Kiristaanu Sambata Ayirrisa Hasiissannonsa?
Qullaawu Maxaafi mayyaanno?
Kiristaana sambata ayirrisanno gede dihajanjoonni. Kiristaanu ‘Kiristoosi Seerinni’ galanno; kuni seeri Sambata ayirrisse diyaanno. (Galatiyu Sokka 6:2; Qolasiyaasi Sokka 2:16, 17) Tenne afa dandiineemmohu hiittoonniiti? Umo, hanni Sambatu kaima laˈno.
Sambatu maati?
“Sambata” yine tirroonnihu Ibiraawootu Afii qaali “fooliishshiˈra; agura (uurrisa)” yitanno tiro afiˈrinoho. Qullaawu Maxaafi giddo konne qaale umo borreessinoonnihu hundi Israeelera uyinoonni hajajo giddooti. (Fulo 16:23) Lawishshaho, Tonne Hajajo giddo shoolkiti togo yitanno: “Fooliishshote Barra [woy Sambata] wolu barriwiinni baddine qullaawa assitine ayirrisse. Loosoˈne baala 6 barrinni loosidhe; lamalki barri kayinni, Maganiˈne Kaaliiqira Fooliishshote Barraatina . . . kunni barrinni looso [loosidhinoonte].” (Fulo 20:8-10) Sambataho yinannihu Arbete barra arrishsho eˈu yannanni kayise Qidaamete barra arrishsho eˈa geeshsha noo yannaati. Hattee yanna giddo Israeelete manni qaetenni fafe haˈra, giira giidha, haqqe hiiqqiˈra, woy duha duqqa dihasiissannonsa. (Fulo 16:29; 35:3; Kiiro 15:32-36; Ermiyaasi 17:21) Hakkawaro Sambata ayirrisa hooga lowo cubbooti.—Fulo 31:15.
Yihudootunnite barru kiiro garinni, sambataho yinanniti wole barruwano no; qoleno 7ki nna 50ki barra sambataho yinoonni. Sambatu diri daanno woyite loosiˈnannikki daafira, baatto fooliishshidhanno; hattono asalu noosihura asale agurrannisi.—Leewaawoota 16:29-31; 23:6, 7, 32; 25:4, 11-14; Marro 15:1-3.
Yesuusi kakkalo Sambatu wodho gattanno gede assitino
Kiristaanu Sambatu seera agadhannokkihu mayiraati?
Sambatu seera agadhannohu Muse widoonni uyinoonniha wole seerano baalanka agadhanno mannaati. (Marro 5:2, 3; Hiziqeeli 20:10-12) Maganu wole daga sambata ayirrisse yee horo dihajajino. Qoleno, Yihudootu nafa Yesuusi Kiristoosi kakkalo widoonni, Tonne Hajajono gattukkinni Muse ‘Seeri usuriwiinni tidhantino.’ (Roomu Sokka 7:6, 7; 10:4; Galatiyu Sokka 3:24, 25; Efesooni Sokka 2:15) Kiristaanu Muse Seera ikkikkinni roorannoha baxillu seera agadhanno.—Roomu Sokka 13:9, 10; Ibiraawoota 8:13.
Sambatu daafira mannu hedannota soˈrote hedo
Soˈrote hedo: Maganu lamalki barra fooliishshiˈre Sambata ayirrinsanni gede wodho fushshino.
Halaale: Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Maganu kalaqate loososi baala gude fooliishshiˈrino barra ikkino daafira, lamalki barra maassiˈre baxxinoha assino.” (Kalaqama 2:3) Kuni qummeeshshi mannaho uyinoonni seera kulannoha ikkikkinni, Maganu lamalki barra kalaqate loososi gude kae assinore kulannoho. Qullaawu Maxaafi Muse dirira albaanni sambata ayirrisanno manchi noota dikulanno.
Soˈrote hedo: Israeelete daga Muse Seera uyinansara albaanni Sambatu seera agadhitanno.
Halaale: Muse Israeelete togo yiino: “Maganinke Kaaliiqi Siina Ilaalira ninke ledo gondooro eino.” Sambatu wodhono konni gondoori widira kiirantanno. (Marro 5:2, 12) Israeelete dagara Sambatu wodho uyininsata ikkitino coyibba hendiro, Sambatu insara haaro coye ikkinota huwanteemmo. Israeele albanni Gibitsete noo yannara Sambata ayirrissannore ikkitoommero, Maganu yii gede Sambatu insa Gibitsete borojjimmanni fultinota hiitto ikke qaagiissannonsa? (Marro 5:15) Qoleno lamalki barra menna gamba assidhinoonte yine mayira kullanninsa? (Fulo 16:25-30) Wonanni Sambata ayirrissannore ikkituro, mite yee Sambatu wodho diigino mancho hiitto assitannoro afa hoogginohu mayiraati?—Kiiro 15:32-36.
Soˈrote hedo: Sambatu wodho hegere gondooro ikkitino daafira xaano ayirrisa hasiissannote.
