Dzieje Apostolskie 24:1-27

24  Pięć dni później przybył arcykapłan Ananiasz+ z niektórymi starszymi ludu i mówcą publicznym o imieniu Tertullus, żeby wnieść do namiestnika+ skargę na Pawła.  Na dany znak Tertullus zaczął go oskarżać przed Feliksem: „Dzięki tobie cieszymy się wielkim pokojem. Dzięki twojej przezorności dla dobra tego narodu przeprowadzane są reformy.  Zawsze i wszędzie przyjmujemy to z największą wdzięcznością, Wasza Ekscelencjo Feliksie.  Nie chcę zabierać ci zbyt dużo czasu. Proszę tylko, byś w swej życzliwości zechciał nas przez chwilę posłuchać.  Bo stwierdziliśmy, że ten człowiek jest jak zaraza+. Wznieca rebelie+ wśród wszystkich Żydów na całym świecie i jest przywódcą sekty nazarejczyków+.  Próbował też sprofanować świątynię, dlatego go schwytaliśmy+.  ——  Kiedy go przesłuchasz, sam się przekonasz, że wszystkie nasze oskarżenia są słuszne”.  Również Żydzi przyłączyli się do tych oskarżeń, zapewniając, że to wszystko prawda. 10  Kiedy namiestnik skinął na Pawła, żeby zabrał głos, on rzekł: „Dobrze wiem, że już od wielu lat jesteś sędzią tego narodu, dlatego chętnie wystąpię w swojej obronie+. 11  Sam możesz sprawdzić, że odkąd przybyłem do Jerozolimy, żeby oddawać cześć Bogu, minęło nie więcej niż 12 dni+. 12  I nie przyłapano mnie ani na tym, że spierałem się z kimś w świątyni, ani na tym, że w synagogach czy gdzieś w mieście podburzałem motłoch. 13  Nie mogą udowodnić ci tego, o co mnie teraz oskarżają. 14  Wyznaję przed tobą, że to, co oni nazywają sektą, dla mnie jest świętą służbą, którą pełnię dla Boga swoich przodków+. Wierzę we wszystko, co zapisano w Prawie i pismach proroków+. 15  I pokładam w Bogu nadzieję, tak samo zresztą jak oni, że nastąpi zmartwychwstanie+ zarówno prawych, jak i nieprawych+. 16  Z tego względu robię wszystko, co mogę, żeby zachować czyste sumienie przed Bogiem i ludźmi+. 17  Przybyłem do Jerozolimy po wielu latach z darami miłosierdzia*+ dla swojego narodu, a także po to, żeby złożyć ofiary. 18  Zastano mnie na tym w świątyni po oczyszczeniu ceremonialnym+. Ale ani nie gromadziłem przy sobie tłumu, ani nie wzniecałem niepokojów. Byli tam pewni Żydzi z Azji*+. 19  Powinni być tu przed tobą i mnie oskarżać, jeśli naprawdę mają coś przeciwko mnie+. 20  Albo niech ludzie obecni tutaj sami powiedzą, co złego u mnie stwierdzili, gdy stałem przed Sanhedrynem — 21  oprócz tego, że stojąc wśród nich, zawołałem: ‚Sądzicie mnie dzisiaj, bo wierzę w zmartwychwstanie!’”+. 22  Feliks, dość dobrze znający fakty dotyczące Drogi*+, odroczył sprawę, mówiąc: „Podejmę decyzję w tej sprawie, gdy tylko przybędzie dowódca Lizjasz”. 23  I rozkazał setnikowi, żeby trzymał Pawła w areszcie, ale żeby dał mu pewną miarę swobody i pozwolił jego ludziom troszczyć się o jego potrzeby. 24  Kilka dni później Feliks przyszedł razem z Druzyllą, swoją żoną, która była Żydówką, i posłał po Pawła, żeby posłuchać o wierze w Chrystusa Jezusa+. 25  Ale gdy Paweł mówił o prawości, panowaniu nad sobą i przyszłym sądzie+, Feliks się przestraszył i rzekł: „Na razie możesz odejść, a przy okazji znowu po ciebie poślę”. 26  Jednocześnie miał nadzieję, że Paweł da mu pieniądze. Dlatego często po niego posyłał i z nim rozmawiał. 27  Po upływie dwóch lat następcą Feliksa został Porcjusz Festus. Feliks, chcąc zyskać przychylność Żydów+, pozostawił Pawła w areszcie.

