1-3. (1) ¿Jamüsüche mmotka Ester sünain oʼunaa nümaʼanamüin chi suʼwayuusekai? (2) ¿Kasa wekirajaainjatkalü anain sünain ekirajaayakat tüü?

ALÜʼÜLAASÜ Ester sünainmüin süpaatiase nipia chi aluwataaikai, shiajaʼa tü nipia chakat Susa. Mmotshaanasü maʼin Ester otta kapüleesü sümüin süchecherüin saaʼin. ¿Jaratka nnojoluinjatüin mmoluin shiʼraiwaʼaya tia piichikat? Miyoʼushaata maʼin shia, wainma sünoʼu tü süsepükat otta jorottusü maʼin. Shiasaʼa sünain tü süsepükat, eejatü shiyaakua paaʼa toolo katünasü, shiyaakua wasashi otta wayuu jatümaajatü. Aainjuushi süka ipa tü suuʼuikat otta eesü ayaakuaa anajüsü maʼin sünain. Anasü maʼin shiyolojo tia piichikat kaʼyatajee süka sukumajünüin saaʼu wanee yaletshii süʼütpaʼa tü wutairua kanüliakat Zagros. Jee müsia, akumajuushi süʼütpaʼa tü süchikat Coaspes. Jorottusü maʼin soʼu tia wüinkat. Akumajünüsü tia piichikat süpüla sütüjaanüin aaʼu washitshaatain chi kepiakai shia. «Chi aluwataai miyoʼushikai», nünüliayaa chia wayuukai. Alatüsüjaʼa Ester pasanainpünaa sünain tia piichikat süpüla süntüin nümaʼanamüin. Nia suʼwayuusekai Ester chia wayuukai.

² Nnojoireejaʼa achekünüin chi aluwataaikai Asuero natuma na majayünnüü judía kanoulakana maʼin maʼaka saaʼin Ester. * Nnojoishi müin nia maʼaka naaʼin Abraham. Jamüshijaʼa Abraham, naaʼinrüin tü sümakat Sara nümüin süka nuluwataain nia Jeʼwaa sünain aaʼinraa tia (Gén. 21:12). Eeyaai neʼe nütüjaain aaʼu Asuero nüchiki Jeʼwaa, chi Sümaleiwasekai Ester. Jee nnojotsü nütüjaain aaʼu tü Pütchi nuluwataakalü anain Jeʼwaa na judíokana. Shia nütüjaaka aaʼu tü pütchi namüinjatkat na persakana; soʼutku tia pütchikat süpülajüin suulia wayuu suʼunüinjatüin nümaʼanamüin chi aluwataaikai sümaa nnojoluin seenakiruushin nutuma. Oʼutuna aaʼinrü tü eekai nnojoluin soonooin sümaa tia pütchikat. Shiapejeʼe saaʼinrüin Ester tia, oʼunusü shia suluʼumüin süpaatiase nipia chi aluwataaikai, eejeere jaʼyain nia sünain joyotoo. ¡Suʼutunata neʼe saaʼin! (Paashajeʼera Ester 4:11 otta 5:1).

³ ¿Jamüsüche suʼunaka Ester chamüin sümaa sütüjaain saaʼu eein  süpüla suʼutunüin aaʼin? ¿Kasa eeka süpüla washatüin sünainjee sukuwaʼipa sunoula? Anasü watüjaale saaʼu palajana jamakuwaʼipalüin Ester süpüla nuʼwayuuseinjatüin shia chi aluwataaikai.

4. ¿Kasa watüjaaka süchiki Ester jimoʼoluiwaʼaya shia? ¿Jamüsü nümaaka shia Mardoqueo nipialuʼumüin?

⁴ Mooʼutsü Ester jimoʼoluiwaʼaya shia. Nnojoishi müin watüjaakai naaʼu chi süshikai jee tü shiikat. Shiajaʼa neʼe watüjaaka saaʼu Hadassáin sünülia Ester natuma. Tia shia sünülia natuma na hebreokana tü wunuʼu kanüliakat mirto. Anachonsü maʼin tia maatakat sümaa kasuuin süsii. Outapa chi süshikai Ester sümaa tü shiikat, nümaasü shia Mardoqueo nipialuʼumüin süka sümülialaain naaʼin saalin. Suwalaichijaʼa chi makai yaa otta wayuu miyoʼu nia suulia. Nipijüin Mardoqueo Ester otta maaʼatsü neʼe aka saaʼin wanee nüchon nümüin (Est. 2:5-7, 15).

