Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Sapürut Diosar istʼtanxa?

¿Sapürut Diosar istʼtanxa?

¿Sapürut Diosar istʼtanxa?

TAQINIS espejot uñkattʼasipuntanwa, ¿janicha? Jïsa, urun may kutikis niya taqiniw espejot uñkattʼastänxa, yaqhipanakax inas walja kuti uñkatasipxarakchi. Kunjamätansa uk taqiniw yatiñ muntanxa, ukatwa espejot uñkattʼastanxa.

Biblia liyisaxa espejots uñkattʼasksna ukhamawa (Santiago 1:23-25). Kunjam jaqïtansa ukwa Diosan amuytʼayata Arupax yatiyistu. Hebreos 4:12 qillqatan akham siwa: “almampir ajayumpirux jukʼamp manqhakamaw puri” sasa, mä arunxa, kunjam jaqïtassa amuyastan ukat kuna kasta chuymanïtansa uk amuyasiñasatakiw yanapistu. Kunanakansa sum lurañasax wakisispa ukanakwa Bibliax mä espejjam uñachtʼayistu.

Ukampis kunanakansa amuytʼasiñasa janiw ukak Bibliax siskistuti jan ukasti kunjams lursna ukwa yaticharakistu. Kunayman tuqitwa Bibliax yanapistu sasaw apóstol Pablox akham säna: “Taqi Qillqatasti Diosan amuytʼayatawa, askirakiw yatichañataki, chiqachañataki, [‘askichañataki’, MT], ukhamarak qʼuma jakañan sarnaqañ yatichañatakisa” sasa (2 Timoteo 3:16, 17). Aka qillqatax pusi tuqitwa parli, ukampis kimsax chiqachañataki, askichañataki, ukat qʼuma jakañan sarnaqañ yatichañataki siski ukanakax kunjamsa maynir jakäwip mayjtʼayaspa uk amuytʼayi. Kunjamäsktansa uk yatiñatakix sapüruw espejot uñkatastanxa, ¿ukhamax chuymas manqhax kunjamäskis uk yatiñax janit jukʼamp wakiskaspa? Chiqas uk yatiñatakix sapüruw Bibliat liyiñasaxa.

Amtañäni, kunapachatï Israel markar Josué chachax pʼiqtʼañapäkäna ukhax Jehová Diosax akham sänwa: “Amtasipunïtaw kuntï Diosax leyi libropanxa siski uka, ukhamaraki uruy arumaw lupʼirakïta kuntix librox siski uka lurañamataki. Ukhamatwa taqi luräwinakamax sumaru sarani” sasa (Josué 1:8). Taqi luräwinakapan sum sarantañapatakixa, Josué chachax “uruy arumaw” Diosan Arup liyiñapäna, mä arunxa jan armtʼasisa liyiñapänwa.

Sapüru Biblia liyisax kuna askinaks jikxatsna uka tuqitwa Salmos libron mayïr jaljapan qhanañchi. Ukan akham siwa: “Khititix ñanqha lurir jaqinakan amtayataparjam jan sarnaqki ukax kusisiñan jaqiwa. Jupax janiw jucharar jaqinakan thakipan sarnaqkiti, janirakiw Diosamp sawkasirinakampis chikachaskiti, jan ukasti, jupan kusisiñapax Tatitun arupawa, uka arupatsti arumay uruw lupʼi. Jupax, jawir thiyan ayruntat quqar uñtatawa: wakisitarjamaw achunak churi, laphinakapax janiw wañskiti; taqi luräwinakapasti waltʼaskakipuniwa” sasa (Salmo 1:1-3). Kunjamtï akan siskixa, taqiniw uka jaqjam sum jikxatasiñ muntanxa.

Walja jaqinakaw sapürjam Biblia liyiñ yatipxi. Kunapachatï mä cristianor kunatsa sapür Biblia liyta sasin jisktʼapkäna ukhax akham sasaw säna: “Diosax istʼitaniw sasaw sapüru mayista, ¿ukampis janit nayax sapürjam Biblia liyisax Diosar istʼañajäkarakispa? Mä suma amigox janiw parlak parlkiti, jan ukasti istʼarakiwa” sasa. Jïsa, kunapachatï Biblia liyktan ukhaxa, Diosampis parlksna ukat iwxanakapsa katuqsna ukhamawa.

Sapüru Biblia liyiñatak yanaptʼa

Biblia liyiñatak inas mä wakichäwirjam nayrax lurirïchiyäta. Chiqas qalltat tukuykama liyisax sumpachwa Biblian yatichäwinakapat yatiqtanxa. Yaqhipax Biblia qalltat tukuykam liyiñatakiw qalltapxi, ukat mä qhawqha tiempotxa ukarukiw jaytawayapxi janiw tukuyxapxiti. ¿Ukhamanti jumax jikxatasirakirïta? Kunjamatsa qalltat tukuykama Biblia liytʼasma uk pä tuqit amuytʼañäni.

