Kɔ no mu nsɛm no do

Ebɛn Asɛm Na Bible No Ka Fa Hɛn Awofo A Wɔayɛ Mpanyimfo A Ɔsɛ Dɛ Yɛhwɛ Hɔn No Ho?

Ebɛn Asɛm Na Bible No Ka Fa Hɛn Awofo A Wɔayɛ Mpanyimfo A Ɔsɛ Dɛ Yɛhwɛ Hɔn No Ho?

Mbuae a Bible no dze ma

 Mba a wɔayɛ mpanyimfo wɔ asodzi tsitsir dɛ wɔhwɛ hɔn awofo a woenyinyin no. Bible no tu mba a wɔayɛ mpanyimfo no fo dɛ ‘wondzi kan nkyerɛ nyamesompa wɔ hɔn efiefi do, na wontua hɔn awofo kaw; na iyi na ɔsɔ enyi wɔ Nyankopɔn enyim.’ (1 Timothy 5:4) Sɛ mba a wɔtse dɛm no hwɛ hɔn awofo a wɔayɛ mpanyimfo no yie a, ɔkyerɛ dɛ wodzi Bible mu ahyɛdze a ɔse mba ndzi hɔn awofo nyi no do.​—Ephesusfo 6:2, 3.

 Bible no nnka ɔkwan pɔtsee a ɔwɔ dɛ wɔfa do hwɛ awofo a woenyinyin no. Naaso, ɔma yehu mbrɛ mbarimba na mbaa agyedzifo binom hwɛɛ hɔn awofo a woenyinyin no. Afei so, ɔdze akwankyerɛ pa ma hɔn a wɔhwɛ hɔn awofo a woenyinyin no.

 Bible mber mu no, ebɛn kwan do na nyimpa binom hwɛɛ hɔn awofo a woenyinyin no?

 Wɔyɛɛ dɛm wɔ akwan ahorow pii do dɛ mbrɛ hɔn nsɛm tsebea maa hɔn kwan.

  •   Nna Joseph nntse mmbɛn ne papa Jacob a nna ɔabɔ akɔkora no. Aber a Joseph ne tsebea maa kwan no, ɔyɛɛ nhyehyɛɛ ma n’egya nye no bɛtsenae. Joseph hwɛɛ no na ɔbɔɔ no ho ban.​—Genesis 45:9-11; 47:11, 12.

  •   Ruth tui fii ne man mu kɛtsenaa n’asew basia ne man mu, na ɔyɛɛ edwumadzen hwɛɛ no.​—Ruth 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

  •   Aka ber tsiabaa bi ma Jesus ewu no, ɔyɛɛ nhyehyɛɛ ma obi hwɛɛ ne maame Mary. Ɔda edzi dɛ dɛm aber no, nna ɔyɛ kunafo.​—John 19:26, 27. a

 Ebɛn akwankyerɛ na ɔwɔ Bible no mu a obotum aboa hɔn a wɔhwɛ hɔn awofo a woenyinyin no?

 Hɔn a wɔhwɛ hɔn awofo a woenyinyin no, ɔtɔ da a, wɔtse brɛ ankasa wɔ hɔn honam mu, na hɔn abaw mu tum bu. Naaso, akwankyerɛ ahorow wɔ Bible no mu a obotum aboa hɔn.

  •   Dzi w’awofo nyi.

     Dza Bible no ka: “Dzi w’egya nye wo na nyi.”​—Exodus 20:12.

     Ibesi dɛn dze akwankyerɛ yi ayɛ edwuma? Dzi w’awofo nyi na ma hɔn kwan ma wɔnkyerɛ dza wɔpɛ dɛ mbrɛ hɔn tsebea bɛma hɔn kwan. Sɛ ɔbɛyɛ yie a, ma hɔnankasa nkyerɛ ɔkwan a wɔpɛ dɛ efa do hwɛ hɔn. Ber kor no ara so, yɛ dza ibotum biara boa hɔn fa kyerɛ dɛ idzi hɔn nyi.

  •   Da ntseasee edzi na fa bɔn kyɛ.

     Dza Bible no ka: “Nyimpa n’adwenmutsewee ma ɔfa ebufuw nyaa: na ɔyɛ n’enyimnyam dɛ ɔpa mbrato ho.”​—Mbɛbusɛm 19:11.

     Ibesi dɛn dze akwankyerɛ yi ayɛ edwuma? Sɛ ɔwofo bi a oenyin ka asɛm bi a ɔyɛ yaw kyerɛ wo anaa oyi wo bɔnyiayɛ a, bisa woho dɛ, ‘Sɛ emi na mayɛ panyin na mowɔ tsebea a ɔtse dɛm mu a, nkyɛ mebɛtse nka dɛn?’ Sɛ ebɔ mbɔdzen da ntseasee edzi na edze bɔn kyɛ a, eremma tsebea a ɔtse dɛm nngye nsamu.