5, 6. (1) ¿Jamüsü shikirajia Ester nutuma Mardoqueo? (2) Püküja jamapuʼuin sukuwaʼipa Ester otta Mardoqueo.

⁵ Chajachi kepiain Mardoqueo otta Ester chaa Persia. Eeshiijaʼa naʼleejünüle sutuma wayuu chayaa saaʼu naatain nanoula jee sutuma naaʼinrüin tü sümakat tü Pütchi aapünakat nümüin Moisés. Miyoʼuleekajasaʼa naalin Mardoqueo süpüla Ester shiʼipaʼaya nikirajüin shia sünain nümüliajülin wayuu Jeʼwaa. Nüküjainjaʼa sümüin wainmatuain nükaaliinjain Jeʼwaa nupueulose noulia na naʼünüükana jee nükaaliinjeena nachikuaʼa (Lev. 26:44, 45). Aijiraashii naya wayuukana sümaa naaʼinrüin kasa anasü waneepia.

⁶ Eeshijaʼa niʼyataapuʼule Mardoqueo nipialuʼu chi aluwataaikai, tü nipia chakat Susa. Jee chapuʼushi nia joyotuin soʼuluʼu tia piichikat namaa waneinnua wayuu aʼyataajiraakana nümaa (Est. 2:19, 21; 3:3). Nnojotsü watüjaain maʼin saaʼu kasain shiʼyataapuʼuin anain Ester majayülüiwaʼaya shia. Eesüjaʼa sükaaliinjale Mardoqueo otta shiale aʼlakajaain niyaaluʼu sümaa jülüjain saaʼin tü piichikat. Eeshiijaʼa kepiale naya waneemüin saʼata tü süchikat naʼaka na wayuu maʼletsekana. Eesüjaʼa kamalainre sümüin Ester ayaʼlajaa suluʼu tü metkaat chajatkat Susa, eepuʼule suikaanüin kasairua aainjuushi süka ooro, pülaata jee waneirua. Eeyaai neʼe shiʼitaain saaʼu  eeinjatüin sümaʼana süpüshuaʼa tia kasakalüirua. Nnojotsü sütüjaain aaʼu tü alatajatkat sümüin.

7. ¿Jamüsü suuʼulaanaka Vasti nutuma Asuero? ¿Kasa alataka süchikijee tia?

⁷ Soʼu wanee kaʼi alatüsü wanee kasa nipialuʼu chi aluwataaikai otta aapüna achikirü sutuma wayuu süpüshuaʼa. Eejatü wanee ekawaa nutuma Asuero namaa na washinnuukana otta asaashii naya wiino. Neenajiraka Asuero Vasti, tü nuʼwayuusekat, nnojotka suʼunuin nümaʼanamüin otta chajatü shia sünain wanee miʼiraa namaa na jieyuukana. Jashichikalaka maʼin Asuero saaʼu niʼrüin japülii sutuma Vasti, nüsakitkalaka na niʼipajanakana kasain anain süpüla naaʼinrüin süka. Nuuʼulaaka shia Asuero otta keeʼirakainjatü shia nutuma naashin. Noʼunakalaka na aʼyataashiikana nümüin sünain achajawaa na majayünnüü anapüijakana maʼin suluʼujee tü mma nuluwataakalü aaʼu Asuero. Nüneeküinjatü Asuero tü nuʼwayuuseinjatkat saʼakajee tia majayünnüükalüirua (Est. 1:1–2:4).

8. (1) ¿Jamüsüche shapaaka naaʼin Mardoqueo saaʼu Ester? (2) Saashin tü Wiwüliakat, ¿kasa jülüjainjatka saaʼin wanee wayuu anasüchonle shia? (Paashajeʼera Proverbios 31:30).

⁸ Shiʼipaʼaya niʼrüin Mardoqueo sajaʼapülaain Ester, talatüshi maʼin sümaa otta emiyoʼulaasü tü saalinkat nüpüla. Saashin tü Wiwüliakat, anasüchon maʼin shia sümaa anain maʼin sütapaʼa (Est. 2:7). Shapaapejeʼe naaʼin Mardoqueo saaʼu Ester, süka jamüin, süküjain tü Wiwüliakat nnojoluin kasain saamüin sümüin wayuu anasüchonle shia sümaa nnojoluin kekiin maʼin shia otta pülayaale saaʼin. Jee müsia, yaletajaasü saaʼin wayuu anasüchonle shia (paashajeʼera Proverbios 11:22). ¿Majatche sukuwaʼipa Ester mayaa? ¿Yaletajaasüche saaʼin sutuma anasüchoin shia? Wekirajaajeerü anain jooluʼu.

