1. ¿Ima reqsisqa mañakuymanta yachasun?

MILLONNINPI runakunan teqsimuyuntinpi yachanku yayayku nisqa mañakuyta. Jesucriston chay mañakuytaqa yachachiran, chay mañakuymantaqa imaymanatan yachasunman. Yayayku nisqa mañakuypi kinsa ñawpaq mañakuyninkunamanta yachasun, chaymi yanapawasun imatapuni Biblia yachachisqanta entiendenapaq.

2. ¿Yayaykupi ima kinsa mañakuykunatan Jesús yachachiran qatikuqninkunaman?

² Mañakuyta qallarinapaqmi Jesús uyariqninkunata niran: “Qankunaqa kay hinata mañakuychis: Yayayku hanaq pachapi kaq, sutiyki yupaychasqa kachun, kamachikuq-kayniyki [reinoyki] takyachisqa kachun, munayniyki kay pachapi ruwakuchun, imaynan hanaq pachapipas ruwakun hinata”, nispa (Mateo 6:9-13, Edición 1988). ¿Ima ninanmi kay kinsa mañakuykuna?

3. ¿Imakunatan yachananchis Diospa Reinonmanta?

³ Askhatañan yachanchis Jehová Diospa sutinmanta. Yachallaranchistaqmi Diospa munayninmantapas, ñawpa tiempopi ruwasqanmanta hamuq tiempopi llapa runakunapaq ruwananmantapas. ¿Ima ninantan Jesús niran “kamachikuq-kayniyki takyachisqa kachun” nisqanwan? ¿Imataq Diospa Reinonri? ¿Imaynatan ch’uyanchanqa Diospa sutinta? ¿Imapin tupan Diospa Reinon Diospa munaynin hunt’akunanwan?

4. ¿Imataq Diospa Reinonri, pitaq Kamachikuqri?

⁴ Diospa Reinonqa Jehová Diospa kamachikusqanmi. Diosmi akllan chay Reinopi Kamachikuqta. ¿Pitaq chay Kamachikuqri? Jesucriston. Paymi llapa kamachikuq runakunamanta aswan atiyniyoq kamachikuq; chay rayku Biblia sutichan, “reykunaq Reynin, señorkunaqpas Señornin”, nispa (1 Timoteo 6:15). Kamachikuq runakunamanta aswan allin kamachikuqkunamantapas Jesusmi aswan atiyniyoq allinkunata ruwananpaqqa.

5. ¿Maymantan kamachimunqa Diospa Reinon, mayta kamachimunqa?

⁵ ¿Maymantan kamachimunqa Diospa Reinon? ¿Maypin Jesús tiyashan? Ñawpaqpi yachasqanchis hina, Jesustaqa kurkupi warkuspan wañuchiranku, kawsarisqan qhepamantaq hanaq pachaman hoqarisqa karan (Hechos 2:33). Chay rayku Diospa Reinon hanaq pachapi kashan, chaymi Biblia sutichan ‘hanaq pacha kamachikuy’, nispa (2 Timoteo 4:18, Edición 1988). Hanaq pachapiña kashan chaypas kay Hallp’atan kamachinqa (leey Apocalipsis 11:15).

6, 7. ¿Ima raykun Jesús hina mana pi kamachikuqpas kanmanchu?

⁶ Manan Jesús hina pi kamachikuqpas kanmanchu. ¿Ima rayku chayta ninchis? Payqa, manan hayk’aqpas wañunqachu. Biblia nin: “Pay sapallanmi mana wañuqqa, mana chimpaykuy atina k’anchaypi tiyaqqa”, nispa (1 Timoteo 6:16). Paypa lliw allin ruwasqanqa wiñaypaqmi kanqa. Imaymanatataqmi ruwanqa.

