Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

SAPTA 15

Em i Sambai Long Lain Bilong God

Em i Sambai Long Lain Bilong God

1-3. (a) Bilong wanem Esta i pret taim em i go long lukim man bilong em? (b) Bai yumi stori long wanem ol askim long Esta?

 ESTA i traim bes long strongim bel na stap bel isi taim em i go insait long haus king long taun Susan. I no isi long em i mekim olsem. Olgeta samting bilong dispela haus king, ol i disainim long narakain wei—ol piksa bilong ol wing bilong bulmakau man ol i wokim long ston, ol man i pait long banara, na ol laion ol i katim long ol brik i gat kain kain kala, ol pos ston ol i katim ol piksa long en, na ol traipela stetiu. Ol i sanapim ol dispela stetiu long traipela ples i flet klostu long Ol Maunten Bilong Sagros em sno i karamapim, na i lukluk i go daun long klinpela Wara Soaspes. Ol i bin wokim ol dispela samting bilong kirapim ol man long tingim bikpela strong bilong dispela man em Esta i laik i go lukim, em man i kolim em yet olsem “strongpela king.” Na tu, em i man bilong Esta.

2 Tru tru em i man bilong Esta? Ahasuerus i narapela kain olgeta long ol man em ol gutpela meri Juda i gat laik long maritim! a Em i no bihainim ol kain eksampel olsem Abraham, man husat i save bihainim tok bilong God na putim yau long meri bilong em Sara. (Stt. 21:12) King Ahasuerus i no save long God bilong Esta, em Jehova, o Lo Bilong Em. Tasol em i save long lo bilong Persia, na tu, wanpela lo i tambuim samting em nau Esta i laik mekim. Em wanem samting? Lo i tok, sapos king i no singautim wanpela man, na long laik bilong man yet em i kam bilong lukim king, orait ol i mas kilim i dai dispela man. King i no singautim Esta, tasol long laik bilong em yet em i go bilong lukim king. Taim em i wokabaut i go klostu long liklik ples bung long haus king, we king i sindaun long sia king na inap lukim Esta, ating Esta i pilim olsem em i go bilong bungim dai bilong em.​—Ritim Esta 4:11; 5:1.

3 Bilong wanem Esta i mekim olsem maski em inap i dai long dispela? Yumi kisim wanem skul long strongpela bilip bilong dispela meri? Pastaim, yumi laik skelim olsem wanem Esta i kisim dispela bikpela namba olsem kwin bilong Persia.

Bekgraun Bilong Esta

4. Esta i gat wanem kain bekgraun? Hau em i kam stap wantaim kasen bilong em, Mordekai?

4 Papamama bilong Esta i dai. Baibel i no stori long papamama husat i bin givim em nem Hadasa, em wanpela tok Hibru ol i kolim long “mertol,” wanpela liklik diwai i gat naispela waitpela plaua. Taim papamama bilong Esta i dai, wanpela gutpela wanblut bilong em, nem bilong em Mordekai, i sori long Esta na lukautim em. Mordekai em kasen bilong em, na em i gat bikpela krismas moa long Esta. Em i kisim Esta i go long haus bilong em na lukautim em olsem pikinini meri bilong em yet.​—Est. 2:5-7, 15.

I gat gutpela risen na Mordekai i amamas long waspikinini meri bilong em

5, 6. (a) Hau Mordekai i mekim bikpela long Esta? (b) Esta na Mordekai i gat wanem kain sindaun long taun Susan?

5 Mordekai na Esta i hap lain bilong ol Juda i stap kalabus long biktaun bilong Persia, we ol i mas karim hevi bilong ol man i luk daun long ol bikos long lotu bilong ol na Lo ol i bihainim. Tasol Esta i pas gut wantaim kasen bilong em, long wanem, em i skulim Esta long Jehova, em God bilong pasin marimari na planti taim em i bin kisim bek lain bilong Em long ol hevi ol i karim, na em bai mekim olsem gen. (Wkp. 26:44, 45) I klia tru olsem pasin laikim na pasin bilong stap gut long narapela i go bikpela namel long Esta na Mordekai.