Kuna horasas liyïta uk amtañamawa. Biblia liyiñatak kuna horasas urunx tiempo apstʼasïta uk sum amtañamawa, ukat uka horanxa janiw yaqhanak lurañamäkiti. Jichhax janitï ukarjam phuqañjamäkanixa, yaqha tiempo apsusiñamawa. Ukham luräta ukhax sapüru Diosan Arup liyiñatakix tiempox utjapunïtamwa. Ukat nayra tiempo Berea markankïr jaqinakjamaw lurarakïta, jupanakax “taqi chuymaw [...] ischʼukipxäna. Sapürurakiw Qillqatanaksa yatxatapxäna: Uka arunakax ¿chiqapunïpachati janicha? sasa” (Hechos 17:11).

Kuna amtampis liyiñama. Amuytʼañataki, jumatï mä maran qalltat tukuykam Biblia liyiñ munsta ukhaxa, kimsa jan ukax phisqa jaljanakwa urun liyiñama. Jutïr janan mä wakichäwiw utji ukaw yanaptʼiristamxa. ¿Aka wakichäwirjam arktasmati? Nayraqataxa, qhawqha jaljanaksa urun liyïta uk “Fecha” siski ukaruw liytʼxasax qillqtʼasïta. Ukat kunapachatï uka jaljanak liyiñ tukuyäta ukhax mä cuadrado utjki ukaruw chimptʼxäta. Ukhamatwa kawkhanktas uk amuyasïta.

Mä maran qalltat tukuykama Biblia liyisax janiw ukharuki jaytañax wakiskaspati. Jan ukasti sapa mara Biblia liyiñatakix pachpa wakichäwiruw marktʼasisma, ukat inas yaqha chiqatsa sapa kuti liytʼañ qalltarakchisma. Ukat jukʼat jukʼa liyiñ munstaxa, kawkhantï kimsa jan ukax phisqa jaljanak liykayäta uka chiqanakxa inas pä urun jan ukax walja urunakana liychisma.

Walja kutiw Diosan Arup liysna, ukham lurasax suma yatichäwinak jakäwisatak jikxataskakiñäniwa ukat kunanaktï jan amuykayätan ukanaksa yatxatarakiñäniwa. ¿Kunatsa? Kunattix akapachax niyaw tukusiski, ukat taqi kunas mayjtʼaskarakiwa (1 Corintios 7:31). Ukampis Diosan Arupax mä espejjamawa, ukhamax sapürutjam uka espejot uñkattʼasiskakiñäni. Ukhamatwa kunsa Jehová Diosax sañ munistu uk yatiñäni (Salmo 16:8).

[23-26 jananakan tablapa/fotonakapa]

(Sumpach amuyt’añatakix qillqatn mistki uk uñxatañamawa)

1

Biblia liyiñataki wakichäwi

IWXT’ANAKA: Qhawqha jaljanaksa liyt’äta uk fecha siski ukar qillqt’äta. Liyiñ tukuyasax cuadritor chimpt’xañamawa. Wakicht’atäki ukhamarjamaw liyt’asma jan ukax kawkir librsa liyt’arakismawa. Sapüru mä qhawqha jaljanak liyt’asma ukhaxa, mä maranwa Biblia liyiñ tukuyasma.

♦ Israelitanakax Jehová Diosamp kunjams sarnaqapxäna uk sum yatxatañatakixa, WILA coloramp chimpt’atäki uka jaljanak liyt’äta.

● Cristiano taman utt’asitapata, nayrar sarantatapata sum yatxatañatakixa, AZUL coloramp chimpt’atäki uka jaljanak liyt’äta.