  •   Hwehwɛ mboa fi afofor hɔ.

     Dza Bible no ka: “Mbrɛ egyinatu nnyi no, tsirmpɔw yɛ kwa: na egyinatufo dodow mu na wosi no pi.”​—Mbɛbusɛm 15:22.

     Ibesi dɛn dze akwankyerɛ yi ayɛ edwuma? Sɛ yarba bi retsetsee w’awofo a, ibotum ayɛ nhwehwɛmu wɔ mbrɛ ibesi aboa hɔn no ho. Hwɛ dɛ nhyehyɛɛ bi wɔ beebi a hom tse a ɔbɔboa wo ma aahwɛ hɔn. Hwehwɛ mboa fi hɔn a wɔayɛ edwuma a ɔtse dɛm bi pɛn no hɔ. Ibotum so nye wo nuanom ehyia mu esusu ehiadze a hom awofo wɔ, ɔkwan a hom bɛfa do ahwɛ hɔn, nye mbrɛ hom besi abɔ mu aboa hɔn no ho.

    Enye wo nuanom nhyia mu nsusu mbrɛ hom besi ahwɛ hom awofo a woenyinyin no ho

  •   Gye to mu dɛ nnyɛ biribiara na ibotum ayɛ.

     Dza Bible no ka: “Ahobrɛadzefo dze nyansa nye hɔn tse.”​—Mbɛbusɛm 11:2.

     Ibesi dɛn dze akwankyerɛ yi ayɛ edwuma? Gye to mu dɛ nnyɛ biribiara na ibotum ayɛ. Dɛ nhwɛdo no, mber na ahoɔdzen a obiara wɔ no, ɔwɔ beebi a okodu. Iyi botum aka dza itum yɛ ma w’awofo. Sɛ ihu dɛ mbrɛ isi hwɛ w’awofo a woenyinyin no ahyɛ wo do araa ma wo kɔn mu rubu a, serɛ w’ebusuafo ma wɔmboa wo. Afei so, ibotum ahwehwɛ mboa efi hɔn a wɔwɔ nyimdzee wɔ dɛm edwuma yi mu no hɔ.

  •   Hwɛ woho do yie.

     Dza Bible no ka: “Obiara nntan nankasa no honam pɛn, na mbom ɔnyɛn no na ɔhwɛ no yie.”​—Ephesusfo 5:29.

     Ibesi dɛn dze akwankyerɛ yi ayɛ edwuma? Ɔwɔ mu dɛ ɔyɛ w’asodzii dɛ ehwɛ w’awofo, naaso ɔwɔ dɛ ehwɛ woho do yie. Afei so, sɛ awar a, ewɔ asodzi dɛ ehwɛ wo hokafo nye wo mba so. Ɔwɔ dɛ idzidzi yie. Iyi da nkyɛn a, ɔwɔ dɛ egye w’ahom na eda yie so. (Ɔsɛnkafo 4:6) Afei so, ɔwɔ dɛ itwitwa ndzɛmba ahorow bi do. Sɛ eyɛ iyinom nyina a, ibenya ahoɔdzen nye apɔwmudzen a ɔsɛ a edze bɔhwɛ w’awofo.

 Aso Bible no ka dɛ ɔwɔ dɛ wɔhwɛ awofo a woenyinyin no wɔ fie?

 Ɔdze fa iyi ho no, Bible no nnka no pɔtsee dɛ ɔwɔ dɛ mba a wɔayɛ mpanyimfo no hwɛ hɔn awofo wɔ fie. Ebusua bi tum hwɛ hɔn awofo wɔ fie dɛ mbrɛ hɔn tsebea bɛma hɔn kwan. Odu mber bi a, awofo binom a woenyinyin no susu dɛ, sɛ wɔkɛtsena beebi a wɔhwɛ nkɔkora na mberwa a, obeye ama hɔn. Ɔwɔ dɛ ebusua biara susu dza obeye ama hɔn no ho.​—Galatiafo 6:4, 5.

a Nwoma bi a ɔkyerɛkyerɛ Bible no mu kaa iyi ho asɛm dɛ: “Obotum aba dɛ nna Joseph [Mary no kun] ewu dadaada. Ntsi, Jesus na ɔhwɛɛ ne maame Mary na ɔboaa no. Jesus rubowu yi, woana bɔhwɛ ne maame Mary? . . . Christ nam dza ɔyɛe no do akyerɛkyerɛ mbofra dɛ ɔwɔ dɛ wɔhwɛ hɔn awofo a woenyinyin no ma hɔnho tɔ hɔn.”​—The NIV Matthew Henry Commentary in One Volume, nkrataafa 428-429.