“Nakokontrol ko kun minsan an dila ko, pero may mga pagkakataon na nakakataram ako nin dai pinag-isipan!”—James.

 “Pag ninenerbiyos ako, nagtataram ako na dai nag-iisip, tapos pag relaks man ako surubra na man an mga sinasabi ko. Sa madaling sabi, napapasala ako pirmi.”—Marie.

 Sinasabi kan Bibliya: “An dila . . . kalayo” asin, “Kayang suluon nin saditon na kalayo an mahiwason na kakahuyan!” (Santiago 3:5, 6) Parati ka daw nagkakaproblema dahil sa mga sinasabi mo? Kun iyo, matatabangan ka kan artikulong ini.

•  Taano ta sala an nasasabi ko?

•  Pagkontrol sa dila

•  An sinasabi kan ibang tin-edyer

 Pagkabakong perpekto. Sinasabi kan Bibliya: “Gabos kaya kita napapasala [“nasisingkog,” nota sa ibaba] nin dakul na beses. Kun an siisay man dai napapasala sa pigtataram niya, saro siyang tawong perpekto.” (Santiago 3:2) Huli sa kaluyahan nin tawo, dai lang kita madaling masingkog pag naglalakaw kundi madali man kitang mapasala pag nagtataram.

 “Huling bakong perpekto an hutok ko saka bako man na perpekto an dila ko, imposible na perpekto kong makontrol an mga ini.”—Anna.

 Sobrang pagtaram. Sinasabi kan Bibliya: “Pag kadakul kan pigtataram, sa pagkakasala dai makakalikay.” (Talinhaga 10:19, NW) An mga tawong matinaram—pero daing gayo nagdadangog—posibleng marhay na makakulog nin buot dahil sa mga nasasabi nindang sala.

 “Sa sarong grupo, an pinakamadunong bako man pirmi an nagtataram. Si Jesus an pinakamadunong na tawong nabuhay sa daga, pero may mga pagkakataon na nagsilensiyo sana siya.”—Julia.

 Pagigin sarkastiko. Sinasabi kan Bibliya: “Siring sa mga saksak nin espada an dai pinag-isipan na mga tataramon.” (Talinhaga 12:18, NW) An sarong halimbawa kaini iyo an pagigin sarkastiko—malanit na mga tataramon na an katuyuhan menuson an iba. Tibaad sabihon kan mga tawong sarkastiko, “Joke man sana!” Pero dai nakakaugma an pagpasupog sa iba. Sinasabi sa sato kan Bibliya na halion an “mapang-insultong pagtaram, pati na an ano man na bagay na nakakadanyar.”—Efeso 4:31.

 “Listuhon akong mag-isip nin suba, asin gusto kong nagpapangisi. Kaya nagigin sarkastiko ako, na sa parati nagreresulta sa problema.”—Oksana.

 Bakong pasil an pagkontrol sa dila, pero makakatabang an mga prinsipyo sa Bibliya. Halimbawa, pag-isipan an minasunod.

 “Magtaram kamo sa saindong puso, . . . asin dai kamo maggirong.”—Salmo 4:4, NW.

 Kun minsan, an pinakamarahay na reaksiyon iyo na dai ka na lang maggirong. “An namamatian ko sa panahon na anggot ako puwedeng bako na an mamamatian ko pagkatapos,” sabi kan hoben na si Laura. “Pag kalmado na ako, sa parati nauugma ako na dai ko sinabi an gusto ko kutang sabihon.” Dawa an pagpundo sana nin pirang segundo makakatabang saimo na dai mapasala sa pagtaram.

 ‘Bakong an talinga nakakadangog kan mga tataramon, asin an [dila] nakakanamit kan kakanon?’—Job 12:11.

 Makakalikay ka sa dakul na problema kun pag-iisipan mo an mga hapot na ini:

•   Totoo daw ini? Mabuot daw ini? Kaipuhan daw ini?—Roma 14:19.

•   Kun ako an sabihan kaini, ano an mamamatian ko?—Mateo 7:12.

•   Magpapahiling daw ini nin respeto sa pananaw kan iba?—Roma 12:10.

•   Ini daw an tamang panahon asin lugar na sabihon ko iyan?—Parahulit 3:7.

 “May kapakumbabaan nindong ibilang an iba na mas urog kisa saindo.”—Filipos 2:3.

 Makakatabang sa saimo an sadol na iyan na magin positibo an paghiling mo sa iba, na makakatabang sa saimo na mapugulan an saimong dila asin mag-isip nguna bago magtaram. Dawa huri na saka nakataram ka na nin makulog, an kapakumbabaan makakatabang sa saimo na maghagad nin dispensa—asin gibuhon iyan tulos-tulos! (Mateo 5:23, 24) Dangan magin determinadong urog pang kontrulon an saimong dila.