6 I luk olsem Mordekai i bin mekim wok olsem ofisa long haus king long taun Susan, oltaim em i sindaun long geit bilong haus king wantaim ol narapela wokman bilong king. (Est. 2:19, 21; 3:3) Yumi no save long wanem wok Esta i bin mekim taim em i yangpela, tasol i luk olsem em i lukautim gut kasen bilong em na haus bilong em, we i stap long hapsait bilong wara em hap ol man i no gat nem i sindaun long en, na long narapela sait em haus king i stap. Ating em i save amamas long go raun long maket long taun Susan, we ol man bilong wokim ol samting long gol na silva na ol bisnisman i save salim olkain gutpela bilas. Tasol Esta i no tingting liklik olsem bihain em bai gat planti bilong olkain gutpela bilas; em i no save long wanem samting bai painim em bihain.

“Em i Luk Nambawan Tru”

7. Wai na king i rausim namba bilong Vasti olsem kwin? Wanem samting i kamap?

7 Wanpela taim, tok win i raun long taun Susan olsem i gat hevi long famili bilong king. Long wanpela bikpela kaikai Ahasuerus i mekim bilong amamasim ol bikman bilong em wantaim planti kaikai na wain, em i singautim naispela kwin bilong em, Vasti, husat i mekim narapela pati wantaim ol meri. Tasol Vasti i no laik go. King i sem na em i belhat, em i askim ol edvaisa bilong em long wanem panismen em bai givim long Vasti. Wanem samting i kamap? King i rausim namba bilong em olsem kwin. Ol wokman bilong king i raun long kantri olgeta bilong painim ol naispela yangpela meri i no bin slip wantaim man; namel long ol, king bai makim wanpela nupela kwin.​—Est. 1:1–2:4.

8. (a) Wai na Mordekai i wari long Esta taim em i wok long i go bikpela? (b) Hau bai yumi bihainim stretpela tingting Baibel i kamapim long naispela skin? (Lukim tu Provep 31:30.)

8 Yumi ken tingim olsem Mordekai i wok long lukim liklik kasen bilong em i kamap naispela yangpela meri na em i amamas tru, tasol long wankain taim em i wari long em. Baibel i tok: “Em i kamap naispela yangpela meri na em i luk nambawan tru.” (Est. 2:7) Baibel i kamapim stretpela tingting long naispela skin—em i gutpela samting, tasol dispela i mas poroman wantaim savetingting na pasin daun. Sapos nogat, dispela inap kamapim pasin antap na ol narapela pasin nogut long bel. (Ritim Provep 11:22.) Yu bin lukim kain samting i kamap? Long Esta, naispela skin bilong em bai mekim wanem long em—helpim em o mekim na em i kisim pasin antap? Ol samting i kamap bihain bai kamapim klia dispela.

9. (a) Wanem samting i kamap taim ol wokman bilong king i lukim Esta? Wai na em bai hatwok long lusim Mordekai? (b) Wai na Mordekai i larim Esta i maritim man haiden i no bilip long God? (Stori tu long blok.)

9 Ol wokman bilong king i lukim Esta. Long wok painimaut bilong ol, ol i kisim em long Mordekai na bringim em i go long bikpela haus king long hapsait bilong wara. (Est. 2:8) Ating em bai hatwok long Esta i lusim Mordekai, long wanem, tupela i stap olsem papa na pikinini meri. Mordekai i no laik bai waspikinini bilong em i maritim wanpela man i no bilip long God, o king tu, tasol Mordekai i no inap mekim wanpela samting. b Ating Esta i putim gut yau long ol edvais Mordekai i givim em, paslain long ol i kisim em i go! Taim ol i kisim em i go long haus king long taun Susan, em i tingim planti askim. Em bai gat wanem kain sindaun?

“Olgeta Manmeri i Lukim Esta, Ol i Laikim Em”

10, 11. (a) Nupela hap Esta i go stap long en, inap mekim wanem long em? (b) Mordekai i mekim wanem bilong soim olsem em i wari tru long Esta?

