O Auala e Fiafia ai le Aiga

Pe a Lē Atoatoa le Malosi o Lou Toʻalua

Talu ona ou maʻi (chronic fatigue syndrome), ua na o loʻu toʻalua e faigaluega. Ae e lē taitai ona talanoa mai i pili e totogi. Ou te lē iloa pe aiseā. Atonu ua faalētonu le tulaga o le tupe ma e musu ina neʻi oʻu popole.—Nancy. *

E MONI e lē faigofie le fai toʻalua, ae o le a faaopoopo faafitauli pe a maʻi faaumiumi se tasi o i laʻua. * Po o oe lenā e tausi maʻi i lou toʻalua? Atonu la o loo iai ou popolega e faapea: ‘Ua ou lē iloa le mea e fai pe a faasolo ina mou atu le malosi o loʻu toʻalua. Ou te lē iloa le umi e mafai ai ona ou faigaluega ma toe tausi ma loʻu toʻalua. Ua ou alofa lava i ai ona ua maʻi.’

I le isi itu, afai o oe lea e maʻi, atonu o loo e faapea ifo: ‘E faapefea ona tumau pea loʻu fiafia e ui e lē o mafai ona faatinoina oʻu tiute e masani ai? Po o lē fiafia loʻu toʻalua ona ua ou maʻi? Pe e mafai ona tumau pea lo ma fiafia?’

E faanoanoa ona ua teteʻa nisi ulugalii talu ai le maʻi faaumiumi o se isi o i laʻua. Ae e lē faapea ai o le mea foʻi lenā o le a tupu i le lua ulugalii.

E toʻatele ulugalii o loo sologa lelei ma fiafia e ui e iai se maʻi faaumiumi o le isi. Seʻi mātau mai Yoshiaki ma Kazuko. Na aafia le maea ario o Yoshiaki i se faalavelave ma ua oo lava ina lē mafai ona gaoioi. Na fai mai Kazuko: “E manaʻomia e loʻu toʻalua le fesoasoani i mea uma. Ua tigā loʻu ua, tauau ma lima ona o le mamafa o Yoshiaki, ma e fai ma ou alu i le falemaʻi ponaivi e fai oʻu togafitiga. E faigatā tele lea mea o le tausimaʻi.” Ae ui ina faigatā, a ua faapea mai Kazuko: “Ua sili atu ona māfana le ma mafutaga o se ulugalii.”

O le ā la le auala e maua ai le fiafia i na tulaga? O se tasi o vala, o ē o loo iai pea le fiafia ma le faamalieina iā latou faaipoipoga, e latou te vaai i le maʻi o se toʻatugā iā i laʻua uma. Auā afai e maʻi se isi o i  laʻua, e aafia uma ai, ae e eseese auala e aafia ai. I le Kenese 2:24, o loo faamatala mai ai lenei faiā felagolagomaʻi i le va o le tane ma le avā e faapea: ‘E tuua e le tane lona tamā ma lona tinā, a e faatasi ma lana avā; ona avea ai lea o i laʻua ma tino e tasi.’ O lea la, a maʻi faaumiumi se tasi o i laʻua, e tāua tele ia i laua uma ona felagolagomaʻi i lea taimi faigatā.

E lē gata i lea, ua faaalia mai i suʻesuʻega, o ulugalii e tumau pea se faiā lelei e ui i se maʻi faaumiumi, ua latou iloa e lē mafai ona suia lea tulaga ma ua iai auala aogā e latou te taulimaina ai. O le tele o auala aogā ua latou aʻoaʻoina ua ōgatusa ma fautuaga ua leva ona aumaia i le Tusi Paia. Ia iloilo manatu nei e tolu.

Ia Manatunatu le Tasi i le Isi

Ua faapea mai le Failauga 4:9: “E sili ona lelei o le toʻalua i le toʻatasi.” Aiseā? Ona ua fai mai le fuaiupu e 10, “afai e paū le tasi e faatūina o ia i luga e lē la te toʻalua.” Pe e te ‘faatū i luga lou toʻalua’ i upu e faaalia ai lou talisapaia?

Pe e mafai ona e vaavaai mo ni auala e fesoasoani ai le tasi i le isi? O le avā a Yong, ua pē se vaega o lona tino, ma na fai mai o ia: “Ou te faaalia le magafagafa i si aʻu avā i so o se taimi. A ou fia inu, ou te manatu ua fia inu foʻi o ia. A ou fia alu i fafo e matamata, ou te fesili i ai pe ma te ō. E ma te amo faatasi tigā ma onosaia faatasi tulaga faigatā.”

I le isi itu, afai o oe lea o loo tausi e lau paaga, o ā ni mea e mafai ona e faia mo oe lava? Afai e mafai ona e faia na mea, o le a atili ai ona e fiafia ma fesoasoani ai foʻi i lou toʻalua i le tausiga o oe.

Na i lo le manatu ua e iloa le mea e sili ona lelei mo lou toʻalua, aiseā e lē fesili atu ai iā te ia po o le ā se mea o manaʻo ai? O Nancy lea na taʻua muamua, na fai o ia i lona toʻalua e lē o fiafia ona o lona lē faailoa mai o tulaga tau tupe a le aiga. Ua taumafai nei lona toʻalua e faamatala na mea iā Nancy.

