Lutani apo pali nkhani

Kasi ‘Kutemwa Ŵalwani Ŵithu’ Chikung’anamurachi?

Kasi ‘Kutemwa Ŵalwani Ŵithu’ Chikung’anamurachi?

Ivyo Baibolo likuyowoya

 Pa upharazgi wake wa pa Phiri, Yesu wakayowoya kuti: ‘Temwani ŵalwani ŵinu.’ (Mateyu 5:44; Luka 6:27, 35) Apa Yesu wakang’anamuranga kuti tikwenera kuchita vinthu mwachitemwa na ŵanthu awo ŵakutitinkha panji awo ŵakutichitira vinthu vyambura urunji.

 Yesu wakalongora chitemwa ku ŵalwani ŵake apo wakaŵagowokera nangauli ŵakamuchitira vinthu vyankhaza. (Luka 23:33, 34) Ivyo wakasambizga vyakukhwaskana na kutemwa ŵalwani ŵithu vikukolerana chomene na ivyo vikuyowoyeka mu Malemba Ghachihebere, agho ghakumanyikwaso kuti Testamente Lakale.—Ekisodo 23:4, 5; Zintharika 24:17; 25:21.

 “Lutilirani kutemwa ŵalwani ŵinu na kulombera awo ŵakumutambuzgani.”Mateyu 5:43, 44.

Mu nkhani iyi

 Chifukwa wuli tikwenera kutemwa ŵalwani ŵithu?

  •   Chiuta ntchiyelezgero chiwemi chomene. Chiuta “wakuchitira lusungu ŵambura kuwonga na ŵaheni.” (Luka 6:35) ‘Wakufumiskira dazi lake pa ŵanthu . . . ŵaheni.’—Mateyu 5:45.

  •   Mulwani withu wangasintha para wakuwona kuti tikumutemwa. Baibolo likutichiska kuti tichitenge vinthu mwalusungu na mulwani withu. Likuti para tachita nthena, ‘tilundikenge makara gha moto pa mutu wake.’ (Zintharika. 25:22) Ntharika iyi yikuyowoya vya ng’anjo ya moto iyo wakotchamo malibwe agho paumaliro ghakuzgoka visulo vyakuzirwa chomene. Mwakuyana waka, para tichitenge vinthu mwalusungu na awo ŵakutitinkha, tingamazga thinkho lawo ndipo ŵangamba kutichitira viwemi.

 Kasi tingalongora wuli kuti tikutemwa ŵalwani ŵithu?

  •   ‘Ŵachitirani viwemi awo ŵakumutinkhani.’ (Luka 6:27) Baibolo likuti: “Usange mulwani wako wali na njara, umupe chakurya. Usange wali na nyota, umupe chakuti wamwe.” (Ŵaroma 12:20) Tingasanga nthowa zinyake zakulongora kuti tikutemwa ŵalwani ŵithu usange tingalondezga mazgu gha Yesu ghakuti: “Ivyo mukukhumba kuti ŵanthu ŵamuchitiraninge, ndivyo namwe muŵachitirenge.”—Luka 6:31.

  •   ‘Tumbikani awo ŵakumutembani.’ (Luka 6:28) Tikutumbika ŵalwani ŵithu para tikuyowoya nawo mwalusungu kweniso mwa kuŵaghanaghanira nangauli ŵangatiyowoyera msinjiro. Baibolo likuti: “Lekani kuwezgera . . . kutuka pa kutuka. Kweni mutumbikenge ŵanthu.” (1 Petrosi 3:9) Ulongozgi uwu ungatovwira kuti timazge thinkho ilo lili palipose.

  •   ‘Lomberani awo ŵakumunenani.’ (Luka 6:28) Usange munthu wakumunenani, kuwezgera “uheni pa uheni yayi.” (Ŵaroma 12:17) Kweni tilombe Chiuta kuti wamugowokere. (Luka 23:34; Milimo 7:59, 60) M’malo mwa kuwezgera, ntchiwemi kulekera Chiuta kuti ndiyo wamarane na munthu kuyana na nthowa zake zakunyoloka kweniso zaurunji.—Levitiko 19:18; Ŵaroma 12:19.

 “Lutilirani kutemwa ŵalwani ŵinu, kuŵachitira viwemi awo ŵakumutinkhani, kutumbika awo ŵakumutembani, na kulombera awo ŵakumunenani.”—Luka 6:27, 28.

