Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mua kutantamena buôwa

Mua kutantamena buôwa

KAKUTU tshintu tshitu tshimueneka katshiyi ne makanda bu muana wa katoto to. Patuakaledibua, baledi betu ke bavua ne mudimu wa kutukuba. Patuakalonga mua kuenda, tuvua tupetangana ne bantu batuvua katuyi bamanye bale menemene bu bantu ba mfiondo. Baledi betu bobu kabayi batukuate ku tshianza, bantu abu bavua batuenza buôwa. Kadi patuvua bakuate ku tshianza tshia maman anyi tshia papa tuakadimvua mu bukubi.

Patuvua bana, bua tuetu kudiumvua mu bukubi bivua bikengela dinanga dia baledi betu ne malu avuabu benza bua kutukankamija. Patuvua tumona ne: baledi betu bavua batunange, bivua bitukolesha ku muoyo bualu tuvua tudiumvua mu bukubi. Pavuabu batujadikila ne: tudi tuenza malu mimpe, tuvua tudiumvua bimpe ne tuvua tutungunuka ne kuenza malu mimpe.

Patuvua tuenda tukola, balunda betu ba pa muoyo bavua batuambuluisha bua kudiumvua kabidi mu bukubi. Patuvua ku luseke luabu, tuvua tudiumvua bimpe ne bakenza bua ne: mu kalasa muikala muaba udi kauyi wenza buôwa.

Bushuwa, malu aa adi aleja lungeyi lua ku buana. Bamue bana batu ne balunda bakese ba pa muoyo, ne bana ba bungi menemene baledi babu ki mbabambuluishe bimpe to. Melissa * udi wamba ne: “Pantu mmona foto ya bena mu dîku benza malu kaba kamue, ntu ndiambila ne: ‘Mvua panyi mu nsombelu wa nunku pamvua muana.’” Imue misangu ke muutu pebe umvua.

MUDI BALEDI MUA KULONGESHA BANA MALU A MUDIKU KAKUYI BUKUBI

Pamuapa ku buana buebe kuvua ne dieyemena to. Imue misangu kabavua bakunange ne bakuela kalumbandi to. Udi mene mua kuikala uvuluka mvita ya munanunanu ivua baledi bebe baluangana ivua mibafikishe ku dishipa dibaka diabu, ne ditapuluka edi divua mua kuikala dikukebele ntatu. Anyi mene umue wa ku baledi bebe uvua ukuamba mêyi mabi anyi ukututa bikole.

Muana udi kayi mu bukubi utu wenza tshinyi? Bamue batu batuadija kunua diamba anyi kukuatshika maluvu anu ku buana buabu. Bakuabu batu baya mu mangumba a bena tshinyangu. Bana batu kabayi mu bukubi batu baditua diakamue mu tshiendenda, bakeba wa kubananga ne kubakuba. Kadi bulunda bua mushindu eu kabutu bunenga to, ne padibu bukoseka butu bulela ntatu ya bungi ya dibenga ku diumvua mu bukubi.

Bana batekete badi kabayi mu bukubi badi nsombelu ya nunku kayiyi mibafikile badi mua kukola kabayi bangata muoyo wabu ne mushinga to. Ana udi umvuija ne: “Mvua mufike ku dituishibua ne: tshiena ne mushinga wa bungi to, ke muvua mamuanyi ungambila ku musangu ne ku musangu. Tshiena mvuluka musangu nansha umue mamuanyi ungela pende kalumbadi anyi undeja dinanga to.”

Ki nganu mushindu udibu batukoleshe udi mua kuenza bua tudiumvue katuyi mu bukubi to. Tudi mua kudiumvua katuyi mu bukubi padi dibaka dietu difue, ntatu ya bukulakaje, anyi patudi tuditatshisha bua tshimuenekelu tshietu. Nansha biobi mushindu kayi, bidi mua kutupangisha bua kuikala ne disanka ne kunyanga malanda etu ne bakuabu. Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kutshimuna meji a nunku?

NZAMBI UDI UTUTABALELA

Tumanye ne: kudi diambuluisha. Tuetu bonso tudi ne muntu udi musue kutuambuluisha, muntu au n’Nzambi nkayende.