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Tofu oulua ma le lisi e fai o mea e mafai ona fai e le isi e faafaigofie ai le lua tulaga. Faafesuiaʻi lua lisi. Filifili uma e oulua se mea e tasi pe lua e mafai ona fai e faalelei ai le lua tulaga.

Fai se Faasologa Paleni

Na tusi le tupu poto o Solomona: “O le mea ma lona tausaga i mea uma.” (Failauga 3:1) Ae atonu e faigatā ona tausisi i se faasologa paleni, ona e lē iloa mea e tutupu ona o maʻi faaumiumi, ma aafia ai le faasologa a le aiga. O le ā e fai ina ia maua ai se faasologa paleni?

E mafai ona fai nisi mea e ese mai mea e fai ona o le maʻi. Pe e mafai ona toe fai ni mea sa lua fiafia e fai ae e leʻi maʻi? Ae ā pe a sui se mea e fai? Ia fai se mea faigofie e pei o le faitau faatasi o se tusi, po o le aʻoina o se gagana fou. O le faia o nisi mea e ese, o le a atili ai ona māfana oulua o le “tino e tasi,” ma tupu tele ai le lua fiafia.

O se isi fesoasoani e tumau ai le paleni, o le auaufaatasi ma isi. Ua taʻua i le Faataoto 18:1: “O lē ua vavae ese, ua saʻili o ia i lona manaʻo; e finau o ia i le poto uma lava.” Po o e mātauina ua fai mai le mau o le vavae ese mai isi, e lē maua ai ni mafaufauga lelei? I nisi taimi, o le auaufaatasi ma isi e faagaeetia ma faafouina ai le mafaufau. Aiseā e lē valaaulia ai se isi e asiasi atu i le lua aiga?

I nisi taimi, e lē faigofie i le tausimaʻi ona paleni. O nisi ua ova le tele o mea e  fai, ma faasolo ai lava ina faalētonu le malosi, ma afāina ai lo latou soifua mālōlōina. E oo lava ina lē mafai ona toe tausia le maʻi o lona toʻalua. O lea, afai o e tausia se maʻi faaumiumi, ia e tausi lelei foʻi iā te oe. E manaʻomia foʻi se taimi e te mālōlō ai. * Ua iloa e nisi, e aogā le faamatala atu o ona popolega i se uō e māfana i ai, o lana lava itupā.

FAATAʻITAʻI LE MEA LENEI: Tusi se lisi o faafitauli i le tausia o lou toʻalua. Ona fai lea o se lisi o mea e mafai ona foʻia pe fesagaʻia ai. Aua le faamamafaina ia mea ae fesili ifo, ‘O le ā le auala faigofie e taulimaina ai lenei tulaga?’

Ia Tumau se Vaaiga Mautinoa

Ua lapataʻi mai le Tusi Paia: “Aua e te faapea, Se ā le mea na sili ai ona lelei o ona pō anamua i nei ona pō?’” (Failauga 7:10) O lea, aua le mafaufau i mea e iai pe ana lē maʻi. Ia manatu, i lenei lalolagi, e gata mai le fiafia. O le auala e sologa lelei ai, o le iloa lea e lē mafai ona suia lou tulaga ma ia fai le mea sili e mafai.

O le ā e aogā iā te oulua ma lou toʻalua i lea tulaga? Talanoa i faamanuiaga ua oulua maua. Ia fiafia i sina malosi ua iai. Vaai i mea e fiafia ai i le lumanaʻi, ma fai ni sini e mafai ona ausia.

Ua faatatauina e se ulugalii o Shoji ma Akiko fautuaga o i luga ma maua ai iʻuga lelei. Ina ua fai mai le fomaʻi ua maua Akiko i le maʻi (fibromyalgia), na tuu lo la tofiga faataimi atoa. Pe na la faanoanoa ai? Ae ā? Ae ua fautua mai Shoji i se isi e oo i lea tulaga: “Aua e te mafaufau i mea ua e lē mafaia, ona e te lotovaivai ai. Ia iai se vaaiga mautinoa. E tusa lava po o iai se lua faamoemoe e toe foʻi i le mea sa iai, ae ia uaʻi atu i le mea e ao ona fai i le taimi nei. O lona uiga, ia ou uaʻi atu i le tausi faalelei o loʻu toʻalua.” E fesoasoani foʻi iā te oe lea fautuaga aogā pe afai e lē atoatoa le malosi o lou toʻalua.

[Faaopoopoga i lalo]

FESILI IFO E FAAPEA . . .

O le ā le mea sili e ao ona ma faia i le taimi nei?

▪ Talanoa atili e uiga i le maʻi

▪ Faaitiitia le talanoa e uiga i le maʻi

▪ Faaitiitia le popole

▪ Ia faaalia le manatunatu o le tasi i le isi

▪ Ia iai nisi mea e lua te fiafia i ai e ese mai le maʻi

▪ Ia tele tagata e faamasani i ai

▪ Ia iai ni lua sini e fai faatasi

[Ata i le itulau 12]

Pe e iai se mea e lua te fiafia faatasi i ai ma atili ai ona paleni lua olaga?