Tala mambu

Tala ntu mia mambu

NTU A DIAMBU WA FUKWA

Mavangu ma Zumba Mambote yovo Mambi?

Mavangu ma Zumba Mambote yovo Mambi?

O unu, e nza yazala ye mavangu ma zumba. * Mavangu mama malenda moneka muna nsaka, mpila ya vwatila, filme, nkunga, nkanda, televizau, video game, telemovele ye muna internete. Wantu betoma yangalelanga mavangu ma zumba. O unu, wantu mu nza yawonso betoma kuyivananga muna mavangu ma zumba ke mu tandu yavioka ko.—Tala e babu,  “Ludi mu Kuma kia Mavangu ma Zumba.”

O unu, e mpila ivangilwanga mavangu ma zumba mu soba ina. Gail Dines wa nlongi mosi wasoneka vo: “Mavangu ma zumba mabadikilwanga vo mambi, owau mebadikilwanga vo mambote.”

Aweyi tufwete badikila e diambu diadi? Nga mavangu ma zumba mambote yovo mambi? Yesu wavova vo: “Konso nti ambote, mbongo ambote uyimanga, kansi nti ambi, mbongo ambi uyimanga.” (Matai 7:17) Mavangu ma zumba, nkia mbongo meyimanga? Tubadika yuvu yakaka muna zaya e mvutu.

Mavangu ma zumba adieyi mevanganga kwa wantu?

AKWA NGANGU BEVOVANGA VO: E fu kia tala mavangu ma zumba, muntu kibundunanga. Akaka muna yau betezanesanga evangu diadi ye fu kia nua cocaína.

Brian, * ona wakala ye fu kia tala mavangu ma zumba muna internete wavova vo: “Ke vakala diambu diansimanga ko. Yamonanga nze muntu una mu pelezo. Ediadi, diambwangisanga ntu. Yanwana muna yambula fu kiaki, kansi yakwamanana tala mavangu mama muna mvu mialanda.”

Nkumbu miayingi, awana bekuyivananga muna mavangu ma zumba bevunang’akaka yo sweka fu kiau. Ayingi muna yau bemonanga mpasi za kinsona, nsoni, ntelamw’o moyo, dimbula vuvu ye makasi. Akaka belwakanga yamu tezo kia kuyivonda. Serge, ona wabandulanga mavangu ma zumba muna internete lumbu yawonso wavova vo: “Kiakala diaka ye vuvu ko, mambu ma mono kibeni kaka yatokanenanga. Yakimwenanga nze muntu wakondwa mfunu, kuyitumba, kinsona yo lembi zaya dina mfwete vanga. Nsoni ye wonga yamonanga muna lomba lusadisu.”

O tala mavangu ma zumba kana nkutu kuna kinsalukisa, dilenda twasa vonza kiampwena. Judith Reisman ona ovitanga ntu muna fimpa mambu matadidi mavangu ma zumba, wavova vo: “Vava muntu ketalanga mavangu ma zumba, diampasi dikalanga mu vunzuna mo muna ngindu.” Susan una ye mvu 19, wakala ye fu kia tala mavangu ma zumba muna internete, wavova vo: “Mavangu ma zumba matoma kota muna ngindu zame. Ezaka e ntangwa, lembi wo kana isungamenanga mo. Imonanga vo kilenda mo vunzuna ko.”

LONGI: Mavangu ma zumba mebundunanga yo fwasa e zingu kia wana betalanga mo.—2 Petelo 2:19.

Mavangu ma zumba adieyi malenda vanga muna zingu kia esi nzo?

AKWA NGANGU BEVOVANGA VO: “Evangu dia zumba divambulanga akazi y’esi nzo.”—Ntambu wa Zumba, mvovo mia Wendy yo Larry Maltz.

Mavangu ma zumbu longo ye zingu kia esi nzo mefwasanga

  • Mefilanga akazi mu lembi kuyibunda e vuvu yo lembi zolana.—Ngana 2:12-17.

  • Mewokesanga fu kia loko, luvezo yo lembi yangalela o nkazi.—Efeso 5:28, 29.

  • Mewokesanga e ngindu za vukana ye maketo.—2 Pedro 2:14.

  • Mefilanga muntu mu komekena nkaz’andi mu vanga mvukana za usafu.—Efeso 5:3, 4.