9. (1) ¿Kasa naaʼinraka na aʼyataashiikana nümüin Asuero neʼraiwaʼaya Ester? ¿Jamüsü aika nümüin Mardoqueo sümaanüin Ester? (2) ¿Jamüsüche nuuʼulaaka Mardoqueo kasaalüin Ester nümaa wanee wayuu nnojoikai aʼwaajüin Jeʼwaa? (Paashajeʼera tü pütchi süttakat suluʼu süpana 138).

⁹ Neʼraiwaʼaya na aʼyataashiikana nümüin Asuero anasüchoin maʼin Ester, namaasü shia nipialuʼumüin chi aluwataaikai waneemüin saʼata tü süchikat (Est. 2:8). Aikajasaʼa nümüin Mardoqueo sümaanüin Ester süka müin aka saaʼin nüchon nümüin. Jee niyoutashaatain süpüleerua kasaalüin shia nümaa wanee wayuu nnojoikai aʼwaajüin Jeʼwaa jaʼitaichi niain wanee aluwataai. Nnojotpejeʼe kasakainjatüin shia nutuma. * Aashajaakajasaʼa Mardoqueo sümaa Ester süpülapünaa sümaanüin, nüküjainjaʼa eera sümüin pütchi anaka süpüla sotuin saaʼin waneepia. Wainma kasa süsakitka anain saaʼin Ester wopuluʼupa shia nipialuʼumüin chi aluwataaikai. Sütüjawee aaʼu jameerüin sukuwaʼipa chayaa.

10, 11. (1) ¿Kasa eeka süpüla sukumajaain suluʼu saaʼin Ester sutuma saaʼinmajünüin maʼin nipialuʼu chi aluwataaikai? (2) ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu shapaain naaʼin Mardoqueo saaʼu Ester?

¹⁰ Naatajatshaana maʼin chaa eejatüle Ester otta eiwaʼalajatia müin shia saʼakain wainma majayünnüü suluʼujeejatka süpüshuaʼa tü mma nuluwataakalü aaʼu Asuero. Naatawaikajasaʼa sukuwaʼipa tia majayünnüükalüirua otta naatawaisü sünüikipala. Jülüjashii naya naaʼin Hegai, wanee wayuu aʼyataakai nipialuʼu chi aluwataaikai. Suʼunnaa wanee juya nia jülüjaka aaʼin saainjünüin namüin wanee tratamiento otta masaje süka seita jemeta eejuut. Tia süpülajatü anasüchonleeinjatüin tia jieyuukalüirua (Est. 2:8, 12). Sutuma saaʼinmajünüin maʼin tia majayünnüükalüirua, yaletajaasü naaʼin sümaa shiain jülüjain naaʼin anasüchoinjanain naya. ¿Wanaawasüche Ester sümaa tia jieyuukalüirua?

¹¹ Shapaasü naaʼin Mardoqueo süka nütüjaweein saaʼu jamüin sukuwaʼipa Ester chaa eejatüle shia. Saashin tü Wiwüliakat, oʼunawaishi nia waneepia chaa pejepünaa sünain nipia chi aluwataaikai süpüla  nütüjaain saaʼu anale Ester (Est. 2:11). Eeshijaʼa naapinnüle nutuma wanee wayuu aʼyataakai nipialuʼu chi aluwataaikai jee talatüshi maʼin nia sutuma tü aküjünawaikat nümüin süchiki Ester. ¿Jamüshi talataka nia sutuma tia?

12, 13. (1) ¿Kasa ponoko saaʼin wayuu sünainjee sukuwaʼipa Ester? (2) ¿Jamüsü talataka naaʼin Mardoqueo sutuma nnojoluin süküjain Ester judíain shia?

