جوحان 6‏:‏1‏—71

  • يسانىڭ 5000 ادامدى تاماقتاندىرۋى ‏(‏1—‏15‏)‏

  • يسانىڭ سۋ بە‌تىمە‌ن ٴ‌جۇ‌رۋى ‏(‏16—‏21‏)‏

  • يسا —‏ «ٶمىر بە‌رە‌تىن نان» ‏(‏22—‏59‏)‏

  • كوپ شاكىرت يسانىڭ سوزدە‌رىن تۇ‌سىنبە‌دى ‏(‏60—‏71‏)‏

6  سودان كە‌يىن يسا عاليلە‌يا،‏ نە‌مە‌سە تيبە‌ريا،‏ تە‌ڭىزىنىڭ* ارعى بە‌تىنە كە‌تتى⁠+‏.‏  قالىڭ جۇ‌رت وعان ە‌رىپ ٴ‌جۇ‌ردى⁠+‏،‏ ويتكە‌نى ونىڭ كە‌رە‌مە‌ت جاساپ،‏ اۋرۋلاردى ساۋىقتىرعانىن كورگە‌ن بولاتىن⁠+‏.‏  سودان يسا تاۋعا شىعىپ،‏ سول جە‌ردە شاكىرتتە‌رىمە‌ن وتىردى.‏  بۇ‌ل كە‌زدە ياھۋديلە‌ردىڭ قۇ‌تقارىلۋ مە‌يرامى⁠+ تاياپ قالعان ە‌دى.‏  يسا باسىن كوتە‌رىپ،‏ قالىڭ جۇ‌رتتىڭ وزىنە قاراي كە‌لە جاتقانىن كوردى دە،‏ فىلىپكە:‏ «بۇ‌لارعا بە‌رە‌تىن ناندى قايدان ساتىپ الامىز؟‏»—‏ دە‌دى⁠+‏.‏  ٴ‌بىراق مۇ‌نى ٴ‌فىلىپتى سىناۋ ٷشىن ايتتى،‏ ويتكە‌نى نە ىستە‌يتىنىن ٶزى ٴ‌بىلىپ تۇ‌رعان ە‌دى.‏  ٴ‌فىلىپ:‏ «200 دينارعا* نان ساتىپ الىپ،‏ اركىمگە كىشكە‌نە‌دە‌ن بە‌رگە‌ننىڭ وزىندە دە جە‌تپە‌س ە‌دى»،‏—‏ دە‌پ جاۋاپ بە‌ردى.‏  سوندا شاكىرتتە‌ردىڭ ٴ‌بىرى،‏ شيمون پە‌تىردىڭ باۋىرى ٵندىر،‏ يساعا:‏  ‏«وسىندا ٴ‌بىر بالانىڭ بە‌س ارپا نانى مە‌ن ە‌كى كىشكە‌نە بالىعى بار.‏ ٴ‌بىراق بۇ‌ل وسىنشاما كىسىگە نە بولادى⁠+‏؟‏»—‏ دە‌دى.‏ 10  ال يسا:‏ «ادامداردى جە‌رگە جايعاستىرىڭدار»،‏—‏ دە‌دى.‏ جۇ‌رتتىڭ ٴ‌بارى سول جە‌ردە‌گى كوك مايساعا جايعاستى،‏ وندا 5000 داي ە‌ر ادام بولدى⁠+‏.‏ 11  يسا ناندى الىپ،‏ قۇ‌دايعا ريزاشىلىق ٴ‌بىلدىردى دە،‏ جۇ‌رتقا ۇ‌لە‌ستىردى.‏ سوسىن كىشكە‌نە بالىقتارمە‌ن دە وسىلاي ە‌تىپ،‏ ولارعا قالاعاندارىنشا بە‌ردى.‏ 12  ٴ‌بارى تويعان سوڭ،‏ شاكىرتتە‌رىنە:‏ «ىسىراپ بولماس ٷشىن،‏ جە‌گە‌ننە‌ن ارتىلعاندى جيناپ الىڭدار»،‏—‏ دە‌دى.‏ 13  ولار جۇ‌رت جە‌گە‌ن بە‌س ارپا ناننان ارتىلعاندى جيناعاندا،‏ 12 سە‌بە‌ت تولدى.‏ 14  يسانىڭ جاساعان كە‌رە‌مە‌تىن كورگە‌ندە،‏ ادامدار:‏ «بۇ‌ل،‏ شىنىمە‌ن دە،‏ دۇ‌نيە‌گە كە‌لۋى كە‌رە‌ك پايعامبار»⁠+‏،‏—‏ دە‌ستى.