1, 2. (a) Rut i mekim wanem kain wok? (b) Rut i lainim wanem gutpela samting long Lo Bilong God na lain bilong em?

 RUT i nildaun klostu long ol hip bali em i bin bungim long dispela de. Apinun na ples i wok long i go tudak long ol gaden i raunim Betlehem, na planti wokman i wokabaut isi isi i go long geit bilong dispela liklik taun i stap antap long maunten. Rut i wok hat na ating em i taiet tru, long wanem, em i bin wok strong kirap long moning i go inap long apinun. Tasol em i wok yet, em i holim stik na apim ol bali bambai ol pikinini bali i pundaun i go daun. Maski em i hatwok tru, ol samting i kamap gut long dispela de—winim samting em i laik bai kamap.

² Olsem wanem? Ol samting long i stap bilong dispela yangpela wido i wok long kamap gutpela? Olsem yumi lukim long sapta i kamap pastaim, em i pas gut wantaim tambu mama bilong em Naomi na em i tok promis olsem em bai stap wantaim Naomi na God bilong Naomi, Jehova, bai kamap God bilong em. Dispela tupela meri em ol man bilong ol i dai, ol i lusim Moap na i kam long Betlehem, na bihain Rut em dispela meri Moap i kisim save olsem Lo Bilong Jehova i save helpim tru ol rabisman long Israel na i helpim tu ol man bilong narapela lain i stap long Israel bambai olgeta i gat rot bilong kisim kaikai samting. Nau em i luksave olsem sampela lain bilong Jehova, husat i stap aninit long Lo na kisim skul long en, ol i mekim gutpela pasin na pasin helpim long em na dispela i mekim gut bel bilong em.

3, 4. (a) Boas i strongim Rut olsem wanem? (b) Hau eksampel bilong Rut inap helpim yumi long dispela taim bilong bikpela hevi bilong mani?

³ Wanpela bilong ol em Boas, dispela maniman i gat bikpela krismas em Rut i bin bungim ol hap kaikai long gaden bilong em. Olsem wanpela papa, em i luksave long hatwok bilong Rut. Rut i belgut tru taim em i tingim ol gutpela tok Boas i mekim long pasin bilong em long lukautim Naomi, na long kisim ples hait aninit long wing bilong God tru, em Jehova.​—Ritim Rut 2:11-14.

⁴ Maski i olsem, ating Rut i wok long tingting long laip bilong em long bihain. Em i meri bilong narapela ples, em i stap rabis, na i no gat man o pikinini, olsem na hau bai em i lukautim em yet na Naomi long ol yia i kam? Pasin bilong bungim tasol ol hap kaikai bai inap long lukautim ol? Na husat bai lukautim em taim em i go lapun? Yumi ken tok i stret long em i tingting planti long ol kain samting olsem, a? Nau long dispela taim bilong bikpela hevi bilong mani,  planti man i tingting planti long wankain samting. Taim yumi kisim save long hau bilip bilong Rut i helpim em long karim ol kain hevi olsem, dispela bai helpim yumi long bihainim pasin bilong em.

5, 6. (a) Wanem gutpela samting i kamap long fes de bilong Rut long bungim ol hap kaikai long gaden bilong Boas? (b) Naomi i mekim wanem taim em i lukim Rut?

⁵ Taim Rut i pinis long paitim ol het bali na bungim olgeta, em i luksave olsem em i kisim planti bali tru, hevi bilong en inap long mesamen bilong wanpela ifa, o 22 drai lita, bilong bali. Ating hevi bilong olgeta bali em i karim em inap olsem 14 kilogram! Ating em i pasim insait long wanpela laplap, na putim long het na karim i go long Betlehem taim ples i wok long i go tudak.​—Rut 2:17.

⁶ Naomi i amamas tru long lukim tambu meri bilong em, na ating em i kirap nogut taim em i lukim Rut i karim planti bali i kam. Boas i bin redim kaikai bilong ol wokman bilong em na sampela hap kaikai i stap yet em Rut i kisim i go na kaikai wantaim Naomi. Naomi i askim: “Yu kisim bali long we? Na yu wok long gaden bilong husat? God i ken blesim dispela man i bin mekim gutpela pasin long yu.” (Rut 2:19) Naomi i luksave long ol samting i kamap; em i lukim Rut i karim planti bali tru i kam na em i save olsem wanpela man i luksave long dispela yangpela wido na i mekim gutpela pasin long em.

