Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

AUALA E FIAFIA AI LE AIGA

Lē Atoatoa le Malosi o Lau Tama

Lē Atoatoa le Malosi o Lau Tama

CARLO: * “Na fanau mai la ma tama tama o Angelo e lē atoatoa le malosi. Na alu uma lo ma malosi faaletino, faalemafaufau, ma faalogona i le tausiga o ia. E matuā sili atu le malosi e manaʻomia e tausia ai se tamaitiiti e lē atoatoa le malosi. O nisi taimi e afāina atu ai ma lo ma va o se ulugalii.”

MIA: “E manaʻomia le galue mamafa ma le matuā onosaʻi e aʻoaʻo ai Angelo e faia mea e sili ona faigofie. Pe a ou lēlavā, e teʻi lava ua ou itaitagofie ma ou lē onosaʻi i si aʻu tane o Carlo. O nisi taimi e ma te lē ioe faatasi ai i nisi o mea, ma tauupu ai.”

Pe e te manatua le aso na fanau mai ai lou alo? E mautinoa sa e naunau atu e sii si au tama. Peitaʻi, o mātua e pei o Carlo ma Mia, e lagona le fiafia faapea foʻi le popole, pe a iloa e lē atoatoa le malosi o si a la tama.

Pe e iai sau tama e lē atoatoa le malosi? E te ono taumānatu po o le a e taulau i le tausia o ia. Afai o lea, aua e te faavaivai, auā e iai nisi o mātua ua taulau i le faafetaiaʻia o na ituaiga o popolega. Mātau luʻi masani e tolu e te ono fesagaʻia, ma le auala e fesoasoani ai le Tusi Paia iā te oe.

LUʻI 1: FAIGATĀ ONA TALIA E MAʻI LAU TAMA.

E toʻatele mātua e loto nutimomoia pe a iloa e maʻi la la tama. Ua faapea mai Juliana, o se tinā i Mekisikō: “Na ou lē talitonu ma matuā mafatia ina ua taʻu mai e le fomaʻi e iai se aafiaga i le faiʻai o la ma tama o Santiago.” Na faapea mai se tinā Italia e suafa iā Villana: “Na ou manaʻo e maua saʻu pepe e ui lava ina ou iloa e ono iai ni lamatiaga. Ae o lea ua ou lagona le matuā tigā ona ua feagai si aʻu tama ma le maʻi o le Down syndrome.” O faalogona na e oo foʻi i nisi o mātua.

O le maʻi e lē o se vaega o le uluaʻi fuafuaga a le Atua. (Kenese 1:27, 28) E na te leʻi foafoaina mātua ina ia talia gofie se tulaga e lē masani ai. O lea, o se tulaga masani le mafatia ma “faanoanoa,” pe a lē atoatoa le malosi o lau tama. E umi se taimi e taumafai ai e foʻia nei faalogona, ma faamasani i le olaga fou ua iai.

Ae faapefea pe a e tuuaʻia oe lava i le maʻi o lou alo? Ia manatua, e tatou te lē iloa po o aafia le pepe ona o se maʻi tuufaasolo, o le taimi na afuafua ai, po o se isi aafiaga o le soifua mālōlōina. I le isi itu, atonu e te tuuaʻia foʻi lou toʻalua. Peitaʻi, e tatau ona ʻalofia lenā mea, auā e iai iʻuga lelei pe a oulua galulue faatasi i le tausiga o la oulua tama.​—Failauga 4:9, 10.

FAUTUAGA: Ia iloa le tulaga o lau tama. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua atiaʻe le aiga o i le fale i le atamai, ma ua faamausalīina i le faautaga loloto.”​—Faataoto 24:3.

E mafai ona e iloa nisi o faamatalaga mai i fomaʻi faapitoa, faapea ma tusi maufaatuatuaina e faatatau i le maʻi o lou alo. O le aʻoaʻoina o faamatalaga e uiga i le tulaga o lou alo, e tai pei o le aʻoaʻoina o se gagana fou. E ui e faigatā, ae e mafai ona fai.