2

MOISESAN QILLQATANAKAPA

FECHA JALJANAKA □✔

/ GÉNESIS 1-3

/ 4-7

/ 8-11

/ ♦ 12-15

/ ♦ 16-18

/ ♦ 19-22

/ ♦ 23-24

/ ♦ 25-27

/ ♦ 28-30

/ ♦ 31-32

/ ♦ 33-34

/ ♦ 35-37

/ ♦ 38-40

/ ♦ 41-42

/ ♦ 43-45

/ ♦ 46-48

/ ♦ 49-50

/ ÉXODO ♦ 1-4

/ ♦ 5-7

/ ♦ 8-10

/ ♦ 11-13

/ ♦ 14-15

/ ♦ 16-18

/ ♦ 19-21

/ 22-25

/ 26-28

/ 29-30

/ ♦ 31-33

/ ♦ 34-35

/ 36-38

/ 39-40

/ LEVÍTICO 1-4

/ 5-7

/ 8-10

/ 11-13

/ 14-15

/ 16-18

/ 19-21

/ 22-23

/ 24-25

/ 26-27

/ NÚMEROS 1-3

/ 4-6

/ 7-9

/ ♦ 10-12

/ ♦ 13-15

/ ♦ 16-18

/ ♦ 19-21

/ ♦ 22-24

/ ♦ 25-27

/ 28-30

/ ♦ 31-32

/ ♦ 33-36

/ DEUTERONOMIO 1-2

/ ♦ 3-4

/ 5-7

/ 8-10

/ 11-13

3

/ 14-16

/ ♦ 17-19

/ 20-22

/ 23-26

/ 27-28

/ ♦ 29-31

/ ♦ 32

/ ♦ 33-34

ISRAELITANAKAN SUMA URAQIR MANTAPXATAPA

FECHA JALJANAKA □✔

/ JOSUÉ ♦ 1-4

/ ♦ 5-7

/ ♦ 8-9

/ ♦ 10-12

/ ♦ 13-15

/ ♦ 16-18

/ ♦ 19-21

/ ♦ 22-24

/ JUECES ♦ 1-2

/ ♦ 3-5

/ ♦ 6-7

/ ♦ 8-9

/ ♦ 10-11

/ ♦ 12-13

/ ♦ 14-16

/ ♦ 17-19

/ ♦ 20-21

/ RUT ♦ 1-4

ISRAELIT REYINAKAN APNAQÄWINAKAPATA

FECHA JALJANAKA □✔

/ 1 SAMUEL ♦ 1-2

/ ♦ 3-6

/ ♦ 7-9

/ ♦ 10-12

/ ♦ 13-14

/ ♦ 15-16

/ ♦ 17-18

/ ♦ 19-21

/ ♦ 22-24

/ ♦ 25-27

/ ♦ 28-31

/ 2 SAMUEL ♦ 1-2

/ ♦ 3-5

/ ♦ 6-8

/ ♦ 9-12

/ ♦ 13-14

/ ♦ 15-16

/ ♦ 17-18

/ ♦ 19-20

/ ♦ 21-22

/ ♦ 23-24

/ 1 REYES ♦ 1-2

/ ♦ 3-5

/ ♦ 6-7

/ ♦ 8

/ ♦ 9-10

/ ♦ 11-12

4

/ 1 REYES ♦ 13-14

/ ♦ 15-17

/ ♦ 18-19

/ ♦ 20-21

/ ♦ 22

/ 2 KINGS ♦ 1-3

/ ♦ 4-5

/ ♦ 6-8

/ ♦ 9-10

/ ♦ 11-13

/ ♦ 14-15

/ ♦ 16-17

/ ♦ 18-19

/ ♦ 20-22

/ ♦ 23-25

/ 1 CRÓNICAS 1-2

/ 3-5

/ 6-7

/ 8-10

/ 11-12

/ 13-15

/ 16-17

/ 18-20

/ 21-23

/ 24-26

/ 27-29

/ 2 CRÓNICAS 1-3

/ 4-6

/ 7-9

/ 10-14

/ 15-18

/ 19-22

/ 23-25

/ 26-28

/ 29-30

/ 31-33

/ 34-36

JUDIONAKAN JERUSALENAR KUTTʼAPXATAPATA

FECHA JALJANAKA □✔

/ ESDRAS ♦ 1-3

/ ♦ 4-7

/ ♦ 8-10

/ NEHEMÍAS ♦ 1-3

/ ♦ 4-6

/ ♦ 7-8

/ ♦ 9-10

/ ♦ 11-13

/ ESTER ♦ 1-4

/ ♦ 5-10

MOISESAN QILLQATANAKAPA

FECHA JALJANAKA □✔

/ JOB 1-5

/ 6-9

/ 10-14

/ 15-18

/ 19-20

5

/ 21-24

/ 25-29

/ 30-31

/ 32-34

/ 35-38

/ 39-42

QʼUCHUNAKANI UKAT IWXTʼANAKANI LIBRONAKA

FECHA JALJANAKA □✔

/ SALMOS 1-8

/ 9-16

/ 17-19

/ 20-25

/ 26-31

/ 32-35

/ 36-38

/ 39-42

/ 43-47

/ 48-52

/ 53-58

/ 59-64

/ 65-68

/ 69-72

/ 73-77

/ 78-79

/ 80-86

/ 87-90

/ 91-96

/ 97-103

/ 104-105

/ 106-108

/ 109-115

/ 116-119:63