¹² Süka ponoshootoin naaʼin Hegai tü sukuwaʼipakat Ester, anamiashi nia sümüin. Niʼitaain akaratshisü jieyuu shipiuunase Ester otta shia naapaka amüin tü kuatta anakat maʼin suluʼu tü piichi eejatüle shia. Saashin tü Wiwüliakat, anasü süshoʼu Ester namüin napüshuaʼa na eʼrakana shia (Est. 2:9, 15). ¿Jamüsüche anaka süshoʼu sümüin wayuu? ¿Shiache sutuma anasüchoin shia? Nnojotsü shiain sutuma tia. Shia sutuma tü sukuwaʼipakat.

¹³ Anuu sünüiki tü Wiwüliakat süchiki: «Nnojotsü süküjain Ester süchiki tü pueulo kaluʼujeejatkat shia jee nachiki na süpüshikana, süka jamüin, nuchuntuin Mardoqueo sümüin nnojoluinjatüin  süküjain süchiki tia» (Est. 2:10). Nuchuntuin Mardoqueo sümüin nnojoluinjatüin süküjain sünain judíain shia. Aʼürülaana anainna na judíokana natuma na shikiipüʼükana Persia. Mayaapejeʼe nnojoluin eejachin Mardoqueo sümaa Ester, nnojotsü aküjakuʼu müin shia süchiki tü sukuwaʼipakat, kekiisü maʼin shia otta ayatüsü oonooin sümaa nünüiki Mardoqueo. Talatakajasaʼa maʼin naaʼin nütüjaapa saaʼu tia.

14. ¿Kasa naaʼinrajatka na tepichikana süpüla nashatüin sukuwaʼipa Ester?

¹⁴ Maaʼulu yaa, talatüshii na wayuu kachonshiikana jee na aaʼinmajüliikana tepichi sutuma neʼrüin noonooin namaa waneepia. Jaʼitairü nnojoluin jaralüin eʼrüin naya, nnojotsü nashatüin nakuwaʼipa na wayuu anamiayaakana, na keejiakana amüin amaʼüjirawaa akuwaʼipaa jee na mojulaakana. Kojutusü namüin naya tepichikana tü nümakat Jeʼwaa, chi Nashi iipünaajachikai jee talatüshi nia namaa maʼaka talatüin nia sümaa Ester (paashajeʼera Proverbios 27:11).

15, 16. (1) ¿Kasa saaʼinraka Ester süpüla sütalateʼerüin naaʼin chi aluwataaikai? (2) ¿Jamüsüche kapüleeka sümüin Ester shikiʼralaain sünain tü sukuwaʼipakat?

¹⁵ Wekirajaa wachikuaʼa sünain tü alatakat soʼu suʼunüin Ester nümaʼanamüin Asuero. Soʼu tia, eesü süpüla saʼatüin Ester wanee süsheʼin eekai anain maʼin atuma shiyolojo. Nnojotpejeʼe alaayaain shia, müsüjeseʼe saʼatüin neʼe sünain tü kuluulu naapakat Hegai sümüin (Est. 2:15). Eesüjaʼa jülüjale saaʼin Ester nnojoleerüin sütalateʼerüin naaʼin chi aluwataaikai sutuma anasüchoin shia. Jülüjasü saaʼin shieerüin anain nümüin nnojorüle pülayaain saaʼin nuʼupala süka pülayaain naaʼin na aʼyataakana niʼipajee. ¿Pansaasüche tü jülüjakat saaʼin Ester?

¹⁶ Anuu sünüiki tü Wiwüliakat: «Shia aika maʼin Ester nüpüla chi aluwataaikai suulialeʼeya tü wane jieyuukalüirua, anasü süshoʼu nümüin otta anamialeeshia nia sümüin suulialeʼeya tü wanee majayünnüükalüirua. Niʼitaakalaka saaʼu shikii tü kotse sünainkat nuʼwayuuse wanee aluwataai otta shia nüneekaka süpüla nuʼwayuuseinjatüin süchikumüin Vasti» (Est. 2:17). Tia shia tü sukuwaʼipakat süpüla kasaalüin Ester nümaa chi aluwataai washitshaatakai soʼu tia. Kapüleekajasaʼa sümüin shikiʼralaain sünain tü sukuwaʼipakat. ¿Yaletajaasüche saaʼin Ester sutuma wayuuitpain shia kojutusü? Nnojorüleejaʼa.

17. (1) ¿Kasa saaʼinraka Ester sutuma ayatüin soonooin nümaa Mardoqueo? (2) ¿Jamüsü anaka washatüle sukuwaʼipa Ester?