Ku diambulusha dia muprofete Yeshaya, Yehowa udi wamba ne: ‘Kutshinyi, bualu bua ndi nebe, kukenzakanyi bua buôwa nansha, bualu bua ndi Nzambi webe; nenkukoleshe, bulelela, nenkukuatshishe; bulelela, nenkujadike ne tshianza tshianyi tshia balume tshia buakane buanyi.’ (Yeshaya 41:10, 13) Bidi bitukolesha bikole patudi tumvua ne: Nzambi mmusue kutukuata ku tshianza tshiende! Katuena ne bua kutshina!

Bible udi utela batendeledi ba Nzambi bavua ne buôwa kumpala kadi bakalonga mua kukuata Nzambi ku tshianza. Bu muvua Hana mamuende wa Samuele, kayi ne muana, wakadiumvua mushikile. Bakamupuekesha milongo bua muvuaye nkumba. Nunku Hana katshivua umvua nzala ya kudia ne misangu ya bungi uvua udila. (1 Samuele 1:6, 8) Kadi panyima pa yeye mumane kupumuina Nzambi tunyinganyinga tuende, kavua kabidi ne dibungama to.​—1 Samuele 1:18.

Umue musangu, Davidi kangimba ka misambu wakadimvua pende kayi mu bukubi. Munkatshi mua bidimu bia bungi, mukalenge Shaula wakateta bua kumushipa. Kadi misangu ya bungi Davidi wakapanduka, ne imue misangu wakadiumvua mutshioke ne malu. (Musambu 55:3-5; 69:1) Nansha nanku, wakafunda ne: ‘Nendale panshi, nendale tulu mu ditalala kabidi, bualu bua wewe nkayebe, Yehowa, udi umvuijila muaba wa kusomba talalaa.’​—Musambu 4:8.

Hana ne Davidi bakapumuina Yehowa ntatu yabu, ne yeye wakabambuluisha (Musambu 55:22) Mmushindu kayi utudi mua kubidikija?

MISHISHINDU ISATU IDI MUA KUTUAMBULUISHA BUA KUDIUMVUA MU BUKUBI

1. Longa mua kueyemena Yehowa bu Tatu.

Yezu wakatulomba bua kumanya Tatuende, “Nzambi umuepele mulelela.” (Yone 17:3) Paulo udi utujadikila ne: kena “kule ne yonso wa kutudi.” (Bienzedi 17:27) Yakobo wakafunda ne: “Semenayi pabuipi ne Nzambi ne yeye neasemene pabuipi nenu.”​—Yakobo 4:8.

Kumanya ne: tudi ne Tatu wetu wa mu diulu udi mutunange ne udi ututabalela ntshidia tshia mushinga mukole bua kutantamena buôwa. Bushuwa, bua kupeta dieyemena dia nunku bidi bikengela matuku a bungi, kadi bantu ba bungi mbamone ne: bushuwa kuenza nunku nkuambuluishe. Caroline udi wamba ne: “Pakalua Yehowa Tatu wanyi, ngakamona ne: ngapetshi muntu umvua mua kuambila malu anyi. Mbimpeshe dieyemena!”

Rachel udi uvuluka ne: “Yehowa ke uvua mungambulushe bua kudiumvua mu bukubi pavua baledi banyi bandekele nkayanyi. Mvua nyukila nende ne mulomba bua angambuluishe ku ntatu yanyi. Ne wakangambuluisha.” *

2. Kupeta dîku dia mu nyuma.

Yezu wakalongesha bayidi bende bua kumonangana bu bana ba muntu. Wakabambila ne: “Nuenu bonso nudi bana ba muntu.” (Matayi 23:8) Uvua musue bua bayidi bende banangangane ne balue tshitudi mua kubikila ne: dîku dinene dia mu nyuma.​—Matayi 12:48-50; Yone 13:35.

Bisumbu bia Bantemu ba Yehowa bitu bidienzeja bua kukebesha nsombelu muimpe ne bikoleshangana bu dîku dilelela dia mu nyuma. (Ebelu 10:24, 25) Bantu ba bungi mbamone ne: bisangilu bia tshisumbu bidi biambuluisha anu bu buanga bua kuondapa nabu mputa yabu.