/ 119:64-176

/ 120-129

/ 130-138

/ 139-144

/ 145-150

/ PROVERBIOS 1-4

/ 5-8

/ 9-12

/ 13-16

/ 17-19

/ 20-22

/ 23-27

/ 28-31

/ ECLESIASTÉS 1-4

/ 5-8

/ 9-12

/ CANTAR DE LOS CANTARES 1-8

PROFETANAKA

FECHA JALJANAKA □✔

/ ISAÍAS 1-4

/ 5-7

/ 8-10

6

/ ISAÍAS 11-14

/ 15-19

/ 20-24

/ 25-28

/ 29-31

/ 32-35

/ 36-37

/ 38-40

/ 41-43

/ 44-47

/ 48-50

/ 51-55

/ 56-58

/ 59-62

/ 63-66

/ JEREMÍAS 1-3

/ 4-5

/ 6-7

/ 8-10

/ 11-13

/ 14-16

/ 17-20

/ 21-23

/ 24-26

/ 27-29

/ 30-31

/ 32-33

/ 34-36

/ 37-39

/ 40-42

/ 43-44

/ 45-48

/ 49-50

/ 51-52

/ LAMENTACIONES 1-2

/ 3-5

/ EZEQUIEL 1-3

/ 4-6

/ 7-9

/ 10-12

/ 13-15

/ 16

/ 17-18

/ 19-21

/ 22-23

/ 24-26

/ 27-28

/ 29-31

/ 32-33

/ 34-36

/ 37-38

/ 39-40

/ 41-43

/ 44-45

/ 46-48

/ DANIEL 1-2

/ 3-4

/ 5-7

/ 8-10

/ 11-12

7

/ OSEAS 1-7

/ 8-14

/ JOEL 1-3

/ AMÓS 1-5

/ 6-9

/ ABDÍAS/JONÁS

/ MIQUEAS 1-7

/ NAHÚM/HABACUC

/ SOFONÍAS/AGEO

/ ZACARÍAS 1-7

/ 8-11

/ 12-14

/ MALAQUÍAS 1-4

JESUSAN JAKÄWIPATA UKAT YATICHÄWINAKAPAT QILLQATANAKA

FECHA JALJANAKA □✔

/ MATEO 1-4

/ 5-7

/ 8-10

/ 11-13

/ 14-17

/ 18-20

/ 21-23

/ 24-25

/ 26

/ 27-28

/ MARCOS ● 1-3

/ ● 4-5

/ ● 6-8

/ ● 9-10

/ ● 11-13

/ ● 14-16

/ LUCAS 1-2

/ 3-5

/ 6-7

/ 8-9

/ 10-11

/ 12-13

/ 14-17

/ 18-19

/ 20-22

/ 23-24

/ JUAN 1-3

/ 4-5

/ 6-7

/ 8-9

/ 10-12

/ 13-15

/ 16-18

/ 19-21

CRISTIANO TAMAN UTT’ASITAPATA UKAT NAYRAR SARANTATAPAT QILLQATANAKA

FECHA JALJANAKA □✔

/ HECHOS ● 1-3

/ ● 4-6

/ ● 7-8

/ ● 9-11

8

/ HECHOS ● 12-14

/ ● 15-16

/ ● 917-19

/ ● 20-21

/ ● 22-23

/ ● 24-26

/ ● 27-28

PABLON CARTANAKAPA

FECHA JALJANAKA □✔

/ ROMANOS 1-3

/ 4-7

/ 8-11

/ 12-16

/ 1 CORINTIOS 1-6

/ 7-10

/ 11-14

/ 15-16

/ 2 CORINTIOS 1-6

/ 7-10

/ 11-13

/ GÁLATAS 1-6

/ EFESIOS 1-6

/ FILIPENSES 1-4

/ COLOSENSES 1-4

/ 1 TESALONICENSES 1-5

/ 2 TESALONICENSES 1-3

/ 1 TIMOTEO 1-6

/ 2 TIMOTEO 1-4

/ TITO/FILEMÓN

/ HEBREOS 1-6

/ 7-10

/ 11-13

MAYNI APOSTOLANAKANA UKAT MAYNI DISCIPULONAKAN QILLQATA

FECHA JALJANAKA □✔

/ SANTIAGO 1-5

/ 1 PEDRO 1-5

/ 2 PEDRO 1-3

/ 1 JUAN 1-5

/ 2 JUAN/3 JUAN/JUDAS

/ APOCALIPSIS 1-4

/ 5-9

/ 10-14

/ 15-18

/ 19-22

Nayraqataxa, puntonakamp rayt’atäki uka chiqat khuchuqäta

Ukxarux jananak apthapisaxa payaruw suk’thapïta

[22 janan fotopa]

¿Sapür Biblia liyiñatak tiempo apst’asismati?