¹⁷ Nnojotsü aʼwanajaain sukuwaʼipa Ester, ayatüsia shia jüüjüüchoin waneepia. Jamüsüjaʼa shia, nnojotsü süküjain sünain wayuuin judía shia süka nuchuntuin Mardoqueo sümüin nnojoluinjatüin süküjain tia. Soʼu wanee kaʼi eejana wanee wayuuinnua oonookana nikiira Asuero süpüla noʼutuin naaʼin. Nüküjaka Mardoqueo sümüin Ester saapirüinjachin chi suʼwayuusekai, nataʼünaka mapa naya wayuukana (Est. 2:20-23). Nnojotsü yaletüin saaʼin Ester otta jüüjüüsü shia waneepia süka ichein maʼin sunoula. Anasü maʼin washatüle sukuwaʼipa  sunoula Ester süka naʼakain waya wayuu moonooinkana otta eʼrüliikana wayumüin. Shiimainre kanoulain waya, kojuteerü wamüin tü oonowaakat maʼaka kojutuin shia sümüin Ester.

18. (1) ¿Jamüshi nnojoika nüsapainkain Mardoqueo nümülatuʼu Hamán? (Paashajeʼera tü nootakat). (2) ¿Kasa naaʼinraka watta naalii wawalayuu maaʼulu süka wanaawain nanoula sümaa nunoula Mardoqueo?

¹⁸ Mapa eeshi wanee wayuu Hamán nünülia, kapülainshi maʼin nümüin Asuero otta nüneeküin nia süpüla niʼipajanainjachin sünain aluwatawaa otta nia nüsakitka süpülapünaa naaʼinrüin wanee kasa. Jee müsia nuluwataain Asuero na aʼyataashiikana nümüin süpüla nasapainkainjanain nümülatuʼu Hamán (Est. 3:1-4). Mayaapejeʼe jüüjüüin Mardoqueo waneepia nümüin chi aluwataaikai, nnojoishi oonooin nia nümaa süka mojuteechin Maleiwa nutuma nüsapainkale nia nümülatuʼu Hamán. Nütüjaa aaʼu agaguitain Hamán, eeshijaʼa nuuʼuliwoʼule nia Agag, chi aluwataapuʼukai saaʼu Amaleq nuʼutakai aaʼin Samuel (1 Sam. 15:33). Mojulaashii maʼin na amalequitakana, müshiijeseʼe nüʼünüüin naya Maleiwa otta tü nupueulosekat. Shiasaʼa sutuma tia, süsalashii naya nutuma Maleiwa (Deut. 25:19). * Nnojoireejaʼa süpüla nüsapainkainjachin wanee judío jüüjüükai waneepia nümüin Maleiwa nümülatuʼu wanee amalequita. Sutuma tü sukuwaʼipakat nunoula Mardoqueo, sotushii waaʼin na tooloyuu otta jieyuu namaiwajannuukana otta na eekana maaʼulu anakana maʼin anoula. Jaʼitairü natüjaain saaʼu eein süpüla noʼutunuin aaʼin, müshii naya: «Alanaʼaleesüjaʼa sünain niainjachin woonooin amaa anüikü Maleiwakai suulialeʼeya sünüikü wayuu» (Aluw. 5:29).

19. ¿Kasa wayu tü naaʼinreekat Hamán? ¿Jamüsü sukuwaʼipa nutuma süpüla nükaaliinjünüinjachin nutuma Asuero?

¹⁹ Jashichishaatashi maʼin Hamán sutuma nnojoluin nüsapainkain Mardoqueo nümülatuʼu. Nüchajaaka sukuwaʼipa süpüla nuʼutunajachin aaʼin namaʼaleʼeya napüshuaʼa na chejeʼewaliikana nuumainpaʼajee. Oʼunushi Hamán palajana eemüin chi aluwataaikai Asuero süpüla niperulajüin waneinnua wayuu, nnojotpajaʼa nüküjain nümüin nayain na judíokana naashajaain achiki. Naashin niakai, wayuu mojutsalii naya, eeshii sainküin tü mma nuluwataakalü aaʼu Asuero otta nnojoishii naya sünainpünaain wayuu naatajannuu. Naashin Hamán, eʼrülii naya wayumüin otta mojulaashii süka nnojoluin noonooin sümaa tü nümakat Asuero. Süchikijee tia, nüküjaka Hamán naapüinjatüin tü nneerü süpülajatkalü ajaʼlajeʼeraa naya wayuukana. * Naapakalaka  Asuero nümüin tü nüsittiijase aseyaajiakat süpüla nukumajüin sukuwaʼipa tia nümakat (Est. 3:5-10).