7, 8. (a) Naomi i luksave olsem pasin helpim bilong Boas i kam long husat? Wai na em i ting olsem? (b) Olsem wanem Rut i soim gutpela pasin laikim bilong em long tambu mama bilong em?

⁷ Tupela i kirap long toktok na Rut i tokim Naomi long gutpela pasin helpim Boas i mekim. Naomi i pilim tru na i tok: “Jehova i ken mekim gut long dispela man. God i save mekim gutpela pasin laikim long ol man i stap laip na long ol man i dai pinis.” (Rut 2:20) Naomi i tingim pasin helpim bilong Boas olsem samting i kam long Jehova, em Man husat i save kirapim ol wokboi bilong em long givim ol samting na Em i promis long blesim ol manmeri bilong em long pasin helpim ol i mekim. a—Ritim Provep 19:17.

⁸ Naomi i tokim Rut long bihainim tok bilong Boas na wok yet long kisim ol hap kaikai long gaden bilong em na wok wantaim ol yangpela wokmeri bilong Boas bambai ol wokman i no ken mekim nogut long em. Rut i bihainim dispela tok. Na tu, em i “stap yet wantaim tambu mama bilong em.” (Rut 2:22, 23) Long ol dispela tok,  yumi lukim gen nambawan pasin bilong em—gutpela pasin laikim. Gutpela eksampel bilong Rut i kirapim yumi long askim yumi yet olsem, yumi save tingim tru pasin pren i stap namel long famili, wok gut wantaim wanfamili bilong yumi na helpim ol taim ol i nidim helpim? Jehova i save lukim kain gutpela pasin laikim olsem.

9. Yumi inap kisim wanem skul long Rut na Naomi long sait bilong famili?

⁹ Yu ting Naomi na Rut i no wanpela famili? Sampela man i ting i mas i gat maritman, maritmeri, pikinini man, pikinini meri, ol tumbuna papamama, na ol narapela wanblut, long kamapim wanpela famili. Tasol eksampel bilong Rut na Naomi i kirapim yumi long tingim olsem ol wokman bilong Jehova i ken laikim tru narapela maski i gat tupela o tripela tasol long famili, ol inap stap amamas, mekim pasin helpim, na laikim tru narapela. Yu amamas long wanem famili yu gat? Jisas i kirapim ol disaipel bilong em long tingim olsem kongrigesen Kristen i ken stap olsem famili long lain husat i no gat famili bilong ol yet.​—Mak 10:29, 30.

10. Naomi i laik helpim Rut long wanem rot?

¹⁰ Kirap long taim bilong kisim bali long mun Epril i go inap long taim bilong kisim wit long mun Jun, Rut i wok yet long kisim ol hap kaikai long gaden bilong Boas. Planti wik i lus, na Naomi i wok long tingting long samting em bai mekim bilong helpim tambu meri bilong em. Long Moap, Naomi i bin ting olsem em i no inap helpim Rut long painim wanpela man bilong maritim. (Rut 1:11-13) Tasol nau em i senisim tingting bilong em. Em i go long Rut na i tok: “Pikinini meri bilong mi, mi mas painim wanpela man bilong maritim yu.” (Rut 3:1) Em pasin bilong ol manmeri long dispela taim bipo long painim poroman bilong maritim pikinini bilong ol, na Rut i stap olsem pikinini tru bilong Naomi. Naomi i laik painim “wanpela man bilong maritim” Rut na lukautim em na bai em i stap gut. Tasol Naomi bai mekim wanem?

11, 12. (a) Taim Naomi i kolim Boas olsem “man i ken baim bek,” em i tingim wanem gutpela Lo Bilong God? (b) Rut i mekim wanem long tok bilong tambu mama bilong em?