10 Esta i go stap long wanpela hap i nupela long em na i narapela kain. Em i stap namel long “ol yangpela meri” em ol wokman bilong king i kisim long olgeta hap Gavman Bilong Persia i bosim. Ating olgeta i gat narapela narapela kastam, tokples, na pasin. Ol i stap aninit long wanpela ofisa, nem bilong em Hegai, ol i insait long wanpela program bilong mekim ol i luk nais tru, na tu, masajim skin bilong ol wantaim olkain oil i gat gutpela smel, ol bai mekim olsem inap wanpela yia. (Est. 2:8, 12) Long kain ples we i gat pasin bilong mekim gut skin, dispela inap mekim na ol meri i tingting tasol olsem skin na lukluk bilong ol i bikpela samting tru na ol i kisim pasin bilong hambak na resis long winim ol narapela. Dispela i mekim wanem long Esta?

11 No gat wanpela man inap wari long Esta olsem Mordekai. Yumi ritim long Baibel olsem long olgeta de em i save wokabaut i go i kam klostu long haus bilong ol meri bambai em i ken save Esta i stap olsem wanem. (Est. 2:11) Taim em i kisim sampela liklik tok, ating long rot bilong sampela wokman bilong haus, olsem wanpela papa em i mas amamas tru. Bilong wanem?

12, 13. (a) Pasin bilong Esta i mekim wanem long ol manmeri i stap wantaim em? (b) Wai na Mordekai i bel gut long save olsem Esta i no bin tokaut olsem em i bilong lain Juda?

12 Hegai i amamas tru long pasin bilong Esta na mekim gutpela pasin laikim long em, na givim em 7-pela wokmeri na nambawan gutpela hap insait long haus bilong ol meri. Baibel i tok: “Olgeta manmeri i lukim Esta, ol i laikim em.” (Est. 2:9, 15) Yu ting naispela skin i mekim na olgeta man i amamas long em? Nogat, i gat sampela samting moa long Esta i mekim na planti manmeri i laikim em.

Esta i save olsem pasin daun na savetingting i winim tru naispela lukluk

13 Yumi ritim olsem: “Mordekai i bin tokim Esta long em i no ken tokaut long em i bilong wanem lain o famili, olsem na em i bihainim tok bilong em.” (Est. 2:10) Mordekai i tokim yangpela meri long bihainim savetingting na no ken tokaut olsem em i bilong lain Juda; em i luksave olsem long lain king bilong Persia, ol i save luk daun long lain bilong em. Mordekai i amamas tru long kisim save olsem maski Esta i no stap wantaim em, em i soim yet savetingting na bihainim tok!

14. Olsem wanem ol yangpela long nau inap bihainim eksampel bilong Esta?

14 Ol yangpela long nau tu inap amamasim papamama bilong ol na ol lain i lukautim ol. Taim papamama i no lukim ol—maski ol i stap namel long ol manmeri i no bihainim savetingting, mekim pasin nogut, na pait—ol inap sakim ol pasin nogut na bihainim ol gutpela pasin em ol i save i stret. Taim ol i mekim olsem, olsem Esta, ol i amamasim bel bilong Papa bilong ol long heven.​—Ritim Provep 27:11.

15, 16. (a) Esta i gat wanem pasin na king i laikim em? (b) Bilong wanem ol senis i kamap long laip bilong Esta inap givim hatwok long em?

15 Taim i kamap bilong ol i bringim Esta i go long king, ol i larim em yet i makim ol bilas samting we em bai nidim, ating bilong mekim em i luk nais moa. Long pasin daun, em i bihainim tok bilong Hegai na putim ol bilas samting em Hegai yet i makim. (Est. 2:15) Ating em i luksave olsem naispela lukluk tasol i no inap kirapim king long laikim em, nogat; gutpela pasin daun i gat bikpela strong moa. Yu ting tingting bilong em i stret?