20, 21. (1) ¿Jamüsü naaʼin Mardoqueo otta na wane judíokana sutuma tü naaʼinrüinjatkat Hamán naka? (2) ¿Kasa aluwataanaka anain Ester nutuma Mardoqueo?

²⁰ Kettaapa nutuma Hamán tü pütchi süpülajatkat ajaʼlajeʼeraa na judíokana, aluwataanamaatüshii wayuu amaajuna sünain aʼwalakajaa süchiki tia suluʼupünaa tü mma nuluwataakalü aaʼu Asuero. Patatakajasaʼa naaʼin na judío chajanakana Jerusalén naapapa süchiki tia, chajana naya sünain akumajaa tia pueulokot süchikijee noʼunuin Babiloniajee. Eeyaai neʼe kasepüin tia pueulokot, eeshii süpüla nashutunüin aaʼu. Shapaakajasaʼa naaʼin Mardoqueo naaʼu naya wayuukana otta saaʼu nüpüshi jee na naʼaleewainyuu kepiakana Susa. Mojushaatasü maʼin naaʼin, müshijeseʼe nüsüküijaain nüsheʼin otta naʼatüin nünain wanee kuluulu kaʼleka oʼu, nijitüin paliʼi saaʼu nikii otta nuʼunaka suluʼupünaa tü pueulokot sümaa emetuluin niʼira. Eejataayaai naaʼin Hamán suʼunnaa tia, asaaʼalaashi nümaa chi aluwataaikai. Nnojotsü kasajatüin nümüin müliain nutuma na judíokana otta naʼaleewainyuu na judío chajanakana Susa (paashajeʼera Ester 3:12–4:1).

²¹ Nütüjaa aaʼu Mardoqueo nükaaliinjüinjanain na judíokana. ¿Jameetka sukuwaʼipa tia nutuma? Suluwataain Ester nümüin wanee nüsheʼin süpüla sütütüleʼerüin naaʼin, nnojotpejeʼe shia naapaain. Mapa, niyaawata aaʼu Mardoqueo kasapülajatüin nuuʼulaaka Jeʼwaa  sümaanüin Ester süpüla kasaalüin shia nümaa wanee wayuu nnojoikai aʼwaajüin nia. Nuluwataamaataka Mardoqueo nünüiki sümüin Ester süpüla suʼunuinjatüin eemüin Asuero otta saashajaain nümaa napüleerua na judíokana süka süpüshin naya (Est. 4:4-8).

22. ¿Jamüsü mmotka Ester seema oʼunaa nümaʼanamüin chi suʼwayuusekai? (Paashajeʼera tü nootakat).

²² Apatanajaasü saaʼin Ester süküjünapa sümüin tü nünüikikat Mardoqueo. Kapüleeshaatasü maʼin tü saaʼinrajatkat süpüla shiiʼiyatüin sünain kanoulain shia. Süküjapejeʼe nümüin Mardoqueo mmoluin shia. ¿Jamüsüche mmotka shia? Süsoʼirüin naaʼin Mardoqueo eein wanee pütchi natuma na persakana aküjaka outajatüin wanee wayuu eekai suʼunuin nümaʼanamüin chi aluwataaikai sümaa nnojoluin seenakiruushin nutuma. Nnojotpejeʼe outuin wanee wayuu müleka niyalerüle chi aluwataaikai tü wunuʼu aainjuushikat süka ooro najapuluʼukat. ¿Amülialaweetche naaʼin Asuero saalin Ester? Jalasüjaʼa amülialaayaain naaʼin saalin Vasti soʼu nnojoluin jaa sümüin nümüin. Jee müsia alatüirü 30 kaʼi sümaa nnojoluin seenakinnüin Ester nutuma Asuero. Eesüjaʼa nnojorüle jamajatüitpain nümüin (Est. 4:9-11). *

23. (1) ¿Kasa nüküjaka Mardoqueo sümüin Ester süka nükatsüinreein sunoula? (2) ¿Jamüsü anaka washatüle sukuwaʼipa nunoula Mardoqueo?

