Alemania nazi gobierno kamachikusqan ladokunapin tiyarqanku 35.000 jina Jehová Diospa testigonkuna. Paykunamantan yaqa 1500 jina wañurqanku chay gobiernoq qatikachasqanrayku. Manan allintaqa yachakunchu imaraykuchus wakinninku wañusqankuta, kunankamapas chaykunataqa astawanmi t’aqwishallanku, chaymi astawanraq yachakunqa.

•  ¿Imaynatan wañurqanku?

•  ¿Imaraykun qatikachasqa karqanku?

•  ¿Maypin wañurqanku?

•  Wañuchisqa Testigokuna

•   Wañuymanmi sentenciarqanku. Alemania nazi gobiernoq kamachikusqan llaqtakunapin yaqa 400 Jehová Diospa testigonkunata wañuchirqanku. Paykunamanta yaqa llapankutan juzgarqanku, jinaspa wañuchisqa kanankupaq sentenciarqanku. Wakintaqa mana juicioman apaspan fusilarqanku, seq’orqanku ima.

•   Carcelkunapin wisq’arqanku. Waranqa más Testigokunan carcelkunapi, “campos de concentración” nisqakunapi ima wañurqanku. Chaypin paykunata wañunankukama nishuta llank’achirqanku; wakintaq wañurqanku mana jampisqankurayku, imaymana onqoykunawan, yarqaymanta, chirimanta ima. Wakintaq sinchi maltratasqa kasqankurayku carcelmanta lloqsispa wañupurqanku.

•   Jujniraymanta wañuchillarqankutaq. Wakin Testigokunata wañuchinankupaqqa gasniyoq juch’uy cuartokunamanmi wisq’arqanku. Wakinwantaq doctorkuna paykunapi practicarqanku otaq inyeccionkunata wañunankupaq churarqanku.

 Testigokunataqa qatikacharqanku Bibliaq yachachikuyninkunata tukuy sonqo kasukusqankuraykun. Alemania nazi gobiernon paykunataqa mat’ipayarqan Bibliaq contranpi imatapas ruwanankupaq, paykunan ichaqa nirqanku: “Noqaykuqa kamachikuq Diostan ñaupaqtaqa kasukunayku, runakunata kasukunaykumantaqa”, nispa (Hechos 5:29). ¿Imaynatan chayta ruwarqanku?

1.   Manan ima gobiernomanpas sayapakurqankuchu. Kay tiempopi Jehová Diospa testigonkuna jinan paykunaqa mana ima kaqtinpas política nisqapi chaqrukurqankuchu (Juan 18:36). Chaymi kaykunata mana ruwarqankuchu:

   •   Manan ejercitopi serviqkuchu nitaq guerramanpas riqkuchu (Isaías 2:4; Mateo 26:52).

   •   Elecciones kaqtinqa manan ima partidotapas apoyarqankuchu (Juan 17:16).

   •   Manan “Heil Hitler” nispaqa napaykurqankuchu (Mateo 23:10; 1 Corintios 10:14).

2.   Bibliaq nisqanman jinan kausarqanku. Jehová Diospa testigonkunata jark’arqankuña Dios yupaychayta chaypas, paykunaqa manan kay ruwaykunata saqerqankuchu:

   •   Manan juñunakuyninkuta saqerqankuchu (Hebreos 10:24, 25).

   •   Manan Diosmanta allin willakuykuna willayta saqerqankuchu nitaq qelqanchiskuna rakiytapas saqerqankuchu (Mateo 28:19, 20).

   •   Judío runakunatapas juj runakunatapas yanaparqanku munakurqanku iman (Marcos 12:31).

   •   Manan ima documentotapas firmarqankuchu iñiyninkuta saqenankupaqqa (Marcos 12:30).

 Profesor Robert Gerwarth nin: “Alemania nazi gobiernoq kamachikusqan tiempopiqa Jehová Diospa testigonkunallan iñiyninkurayku qatikachasqa karqanku”, nispa. a “Campos de concentración” nisqapi wakin presokunapas admirarqankun Jehová Diospa testigonkunata imataña paykunata ruwaqtinkupas iñiyninkuta mana saqesqankumanta. Austria nacionmanta juj preso runan nirqan: “Paykunaqa runamasinkuta mana wañuchiyta munaspan wañuytaraq tarirqanku, chaymi mana guerraman rinkuchu”, nispa.

•   Campos de concentración nisqapi. Jehová Diospa testigonkunaqa astawanqa wañurqanku obligasqa llank’anakunata ruwana campokunapin. Chay campokunan karqan Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Flossenbürg, Mauthausen, Neuengamme, Niederhagen, Ravensbrück Sachsenhausen ima. Sachsenhausen campopin wañurqanku 200 jina Jehová Diospa testigonkuna.

•   Carcelkunapi. Wakin Testigokunataqa wañunankukaman carcelkunapi p’anarqanku, maqarqanku ima. Wakintaq p’anaspa tapusqankupi k’irisqankurayku wañurqanku.

•   Wañuchina lugarkunapi. Jehová Diospa testigonkunaqa mastaqa wañuchisqa karqanku kay carcelkunapin: Berlin-Plötzensee, Brandeburgo, Halle/Saale nisqa carcelkunapi. Jinaspapas documentokunatan tarinku Jehová Diospa testigonkunata qanchis chunka carcelkunapiwan wañuchisqankumanta.

•  Sutin: Helene Gotthold

   Maypi wañuchisqanku: Plötzensee (Berlín)

   Helene hermananchisqa casarasqan kasharqan, iskay wawayoqtaqmi karqanpas. Paytaqa askha kutipin guardiakuna jap’irqanku. 1937 watapitaq nishuta q’asusqankurayku mal partota qorqan. Chaymantataq 1944 watapi 8 diciembre killapi kunkanta wit’upurqanku guillotina nisqawan, Plötzensee (Berlín) carcelpi.

•  Sutin: Gerhard Liebold

   Maypi wañuchisqanku: Brandeburgo

   Gerhardqa 20 watanpin kasharqan kunkanta wit’uqtinkuqa, chayqa karqan 1943 watapi 6 mayo killapin. Iskay wata ñaupaqtan papantapas chay carcel-llapitaq kunkanta wit’urqanku. Gerhardqa manaraq wañuchishaqtinkun familianman novianmanwan juj cartata qelqarqan, chaypin nisqa: “Señorpa kallpa qowasqanwanmi tukuy imata aguantarqani”, nispa.

•  Sutin: Rudolf Auschner

   Maypi wañuchisqanku: Halle/Saale

   Rudolfqa 17 watanpin kasharqan kunkanta wit’uqtinkuqa, chayqa karqan 1944 watapin 22 setiembre killapi. Manaraq wañuchishaqtinkun mamitanman juj cartata qelqarqan, chaypin nisqa: “Askha hermanokunan wañuypatapi kashaspapas allin iñiyniyoq kasqankuta rikuchirqanku, chaytan noqapas rikuchisaq”, nispa.