‏ 15  ولاردىڭ ٶزىن ۇ‌ستاپ الىپ،‏ پاتشا ە‌تپە‌كشى بولعانىن بىلگە‌ن يسا تاعى دا تاۋعا جالعىز كە‌تىپ قالدى⁠+‏.‏ 16  كە‌ش باتقاندا شاكىرتتە‌رى تە‌ڭىزگە قاراي ٴ‌تۇ‌سىپ⁠+‏،‏ 17  قايىققا وتىردى دا،‏ ارعى بە‌تتە‌گى قاپارناۋمعا ٴ‌جۇ‌زىپ كە‌تتى.‏ قاراڭعى ٴ‌تۇ‌ستى،‏ ٴ‌بىراق يسا ولارعا ٵلى كە‌لگە‌ن جوق⁠+‏.‏ 18  ٴ‌بىر كە‌زدە قاتتى جە‌ل سوعىپ،‏ تە‌ڭىز تولقي باستادى⁠+‏.‏ 19  ولار بە‌س-‏التى شاقىرىمداي* جۇ‌زگە‌ننە‌ن كە‌يىن،‏ تە‌ڭىز بە‌تىمە‌ن ٴ‌جۇ‌رىپ قايىققا تاياپ قالعان يسانى كورگە‌ندە،‏ قورقىپ كە‌تتى.‏ 20  ال يسا:‏ «بۇ‌ل مە‌نمىن!‏ قورىقپاڭدار!‏»—‏ دە‌دى⁠+‏.‏ 21  سوندا شاكىرتتە‌رى ونى قۋانا قايىققا مىنگىزىپ الدى.‏ ولار تە‌ز-‏اق بە‌ت العان جاعالاۋىنا جە‌تىپ قالدى⁠+‏.‏ 22  كە‌لە‌سى كۇ‌نى بە‌رگى جاعادا قالعان جۇ‌رت ٴ‌بىر كىشكە‌نە قايىقتان باسقا قايىق قالماعانىن كوردى.‏ ولار يسانىڭ شاكىرتتە‌رىمە‌ن بىرگە قايىققا مىنبە‌ي،‏ شاكىرتتە‌ردىڭ تە‌ك وزدە‌رى عانا كە‌تكە‌نىن بىلە‌تىن.‏ 23  سول ارالىقتا تيبە‌ريادان قايىقتار كە‌لدى.‏ (‏بۇ‌ل جە‌ر يە‌مىز قۇ‌دايعا ريزاشىلىق بىلدىرگە‌ننە‌ن كە‌يىن،‏ حالىق نان جە‌پ تويعان جە‌رگە جاقىن ە‌دى.‏)‏ 24  يسانىڭ دا،‏ شاكىرتتە‌رىنىڭ دە جوق ە‌كە‌نىن كورگە‌ندە،‏ جۇ‌رت الگى قايىقتارعا وتىرىپ،‏ ونى ىزدە‌پ قاپارناۋمعا بە‌تتە‌دى.‏ 25  يسانى تە‌ڭىزدىڭ ارعى بە‌تىنە‌ن تاپقاندا،‏ ولار:‏ «ۇ‌ستاز⁠+‏،‏ بۇ‌ل جە‌رگە قاشان كە‌لدىڭىز؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌رادى.‏ 26  يسا بىلاي دە‌دى:‏ «سە‌ندە‌رگە ناعىز شىندىقتى ايتامىن،‏ مە‌نى كە‌رە‌مە‌تتە‌ردى كورگە‌ندىكتە‌ن ە‌مە‌س،‏ نان جە‌پ تويعاندىقتان عانا ىزدە‌پ جۇ‌رسىڭدە‌ر⁠+‏.‏ 27  بۇ‌زىلاتىن تاماق ٷشىن ە‌مە‌س،‏ ماڭگىلىك ٶمىر بە‌رە‌تىن بۇ‌زىلمايتىن تاماق ٷشىن ە‌ڭبە‌ك ە‌تىڭدە‌ر⁠+‏.‏ بۇ‌نى سە‌ندە‌رگە ادام ۇ‌لى بە‌رە‌دى،‏ ويتكە‌نى قۇ‌داي اكە‌نىڭ ٶزى ونى قولدايتىنىن كورسە‌تىپ،‏ ٴ‌مورىن باسقان⁠+‏».‏ 28  سوندا ولار:‏ «قۇ‌دايعا ۇ‌نامدى بولۋ ٷشىن نە ىستە‌ۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌رادى.‏ 29  بۇ‌عان يسا:‏ «قۇ‌داي جىبە‌رگە‌نگە سە‌نىڭدە‌ر،‏ وعان وسى ۇ‌نامدى»⁠+‏،‏—‏ دە‌دى.‏ 30  ولار:‏ «قانداي كە‌رە‌مە‌ت جاسايسىز⁠+‏؟‏ سونى كورىپ،‏ سىزگە سە‌نە‌يىك.‏ كانە،‏ نە ىستە‌يسىز؟‏ 31  مىسالى،‏ جازبالاردا «ول ولارعا اسپاننان جە‌يتىن نان بە‌ردى» دە‌پ جازىلعانداي⁠+‏،‏ اتا-‏بابالارىمىز ٴ‌شول دالادا ماننا جە‌گە‌ن⁠+‏»،‏—‏ دە‌دى.‏ 32  ال يسا مىنانى ايتتى:‏ «سە‌ندە‌رگە ناعىز شىندىقتى ايتامىن،‏ مۇ‌سا سە‌ندە‌رگە اسپاننان شىنايى نان بە‌رگە‌ن جوق،‏ ٴ‌بىراق مۇ‌نى قازىر سە‌ندە‌رگە اكە‌م بە‌رىپ وتىر.‏ 33  سە‌بە‌بى كىم كوكتە‌ن ٴ‌تۇ‌سىپ،‏ دۇ‌نيە‌گە ٶمىر بە‌رسە،‏ سول —‏ قۇ‌دايدىڭ نانى».‏ 34  سوندا ولار:‏ «يە‌م،‏ بىزگە ٵردايىم وسى ناندى بە‌رىپ تۇ‌رىڭىزشى»،‏—‏ دە‌دى.‏ 35  يسا بىلاي دە‌دى:‏ «ٶمىر بە‌رە‌تىن نان —‏ مە‌نمىن.‏ ماعان كە‌لگە‌ن ادام ە‌شقاشان اش بولمايدى،‏ سونداي-‏اق ماعان سە‌نگە‌ن ادام ە‌شقاشان شولدە‌مە‌يدى⁠+‏.‏ 36  ٴ‌بىراق سە‌ندە‌رگە ايتقانىمداي،‏ مە‌نى كورسە‌ڭدە‌ر دە،‏ سە‌نبە‌يسىڭدە‌ر⁠+‏.‏ 37  اكە‌م ماعان بە‌رگە‌ندە‌ردىڭ ٴ‌بارى ماعان كە‌لە‌دى.‏ ال مە‌ن وزىمە كە‌لگە‌ندە‌ردى ە‌شقاشان قۋمايمىن⁠+‏.‏ 38  ويتكە‌نى مە‌ن كوكتە‌ن⁠+ ٶزىمنىڭ ە‌مە‌س،‏ مە‌نى جىبە‌رگە‌ننىڭ ە‌ركىن ورىنداۋعا كە‌لدىم⁠+‏.‏ 39  ال مە‌نى جىبە‌رگە‌ننىڭ ە‌ركى —‏ ونىڭ ماعان بە‌رگە‌ندە‌رىنىڭ ە‌شقايسىسىن دا جوعالتپاي،‏ اقىرعى كۇ‌نى ولاردى قايتا ٴ‌تىرىلتۋىم⁠+‏.‏ 40  ٴ‌يا،‏ اكە‌منىڭ ە‌ركى —‏ ۇ‌لىن كورىپ،‏ وعان سە‌نگە‌ن اركىمگە ماڭگىلىك ٶمىر سيلاۋ⁠+‏.‏ مە‌ن ونى اقىرعى كۇ‌نى قايتا تىرىلتە‌مىن⁠+‏».‏ 41  سوندا ياھۋديلە‌ر يسانىڭ «كوكتە‌ن تۇ‌سكە‌ن نان —‏ مە‌نمىن»⁠+ دە‌گە‌نىنە كۇ‌ڭكىلدە‌پ:‏ 42  ‏«بۇ‌ل ٴ‌جۇ‌سىپتىڭ ۇ‌لى يسا ە‌مە‌س پە؟‏ ونىڭ اكە‌سىن دە،‏ شە‌شە‌سىن دە بىلە‌مىز عوي⁠+‏.‏ قالايشا ول «مە‌ن كوكتە‌ن ٴ‌تۇ‌ستىم» دە‌يدى؟‏»—‏ دە‌ستى.‏ 43  يسا ولارعا بىلاي دە‌پ جاۋاپ قاتتى:‏ «ٶزارا كۇ‌ڭكىلدە‌سۋدى دوعارىڭدار!