Yani kulokufunako

Iyini IMitsetfo Lelishumi YaNkulunkulu?

Iyini IMitsetfo Lelishumi YaNkulunkulu?

Lokushiwo liBhayibheli

 IMitsetfo Lelishumi yimiyalo Nkulunkulu layinika sive sasendvulo saka-Israyeli. Lemiyalo iphindze yatiwe ngekutsi ngeMavi Lalishumi, lokukuhunyushwa lokucondzile kwemusho wesiHebheru lotsi ʽaseʹreth had·deva·rim. Lomusho uvela tikhatsi letintsatfu ku-Pentateuch (Torah), lokutincwadzi tekucala letisihlanu teliBhayibheli. (Eksodusi 34:28; Dutheronomi 4:13; 10:4) Umusho lofanako ngesiGriki, lotsi deʹka (lalishumi) loʹgous (emavi), wakha leligama lelitsi “Decalogue.”

 Nkulunkulu wabhala leMitsetfo Lelishumi etibhelekeceni letimbili tematje wase utinika umphrofethi wakhe Mosi eNtsabeni iSinayi. (Eksodusi 24:12-18) Luhla lwaleMitsetfo Lelishumi lutfolakala ku-Eksodusi 20:1-17 nakuDutheronomi 5:6-21.

 Luhla lweMitsetfo Lelishumi

  1.   Khulekela Nkulunkulu Jehova kuphela.—Eksodusi 20:3.

  2.   Ungakhonti titfombe.—Eksodusi 20:4-6.

  3.   Ungalisebentisi kabi libito laNkulunkulu.—Eksodusi 20:7.

  4.   Ubogcina liSabatha.—Eksodusi 20:8-11.

  5.   Hlonipha batali bakho.—Eksodusi 20:12.

  6.   Ungabulali.—Eksodusi 20:13.

  7.   Ungaphingi.—Eksodusi 20:14.

  8.   Ungebi.—Eksodusi 20:15.

  9.   Ungafakazi emanga.—Eksodusi 20:16.

  10.   Ungahawukeli.—Eksodusi 20:17.

 Kungani luhla lweMitsetfo Lelishumi lungafani?

 LiBhayibheli aliyiniketi lemitsetfo tinombolo. Kungako imibono ingafani endleleni lemitsetfo lehlelwe ngayo. Loluhla lolungehla luyindlela lemiyalo levamise kuhlelwa ngayo. Noma kunjalo, labanye bayihlela ngendlela leyehlukile leMitsetfo Lelishumi. Umtsetfo wekucala, wesibili newekugcina uba nemtselela endleleni leMitsetfo Lelishumi lebhalwa ngayo. a

 Beyiyini injongo yeMitsetfo Lelishumi?

 IMitsetfo Lelishumi beyiyincenye yeMtsetfo waMosi. LoMtsetfo waMosi wawuhlanganisa imitsetfo lengetulu kwa-600 futsi wakha imibandzela yesivumelwano lesentiwa emkhatsini waNkulunkulu nesive saka-Israyeli wasendvulo. (Eksodusi 34:27) Nkulunkulu watsembisa bantfu baka-Israyeli kutsi bebatawuphumelela nabalalela uMtsetfo waMosi. (Dutheronomi 28:1-14) Noma kunjalo, injongo leyinhloko yaloMtsetfo beyikulungiselela sive saka-Israyeli kufika kwaMesiya, nome Khristu lobekatsenjisiwe.—Galathiya 3:24.

 EmaKhristu kufanele yini ayigcine iMitsetfo Lelishumi?

