Swi nga ha ku chavisa ni ku tlhela swi ku tikela ku tiva leswaku i vamani vagadi va mune va tihanci, kambe a swi fanelanga swi va tano. Hikwalaho ka yini? Hikuva Bibele ni swilo leswi humelelaka namuntlha swi hi pfuna ku twisisa kahle leswi mugadi ha un’we a yimelaka swona. Hambileswi ku tsutsuma ka tihanci leti va ti gadeke swi tiseke makhombo laha misaveni, sweswo swi nga ku vuyerisa wena ni ndyangu wa wena. Hi ndlela yihi? A hi sungule hi ku kambisisa leswi mugadi ha un’we wa hanci a yimelaka swona.

Xivono xi sungula hi ndlela leyi: “Hiloko ndzi languta, kutani waswivo, ku humelela hanci yo basa; ehenhla ka yona a ku tshame un’wana a ri ni vurha; hiloko a nyikiwa harhi, a huma a ri karhi a hlula, ni ku hetisa ku hlula ka yena.”—Nhlavutelo 6:2.

I mani mugadi wa hanci yo basa? Nhlamulo ya xivutiso lexi yi kumeka eka buku yoleyo ya Nhlavutelo, leyi hlamuselaka mugadi loyi wa le tilweni tanihi “Rito ra Xikwembu.” (Nhlavutelo 19:11-13) Xithopo lexi nge, Rito, xi kombetela eka Yesu Kreste, hikuva i muvulavuleri wa Xikwembu. (Yohane 1:1, 14) Ku engetela kwalaho, u vuriwa “Hosi ya tihosi ni Mufumi wa vafumi” naswona u tlhela a hlamuseriwa tanihi mufumi “wo Tshembeka ni wa Ntiyiso.” (Nhlavutelo 19:16) Handle ko kanakana, i nhenha ya nyimpi naswona a nga tirhisi matimba ya yena hi ndlela yo biha. Hambiswiritano, ku nga ha va ni swivutiso swin’wana.

I mani loyi a nyikaka Yesu matimba yo hlula? (Nhlavutelo 6:2) Muprofeta Daniyele u vone xivono lexi eka xona Mesiya a fanisiwaka ni “n’wana wa munhu,” naswona u nyikiwa “ku fuma ni xindzhuti ni mfumo” hi Yehovha Xikwembu * loyi a nga “Nkulukumba wa Masiku.” (Daniyele 7:13, 14) Kutani i Xikwembu xa Matimba Hinkwawo lexi nyikaka Yesu matimba ni mfanelo yo fuma ni ku tlhela a avanyisa. Hanci yo basa yi yi fanekisela kahle nyimpi yo lulama leyi nga ta lwiwa hi N’wana wa Xikwembu, hikuva hakanyingi Matsalwa ma tirhisa muhlovo wo basa ku fanekisela vululami.—Nhlavutelo 3:4; 7:9, 13, 14.

Xana vagadi va tihanci va sungule rini ku tsutsuma ha tona? Xiya leswaku mugadi wo sungula, ku nga Yesu, u sungula ku tsutsuma hi yona loko a nyikiwa harhi. (Nhlavutelo 6:2) Xana Yesu u vekiwe rini ku va Hosi etilweni? A nga fikanga a va hosi etilweni endzhaku ka loko a pfuxiwile. Bibele yi kombisa leswaku u sungule ku rindza endzhaku ka loko a tlhelele etilweni. (Vaheveru 10:12, 13) Yesu u byele valandzeri vakwe swilo leswi a swi ta va pfuna ku tiva nkarhi lowu ku rindza kakwe a ku ta hela ha wona ni nkarhi lowu a ta sungula ku fuma etilweni ha wona. U va byele leswaku loko a sungula ku fuma, swiyimo swa misava a swi ta nyanya ku biha. A ku ta va ni tinyimpi, ku kayivela ka swakudya ni mavabyi lama dlayaka. (Matewu 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Endzhakunyana ka ku tlhekeka ka Nyimpi yo Sungula ya Misava hi 1914, swi ve erivaleni leswaku se vanhu a va hanya enkarhini wolowo wa maxangu, lowu Bibele yi wu vulaka ‘masiku yo hetelela.’—2 Timotiya 3:1-5.