¹¹ Long fes taim, Rut i tokim Naomi long Boas, Naomi i tok: “Dispela man em i wanblut bilong yumi. Na em wanpela bilong ol man i ken baim bek yumi.” (Rut 2:20) Wanem mining bilong dispela tok? Lo God i givim long lain Israel i kolim tu samting ol man i mas mekim bilong helpim famili i stap rabis o taim wanpela ol i laikim i dai.  Sapos wanpela meri i kamap wido taim em i no gat pikinini yet, em bai bel hevi tru, long wanem, nem bilong man na bilong lain pikinini bilong man bilong em bai pinis, na ol bai i no gat lain tumbuna i kamap bihain. Tasol Lo Bilong God i orait long brata bilong man long maritim dispela wido bambai em i ken karim pikinini na bai nem bilong dispela man i dai pinis i ken stap yet na bai pikinini i ken kisim graun samting bilong famili. b—Lo 25:5-7.

¹² Naomi i stori long Rut long hau em bai stretim rot bilong kain marit olsem. Yumi ken tingim olsem dispela yangpela meri i kirap nogut taim tambu mama bilong em i toktok. Rut i wok long lain yet long Lo bilong ol Israel na planti bilong ol kastam i nupela samting long em. Maski i olsem, em i rispektim tru Naomi, olsem na em i putim gut yau long olgeta tok bilong em. Ating Rut i pilim hatwok o sem long mekim samting Naomi i tokim em, tasol Rut i orait long mekim olsem. Long pasin daun Rut i tok: “Bai mi bihainim olgeta tok bilong yu.”​—Rut 3:5.

13. Yumi inap kisim wanem skul long Rut long pasin bilong kisim edvais long ol man i bikpela pinis? (Lukim tu Jop 12:12.)

¹³ Sampela taim i hatwok long ol yangpela long harim edvais bilong ol man i bikpela pinis na i gat planti ekspiriens. Em i isi long kisim tingting olsem ol man i bikpela pinis i no kliagut long ol traim na hevi i save painim ol yangpela. Gutpela pasin daun bilong Rut i kirapim yumi long tingim olsem pasin bilong putim gut yau long savetingting bilong ol lapun husat i laikim yumi na i laik helpim yumi,  dispela inap helpim yumi tru. (Ritim Buk Song 71:17, 18.) Tasol Naomi i givim wanem edvais long Rut? Yu ting Rut i kisim blesing long bihainim dispela edvais?

14. Ples bilong krungutim bali samting i wanem kain? Ol i mekim wanem wok long dispela hap?

¹⁴ Long dispela apinun, Rut i go long ples bilong krungutim bali samting, em wanpela fletpela hap we graun i strong, na ol fama i save krungutim na rausim pipia bilong bali na wit samting. Dispela hap i stap antap long wanpela maunten we win i save ron strong long apinun tru na klostu long nait. Bilong rausim pikinini bali long skin na bun bilong en, ol wokman i save yusim ol bikpela fok na savol long apim na tromoi ol bali long win, na win i save karim skin bilong bali i go na ol sid i save pundaun i go daun long graun.

15, 16. (a) Stori long samting i kamap long ples bilong krungutim bali samting taim Boas i pinis wok long dispela apinun. (b) Hau Boas i luksave olsem Rut i slip klostu long lek bilong em?

¹⁵ Rut i lukluk gut i stap taim wok i laik pinis long apinun. Boas i lukim ol man i bungim ol gutpela pikinini bali bilong em long wanpela bikpela hip. Bihain long em i kaikai na pulap, em i slip long sait bilong dispela hip bali. Dispela em wanpela pasin ol i save mekim olgeta taim, ating bilong was long bali samting bambai ol stilman i no ken stilim. Rut i lukim Boas i slip. Nau taim i kamap long Rut i mas mekim samting Naomi i bin tokim em long en.

¹⁶ Taim Rut i muv i go klostu long Boas, bel bilong em i wok long sut. Em i luksave olsem Boas i slip i dai tru. Olsem Naomi i tokim em, em i go klostu long lek bilong Boas, rausim laplap i karamapim lek na slip klostu long en. Na em i wet. Taim i wok long i go hariap. Ating Rut i pilim olsem bikpela haptaim i lus. Orait long biknait  tru, Boas i tanim. Em i pilim kol na em i tromoi han bilong kisim laplap, ating bilong karamapim gen lek bilong em. Tasol em i pilim olsem wanpela i stap. Baibel i tok: “Em i lukim wanpela meri i slip klostu long lek bilong em.”​—Rut 3:8.