16 Baibel i tok: “King i laikim tru Esta moa winim ol arapela meri. Em i wanbel stret long em na i laikim em tumas winim ol arapela yangpela meri. Olsem na em i putim kraun long het bilong em. Na em i senisim Vasti na i kamap kwin.” (Est. 2:17) Ating i hatwok tru long dispela yangpela meri Juda i gat pasin daun long lain long nupela sindaun bilong em—em i nupela kwin, meri bilong nambawan bikpela king long graun long dispela taim! Yu ting dispela nupela namba bilong em i mekim na em i kisim pasin antap? Nogat tru!

17. (a) Hau na Esta i bihainim yet tok bilong waspapa bilong em? (b) Wai na eksampel bilong Esta i bikpela samting long yumi long nau?

17 Esta i bihainim yet tok bilong waspapa bilong em, Mordekai. Em i no tokaut olsem em i bilong lain Juda. Bihain, taim Mordekai i painimaut olsem tupela man i laik kilim i dai Ahasuerus, em i go tokim Esta na Esta i toksave long king, na ol i kilim tupela i dai. (Est. 2:20-23) Esta i soim olsem em i bilip yet long God taim em i mekim pasin daun na bihainim tok. Long nau em i bikpela samting long bihainim eksampel bilong Esta long taim we ol man i no tingim olsem pasin bilong bihainim tok i bikpela samting, na ol i ting em orait long sakim tok na bikhet. Tasol ol man i bilip tru i tingim pasin bilong bihainim tok i bikpela samting, olsem Esta.

Esta i Holimpas Bilip Long Taim Bilong Traim

18. (a) Bilong wanem Mordekai i no laik brukim skru long Haman? (Lukim tu futnot.) (b) Olsem wanem ol bilipman na meri long nau i bihainim eksampel bilong Mordekai?

18 Wanpela man nem bilong em Haman i kisim bikpela namba long haus king bilong Ahasuerus. King i makim em long kamap praim minista, na dispela i mekim Haman i kamap nambawan edvaisa na nambatu long king. King i putim lo olsem olgeta man i mas brukim skru long Haman. (Est. 3:1-4) Dispela lo i givim hevi long Mordekai. Em i save olsem em i mas bihainim tok bilong king, tasol em i no inap sapos tok bilong king i pait wantaim tok bilong God. Tingim, Haman i bilong lain Agak. Dispela i makim olsem em i tumbuna pikinini bilong Agak, king bilong lain Amalek, em profet bilong God, Samuel, i bin kilim i dai. (1 Sml. 15:33) Lain Amalek i save mekim pasin nogut tru, na ol i mekim ol yet i kamap birua bilong Jehova na lain Israel. Olsem wanpela lain, God i tok pinis long givim panismen long lain Amalek. c (Lo 25:19) Olsem wanem wanpela Juda i stap gut long God inap brukim skru long wanpela man bilong Amalek? Mordekai i no inap mekim olsem. Em i sanap strong long bilip. I kam inap long nau, ol bilipman na meri i bin redi long lusim laip bilong ol bambai ol i ken bihainim dispela stiatok: “Mipela i mas bihainim tok bilong God tasol, na mipela i no ken bihainim tok bilong ol man.”​—Apo. 5:29.

19. Haman i laik mekim wanem? Hau em i kirapim king long larim em i mekim olsem?

19 Haman i belhat nogut tru. Tasol dispela i no gutpela risen long em inap kilim i dai Mordekai. Em i laik pinisim tru olgeta lain bilong Mordekai! Haman i mekim ol tok bilong kirapim king long kisim tingting nogut long lain Juda. Em i no kolim stret nem bilong ol, em i tok tasol olsem ol dispela lain i no gat nem, na ol “i stap nabaut namel long ol manmeri.” Na em i mekim tok i nogut moa olsem, ol i no bihainim ol lo bilong king; ol i bikhetlain tru. Em i tok long givim bikpela mani long king olsem pe bilong kilim i dai olgeta Juda i stap long kantri king i bosim. d Ahasuerus i givim ring i gat mak bilong em long Haman bilong strongim ol samting Haman i tingting long mekim.​—Est. 3:5-10.