  •   Ŵani ‘ŵakuzikira na ŵalusungu.’ (1 Ŵakorinte 13:4) Mpositole Paulosi wakalongosora makora chomene nkhani ya ivyo chitemwa chikuchita ndipo wakagwiliskira ntchito lizgu lakuyana waka na la Chigiriki lakuti (a·gaʹpe) ndipo likusangikaso pa Mateyu 5:44 na Luka 6:27, 35. Ntheura tikulongora kuti tikutemwa ŵalwani ŵithu mwa kuzikira nawo kweniso kuŵachitira lusungu, tikuŵachitira sanji yayi, panji msinjiro nesi kuchita nawo vinthu mwaukali.

 Chitemwa chikuzikira ndipo ntchalusungu. Chitemwa chilije sanji. Chikujilumba yayi, chikujitukumura yayi, chikuchita mwambura kwenelera yayi, chikupenja vyake pera yayi, ndipo chikukwiya luŵiro yayi. Chitemwa chikusunga vyakusingo yayi. Chikusekelera na kwananga yayi, kweni chikusekelera na unenesko. Chikubenekelera vinthu vyose, chikupulikana vinthu vyose, chikugomezga vinthu vyose, chikuzizipizga vinthu vyose. Chitemwa chikumara yayi.”—1 Ŵakorinte 13:4-8.

 Kasi tikwenera kurwa nkhondo na ŵalwani ŵithu?

 Yayi, chifukwa Yesu wakasambizga awo ŵakamulondezganga kuti ŵakwenera yayi kutimbana na ŵalwani ŵawo. Mwachiyelezgero, apo wakaŵachenjezganga vyakuti Yerusalemu wazingirizgikenge, Yesu wakaŵaphalirapo yayi kuti ŵakhale mwenemumo mu msumba na kuzakarwa na ŵalwani ŵawo kweni wakaŵaphalira kuti ŵachimbire. (Luka 21:20, 21) Yesu wakaphaliraso mpositole Petrosi kuti: “Wezgera lupanga lwako mu malo ghake, pakuti wose awo ŵakukora lupanga ŵafwenge na lupanga.” (Mateyu 26:52) Baibolo kweniso ŵakulemba vya mbiri yakale ŵakuti ŵalondezgi ŵa Yesu ŵa mu nyengo yakwambilira ŵakalutanga yayi ku nkhondo kukarwa na ŵalwani ŵawo. a2 Timote 2:24.

 Mautesi ghakukhwaskana na nkhani ya kutemwa ŵalwani ŵithu

 Utesi: Dango la Chiuta likazomerezganga Ŵaisrayeli kuti ŵatinkhenge ŵalwani ŵawo.

 Unenesko: Mu Dango mukaŵavya fundo iyi. Kweni likachiskanga Ŵaisrayeli kuti ŵatemwenge ŵazengezgani ŵawo. (Levitiko 19:18) Lizgu lakuti “mzengezgani,” likung’anamura munthu waliyose. Kweni Ŵayuda ŵanyake ŵakabendezganga dala fundo iyi ndipo ŵakatenge mzengezgani wawo ni Muyuda munyawo pera, kweniso ŵakagomezganga kuti ŵamitundu yinyake mbalwani ŵawo ndipo ŵakwenera kuŵatinkha. (Mateyu 5:43, 44) Yesu wakaŵawovwira Ŵayuda aŵa kuti ŵasinthe maghanoghano ghawo ghakubudika apo wakaŵaphalira ntharika ya Musamariya muwemi.—Luka 10:29-37.

 Utesi: Kutemwa ŵalwani ŵako chikung’anamura kuti ukuzomerezga nkharo zawo ziheni.

 Unenesko: Baibolo likulongora kuti tingamutemwa munthu nangauli tikutinkha nkharo zake ziheni. Mwachiyelezgero Yesu wakutinkha chomene vinthu vya chiwawa kweni wakaŵalombera ŵalwani ŵake awo ŵakamukoma. (Luka 23:34) Kweniso wakutinkha chomene uchikanamalango, panji kuti kwananga, kweni wakapeleka umoyo wake chifukwa cha ŵakwananga.—Yohane 3:16; Ŵaroma 6:23.

a Buku lakuti The Rise of Christianity by E. W. Barnes likuti: “Maukaboni ghakulongora kuti, kuzakafika mu nyengo ya Marcus Aurelius [muwusi wa Ŵaroma kufuma mu 161 m’paka 180 C.E.], palije Mkhristu uyo wakanjira usilikari; ndipo palije msilikari uyo wakalutiliranga na ntchito yake para waŵa Mkhristu.”