17. Sampela man husat i tok pasin na toktok bilong Rut i no klin, ol i no tingim wanem tupela samting i tru?

¹⁷ Boas i askim: “Yu husat?” Ating Rut i pret wantaim na i tok: “Mi Rut, wokmeri bilong yu. Yu mas karamapim mi long laplap bilong yu, long wanem, yu gat wok long baim bek mi.” (Rut 3:9, futnot.) Sampela man bilong skelim ol tok bilong Baibel long nau i tok pasin na toktok bilong Rut i gat sampela tok gris bilong pulim Boas, tasol ol i no tingim tupela samting i tru. Namba 1, Rut i bihainim pasin ol man i save mekim long dispela taim bipo, planti bilong ol dispela pasin i no stap moa long nau. Olsem na i no stret long skelim pasin bilong Rut wantaim olkain pasin nogut em ol man i save mekim long nau. Namba 2, tok bilong Boas i soim klia olsem Rut i bihainim klinpela pasin na Boas i tok amamas long em.

18. Boas i tok wanem bilong mekim isi bel bilong Rut? Em i tingim wanem tupela taim Rut i mekim gutpela pasin laikim?

¹⁸ Gutpela tok Boas i mekim long pasin isi i mekim gut bel bilong Rut. Em i tok: “Pikinini meri bilong mi, Jehova i ken mekim gut long yu. Ol samting yu bin mekim bipo i soim olsem yu gat gutpela pasin laikim, tasol samting nau yu mekim i kamapim klia moa yet dispela pasin. Yu no painim wanpela man bilong maritim namel long ol yangpela man em ol i maniman o man nating. Nogat.” (Rut 3:10) Dispela tok “ol samting yu bin mekim bipo,” i makim gutpela pasin laikim Rut i bin mekim long Naomi na poromanim em i kam bek long Israel na lukautim em. Dispela tok “samting nau yu mekim,” i makim pasin nau Rut i mekim. Boas i luksave olsem kain yangpela meri olsem Rut inap painim wanpela yangpela man bilong maritim, maski em i maniman o man i no gat planti samting. Tasol Rut i laik mekim gut long Naomi, na tu, long man bilong Naomi husat i dai pinis bambai nem bilong man bilong Naomi i ken stap yet long asples bilong em. Boas i pilim tru pasin bilong dispela yangpela meri long daunim laik bilong em yet na tingim tru ol narapela.

19, 20. (a) Bilong wanem Boas i no hariap long maritim Rut? (b) Long wanem ol rot Boas i soim gutpela pasin long Rut na tingim gutnem bilong Rut?

¹⁹ Boas i tok moa: “Olsem na pikinini meri bilong mi, yu no ken pret. Bai mi mekim olgeta samting yu tok long en. Olgeta manmeri long taun i save olsem yu gutpela meri.” (Rut 3:11) Em i amamas tru  long dispela tingting olsem em bai maritim Rut, na ating em bai i no inap kirap nogut sapos ol man i askim em long baim bek Rut. Tasol Boas em stretpela man, na em i no laik mekim ol samting long tingting bilong em yet. Em i tokim Rut olsem i gat narapela man bilong baim bek em, dispela man i wanblut tru bilong man bilong Naomi i dai pinis. Boas bai go lukim dispela man pastaim na askim em sapos em i laik kamap man bilong Rut.

²⁰ Boas i tokim Rut long slip gen inap long bikmoning tru; bihain em i ken go na ol man i no ken lukim em. Em i laik lukautim gutnem bilong Rut na gutnem bilong em yet, nogut ol man i kisim tingting kranki olsem tupela i bin slip wantaim. Rut i slip klostu long lek bilong Boas, tingting bilong em i stap isi bihain long em i harim Boas i mekim gutpela tok long em. Orait long bikmoning taim ples i tudak yet, Rut i kirap. Boas i pulapim bali long longpela saket bilong Rut na em i go bek long Betlehem.​—Ritim Rut 3:13-15.