Na saʻilia e Carlo ma Mia lea na taʻua i le amataga ni faamatalaga mai i fomaʻi, ma se faalapotopotoga e faapitoa lava i le maʻi o le la tama. Ua faapea mai i laʻua: “Sa fesoasoani ia saʻiliʻiliga e ma te iloa ai faafitauli e ma te faatalitalia, ma na faamāfanafanaina i maʻua i le iloa e iai mea e mafai ona fai e la ma tama.”

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Ia taulaʻi i mea e mafai ona fai e lou alo, ma faaaofia o ia i meafai a le aiga. Ia vave ona faamālō atu iā te ia, e tusa pe e itiiti se mea lelei sa ia faia.

LUʻI 2: LAGONA LE LĒLAVĀ MA TUUA TOʻATASI.

E te ono lagona le lēlavā i le tausiga o lou alo. Ua faapea mai Jenney, o se tinā i Niu Sila: “Ina ua maua si aʻu tama i le spina bifida, sa ou lagona le matuā lēlavā ma toetoe ina ou tagi pe a ou taumafai e faia nisi o feʻau i le fale.”

O se isi luʻi o le iai lea o lagona faaesea. O Ben o se tamā sa maua lona atalii i le Asperger’s syndrome, ma e leaga musele o lona tino. Na ia taʻua: “E lē malamalama le toʻatele i le faigatā o le tausiga o loʻu atalii.” Ioe, e iai taimi e te naunau ai e sasaa atu ou faalogona i se tasi. Peitaʻi, e te musu e talanoa atu i isi po o au uō, ona e soifua mālōlōina a latou fanau.

FAUTUAGA: Ia talosaga atu mo se fesoasoani, ma talia le fesoasoani a isi. Ua taʻutino mai Juliana lea na taʻua muamua: “E ma te māsiasi e talosaga atu mo se fesoasoani, ae na ma iloa e lē mafai ona ma faalagolago i so maʻua lava malosi. O le fesoasoani mai o isi e lē lagona ai le tuua toʻatasi.” Pe a ofo atu se uō mamae, po o se tauaiga e nonofo faatasi ma lau tama i sauniga faa-Kerisiano po o se faatasitasiga, ia talia ma le lotofaafetai la latou fesoasoani. Ua faapea mai le Tusi Paia: “O le uō moni e alofa i taimi uma, ma o ia o se uso ua fanau mo taimi o puapuaga.”​—Faataoto 17:17.

Ia tausia lelei lou soifua mālōlōina. E pei lava ona manaʻomia ona faatumu pea le penisini o se taavale a le falemaʻi e laʻu ai maʻi, e manaʻomia foʻi ona fafagaina pea lou tino i taumafa talafeagai, faamalositino, ma ia lava le mālōlō ina ia maua ai pea le malosi e tausia ai lau tama. Na taʻua e Javier: “Talu ai e pipili loʻu atalii, ou te taumafai la ou te ʻai lelei, auā o aʻu e fesiitaʻia solo o ia.”

E faapefea ona maua le taimi e tausia lelei ai oe lava? E auauaʻi nisi mātua i le tausia o la la tama, ina ia mafai ai ona mālōlō le isi pe fai isi feʻau. E tatau ona faaaogā le taimi lea e alu i isi mea e lē tāua, e tausia ai lou soifua mālōlōina. E ui e faigatā, ae na taʻua e Mayuri, o se tinā mai i Initia e faapea: “O le a faasolosolo mālie ona e masani ai i lenā faasologa.”

Talanoa atu i se uō maufaatuatuaina. E oo lava i uō e soifua mālōlōina a latou fanau, e faalogologo lelei mai. Ia tatalo atu foʻi iā Ieova. Po o le a fesoasoani moni lava le tatalo? Ua taʻutino mai Yazmin e toʻalua lana fanau e maua i le cystic fibrosis (faalētonu āla ea ma faafitauli i le faamalūina o meaʻai): “E iai taimi ou te matuā mafatia ai, ma ou lagona ai toetoe a ou oti. Ae sa ou tatalo iā Ieova mo le toʻafilemu ma le malosi, ma sa ou lagonaina lana fesoasoani.”​—Salamo 145:18.