Hikwalaho ka yini swiyimo swa laha misaveni swi nyanye ku biha ku sukela loko Yesu a ve hosi hi 1914? Hikuva hi nkarhi wolowo, u sungule ku fuma etilweni, ku nga ri laha misaveni. Kutani ku tlhekeke nyimpi etilweni naswona Yesu loyi a ha ku va Hosi, loyi a vitaniwaka Mikayele, u lahlele Sathana ni madimona yakwe emisaveni. (Nhlavutelo 12:7-9, 12) Hikwalaho ka leswi a lahleriweke laha misaveni, Sathana u hlundzuke swinene hi ku tiva leswaku nkarhi wa leswaku a lovisiwa wu kwala nyongeni. Ku nga ri khale, Xikwembu xi ta hetisisa xitshembiso xa xona hi ku herisa Sathana. (Matewu 6:10) Sweswi, a hi xiye leswaku vagadi lavan’wana vanharhu va tihanci va hi pfuna njhani ku twisisa leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela.” Ku hambana ni mugadi wa hanci yo sungula, loyi a yimelaka  munhu wo karhi, lavanharhu lava landzelaka va yimela swiyimo leswi khumbaka vanhu emisaveni hinkwayo.

“Hiloko ku huma hanci yin’wana ya muvala wo tshwuka-xindzilo; kutani loyi a tshameke ehenhla ka yona a pfumeleriwa ku susa ku rhula emisaveni leswaku va dlayana; kutani a nyikiwa banga lerikulu.”—Nhlavutelo 6:4.

Mugadi wa hanci leyi u yimela nyimpi. Xiya leswaku a nga endli leswaku ku nga vi ni ku rhula ematikweni yo karhi ntsena, kambe emisaveni hinkwayo. Hi 1914, ku ve ni nyimpi yo sungula ya misava. Yi landzeriwe hi nyimpi ya vumbirhi ya misava, leyi onheke ku tlula yo sungula. Van’wana va ringanyeta leswaku ku fe vanhu vo tlula 100 wa timiliyoni etinyimpini ku sukela hi 1914! Ku engetela kwalaho, ku ni nhlayo leyikulu ya vanhu lava vavisekeke swinene.

Xana nyimpi yi swi kombisa njhani leswaku hi hanya emasikwini ya makumu? Sweswi vanhu va nga swi kota ku dlaya vanhu hinkwavo emisaveni. Hambi ku ri minhlangano leyi vulaka leswaku yi vuyetela ku rhula, yo fana ni Nhlangano wa Matiko, a yi swi koti ku sivela mugadi wa hanci yo tshwuka.

“Hiloko ndzi languta, kutani waswivo, ku humelela hanci ya ntima; loyi a tshameke ehenhla ka yona a a tamele xikalo evokweni ra yena. Hiloko ndzi twa rito wonge ri twakala exikarhi ka swivumbiwa swa mune leswi hanyaka ri ku: ‘Litara ya koroni hi denari, ni tilitara tinharhu ta maxalana hi denari; naswona u nga onhi mafurha ya mutlhwari ni vhinyo.’”—Nhlavutelo 6:5, 6.

Mugadi wa hanci leyi u yimela ndlala naswona u khome xikalo xa swakudya. Swa kala lerova tikomichi ta kwalomu ka mune (0,7 wa tikhilogiramu) ta koroni ti durha denari yin’we, ku nga mali leyi munhu a a yi hola hi siku enkarhini wa vaapostola! (Matewu 20:2) Mali yoleyo a yi kota ku xava tikomichi ta kwalomu ka 12 (2,1 wa tikhilogiramu) ta maxalana ku nga mapa lawa a ma nga ri na ntikelo loko ma pimanisiwa ni koroni. Xana ndyangu lowukulu a wu ta kota ku xurha hi mpimo wa swakudya sweswo? Vanhu va tsundzuxiwa ku nga tlangi hi swakudya hambi ku ri swa siku ni siku, swo fana ni mafurha ya mitlhwari ni wayini leswi a swi toloveleke ngopfu hi minkarhi yoleyo.