Halaale: Hige mite Qullaawu Maxaafi tiro Sambata “hegere gondoorooti” yitanno. (Fulo 31:16, Kingi Jeemisi Verzhini) Ikkollana, “hegere” yine tirroonnihu Ibiraawootu Afii qaali “bande kulloonnikki yanna” yaano ikkara dandaanno. Lawishshaho, Qullaawu Maxaafi Israeelete uyinoonnita kakkalaanote soqqansho kulate konne qaale horoonsiˈranno; kayinni Maganu tini qixxaawo gattanno gede assinku mitu 2,000 diri saino.—Fulo 40:15; Ibiraawoota 7:11, 12.
Soˈrote hedo: Yesuusi Sambata ayirrisino daafira, Kiristaanuno ayirrisa hasiissannonsa.
Halaale: Yesuusi Sambata ayirrisinohu Yihudu gosa wido ikkinohura Muse Seera agadha hasiissannosi daafiraati. (Galatiyu Sokka 4:4) Yesuusi reyihu gedensaanni, kuni Seeru gondoori Sambatu wodhono gattukki shaaramino.—Qolasiyaasi Sokka 2:13, 14.
Soˈrote hedo: Soqqamaasinchu Phaawuloosi Kiristaana ikkihu gedensaanni Sambata ayirrisino.
Halaale: Phaawuloosi Sambatu barra xaadu minira (mukuraabe) einoha ikkirono, marinohu kayinni Yihudootu ledo Sambata ayirrisate yee diˈˈikkino. (Soqqamaasinete Looso 13:14; 17:1-3; 18:4) Isi hatte yannara noo woga garinni, mittu haˈre dayino manchi Magano magansiˈrate gamba yiino mannira assannonte gede, mukuraabete giddo qaale kulino. (Soqqamaasinete Looso 13:15, 32) Phaawuloosi Sambatu barra calla ikkikkinni “barru baala” sabbakino.—Soqqamaasinete Looso 17:17.
Soˈrote hedo: Kiristaanu Sambati Sambatu barraati.
Halaale: Qullaawu Maxaafi, Kiristaanu fooliishshiˈranna Magano magansiˈra hasiissannonsahu Sambatu (Qidaametenni aane noo) barraati diyaanno. Hundi Kiristaanira Sambatu wolu barrinte gede loosu barraati. Ze Interinaashinaali Istaandaardi Bayibili Insayikilopiidiya togo yaanno: “Shoolki sanira [Magano affinokki daga wido ikkinohu Roomu moote] Qosxenxinoosi Sambatu barra mito mito looso loosa dihasiissanno yaanno seera fushshi yanna geeshsha, Sambatu fooliishshote barra diˈˈikkino.” a
Mite qummeeshshuwa aana Sambatu baxxino barra lawanno gede assine kulloonnihu mayiraatiyya? Qullaawu Maxaafi, soqqamaasinchu Phaawuloosi “lamalate umi barra,” yaano Sambatu barra ammanate roduuwisi ledo sagale itinota kulanno; ikkirono Phaawuloosi layinki barra haˈranno daafira Sambatu barra konne assasi garankolla. (Soqqamaasinete Looso 20:7) Qoleno mite songo ammanaasine kaaˈlate fushshinanni woxe lamalate kiiro “Sambatu Barra” badde wortanno gede amaalloonni; kayinni hatto yinoonnihu fushsho fushsha dandiinannita mitte doogo kulate geeshshiraatilla. Kuri roduuwi woxe badde wortannohu mineeti ikkinnina gambooshshu bayicho diˈˈikkino.—1 Qorontoosi 16:1, 2.
Soˈrote hedo: Lamalate giddo mitto barra bande fooliishshotenna Magano magansiˈrate horoonsiˈra soˈrote.
Halaale: Qullaawu Maxaafi tenne hajo lainohunni mittu mittunku Kiristaanchi doodhinore assanno gede amaalanno.—Roomu Sokka 14:5.
a Qoleno Niwu Kaatoliki Insayikilopiidiya, Layinki Ittime, Xiraaze 13, qoola 608 lai.
Kurino Lai
QULLAAWU MAXAAFI XAˈMONNA DAWARO
Tonne Hajajo Yinanniri Hiikkuriiti?
Tonne Hajajo uyinoonnihu ayeoraati? Kiristaanu Tonne Hajajo agadha hasiissannonsa?
DUUCHU MANNI XAˈMANNO XAˈMO
Yihowa Farciˈraasine Kiristaanaho?
Ninke Kiristaanaho yineemmohu mayiraatironna Kiristaanaho yinannihu wolu manniwiinni baxxineemmohu mayinniitiro nabbawi.
KAA'LANNOHA QULLAAWU MAXAAFI ROSO
Baalanti Ammaˈno Magano Hagiirsiissanno?
Batinyu manni ‘Baxitto ammaˈno harunsittorono qarru dino’ yaanno.
NINKE DAAFIRA
Hasaawinseemmohe Gede Kuˈli
Qullaawu Maxaafi xaˈmo hasaawa, woy Yihowa Farciˈraasine daafira ledde afa dandaatto.