⁷ Jesusmantan Bibliaqa kayta willaranña: “Señor Diospa espiritunmi mana p’itiyta paywan kashanqa, ahinapin yachayniyoq allin yuyayniyoq kanqa, payqa kusa yuyaykuqmi allin kallpayoqmi kanqa, Señor Diospa munaynintan reqsinqa, paytan manchakunqa. Señor Diosta yupaychaspan payqa kusikunqa. Manan payqa ñawinpa rikusqanman hinallachu juzganqa, manataqmi rimayta uyarispallachu huchachanqapas. Chanin-kayman hinan  sarunchasqakunata chaninchanqa, suyupi wakchakunaq uyarichikusqanmanmi sayakunqa”, nispa (Isaías 11:2-4). Chaypi rikusqanchis hina Jesusqa chanin-kaywan, khuyapayaywanmi runakunata kamachinqa. ¿Munawaqchu chhayna kamachikuqta?

8. ¿Pikunan Jesuswan kamachimunqaku?

⁸ Diospa Reinonpiqa manan Jesusllachu kamachimunqa, hukkunawan kuskan kamachimunqa. Apóstol Pablon Timoteota niran: “Pacienciawanchus muchusun chayqa, payllawantaqmi kamachisunchispas”, nispa (2 Timoteo 2:12). Arí, Pablowan Timoteowan huk cristianokunapiwanmi Jesusqa hanaq pachamanta kamachimunqa. ¿Hayk’an Jesuswan kamachimunqaku?

9. ¿Hayk’a runakunan Jesuswan kuska kamachimunqaku, hayk’aqmantapachan Dios akllayta qallariran?

⁹ 7 capitulopi yachasqanchis hina, apóstol Juan huk rikhuriypi rikusqa, “Sión orqo patapi [hanaq pachapi kamachikuynin] Cordero [Jesucristo] sayashaqta, paywantaq pachak tawa chunka tawayoq waranqa runakunata, chaykunaq mat’inpitaq qelqasqa kasqa Corderoq sutin, Yayanpa sutinpiwan”. ¿Pikunan kanku chay 144.000 runakuna? Apóstol Juanmi kutichin: “Paykunan Corderowan kuska purirqanku maytaña riqtinpas. Paykunaqa runakuna ukhumanta ñawpaqkaq ruru hinan Diospaq Corderopaqwan rantisqa karqanku”, nispa (Apocalipsis 14:1, 4). Arí, Jesuspa hunt’aq qatikuqninkunan kanku, paykunan akllasqa karanku Jesuswan kuska hanaq pachamanta kamachimunankupaq. Wañusqankumanta kawsarinpuspan Jesuswan kuska ‘kay pachata kamachinqaku’ (Apocalipsis 5:10). Diosqa apostolkunamanta qallarispan hunt’aq cristianokunata akllaran 144.000 cristianokuna hunt’akunankama.

10. ¿Ima rayku nisunman munakuq-kayninpi Jehová Diosqa Jesusta 144.000 kamachikuqkunatawan akllaran runakunata kamachimunankupaq?

¹⁰ Jehová Diosmi munakuq-kayninpi Jesusta, 144.000 kamachikuqkunatawan akllaran runakunata kamachimunankupaq.  Jesusqa ñoqanchis hina runa karan, chaymi reqsin runakunaq ñak’ariyninta. Apóstol Pablo niran: “Pisi kallpa kashaqtinchispas khuyapayawanchispunin, payqa ñoqanchis hinan imaymanapi wateqasqa karqan, ichaqa manan huchallikurqanchu”, nispa (Hebreos 4:15; 5:8). Paywan kamachikamuqkunapas ñak’arirankun llapa runakuna hina. Pantaq runakunaña karanku chaypas kallpachakurankun allin kaqta ruwanankupaq, muchurankutaq imaymana onqoykunawan. Chay rayku paykunaqa entiendenqakupuni runakunaq sasachakuyninta.

11. ¿Ima raykun Jesús niran qatikuqninkunata hanaq pachapi Diospa munaynin ruwakunanpaq mañakunankuta?