 Cha. Nkulunkulu waniketa uMtsetfo wakhe, lohlanganisa leMitsetfo Lelishumi, ngalokucondzile esiveni saka-Israyeli wasendvulo. (Dutheronomi 5:2, 3; Tihlabelelo 147:19, 20) UMtsetfo waMosi awuwabophi emaKhristu, ngisho nemaKhristu esive semaJuda ‘akhululwa eMtsetfweni.’ (Roma 7:6) b UMtsetfo waMosi wase utsatselwa yindzawo ‘ngumtsetfo waKhristu,’ lokuhlanganisa konkhe Jesu layala bafundzi bakhe kutsi bakwente.—Galathiya 6:2; Matewu 28:19, 20.

 Imitsetfo Lelishumi isasebenta yini esikhatsini setfu?

 Yebo. Ngenca yekutsi leMitsetfo Lelishumi iveta kucabanga kwaNkulunkulu, natsi singazuza nasiyitadisha. (2 Thimothi 3:16, 17) IMitsetfo Lelishumi isekelwe etimisweni letingeke tiphelelwe sikhatsi. (Tihlabelelo 111:7, 8) Ecinisweni, letinyenti taletimiso tisisekelo setimfundziso letitfolakala eThestamenteni Lelisha.—Fundza sihloko lesitsi “ Timiso letisekelwe eMitsetfweni Lelishumi letivetwe eThestamenteni Lelisha.”

 Jesu wafundzisa kutsi wonkhe uMtsetfo waMosi, lohlanganisa neMitsetfo Lelishumi, isekelwe emitsetfweni lemibili lemikhulu. Watsi: “Kufanele utsandze Jehova Nkulunkulu wakho ngayo yonkhe inhlitiyo yakho, nangawo wonkhe umphefumulo wakho, nangayo yonkhe ingcondvo yakho.’ Lona ngiwo umtsetfo lomkhulu newekucala. Wesibili lofana nawo utsi: ‘Kufanele utsandze makhelwane wakho njengobe utitsandza wena.’ Wonkhe uMtsetfo waMosi . . . . usekelwe kulemitsetfo lemibili.” (Matewu 22:34-40) Ngako-ke, nakuba emaKhristu kungakalindzeleki kutsi agcine uMtsetfo waMosi, ayalwa kutsi atsandze Nkulunkulu kanye nalabanye bantfu.—Johane 13:34; 1 Johane 4:20, 21.

  Timiso letisekelwe eMitsetfweni Lelishumi letivetwe eThestamenteni Lelisha

Simiso

Sikhombo LesiseThestamenteni Lelisha

Khonta Nkulunkulu Jehova kuphela

Sembulo 22:8, 9

Ungakhonti titfombe

1 Khorinte 10:14

Hlonipha libito laNkulunkulu

Matewu 6:9

Khonta Nkulunkulu njalo

Hebheru 10:24, 25

Hlonipha batali bakho

Efesu 6:1, 2

Ungabulali

1 Johane 3:15

Ungaphingi

Hebheru 13:4

Ungebi

Efesu 4:28

Ungafakazi emanga

Efesu 4:25

Ungahawukeli

Lukha 12:15

a Indlela levamile emaJuda lahlela ngayo leMitsetfo Lelishumi “yenta kutsi Eksodusi 20:2 abe ‘livi’ lekucala, bese kutsi emavesi 3 kuya ku-6 abe livi lesibili.” (The Jewish Encyclopedia) Ngakulolunye luhlangotsi emaKatolika atsatsa Eksodusi 20:1-6, njengemtsetfo munye. Ngaleyondlela umtsetfo lotsi akukafaneli singalihloniphi ligama laNkulunkulu waba ngumtsetfo wesibili. Kuze lemitsetfo igcineke ilishumi, bahlukanisa umtsetfo wekugcina lomelene nekuhawukela umfati wamakhelwane kanye nekuhawukela tintfo tamakhelwane, waba yimitsetfo lemibili.

b Roma 7:7 usebentisa umtsetfo welishumi njengesibonelo ‘semtsetfo waKhristu,’ lokubufakazi bekutsi uMtsetfo waMosi bewuhlanganisa iMitsetfo Lelishumi.