Xana ku ve ni swikombiso leswi kombisaka leswaku mugadi wa hanci ya ntima u le ku tsutsumeni ku sukela hi 1914? Ina! Exikarhi ka malembe ya 1901 ku ya eka 2000, vanhu va kwalomu ka 70 wa timiliyoni va dlayiwe hi ndlala. Mutivi un’wana u ringanyete leswaku “vanhu va 805 wa timiliyoni, ku nga 11 wa tiphesente eka nhlayo ya vaaki hinkwavo va misava, a va sika hi ndlala hi 2012 ku ya eka 2014.” Xiviko xin’wana xi te: “Ndlala yi dlaya vanhu vo tala lembe ni lembe ku tlula AIDS, malariya ni TB swi hlanganile.” Ku nga khathariseki matshalatshala lama endliwaka leswaku vanhu hinkwavo va kuma swakudya, mugadi wa hanci ya ntima u ya emahlweni a tsutsuma.

“Hiloko ndzi languta, kutani waswivo, ku humelela hanci yo kwalala; loyi a tshameke ehenhla ka yona u vuriwa Rifu. Naswona Hayidesi a yi n’wi landzela ekusuhi. Hiloko va nyikiwa matimba exiphen’wini xa vumune xa misava, leswaku va dlaya hi ku tirhisa banga ro leha, ni ku kayivela ka swakudya ni ntungu lowu dlayaka ni swivandzana swa misava.”—Nhlavutelo 6:8.

Mugadi wa vumune u yimela rifu leri vangiwaka hi mavabyi ni swin’wana. Endzhaku ka 1914, chachalaza (mukhuhlwana) ya le Spain yi dlaye makume ya timiliyoni ta vanhu. Kumbexana vanhu va 500 wa timiliyoni va khomiwe hi vuvabyi lebyi, ku nga nhlayo ya kwalomu ka 33 wa tiphesente ta vanhu lava a va hanya hi nkarhi wolowo!

Kambe chachalaza yoleyo a ko va masungulo ya mintungu. Vativi va ringanyeta leswaku vanhu va madzana ya timiliyoni va dlayiwe hi vuvabyi bya mpondzo (smallpox) ku sukela hi 1901 ku ya eka 2000. Ku ta fikela namuntlha, vanhu va dlayiwa hi vuvabyi bya AIDS, TB ni malariya, ku nga khathariseki ndzavisiso lowu endliwaka wa swa vutshunguri.

 Vanhu va fa, ku nga khathariseki leswaku va dlayiwa hi nyimpi, ndlala kumbe mavabyi. Rifu ri ya emahlweni ri dlaya vanhu ni ku va siya va nga ri na ntshembo.

Ku nga ri khale, nkarhi lowu hi hanyaka eka wona wo tika wu ta hundza. Tsundzuka leswi: Yesu u ‘hlurile’ hi 1914, a lahlela Sathana emisaveni, kambe a nga si heta ku hlula ka yena. (Nhlavutelo 6:2; 12:9, 12) Ku nga ri khale, hi nkarhi wa Armagedoni, Yesu u ta sivela Sathana leswaku a nga ha kuceteli vanhu naswona u ta herisa hinkwavo lava yimaka na yena. (Nhlavutelo 20:1-3) Yesu a nge siveli ntsena vagadi lavan’wana va tihanci leswaku va nga ha tsutsumi kambe u ta tlhela a herisa ni makhombo lawa va ma vangeke. Hi ndlela yihi? Twana leswi Bibele yi swi tshembisaka.

Ematshan’weni ya nyimpi, ku ta va ni ku rhula. Yehovha “u herisa tinyimpi ku ya fika emakumu ya misava. Vurha u byi tshova hi le xikarhi naswona u tshovelela fumu.” (Pisalema 46:9) Vanhu lava rhandzaka ku rhula, “va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu.”—Pisalema 37:11.

Ematshan’weni ya ndlala, ku ta va ni swakudya swo tala. “Ku ta va ni mavele yo tala emisaveni; ma ta khapakhapa etinhlohlorhini ta tintshava.”—Pisalema 72:16.

Vanhu hinkwavo va ta va ni rihanyo lerinene naswona a va nge he fi. Xikwembu “xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona.”—Nhlavutelo 21:4.

Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u endle swilo leswi a nga ta swi endla enkarhini lowu taka loko a fuma misava. U kondletele ku rhula, a phamela vanhu vo tala hi singita, a horisa lava vabyaka ni ku pfuxa lava feke.—Matewu 12:15; 14:19-21; 26:52; Yohane 11:43, 44.

Timbhoni ta Yehovha ti nga tsakela ku ku komba eBibeleni ya wena leswi u nga swi endlaka leswaku u va u lunghekile loko tihanci ti tshika ku tsutsuma. Xana u nga swi tsakela ku dyondza swo tala?