‏ 44  مە‌نى جىبە‌رگە‌ن اكە‌م جاقىنداتىپ تارتسا عانا،‏ ادام ماعان كە‌لە الادى⁠+‏.‏ ال مە‌ن ونى اقىرعى كۇ‌نى قايتا تىرىلتە‌مىن⁠+‏.‏ 45  پايعامبارلار جازبالارىندا «ولاردىڭ ٴ‌بارى ە‌حوبادان ٴ‌تالىم الادى» دە‌لىنگە‌ن⁠+‏.‏ اكە‌مدى تىڭداپ،‏ ودان ۇ‌يرە‌نگە‌ن اركىم ماعان كە‌لە‌دى.‏ 46  قۇ‌دايدان كە‌لگە‌ن مە‌نە‌ن باسقا ە‌شكىم اكە‌نى كورگە‌ن ە‌مە‌س⁠+‏.‏ ونى تە‌ك مە‌ن عانا كورگە‌نمىن⁠+‏.‏ 47  سە‌ندە‌رگە ناعىز شىندىقتى ايتامىن،‏ كىم ماعان سە‌نسە،‏ سول ماڭگىلىك ومىرگە يە بولادى⁠+‏.‏ 48  ٶمىر بە‌رە‌تىن نان —‏ مە‌نمىن⁠+‏.‏ 49  اتا-‏بابالارىڭ ٴ‌شول دالادا ماننا جە‌سە دە،‏ ٴ‌بارىبىر ٶلدى⁠+‏.‏ 50  ال كوكتە‌ن تۇ‌سكە‌ن شىنايى ناندى جە‌يتىن اركىم ولمە‌يدى.‏ 51  مە‌ن كوكتە‌ن تۇ‌سكە‌ن ٴ‌تىرى نانمىن.‏ ونى جە‌گە‌ن ادام ماڭگى ٶمىر سۇ‌رە‌دى.‏ بۇ‌ل نان —‏ ادامزات* ومىرگە يە بولسىن دە‌پ بە‌رە‌تىن مە‌نىڭ ٴ‌تانىم⁠+‏».‏ 52  سوندا ياھۋديلە‌ر:‏ «مىناۋ قالاي بىزگە ٴ‌تانىن جە‌ۋگە بە‌رمە‌كشى؟‏»—‏ دە‌پ ٶزارا ايتىسا باستادى.‏ 53  يسا ولارعا بىلاي دە‌دى:‏ «سە‌ندە‌رگە ناعىز شىندىقتى ايتامىن،‏ ادام ۇ‌لىنىڭ ٴ‌تانىن جە‌پ،‏ قانىن ىشپە‌سە‌ڭدە‌ر،‏ ومىرگە يە بولمايسىڭدار*+‏.‏ 54  كىم مە‌نىڭ ٴ‌تانىمدى جە‌پ،‏ قانىمدى ىشسە،‏ ماڭگىلىك ومىرگە يە بولادى.‏ مە‌ن ونى اقىرعى كۇ‌نى تىرىلتە‌مىن⁠+‏.‏ 55  ويتكە‌نى مە‌نىڭ ٴ‌تانىم —‏ شىنايى تاعام،‏ ال قانىم —‏ شىنايى سۋسىن.‏ 56  كىم مە‌نىڭ ٴ‌تانىمدى جە‌پ،‏ قانىمدى ىشسە،‏ مە‌نىمە‌ن بىرلىكتە بولادى،‏ مە‌ن دە ونىمە‌ن بىرلىكتە بولامىن⁠+‏.‏ 57  مە‌نى ماڭگى ٴ‌تىرى اكە‌م جىبە‌ردى جانە اكە‌منىڭ ارقاسىندا ٶمىر ٴ‌سۇ‌رىپ جاتىرمىن،‏ سول سياقتى،‏ مە‌نىڭ ٴ‌تانىمدى جە‌گە‌ن كىسى دە مە‌نىڭ ارقامدا ٶمىر سۇ‌رە‌دى⁠+‏.‏ 58  كوكتە‌ن تۇ‌سكە‌ن نان،‏ مىنە،‏ وسى.‏ ول اتا-‏بابالارىڭ جە‌گە‌ن نانعا ۇ‌قسامايدى.‏ ولار ونى جە‌سە دە،‏ ٶلدى.‏ ال بۇ‌ل ناندى جە‌گە‌ن ادام ماڭگى ٶمىر سۇ‌رە‌دى⁠+‏».‏ 59  يسا بۇ‌لاردى قاپارناۋمدا ٴ‌ماجىلىسحانادا* ٴ‌تالىم بە‌رگە‌ندە ايتتى.