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Ia taumafa i meaʻai paleni, lava le faamalositino ma le mālōlō, ma ia faaaogā tatau le taimi e tausia ai lou soifua mālōlōina. Ia fetuunaʻi lau faasologa pe a manaʻomia.

LUʻI 3: ALU UMA LE TAIMI I LAU TAMA MAʻI.

O le maʻi o se tamaitiiti e ono aafia ai meataumafa a le aiga, o mea e ō i ai, ma le taimi e faaalu e mātua mo tamaiti taʻitoʻatasi. O le iʻuga, e ono lagona e nisi o le fanau le tuulafoaʻiina. E lē gata i lea, o le alu uma o le taimi o mātua i le la tama maʻi, o le a aafia ai la la mafutaga o se ulugalii. Na taʻua e Lionel o se tamā i Laiperia: “O nisi taimi e fai mai ai laʻu avā e na o ia o loo tigāina e vaai la ma tama, ae e leai ma soʻu ano atu i ai. O lea ou te manatu ai e na te lē o faaaloalogia aʻu, ma ou soona inainā atu ai iā te ia.”

FAUTUAGA: Ia faia ni mea e fiafia i ai lau fanau o loo soifua mālōlōina. Ua faapea mai Jenney lea na taʻua muamua: “O nisi taimi e ma te faia ai se mea faapitoa mo la ma tama matua, e tusa lava pe e na o le ō e aai i le faleʻaiga e sili ona fiafia i ai o ia.”

Ia faaalia le naunau i isi o le fanau

Ina ia māfana pea le lua faaipoipoga, e lelei ona tatalo ma talanoa faatasi. Na taʻua e Aseem, o se tamā i Initia e maua lona atalii i se maʻi oso: “E ui e ma te lagona ma laʻu avā le lēlavā ma le lotovaivai, ae e ma te faatulaga se taimi e talanoa ma tatalo ai. I taeao taʻitasi a o leʻi feala la ma fanau, e ma te talanoaina ai se mau o le Tusi Paia.” O nisi ulugalii e talatalanoa a o leʻi ō e momoe. O le talatalanoa ma le tatalo mai i le loto, e faamalosia ai le faaipoipoga pe a tulaʻi mai faigatā. (Faataoto 15:22) Ua taʻua e se ulugalii: “O nisi o taimi na ma maua ai le fiafia, o taimi ia na ma galulue faatasi ai a o feagai ma faigatā.”

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Faamālō atu i isi o le fanau mo le lagolagosua i le tausiga o lau tama maʻi. Ia fai ma masani le faailoa atu o lou talisapaia ma le alofa i lau fanau ma lau paaga.

IAI PEA SE VAAIGA SAʻO

Ua folafola mai e le Tusi Paia, e lē o toe umi ona aveesea lea e le Atua maʻi uma. (Faaaliga 21:3, 4) Ua taʻua i le Isaia 33:24: “E lē fai mai foʻi se tasi ua nofo ai: ʻOu te maʻi.’” *

E mafai ona e taulau i le taimi lenei i le tausia o se tamaitiiti e lē atoatoa le malosi. Ua faapea mai Carlo ma Mia lea na taʻua muamua: “Aua e te lotovaivai pe a foliga mai ua lē sologa lelei le tulaga o mea. Ia taulaʻi atu i itu lelei o lau tama, auā e iai lava mea e mafai ona ia faia.”

^ pala. 3 Ua suia igoa.

^ pala. 29 E mafai ona e maua nisi faamatalaga i folafolaga a le Tusi Paia e uiga i le soifua lelei atoatoa, i le mataupu e 3 o le tusi O ā Aʻoaʻoga Moni a le Tusi Paia?, lomia e Molimau a Ieova.

FESILI IFO . . .

  • O ā mea ou te faia e faamalosia ai pea loʻu tino, mafaufau, ma le faaleagaga?

  • O le ā le taimi mulimuli na ou faamālō atu ai i isi o laʻu fanau mo la latou lagolagosua?