به نظر شما وجدان را به کدام یک از موارد زیر می‌توان تشبیه کرد؟‏

•   قطب‌نما

•   آیینه

•   دوست

•   قاضی

 می‌توان گفت که هر چهار گزینه صحیح است.‏ در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم.‏

•  وجدان چیست؟‏

•  چرا باید وجدانمان را تربیت کنیم؟‏

•  چگونه می‌توانیم وجدانمان را تربیت کنیم؟‏

•  آنچه همسن‌وسالانت می‌گویند

 وجدان حسی درونی است که خوب را از بد تشخیص می‌دهد.‏ کتاب مقدّس می‌گوید وجدان مانند اصول شریعت است که ‹بر دل نگاشته شده است.‏› (‏رومیان ۱۵:‏۲‏)‏ وجدان تربیت‌یافته به ما کمک می‌کند که تصمیماتی درست بگیریم و تصمیمات گذشته‌مان را ارزیابی کنیم.‏

•   وجدانمان مانند یک قطب‌نما است.‏ آن می‌تواند ما را از مشکلات حفظ کند و به راه درست هدایتمان کند.‏

•   وجدانمان مانند یک آیینه است.‏ آن می‌تواند وضعیت اخلاقی‌مان را نشان دهد و شخصیت درونی‌مان را آشکار سازد.‏

•   وجدانمان مانند یک دوست خوب است.‏ آن می‌تواند ما را راهنمایی کند.‏ اگر به آن گوش دهیم موفق می‌شویم.‏

•   وجدانمان مانند یک قاضی است.‏ آن ما را هنگامی که اشتباه می‌کنیم گوشزد می‌کند.‏

 خلاصهٔ مطلب:‏ وجدانمان ابزار مفیدی است که به ما کمک می‌کند،‏ ۱)‏ تصمیمات حکیمانه بگیریم و ۲)‏ راه‌های اشتباه خود را اصلاح کنیم.‏

 کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «وجدان خود را پاک نگاه دارید.‏» (‏۱پِطرُس ۳:‏۱۶‏)‏ اگر وجدانمان را از قبل تربیت نکنیم،‏ پاک نگه داشتنش می‌تواند سخت باشد.‏

 ‏«من به مامان و بابام نمی‌گفتم که کجا می‌رم.‏ همیشه بهشون دروغ می‌گفتم.‏ اولش وجدانم منو اذیت می‌کرد ولی با مرور زمان دیگه برام مسئله‌ای نبود.‏»—‏جِنیفر.‏

 بعد از یک مدت وجدان جِنیفر بیدار شد و او را برانگیخت که به والدینش بگوید که به آن‌ها دروغ گفته است.‏

 نکته‌ای برای تأمّل:‏ به نظر تو وجدان جِنیفر چه وقت می‌توانست به او هشدار دهد؟‏

 ‏«داشتن یه زندگی دوگانه پیچیده است و باعث استرس می‌شه.‏ بعد از این که یه بار برخلاف وجدانت تصمیم می‌گیری،‏ گرفتن تصمیمات بد راحت‌تر می‌شه.‏»—‏مَتیو.‏

 بعضی‌ها کلاً وجدانشان را نادیده می‌گیرند.‏ آن‌ها «حساسیت خود را از لحاظ اخلاقی کاملاً از دست داده‌اند.‏» (‏اِفِسُسیان ۴:‏۱۹‏)‏ به عبارتی آن‌ها حس شرم و حیای خود را از دست داده‌اند.‏

 نکته‌ای برای تأمّل:‏ آیا وقتی که مردم نسبت به کارهای بدشان احساس گناه نمی‌کنند،‏ از زندگی بهتری برخوردار می‌شوند؟‏ آنان با چه مشکلاتی روبرو می‌شوند؟‏

 خلاصهٔ مطلب:‏ برای داشتن وجدان خوب باید ‹با استفادهٔ مداوم از قدرت تشخیص خود،‏ آن را پرورش دهیم تا خوب را از بد تشخیص دهیم.‏›—‏عبرانیان ۵:‏۱۴‏.‏

 برای تربیت وجدانمان به یک معیار نیاز داریم.‏ اینچنین می‌توانیم اعمال خود را بیازماییم.‏ بعضی‌ها معیارهای دیگران را دنبال می‌کنند.‏ برای مثال معیارهای:‏