‏ 60  بۇ‌نى ە‌ستىگە‌ندە،‏ شاكىرتتە‌رىنىڭ كوبى:‏ «مىناۋ نە دە‌گە‌ن سۇ‌مدىق!‏ مۇ‌نى كىم تىڭداپ تۇ‌را الادى؟‏»—‏ دە‌ستى.‏ 61  يسا ولاردىڭ كۇ‌ڭكىلدە‌پ جاتقاندارىن ٴ‌بىلىپ:‏ «وسى سوزدە‌ر كوڭىلدە‌رىڭە ٴ‌تيدى مە؟‏ 62  وندا ادام ۇ‌لىنىڭ كە‌لگە‌ن جاعىنا قايتا كوتە‌رىلگە‌نىن كورگە‌ندە⁠+‏،‏ نە بولماق؟‏ 63  كيە‌لى رۋح ٶمىر بە‌رە‌دى⁠+‏،‏ ال تاننە‌ن ە‌ش پايدا جوق.‏ سە‌ندە‌رگە ايتقان سوزدە‌رىم كيە‌لى رۋحتان،‏ ٵرى ولار ٶمىر بە‌رە‌دى⁠+‏.‏ 64  ٴ‌بىراق ارالارىڭدا سە‌نبە‌يتىندە‌ر دە بار»،‏—‏ دە‌دى.‏ ويتكە‌نى يسا كىمدە‌ردىڭ سە‌نبە‌يتىنىن جانە كىمنىڭ وزىنە وپاسىزدىق جاسايتىنىن اۋە‌ل باستان بىلە‌تىن⁠+‏.‏ 65  سوسىن مىنانى ايتتى:‏ «مىنە،‏ سوندىقتان دا سە‌ندە‌رگە «اكە‌م جول بە‌رمە‌سە،‏ ە‌شكىم ماعان كە‌لە المايدى»⁠+ دە‌گە‌ن ە‌دىم».‏ 66  وسىدان كە‌يىن شاكىرتتە‌رىنىڭ كوبى يسانىڭ سوڭىنان ە‌رمە‌ي،‏ بۇ‌رىنعى ىستە‌رىنە ورالدى⁠+‏.‏ 67  سوندا ول 12 ە‌لشىسىنە‌ن:‏ «سە‌ندە‌ردىڭ دە كە‌تكىلە‌رىڭ كە‌لە مە؟‏»—‏ دە‌پ سۇ‌رادى.‏ 68  بۇ‌عان شيمون پە‌تىر:‏ «يە‌م،‏ ٴ‌بىز كىمگە بارماقپىز⁠+‏؟‏ ماڭگىلىك ومىرگە جە‌تكىزە‌تىن سوزدە‌ر سىزدە عوي⁠+‏.‏ 69  ٴ‌بىز ٴ‌سىزدىڭ قۇ‌دايدىڭ كيە‌لىسى ە‌كە‌ندىگىڭىزگە سە‌نە‌مىز ٵرى مۇ‌نى بىلە‌مىز⁠+‏»،‏—‏ دە‌پ جاۋاپ بە‌ردى.‏ 70  يسا ولارعا:‏ «مە‌ن ون ە‌كىڭدى تاڭدادىم،‏ سولاي عوي⁠+‏؟‏ ٴ‌بىراق ارالارىڭداعى بىرە‌ۋىڭ جالاقور*+‏»،‏—‏ دە‌دى.‏ 71  ول شيمون يسقاريوتتىڭ ۇ‌لى ياھۋدا تۋرالى ايتقان بولاتىن.‏ ياھۋدا 12 ە‌لشىنىڭ ٴ‌بىرى بولسا دا،‏ كە‌يىن يساعا وپاسىزدىق جاسادى⁠+‏.‏

سىلتەمەلەر

‏«گە‌نە‌سارە‌ت كولى»،‏ «كينە‌رە‌ت تە‌ڭىزى» دە‌پ تە اتالادى.‏
B14 قوسىمشاسىن قاراڭىز.‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «شامامە‌ن 25—‏30 ستاديي».‏ B14 قوسىمشاسىن قاراڭىز.‏
نە‌مە‌سە «دۇ‌نيە».‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «بويلارىڭدا ٶمىر بولمايدى».‏
مۇ‌مكىن:‏ «جينالعان جۇ‌رتقا».‏
نە‌مە‌سە «ٸبىلىس».‏