¹¹ Jesusqa manan Diospa Reinon hamunanmanta mañakunallankutachu yachachiran; yachachillarantaqmi mañakuyta Jehová Diospa munaynin “kay pachapi” “hanaq pachapipas” ruwakunanpaq. Hanaq pachapi hunt’aq angelkunaqa ruwarankupunin Diospa munayninta. Ichaqa 3 capitulopi yachasqanchis hina huk millay angelmi manaña Diospa munayninta ruwasqachu, Adanta Evatapas huchallichiranmi. Chay millay angeltan Satanás nispa sutichakuran, 10 capitulopi astawanraq paymanta yachasun. Diosqa hinallatan qhawaran Satanaspas supayninkunapas hanaq pachapi kanankuta. Chaymi Jesuspa tiemponpiqa mana llapa angelkunachu Diospa munayninta ruwasharanku. Ichaqa manan chhaynallachu kanan karan, Jesucristo Diospa Reinonpi kamachikuyta qallarishaspan Satanaswan maqanakunan karan (leey Apocalipsis 12:7-9).

12. ¿Ima iskay allin ruwaykunatan Apocalipsis 12:10 texto willan?

¹² Ñawpaqmantan willakuranña kay sucedenanta: “Hanaq pachapi kunkayoq waqyakuqta uyarirqani: Kunanmi chayamun Diosninchispa qespichiynin, atiynin, kamachikuynin, Cristonpa atiyninpas. Wawqe-pananchiskunata tumpaqmi hanaq pachamanta wikch’usqaña. Paymi wawqe-pananchiskunata Diosninchispa ñawpaqenpi  tuta-p’unchay huchachashallaqpuni”, nispa (Apocalipsis 12:10). ¿Reparankichu chay textopi iskay allin ruwaykuna sucedesqanta? Ñawpaqtaqa Jesucriston hanaq pachapi kamachikuyta qallariran. Chaymanta, Satanastan hanaq pachamanta kay Hallp’aman wikch’uykamuranku.

13. ¿Iman sucederan hanaq pachamanta Satanasta qarqoqtinku?

¹³ Chaykunaqa hunt’akunñan, chaykunamantan astawan yachasun hamuq capitulopi. ¿Imataq karan chay sucedesqanwan? Hanaq pachapi sucedesqanta leesun: “Chayrayku, hanaq pachakuna, ¡kusikuychis! Chaypi llapa tiyaqkuna, ¡q’ochukuychis!” (Apocalipsis 12:12). Arí, Satanaspas supayninkunapas hanaq pachamanta qarqosqa kasqankumantan hunt’aq angelkuna kusikuranku, hanaq pachapi qhepaq angelkunaqa llapallankun Jehová Diosman hunt’aq kanku, huk hinallataq thakpi kawsanku. Chay raykun hanaq pachapiqa Diospa munayninta ruwakushanña.

14. ¿Iman sucederan Hallp’aman Satanasta wikch’uykamuqtinku?

¹⁴ ¿Iman sucederan Hallp’api? Biblia willan: “¡Ay, imaynaraqmi kankichis kay pachapi lamar-qochapi tiyaqkuna! Saqran qankunaman uraykamun, sinchi phiñasqan kashan, tiempoqa pisillaña kananta yachaspa”, nispa (Apocalipsis 12:12). Satanasqa sinchi phiñasqan kashan kay pachaman wikch’uykamusqankumanta tiemponpas pisillaña kasqan rayku. Sinchi phiñasqa kasqanwanmi kay Hallp’api sasachakuykunata paqarichishan. Hamuq capitulopin astawan yachasun chay sasachakuykunamanta. Chhayna sasachakuykuna kashaqtin, ¿imaynatan Diospa Reinon kay Hallp’api Diospa munayninta hunt’achinqa?

15. ¿Imatan Dios munan kay Hallp’apaq?