20, 21. (a) Tokaut bilong Haman i mekim wanem long ol Juda long olgeta hap Gavman Bilong Persia i bosim, na long Mordekai tu? (b) Mordekai i askim Esta long mekim wanem?

20 I no longtaim, ol man bilong karim pas i kalap long hos na spit i go long olgeta hap bilong kantri king i bosim, ol i bringim toksave bilong kilim i dai olgeta Juda. Tingim samting dispela tokaut inap mekim long hap lain Juda long Jerusalem, ol i bin lusim kalabus long Babilon na i go bek na ol i wok hat long bildim gen taun we i no gat banis yet bilong lukautim. Ating Mordekai i tingim ol, na ol pren na wanblut bilong em long taun Susan, taim em i harim dispela nius nogut. Em i bel hevi tru, brukim klos bilong em, pasim klos bilong sori na putim sit bilong paia long het bilong em, na krai bikpela tru na i go insait long taun. Tasol Haman i sindaun na dring wantaim king, em i no wari long bikpela bel sori em i kamapim namel long ol Juda na pren bilong ol long taun Susan.​—Ritim Esta 3:12–4:1.

21 Mordekai i save olsem em i mas mekim sampela samting. Tasol em inap mekim wanem? Esta i harim stori long bel hevi bilong Mordekai na em i salim sampela klos long em, tasol Mordekai i stap bel hevi yet. Ating inap longpela taim em i tingting planti long wai na God bilong em, Jehova, i larim Esta i kamap kwin bilong wanpela king haiden. Nau em i luksave long risen na ol dispela samting i kamap. Mordekai i salim tok i go long kwin, em i askim Esta long toktok wantaim king, long helpim “lain bilong em.”​—Est. 4:4-8.

22. Wai na Esta i pret long go lukim man bilong em, dispela king? (Lukim tu futnot.)

22 Ating bel bilong Esta i bagarap stret taim em i harim dispela tok. Dispela i traim tru bilip bilong em. Tok em i mekim long Mordekai i soim olsem em i pret. Em i kirapim Mordekai long tingim gen lo bilong king. Man inap lusim laip bilong em sapos long laik bilong em yet em i go long lukim king. Tasol sapos man i go na king i apim stik gol bilong em na i makim em, orait dispela man i no inap i dai. Yu ting Esta inap ting kain samting i no inap painim em? Moa yet taim em i save long samting i bin painim Vasti taim em i sakim tok bilong king na i no go lukim em. Esta i tokim Mordekai olsem inap 30 de king i no bin singautim em long i go lukim em! Dispela i mekim na Esta i tingting planti nogut king i no laikim em moa. eEst. 4:9-11.

23. (a) Mordekai i tok wanem bilong strongim bilip bilong Esta? (b) Bilong wanem Mordekai i stap gutpela eksampel long yumi ken bihainim?

23 Mordekai i strongim bel na strongim bilip bilong Esta. Em i tokim Esta olsem sapos em i no go lukim king, lain Juda bai kisim helpim long sampela narapela rot. Tasol Esta bai i no gat rot bilong abrusim bagarap taim ol birua i stat long kilim i dai ol Juda. Mordekai i kamapim bilip bilong em long Jehova, em Man i no inap larim wanpela samting i pinisim lain bilong Em na ol tok promis bilong Em i no inap lus nating. (Jos. 23:14) Bihain Mordekai i tokim Esta: “Yumi no save, ating yu kamap kwin bilong helpim yumi long dispela taim nogut.” (Est. 4:12-14) Yu ting Mordekai i stap gutpela eksampel long yumi ken bihainim? Em i trastim tru God bilong em, Jehova. Yumi tu i mekim olsem?​—Prov. 3:5, 6.

