻulí kae ʻikai ʻi he māmá, he ko ʻenau ngaahi ngāué naʻe fulikivanu.” (Sione 3:19) ʻOku fakamatala ʻa e Tohi Tapú ki ha fakaʻauha fakamāmanilahi ʻi he taimi ʻo e tangata faitōnunga ko Noá. “Naʻe tofanga ai ʻa e māmani ʻo e taimi ko iá ʻi he fakaʻauha ʻi he taimi naʻe lōmakiʻi ʻaki ai ʻa e vaí. Ka ʻi he foʻi folofola tatau pē, ko e ngaahi langi pea mo e māmani ʻa ia ʻoku ʻi ai ʻi he taimi ní, ʻoku tuku tauhi ia ki he afi pea ʻoku kei tauhi pē ia kae ʻoua ke aʻu ki he ʻaho ʻo e fakamāú pea mo e ʻaho ʻo hono fakaʻauha ʻa e kakai anga-taʻefakaʻotuá.”—2 Pita 3:5-7.

Fakatokangaʻi ko e “ʻaho ʻo e fakamāú pea mo e ʻaho ʻo hono fakaʻauha” ʻoku tuʻunuku maí ʻoku fakahoa ia ki he fakaʻauha “ʻa e māmani” ʻi he taimi ʻo Noá. Ko e hā ʻa e māmani naʻe fakaʻauhá? Naʻe hao hotau foʻi māmaní; ko e “kakai anga-taʻefakaʻotuá”—ʻa e ngaahi fili ʻo e ʻOtuá—naʻe ‘tofanga ʻi he fakaʻauhá.’ Lolotonga ʻa e “ʻaho ʻo e fakamāú” ʻoku tuʻunuku maí, ko e faʻahinga ʻoku nau fili ke hoko ko e fili ʻo e ʻOtuá ʻe fakaʻauha. Ka ko e ngaahi kaumeʻa ʻo e ʻOtuá ʻe fakahaofi, ʻo hangē pē ko Noa mo hono fāmilí.—Mātiu 24:37-42.

Sioloto atu ki he lelei ʻe ʻi ai ʻa e māmaní ʻi he hili hono toʻo atu ʻe he ʻOtuá ʻa e ngaahi tākiekina koví! ʻOku hā mahino, ko e pōpoaki ʻa e Tohi Tapú fekauʻaki mo e ngataʻangá ko ha ongoongo lelei ʻo ʻikai ko ha ongoongo kovi. Ka te ke fifili nai: ‘ʻOku tala mai ʻe he Tohi Tapú ʻa e taimi ʻe hoko mai ai ʻa e ngataʻangá? ʻOku vavé ni mai? ʻE lava fēfē ke u hao?’