¹⁵ Yuyariy imatan Jehová Dios kay Hallp’apaq munan. Payqa munan Hallp’antin paraíso kanantan chanin runakuna mana wañuspa chaypi tiyanankutawan, chaytan Edén huertapi rikuchiran, 3 capitulopi yachasqayki hina. Satanasmi Adanta Evatawan huchallichiran chaymi kay  Hallp’apaq Diospa munaynin mana hunt’akuranchu, munayninmi ichaqa hunt’akunqapuni. Jehová Diosqa munanpunin kay qelqa hunt’akunanta: “Chanin runakunaqa kay hallp’atan hap’ikapunqaku, chaypin wiñaypaq tiyanqaku” (Salmo 37:29). Diospa Reinonwanmi chayqa hunt’akunqa. ¿Imaynata?

16, 17. ¿Ima ninmi Daniel 2:44 textopi Diospa Reinonmanta?

¹⁶ Daniel 2:44 texton kay profeciata willan: “Chay reykuna kamachikushaqtinmi, Hanaq Pacha Diosqa mana hayk’aq thunikuq suyuta [reinota] sayarichinqa, manataqmi wak suyuqa chayta kamachinqachu, aswanpas llapa suyukunatan ñut’uspa tukunqa, wiñaypaqtaq kanqapas”, nispa. ¿Ima ninmi chay profecía Diospa Reinonmanta?

¹⁷ Ñawpaqkaqpi nin: “Reykuna kamachikushaqtinmi” Diospa Reinon takyachisqa kanqa, nispa. Iskaykaqpi nin: Diospa Reinon wiñaypaq kanqa, nispa. Manan ima kamachikuqpas atipanqachu nitaq paypa rantinta kamachinqachu. Kinsakaqpitaq nin: Diospa Reinonmi kay pachapi kamachikuqkunawan hatun maqanakuypi kanqa, Diospa Reinontaqmi atipanqa, nispa. Diospa Reinollanmi runakunata kamachimunqa, llapa kamachikuqkunamantapas aswan allintan kamachimunqa.

18. ¿Imaynatan sutichakun Diospa Reinonwan kay pachapi kamachikuqkunawan maqanakuyta?

¹⁸ Bibliaqa askhatan willan Diospa Reinon kay pachapi kamachikuqkunawan maqanakunanmanta. Willanmi imaynata p’uchukay p’unchay qayllaykamushaqtin millay espiritukuna llullakuywan ‘kay pachantinpi tiyaqkunaq reyninkunata’ q’otunqa. ¿Imapaq? ‘Tukuy-atiyniyoq Diospa [...] hatun maqanakuyninman paykunata huñuykamunankupaq’. Chay reykunatan huñuykunqaku “hebreo rimaypi ‘Armagedón’ nisqa cheqaspi” (Apocalipsis 16:14, 16). Chay iskay versiculokunapi nisqan hina, Diospa Reinonwan kay pachapi kamachikuqkunawan maqanakuytan sutichakun Har–Magedón, otaq Armagedón, nispa.

19, 20. ¿Imakunan hark’ashan kay Hallp’api Diospa munaynin hunt’akunanpaq?

 ¹⁹ ¿Ima allinkunatan Diospa Reinon Armagedonwan apamunqa? Yuyarisun kay Hallp’apaq Jehová Diospa munasqanta: payqa munan paraisoman tukunantan, runakunapas ch’uya kapuspa chanin kapuspa pay yupaychanankuta. ¿Iman hark’ashan kay tiempopi Diospa munaynin hunt’akunanpaq? Ñawpaqtaqa, huchayoq runan kanchis chay raykun onqonchis wañunchispas. Ichaqa Jesusmi ñoqanchis rayku wañuran wiñay kawsayniyoq kananchispaq, 5 capitulopi yachasqanchis hina. Yuyarishankichá apóstol Juanpa qelqasqanta: “Diosqa anchatapunin runakunata munakurqan, chaymi sapan Churinta kachamurqan, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq, aswanpas wiñay kawsayniyoq kananpaq”, nispa (Juan 3:16).