•   خانواده و فرهنگ

•   همسن‌وسالان

•   افراد مشهور

 با این حال معیارهای کتاب مقدّس برتر از معیارهای فوق است.‏ این موضوع باعث تعجب ما نیست،‏ زیرا کتاب مقدّس «از خدا الهام شده است؛‏» کسی که آفریدگار ماست و بهترینِ ما را می‌خواهد.‏—‏۲تیموتائوس ۳:‏۱۶‏.‏

 به چند نمونه توجه کن.‏

 معیار کتاب مقدّس:‏ «می‌خواهیم از هر جهت در زندگی صادق باشیم.‏»—‏عبرانیان ۱۳:‏۱۸‏.‏

•   هنگامی که وسوسه می‌شوی در امتحان تقلّب کنی،‏ به والدین خود دروغ بگویی یا دزدی کنی،‏ این اصل باید چه تأثیری بر تو داشته باشد؟‏

•   اگر وجدانت تو را برانگیزد که از هر جهت در زندگی صادق باشی،‏ چه فایده‌ای می‌بری؟‏

 معیار کتاب مقدّس:‏ «از اعمال نامشروع جنسی بگریزید.‏»—‏۱قُرِنتیان ۶:‏۱۸‏.‏

•    هنگامی که وسوسه می‌شوی پورنوگرافی تماشا کنی یا قبل از ازدواج رابطهٔ جنسی برقرار کنی،‏ این اصل باید چه تأثیری بر تو داشته باشد؟‏

•   اگر وجدانت تو را برانگیزد که از هر عمل نامشروع جنسی دوری کنی،‏ چه فایده‌ای می‌بری؟‏

 معیار کتاب مقدّس:‏ «نسبت به یکدیگر مهربان و عمیقاً دلسوز باشید و بدون قید و شرط یکدیگر را ببخشید.‏»—‏اِفِسُسیان ۴:‏۳۲‏.‏

•    هنگام اختلاف با برادر یا خواهرت یا یکی از دوستانت،‏ این اصل باید چه تأثیری بر تو داشته باشد؟‏

•   اگر وجدانت تو را برانگیزد که نسبت به دیگران بخشنده و دلسوز باشی،‏ چه فایده‌ای می‌بری؟‏

 معیار کتاب مقدّس:‏ ‹یَهُوَه بیزار است از آن که خشونت را دوست می‌دارد.‏›—‏مزمور ۱۱:‏۵‏.‏

•    هنگام انتخاب فیلم،‏ برنامهٔ تلویزیونی یا بازی‌های کامپیوتری،‏ این اصل باید چه تأثیری بر تو داشته باشد؟‏

•   اگر وجدانت تو را برانگیزد که از سرگرمی‌های خشونت‌آمیز اجتناب کنی،‏ چه فایده‌ای می‌بری؟‏

 داستان واقعی:‏ «من و دوستام بازی‌های کامپیوتری‌ای بازی می‌کردیم که خشونت‌آمیز بود.‏ بعدش بابام گفت که دیگه اجازه ندارم این بازی‌ها رو بازی کنم.‏ واسه همین فقط موقعی که می‌رفتم خونهٔ دوستام این بازی‌ها را بازی می‌کردم.‏ وقتی برمی‌گشتم خونه هیچی در موردش حرف نمی‌زدم.‏ بابام می‌پرسید مشکل چیه و من می‌گفتم همه چی خوبه.‏ یه روز مزمور ۱۱:‏۵ رو خوندم و احساس بدی بهم دست داد.‏ فهمیدم که دیگه نباید اون بازی‌های کامپیوتری رو بازی کنم.‏ این دفعه مصمم بودم دیگه این کارو نکنم.‏ یکی از دوستام با دیدن نمونهٔ من تصمیم گرفت که اون هم بازی‌های خشونت‌آمیز رو کنار بذاره.‏»—‏جِرِمی.‏

 نکته‌ای برای تأمّل:‏ وجدان جِرِمی چه وقت به او هشدار داد و او چه وقت به وجدانش گوش داد‏؟‏ از تجربه جِرِمی چه یاد می‌گیری؟‏

 خلاصهٔ مطلب:‏ وجدانت شخصیت درونی و معیارهایی را که داری آشکار می‌سازد.‏ وجدانت چه چیزی را در مورد تو نشان می‌دهد؟‏