Bilip i Strong Moa Winim Pret Bilong i Dai

24. Hau Esta i kamapim olsem em i gat strongpela bel na bilip?

24 Nau em taim bilong Esta long mekim bikpela disisen. Em i askim Mordekai long tokim olgeta wanlain bilong em long bihainim em na tambu long kaikai inap 3-pela de, na bilong pinisim tok em i mekim tok i stap i kam inap long nau, em tok i kamapim strongpela bel na bilip bilong em. Em i tok: “Sapos mi mas i dai, em orait, mi ken i dai tasol.” (Est. 4:15-17) Ating insait long dispela 3-pela de Esta i beten strong winim olgeta taim bipo. Nau taim i kamap long em bai go lukim king. Em i putim naispela bilas bilong kwin, na mekim olgeta samting bilong i go lukim king. Orait, nau em i go.

Esta i redi long lusim laip bilong em long protektim lain bilong God

25. Stori long ol samting i kamap klia taim Esta i go lukim man bilong em.

25 Olsem yumi stori long kirap bilong dispela sapta, Esta i go insait long haus king. Yumi ken piksaim olsem Esta i tingting planti na beten strong long tingting. Em i go insait long ples bung, na em inap lukim Ahasuerus i sindaun long sia king bilong em. Ating em i lukim pes bilong Ahasuerus na bai em i ken save long tingting bilong em. Sapos Esta i mas wet, ating em i pilim olsem em i wet longpela taim tru. Tasol long dispela taim stret—man bilong em i lukim em. Ating em i kirap nogut long lukim Esta, tasol pes bilong em i soim olsem em i no kros. King i apim stik gol bilong em na makim Esta!​—Est. 5:1, 2.

26. Bilong wanem ol Kristen tru i mas kisim strongpela bel olsem Esta? Wai na em kirap tasol bilong wok em bai mekim?

26 King i redi long putim yau long Esta. Esta i stap gut long God bilong em na redi long lusim laip long protektim lain bilong em, em i stap gutpela eksampel long pasin bilong bilip long olgeta wokman bilong God i kam inap long nau. Ol Kristen tru long nau i tingim tru ol kain gutpela eksampel. Jisas i tok ol disaipel tru bilong em bai daunim laik bilong ol na laikim ol narapela. (Ritim Jon 13:34, 35.) Bilong mekim kain pasin laikim, planti taim yumi mas kisim strongpela bel olsem Esta. Maski Esta i bin sambai long lain bilong God long dispela de, em kirap tasol bilong wok em bai mekim. Hau em bai kirapim king long luksave olsem feiveret edvaisa bilong em, Haman, i wanpela man nogut? Hau bai em i helpim lain bilong em long abrusim bagarap? Bai yumi skelim ol dispela askim long narapela sapta.

a Planti man i ting narapela nem bilong Ahasuerus em Serksis Namba 1, man husat i bosim Gavman Bilong Persia kirap long 496 B.C.E.

b Lukim blok “Sampela Askim Long Esta,” long Sapta 16.

c Ating Haman em wanpela bilong laspela lain Amalek, long wanem, “hap lain” bilong ol i bin dai long taim bilong King Hesekia.​—1 Sto. 4:43.

d Haman i tok long givim 10,000 silva talen, em inap olsem planti handret milion kina long nau. Sapos Ahasuerus em i Serksis Namba 1, em bai amamas tru long kisim dispela mani Haman i laik givim. Serksis i nidim planti mani tru na bai em i ken mekim pait long ol Grik, em samting em i tingting long mekim inap longpela taim, tasol em i bin lus.

e Serksis Namba 1 i gat nem long pasin bilong senisim tingting wantu tasol, belhat hariap. Wanpela saveman bilong Grik, Herodotus, i raitim sampela stori bilong pait em Serksis i mekim long ol Grik. King i tok long ol i lainim ol sip olsem bris long wanpela sait i go long narapela sait bilong poin bilong Helespon. Taim strongpela win i bagarapim dispela bris, Serksis i tok na ol i katim nek bilong ol ensinia i bin wokim dispela bris, na em i tokim ol man long paitim wara long Helespon taim ol i wok long ritim strong wanpela tokaut nogut. Long wankain taim, wanpela maniman i askim long pikinini man bilong em i no ken joinim ami, Serksis i tok na ol i katim bodi bilong pikinini long tupela hap na ol i putim long ples klia na dispela i olsem tok lukaut long ol man.