Eva udi uvuluka ne: “Mvua ne mulunda wa pa buende mu tshisumbu tshietu, uvua ungumvuila pamvua ne ntatu. Uvua unteleja, uvua mumanye pamvua ne bualu ne usambila nanyi. Kavua undekela nkayanyi to. Uvua ungambuluisha bua kubenga kulama malu munda ne kudisombela nkayanyi. Ku diambuluisha diende, ngakatuadija kudiumvua mu bukubi bua bungi. Ndi mupete ‘mamu ne tatu’ mu tshisumbu. Badi benza bua ndiumvue ne: mbanange ne ndi mu bukubi.”

3. Leja bakuabu dinanga ne bulenga.

Kunanga bakuabu ne kubaleja bulenga kudi kukolesha bulunda. Yezu wakamba ne: “Disanka dia kupa ndipite dia kuangata.” (Bienzedi 20:35) Kakuyi mpata netumone ne: patudi tunanga bakuabu bikole, ke patudi tupeta malu a bungi. Yezu wakambila bayidi bende ne: “Ikalayi nupesha bantu bintu, nebanupeshe penu.”​—Luka 6:38.

Patudi tunanga bantu bakuabu ne bobu pabu batunanga tudi tudiumvua mu bukubi bua bungi. Bible udi wambilamu ne: “Dinanga kadiena dishikila nansha.” (1 Kolinto 13:8) María udi wamba ne: “ndi mumanye ne: mushindu umvua ndimona kauvua mulelela to. Ngakatshimuna meji anyi mabi pamvua ngambuluisha bakuabu ne ndipua muoyo. Misangu yonso intu ngambuluisha bakuabu ntu ndiumvua bimpe be!”

BUKUBI BUA BANTU BONSO

Malu atudi batele kuulu eku ki ‘ntshijimba’ tshidi tshijikija bualu anu musangu umue anyi bua kashidi to. Kadi adi mua kushintulula malu bikole. Caroline udi wamba ne: “Ntshidi anu ndiumvua tshiyi mu bukubi, kadi mpindieu ndi mmuona ne: ndi ne ngikadilu mimpe. Ndi mumanye ne: Nzambi udi untabalela ne ndi ne balunda ba pa muoyo ba bungi badi pabu bankuba.” Rachel udi umvua pende bia muomumue. Udi wamba ne: “Misangu ya bungi ntu mbungama. Kadi ndi ne bana betu ba mu nyuma bandi mua kulomba mibelu, badi mua kungambuluisha bua kumona malu mu mushindu muimpe. Ku mutu kua bionso ndi ne Tatu wa mu diulu undi nyukila nende dituku dionso. Ke tshidi tshishintulula malu onso.”

Bible udi utumanyisha dilua dia bulongolodi bupiabupia. Muikala muntu yonso wa kutudi udiumvua mu bukubi

Kudi kabidi bualu bukuabu bua ndekelu. Bible udi utumanyisha dilua dia bulongolodi bupiabupia. Muikala muntu yonso wa kutudi udiumvua mu bukubi. Dîyi dia Nzambi didi dilaya ne: “Nebashikame, muntu ne muntu muinshi mua muonji wende wa tumuma tua mvinyo ne muinshi mua mutshi wende wa mfigi; kakuena muntu wabakuatshisha buôwa.” (Mika 4:4) Dîba adi muntu nansha umue kakutuenzela bualu bua tudimone katuyi mu bukubi to, muntu nansha umue kakutuenzela bibi to. Too ne tunyinganyinga tukole tua kale ‘katuena tubuela mu mitshima kabidi.’ (Yeshaya 65:17, 25) Nzambi ne muanende Yezu Kristo, nebajadike “buakane.” Nunku ‘nekuikale ditalala ne ditekemena tshiendelele.’​—Yeshaya 32:17.

^ tshik. 5 Tudi bashintulule mêna.

^ tshik. 21 Bantemu ba Yehowa batu balonga Bible ne bantu badi basue kusemena pabuipi ne Nzambi.