  • Mewokesanga e kondwa kwa kwikizi muna longo.—Matai 5:28.

Nkand’a Nzambi ulonganga akazi mu lembi kala minkondwa kwikizi kw’akazi au. (Malaki 2:16) E fu kia kondwa kwikizi kilenda twasa vonza, vambula yo vonda longo. Ediadi ditwasanga mfwilu kwa wana.

Mavangu ma zumba malenda mpe sia wana mu vonza. Brian ona oyikilu kala, wavova vo: “Vava yakala ye tezo kia mvu kumi, lembi wo kana yasolola nkanda mia mavangu ma zumba mia se diame ekolo yasakananga nsaka za kinswamina. Yayantika tala nkanda miamina kuna nsweki lembi zaya dina diantuntanga mu tala mafoto mamana. Yakwamanana ye fu kiaki yamuna kimbuta kiame.” Lufimpu lwavangwa lusonganga vo, aleke betalanga mavangu ma zumba balenda vukumunwa muna kuyivana mun’evangu dia vukana, vukana yo wantu muna kingolo, vukana yo wantu ayingi yo lembi kala ye ngindu zasikila.

LONGI: Mavangu ma zumba malenda fwasa ngwizani ambote yo twasa nkenda ye mpasi zayingi.—Ngana 6:27.

Adieyi Nkand’a Nzambi ulonganga mu kuma kia mavangu ma zumba?

NKAND’A NZAMBI UVOVANGA VO: ‘Nufwasa yîkwa yeno . . . mu kuma kia zumba, nsafu, vengenene, eketo diambi, y’eloko, dina vo, i sambu ya teke.’—Kolosai 3:5.

Muna mvovo miankufi, Yave * wa Nzambi omenganga mavangu ma zumba. Ediadi ke disongele ko vo Nzambi omenganga evangu dia vukana. Nzambi watuvana e yikwa ya nitu kimana akazi balungisa nsatu za muntu yo nkw’andi, songa nzola yo mona kiese kia wuta wana.—Yakobo 1:17.

Ekuma Yave kemengenanga mavangu mazumba? Badika mambu malende:

LONGI: Mavangu ma zumba ngwizani ya muntu yo Nzambi mefwasanga.—Roma 1:24.

Yave una yo luzolo lwa sadisa awana bazolele vevoka muna mavangu ma zumba. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Yave nkwa nkenda yo ungudi, Nkwa ntim’evunda yo ulolo wa walakazi. . . . Kadi oyandi ozeye mpangw’eto, osungamene wo vo tu ntoto.” (Nkunga 103:8, 14) Ozayisanga alembami baviluka o ntima yo “baka nsambu zikutusadisa muna ntangwa ifwene.”—Ayibere 4:16; tala e  babu “Vevoka Muna Mavangu ma Zumba.”

Wantu ayingi betambulwilanga lusadisu lwa Nzambi. Nga lusadisu lwandi nluta lutwasanga? Tala dina Nkand’a Nzambi uvovanga mu kuma kia awana basunda fu yambi: “Nwasukuka, nwaveleleswa, nwalungisilwa muna nkumbu a Mfumu Yesu Kristu, yo muna mwand’a Nzambi eto.” (1 Korinto 6:11) Nze Paulu wantumwa, wantu awaya balenda vova vo: “Nlenda vanga mawonso muna ndion’okunkùmikanga.”—Filipi 4:13.

Susan, ona wasunda mavangu ma zumba wavova vo: “Yave kaka olenda kusadisa muna sunda mavangu ma zumba. Avo olombele lusadisu yo luludiku lwandi yo sadila lo muna zingu kiaku, okala wavelela vana ndose andi. Ke yambula ko vo wabwa.”

^ tini. 3 O mvovo “mavangu ma zumba,” usongele vo mavangu mawonso mevangwanga yovo sonekwa ye kani dia sikamesa luzolo lwa vukana. Mavangu ma zumba malenda kala mu nkanda, mafoto yovo wá mo muna audio.

^ tini. 8 Mun’elongi diadi e nkumbu zasobwa.

^ tini. 25 Yave i nkumbu a Nzambi nze una yasengomonwa muna Nkand’a Nzambi.