²⁰ Hinaspapas askha runakunan millayta kawsanku. Llullakunku, q’otunku, qhelli huchapitaq kawsanku. Manan munankuchu Diospa munaynin ruwayta. Chhaynapi kawsaqkunaqa Armagedón maqanakuypin wañuchisqa kanqaku (leey Salmo 37:10). Hinaspapas, kay pachapi kamachikuqkunaqa manan runakunata kallpachankuchu Diospa munayninta ruwanankupaq. Askha kamachikuqkunan mana allintachu kamachiranku, waqllipuranku yana almataq karankupas. Sut’itan Biblia nin: ‘Runaqa runamasinta mana allinta ruwananpaq munaychakun’, nispa (Eclesiastés 8:9).

21. ¿Imaynatan Diospa Reinonwan kay Hallp’api Diospa munaynin hunt’akunqa?

²¹ Armagedón qhepatan ichaqa Diospa Reinollanña kamachimunqa. Chay Reinon Diospa munayninta hunt’anqa, sumaq saminchaykunatataqmi apamunqa. Manañan Satanaspas supayninkunapas kanqañachu (Apocalipsis 20:1-3). Jesuspa sacrificakusqan rayku hunt’aq runakunaqa manaña onqonqakuchu nitaq wañunqakuchu, aswanmi wiñaypaq kawsanqaku (leey Apocalipsis 22:1-3). Hallp’atapas sumaq paraisomanmi tukuchinqa. Chhaynapin  Reino Diospa munayninta kay Hallp’api hunt’achinqa Diospa sutintapas ch’uyanchanqa. ¿Ima ninanmi chay? Reinoq kamachikusqan tiempopin llapallanku Jehová Diospa sutinta hatunchanqaku.

22. Diospa Reinonqa manaraqmi takyachisqachu kasqa Jesús kay Hallp’api kashaqtin nitaq kawsarisqan qhepallamanchu, ¿imaynapin chayta yachanchis?

²² Jesusmi qatikuqninkunata yachachiran khayna mañakunankuta: “Kamachikuq-kayniyki takyachisqa kachun”, nispa, chaywanmi sut’ita yachakuran Reino manaraq takyachisqa kasqanta. ¿Jesús hanaq pachaman kutipuqtin hinachu takyachisqa karan? Manan, apóstol Pedropas Pablopas willarankun Jesuspa kawsarisqan qhepaman Salmo 110:1 textopi profecía paypi hunt’akusqanta: “Señor Diosmi Señorniyta nirqan: ‘Paña ladoypi tiyaykuy, awqaykikunata chaki sarunaykiman churanaykama’”, nispa (Hechos 2:32-35; Hebreos 10:12, 13). Arí, Jesucristoqa suyananraqmi karan.

23. a) ¿Hayk’aqmi Diospa Reinon kamachikuyta qallariran? b) ¿Imamanta qatimuq capitulopi yachasun?

²³ ¿Ima watakaman suyanan karan? 1800-1900 watakuna ukhupi Bibliata estudiaqkunaq pisi-pisimanta reparasqankuman hinaqa 1914 watakaman suyanan karan. (Chaymanta astawan yachayta munaspaqa maskhay apéndice nisqata, 1914: hatun wata Bibliaq profeciankunapi, nisqa temata.) 1914 watamantapacha  imaymana sucedesqanmi rikuchin Biblia estudiaqkunaq entiendesqankuqa cheqaq kasqanta. Bibliamanta profeciakuna hunt’akusqanmi rikuchin 1914 watapi Jehová Dios Cristota Kamachikuq kananpaq churasqanta, Diospa Reinon kamachikuy qallarisqantawan. Arí, Satanaspa ‘tiemponqa pisillañan’ kashan, chay tiempopitaqmi kawsashanchis (Apocalipsis 12:12; Salmo 110:2). Reinoq yanapayninwanmi kay Hallp’api Diospa munaynin ruwakunqaña. ¿Ima ninkin chay allin willakuymanta? ¿Cheqaqchu kanman? Qatimuq capitulopin astawan yachasun imatapunin Biblia yachachin chaykunamanta.