²³ Lotusü maʼin nünüiki Mardoqueo sümüin Ester, jama nükatsüinreein sunoula. Nüküjain sümüin nükaaliinjeenain Jeʼwaa waneepia na judíokana jaʼitairü shiyoutajüin Ester. Nüküjaleeinya sümüin nnojoleerüin isain shia nachajaanapa na judíokana süpüla noʼutunüin aaʼin. Sükajee tia, niiʼiyatüin Mardoqueo niʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa süka naaʼinrüin Jeʼwaa waneepia tü nümakat otta nnojoleerü nuuʼulaain sajaʼlajeʼennüin tü nupueulosekat (Jos. 23:14). Nümaka Mardoqueo süchikijee: «¿Jaratka atüjaain saaʼu aleinjatüle pia nuʼwayuusein  chi aluwataaikai süpüla pükaaliinjain waya?» (Est. 4:12-14). ¡Kanoulashaatashi maʼin Mardoqueo! ¿Müsüche punoula maʼaka saaʼin nunoula Mardoqueo?

24. ¿Kasa saaʼinraka Ester sutuma kanoulain shia otta yalayalain saaʼin?

²⁴ Sütüjaa aaʼu Ester saaʼinrüinjatüin tü nümakat Mardoqueo sümüin. Müsüjeseʼe suchuntüin nümüin süpüla naamajüinjanain na judíokana apünüin kaʼi sümaa. Kanoulashaatasü Ester sümaa yalayalain saaʼin, anuujeseʼe sünüiki: «Jaʼitairü outuin taya» (Est. 4:15-17). Oʼuraajakajasaʼa Ester süka süpüshuaʼa saaʼin soʼu tü apünüinsükat kaʼi. Süntapa sükalia süpüla suʼunuin nümaʼanamüin chi aluwataaikai, anasü maʼin saʼanaaya süpüla talatüin naaʼin Asuero sümaa. Suʼunaka nümaʼanamüin.

25. Püküja tü alatakat soʼu suʼunuin Ester nümaʼanamüin chi suʼwayuusekai.

²⁵ Waashajeʼerüin suʼttiajee ekirajaayakat tüü suʼunuin Ester nümaʼanamüin chi aluwataaikai. Wopuluʼupa shia, tüntaʼatsü saaʼin, shapaasü saaʼin jee oʼuraajashaatasü nümüin Maleiwa. Süntaka suluʼumüin süpaatiase nipia chi aluwataaikai, shiʼraka nia joyotuin sümaa anain maʼin niyolojo, miyoʼu nuʼwala otta nüliima sümaa sonpain shia. Jülüjasü saaʼin Ester jamüin niirakaaya sümüin süpüla sütüjaain saaʼu talatüle jee jashichire nia. Nnojotsü watüjaain saaʼu niʼrüle shia Asuero süntaiwaʼaya. Mapajeʼe kakaliakai saaʼin sünain aʼatapajaa. Shiasaʼa niʼrapa shia, nuponojoo amaalü, nnojoipejeʼe nia kamaʼain süpüla niyalerüin tü wunuʼu aainjuushikat süka ooro najapuluʼukat (Est. 5:1, 2).

26. ¿Jamüsü yalayalainjatka waaʼin maʼaka saaʼin Ester? ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain tü wane ekirajaayakat?

²⁶ Suuntüin Ester sülatüin nümaʼanamüin chi suʼwayuusekai süpüla saashajaain nümaa. Süka saashajaweein Ester napüleerua na wayuu nupueulosekana Maleiwa, oʼunusü shia chamüin mayaapejeʼe sütüjaain saaʼu eein süpüla suʼutunuin aaʼin. Anashaatasü maʼin sukuwaʼipa sunoula Ester süpüla ashatünaa. Kojutusü maʼin wamüin nakuwaʼipa na wayuu namaiwajannuukana maʼaka saaʼin Ester. Naashin Jesuu, atüjaaneena aaʼu jaralüin na anoujashii shiimainshiikana sükajee aijiraain naya (paashajeʼera Juan 13:34, 35). Süpüla shiimainjanain alin wapüla na wawalayuukana, meimmoluinjana waya maʼaka saaʼin Ester. Eeyütpejeʼe sooʼomüin pütchi süchiki Ester. ¿Jameetche sukuwaʼipa sutuma Ester süpüla nunoujain Asuero tü süküjainjatkat nümüin nüchiki Hamán? ¿Suunteetche sükaaliinjain na judíokana? Watüjaajeerü aaʼu tia sünain tü wane ekirajaayakat.