ماتاي 5:1—48
-
تاۋداعى ۋاعىز (1—48)
-
يسانىڭ تاۋ بەتكەيىندە ٴتالىم بەرۋدى باستاۋى (1، 2)
-
باقىتتىڭ توعىز كوزى (3—12)
-
تۇز جانە جارىق (13—16)
-
يسا زاڭدى ورىندادى (17—20)
-
اشۋلانباۋعا (21—26)، نەكە ادالدىعىن بۇزباۋعا (27—30)، اجىراسپاۋعا (31، 32)، انتقا (33—37)، كەك الماۋعا (38—42)، جاۋلاردى جاقسى كورۋگە (43—48) قاتىستى كەڭەستەر
-
5 قالىڭ جۇرتتى كورگەن يسا تاۋعا كوتەرىلدى. ول جايعاسىپ وتىرعان سوڭ، شاكىرتتەرى قاسىنا كەلدى.
2 يسا ولارعا بىلاي دەپ ٴتالىم بەرە باستادى:
3 «قۇدايدى تانىپ-بىلگىسى كەلەتىندەر* باقىتتى+، ويتكەنى كوك پاتشالىعى سولارعا تيەسىلى.
4 قايعىرعاندار باقىتتى، ويتكەنى ولار جۇبانىش تابادى+.
5 مومىندار*+ باقىتتى، ويتكەنى ولار جەردى مۇرا ەتەدى+.
6 ادىلدىكتى اڭساعاندار* باقىتتى+، ويتكەنى ولار تولىقتاي قاناعاتتاندىرىلادى+.
7 مەيىرىمدىلەر باقىتتى+، ويتكەنى ولارعا مەيىرىم كورسەتىلەدى.
8 اقجۇرەكتىلەر باقىتتى+، ويتكەنى ولار قۇدايدى كورەدى.
9 تاتۋلاستىرۋشىلار+ باقىتتى، ويتكەنى ولار قۇدايدىڭ بالالارى دەپ اتالادى.
10 ادىلدىك ٷشىن قۋدالانىپ جۇرگەندەر باقىتتى+، ويتكەنى كوك پاتشالىعى سولارعا تيەسىلى.
11 ماعان بولا جۇرت سەندەردى قورلاپ+، قۋدالاپ+ نە ٴتۇرلى جالا جاۋىپ جامانداسا، باقىتتىسىڭدار+.
12 قۋانىپ، شاتتانىڭدار+، ويتكەنى كوكتە سەندەردى زور سي كۇتىپ تۇر+. جۇرت سەندەردەن بۇرىنعى پايعامبارلاردى دا سولاي قۋدالاعان+.
13 سەندەر جەردىڭ تۇزىسىڭدار+. ال تۇز كۇشىنەن ايىرىلسا، ونىڭ قاسيەتىن قالاي قالپىنا كەلتىرۋگە بولادى؟ ەش نارسەگە جارامسىز بولىپ قالعاندىقتان، ونى كوشەگە لاقتىرىپ، اياق استىنا تاستاۋ عانا قالادى+.
14 سەندەر دۇنيەنىڭ جارىعىسىڭدار+. تاۋ باسىندا ورنالاسقان قالا كوزدەن تاسا قالا المايدى.
15 شام جاققان ادام ونى ىدىسپەن بۇركەپ قويمايدى، قايتا، شامدالعا قويادى. سوندا ونىڭ جارىعى ۇيدەگىلەردىڭ بارىنە تۇسەدى+.
16 سول سياقتى، سەندەردەگى جارىق ادامدار الدىندا جارقىراپ تۇرسىن+. وسىلايشا ولار يگى ىستەرىڭدى كورىپ+، كوكتەگى اكەلەرىڭدى ماداقتاسىن+.
17 مەنى مۇسا زاڭىن نە پايعامبارلاردىڭ سوزدەرىن جوققا شىعارۋعا كەلدى دەپ ويلاماڭدار. مەن ولاردى جوققا شىعارۋ ٷشىن ەمەس، قايتا، ورىنداۋ ٷشىن كەلدىم+.
18 سەندەرگە شىندىعىن ايتامىن، اسپان مەن جەر قۇرىپ جوق بولىپ كەتسە دە، مۇسا زاڭىنىڭ ەڭ كىشكەنتاي ٵرپى، ٴتىپتى ٴبىر سىزىعى دا جوق بولىپ كەتپەيدى، وندا جازىلعانداردىڭ ٴبارى ورىندالادى+.