21. Wanem samting i mekim na ol man i tingim Rut olsem wanpela “gutpela meri”? Hau bai yumi bihainim eksampel bilong em?

²¹ Rut i belgut tru taim em i tingim gen tok Boas i mekim—olgeta manmeri i tingim em olsem wanpela “gutpela meri”! Rut i laik tru long kisim save long Jehova na mekim wok bilong em, dispela i mekim na Rut i kisim gutnem. Na tu, em i mekim gutpela pasin tru na tingim Naomi na lain bilong em, na redi long bihainim ol pasin na ol kastam em bipo em i no save long en. Sapos yumi bihainim bilip bilong Rut, orait bai yumi painim rot long mekim gutpela pasin long ol narapela na rispektim ol pasin na ol kastam bilong ol. Sapos yumi mekim olsem, yumi tu bai kisim gutnem.

22, 23. (a) Dispela presen Boas i givim long Rut i makim wanem samting? (Lukim tu futnot.) (b) Naomi i tokim Rut long mekim wanem?

²² Taim Rut i go kamap long haus, Naomi i askim olsem: “Pikinini meri bilong mi, olgeta samting i orait, a?” Ating ples i tudak na em i no inap lukluk gut, olsem na em i mekim dispela askim, tasol Naomi i laik save tu olsem Rut i stap yet olsem wanpis wido o i gat rot long em bai marit. Wantu Rut i tokim tambu mama long olgeta samting i kamap namel long em na Boas. Na tu, em i givim bali em Boas i bin tokim em long givim long Naomi olsem presen. c—Rut 3:16, 17.

²³ Naomi i bihainim savetingting na em i tokim Rut long stap tasol long haus long dispela de, na i no ken go long gaden bilong  bungim ol hap kaikai. Em i strongim Rut: “Dispela man i no inap i stap nating. Nogat. Em bai stretim dispela hevi tude.”​—Rut 3:18.

24, 25. (a) Olsem wanem Boas i soim olsem em i stretpela man na em i save tingim ol narapela? (b) God i blesim Rut long wanem ol rot?

²⁴ Tok bilong Naomi long samting Boas bai mekim i stret. Boas i go long geit bilong taun, em ples we ol hetman i save bung, na em i wet inap long man husat i wanblut tru bilong man bilong Naomi i kam. Long ai bilong ol man, Boas i askim dispela man sapos em i laik stap olsem man bilong baim bek taim em i maritim Rut. Tasol dispela man i no orait long mekim olsem, em i tok dispela inap mekim na em i lus long kisim graun samting bilong em yet. Long ai bilong ol man long geit bilong taun, Boas i tokaut olsem em bai stap olsem man bilong baim bek, taim em i baim graun bilong man bilong Naomi, em Elimelek, na maritim Rut, dispela wido bilong pikinini man bilong Elimelek, em Malon. Boas i kamapim klia olsem em i laik “bai dispela graun i stap yet long nem bilong dispela man i dai pinis.” (Rut 4:1-10) Tru tumas, Boas i stretpela man na em i save tingim ol narapela.

²⁵ Boas i maritim Rut. Bihain Baibel i tok “Jehova i mekim gut long Rut. Na em i gat bel na bihain em i karim wanpela pikinini man.” Ol meri bilong Betlehem i tok amamas long Naomi na litimapim nem bilong Rut long em i bin mekim gut long Naomi, winim pasin em 7-pela pikinini man inap mekim long Naomi. Bihain yumi kisim save olsem, pikinini man bilong Rut i kamap wanpela tumbuna bilong King Devit. (Rut 4:11-22) Bihain Devit i kamap wanpela tumbuna bilong Jisas Krais.​—Mat. 1:1. d

26. Eksampel bilong Rut na Naomi i kirapim yumi long tingim wanem samting?

²⁶ Tru tumas, Rut i kisim gutpela blesing, na Naomi tu, em i helpim Rut long mekim bikpela long pikinini i olsem bilong em yet. Laip bilong dispela tupela meri i kirapim yumi long tingim olsem, Jehova God i luksave long olgeta man husat i daunim ol yet na wok hat long lukautim famili bilong ol na stap gut long wok bilong em wantaim lain bilong em. Em i save blesim ol manmeri i stap gut long em, olsem Boas, Naomi, na Rut.