19 سوندىقتان ونداعى زاڭداردىڭ ەڭ كىشكەنتاي دەگەنىن بۇزىپ، باسقالاردى دا سوعان ۇيرەتەتىن ادام كوك پاتشالىعىندا ەڭ كىشكەنتاي بولىپ ەسەپتەلەدى*. ال زاڭداردى ورىنداپ، سولاردى باسقالارعا دا ۇيرەتەتىن ادام كوك پاتشالىعىندا ۇلى بولىپ ەسەپتەلەدى*.
20 سەندەرگە بىلاي دەيمىن: ادىلدىكتەرىڭ ٴدىن مۇعالىمدەرى مەن پارىزشىلداردىكىنەن ارتىق بولماسا+، كوك پاتشالىعىنا كىرمەيسىڭدەر+.
21 ەجەلگى زامانداعى ادامدارعا «كىسى ولتىرمە+! كىم كىسى ولتىرسە، سوت الدىندا جاۋاپ بەرەدى+» دەلىنگەنىن ەستىگەنسىڭدەر.
22 ال مەن سەندەرگە بىلاي دەيمىن: باۋىرلاسىنا اشۋلانۋىن قويمايتىن+ ادام سوت الدىندا جاۋاپ بەرەدى؛ باۋىرلاسىنا ٴتىل تيگىزەتىن ادام بولسا جوعارعى سوت* الدىندا جاۋاپ بەرەدى. ال كىمدە-كىم باۋىرلاسىنا: «وڭباعان نەمە!»— دەسە، وتتى جاھاننامعا* تاستالادى+.
23 ەگەر قۇرباندىق وشاعىنا سي-تارتۋىڭدى الىپ كەلگەندە+، باۋىرلاسىڭنىڭ ساعان رەنىشى بار ەكەنى سول جەردە ەسىڭە تۇسسە،
24 سيىڭدى سوندا قالدىر دا، بارىپ، الدىمەن ونىمەن تاتۋلاس. سودان كەيىن عانا قايتىپ كەلىپ، سي-تارتۋىڭدى ۇسىن+.
25 سوتقا بارا جاتقان جولدا ايىپتاۋشىڭمەن ماسەلەڭدى تەزىرەك شەش، ايتپەسە ايىپتاۋشىڭ سەنى سوتقا، ال ول سوت ورىنداۋشىسىنا تاپسىرادى، سوت ورىنداۋشىسى بولسا سەنى تۇرمەگە تاستايدى+.
26 ساعان شىندىعىن ايتامىن، بەرەشەگىڭدى سوڭعى تيىنىنا* دەيىن تولەمەيىنشە، سول جەردەن شىقپايسىڭ!
27 سەندەر «نەكە ادالدىعىن بۇزبا!»+ دەگەندى ەستىگەنسىڭدەر.
28 ال مەن سەندەرگە بىلاي دەيمىن: كىمدە-كىم ٴبىر ايەلگە قۇمارتا قاراسا+، ٶز جۇرەگىندە سول ايەلمەن نەكە ادالدىعىن بۇزعانى+.
29 ەگەر وڭ كوزىڭ كۇناعا ازعىرسا*، ونى ويىپ الىپ، لاقتىرىپ تاستا+. سەبەبى بۇكىل دەنەڭنىڭ جاھاننامعا تاستالعانىنان گورى ٴبىر مۇشەڭنەن ايىرىلعانىڭ ارتىق+.
30 ەگەر وڭ قولىڭ كۇناعا ازعىرسا، ونى شاۋىپ الىپ، لاقتىرىپ تاستا+. سەبەبى بۇكىل دەنەڭنىڭ جاھاننامعا تۇسكەنىنەن گورى ٴبىر مۇشەڭنەن ايىرىلعانىڭ ارتىق+.
31 «كىمدە-كىم ايەلىمەن اجىراسپاق بولسا، وعان تالاق قاعازىن بەرسىن+» دەگەن ٴسوز دە بار.
32 ال مەن سەندەرگە بىلاي دەيمىن: ازعىندىق* جاساماعان ايەلىمەن اجىراسقان ادام ونىڭ نەكە ادالدىعىن بۇزۋىنا تۇرتكى بولادى. وسىلاي اجىراسقان ايەلگە ۇيلەنگەن ادام دا نەكە ادالدىعىن بۇزادى+.
33 ەجەلگى زامانداعى ادامدارعا «انتىڭدى بۇزبا+، ەحوباعا بەرگەن سەرتىڭدى ورىندا+!» دەلىنگەنىن دە ەستىگەنسىڭدەر.
34 ال مەن سەندەرگە بىلاي دەيمىن: مۇلدەم انت بەرۋشى بولما+! كوكپەن انت بەرمە، ويتكەنى ول — قۇدايدىڭ تاعى؛
35 جەرمەن دە انت بەرمە، ويتكەنى ول — ونىڭ تابان تىرەنىشى+؛ يەرۋساليممەن دە انت بەرمە، ويتكەنى ول — ۇلى پاتشانىڭ قالاسى+.
36 ٶز باسىڭمەن دە انت ەتپە، ويتكەنى ٴتىپتى ٴبىر تال شاشىڭدى اعارتا نە قارايتا المايسىڭ.
37 سەندەردىڭ «ٴيا» دەگەندەرىڭ «ٴيا»، ال «جوق» دەگەندەرىڭ «جوق» بولسىن+. بۇدان ارتىق ايتىلعاندار زۇلىمنان*+.
38 سەندەر «كوز ٷشىن كوز، ٴتىس ٷشىن ٴتىس»+ دەگەندى ەستىگەنسىڭدەر.
39 ال مەن سەندەرگە بىلاي دەيمىن: زۇلىم ادامعا قارسىلاسپا. بىرەۋ وڭ جاعىڭنان سالىپ جىبەرسە، وعان سول جاعىڭدى دا توس+.
40 ەگەر بىرەۋ سەنىمەن سوتتاسىپ، كويلەگىڭدى العىسى كەلسە، سىرت كيىمىڭدى قوسا بەر+.
41 ەگەر بيلىگى بار بىرەۋ ٴبىر شاقىرىم* جەرگە ەرىپ جۇرۋگە ماجبۇرلەسە، ونىمەن ەكى شاقىرىم ٴجۇر.
42 سۇراعانعا كەرەگىن بەر، قارىز* العىسى كەلگەننەن تەرىس اينالما+.
43 سەندەر «باۋىرلاسىڭدى* ٴسۇي+، جاۋىڭدى جەك كور» دەگەندى ەستىگەنسىڭدەر.
44 ال مەن سەندەرگە بىلاي دەيمىن: جاۋلارىڭدى ۇدايى جاقسى كورىڭدەر+ جانە وزدەرىڭدى قۋدالاعاندار ٷشىن دۇعا ەتە بەرىڭدەر+.
45 وسىلايشا كوكتەگى اكەلەرىڭنىڭ بالالارى بولاسىڭدار+، سەبەبى ول جاماندارعا دا، جاقسىلارعا دا كۇن ساۋلەسىن توككىزىپ، ادىلدەرگە دە، ادىلەتسىزدەرگە دە جاڭبىر جاۋدىرادى+.
46 ەگەر وزدەرىڭدى جاقسى كورەتىندەردى عانا جاقسى كورسەڭدەر، قانداي سي كۇتەسىڭدەر+؟ سالىقشىلار دا سولاي ەتەدى ەمەس پە؟
47 ال باۋىرلاستارىڭمەن عانا امانداسار بولساڭدار*، قانداي ەرەكشە ٸس ىستەيسىڭدەر؟ باسقا ۇلت ادامدارى دا سولاي ەتەدى ەمەس پە؟
48 كوكتەگى اكەلەرىڭ كەمەلدى، سوندىقتان سەندەر دە كەمەلدى بولىڭدار+.
سىلتەمەلەر
^ نەمەسە «رۋحاني مۇقتاجدىعىن مويىندايتىندار».
^ نەمەسە «جۇمساق ادامدار».
^ سوزبە-ٴسوز «اشىعىپ، سۋساعاندار».
^ ياعني كوك پاتشالىعىنا كىرۋگە لايىقسىز بولادى.
^ ياعني كوك پاتشالىعىنا كىرۋگە لايىق بولادى.
^ بۇل — يەرۋساليمنىڭ سىرتىنداعى قوقىس ورتەيتىن ورىن. تۇسىندىرمەنى قاراڭىز.
^ ياعني ياھۋديلەردىڭ جوعارعى كەڭەسى.
^ سوزبە-ٴسوز «كودرانت». B14 قوسىمشاسىن قاراڭىز.
^ سوزبە-ٴسوز «سۇرىندىرسە». 30-تارماقتا دا وسى ٴسوز قولدانىلعان.
^ گرەكشە «پورنيا». تۇسىندىرمەنى قاراڭىز.
^ ياعني شايتاننان.
^ سوزبە-ٴسوز «ميل». تۇسىندىرمەنى قاراڭىز.
^ ياعني ٶسىمسىز قارىز.
^ نەمەسە «وزگە ادامدى».
^ نەمەسە «اماندىق تىلەسەڭدەر».