Przypisy

Lub „ze wsparciem”. Zob. Słowniczek pojęć.

Komentarze

starszymi ludu: W tym wersecie chodzi o przywódców narodu żydowskiego, którzy często są wymieniani razem z naczelnymi kapłanami i uczonymi w piśmie (zob. komentarz do Mt 16:21).

mówcą publicznym: Lub „prawnikiem; adwokatem”. Użyte tu greckie słowo rétor pierwotnie znaczyło „mówca publiczny; orator”, ale z czasem zaczęło odnosić się też do mówcy w sądzie lub adwokata. Tertullus wystąpił w roli adwokata Żydów i wniósł skargę na Pawła do namiestnika Feliksa w Cezarei.

jest jak zaraza: Lub „jest wichrzycielem; jest szkodnikiem”. Dosł. „jest zarazą”. W Chrześcijańskich Pismach Greckich słowo oznaczające „zaraza” występuje jeszcze tylko w Łk 21:11, gdzie zostało użyte w sensie dosłownym — w odniesieniu do szerzących się chorób, epidemii. Tutaj, w Dz 24:5, występuje w znaczeniu przenośnym — określa osobę uważaną za źródło problemów, wichrzyciela, zagrożenie publiczne.

świecie: Lub „zamieszkanej ziemi” (zob. komentarz do Łk 2:1).

sekty: Grecki odpowiednik słowa „sekta” (haíresis, od którego pochodzi pol. słowo „herezja”) pierwotnie najwyraźniej oznaczał „wybór”. W takim sensie użyto go w SeptuagincieKpł 22:18, gdzie mowa o Izraelitach, którzy składali Jehowie dobrowolne ofiary. W Chrześcijańskich Pismach Greckich odnosi się on do grupy ludzi, która trzyma się własnych, odrębnych poglądów czy nauk. Określenie to występuje w odniesieniu do dwóch głównych odłamów judaizmu: faryzeuszy i saduceuszy (Dz 5:17, przyp.; 15:5, przyp.; zob. komentarz do Dz 26:5). Niechrześcijanie mogli nazywać naśladowców Chrystusa „sektą” albo „sektą nazarejczyków” dlatego, że uważali ich za odłam judaizmu (Dz 24:5, 14; 28:22). Greckiego słowa haíresis używano też na określenie grup, które powstały wewnątrz zboru chrześcijańskiego. Jezus podkreślał wartość jedności i modlił się, by panowała wśród jego naśladowców (Jn 17:21). Również apostołom bardzo zależało na zachowaniu jej w zborze (1Ko 1:10; Judy 17-19). Gdyby chrześcijanie dzielili się na różne grupy i frakcje, zburzyłoby to ich jedność. Brak jedności w kwestii wierzeń mógłby prowadzić do zawziętych sporów, zatargów, a nawet wrogości (por. Dz 23:7-10). Dlatego greckiego słowa haíresis z czasem zaczęto używać w negatywnym sensie w odniesieniu do jakiejś frakcji lub odłamu, do sekty. Tworzenie sekt należy do „uczynków ciała”, więc trzeba się tego wystrzegać (Gal 5:19-21; 1Ko 11:19, przyp.; 2Pt 2:1, przyp.).

nazarejczyków: Zob. komentarz do Mk 10:47.

Niektóre późniejsze greckie manuskrypty i niektóre dawne tłumaczenia na inne języki z drobnymi różnicami w słownictwie zawierają w wersetach 6-8 dodatkowe zdania: „I chcieliśmy go osądzić według naszego Prawa [w. 6]. Lecz nadbiegł dowódca Lizjasz, wyrwał go przemocą z naszych rąk [w. 7] i nakazał jego oskarżycielom udać się do ciebie [w. 8]”. Słowa te nie występują jednak w najstarszych i najbardziej wiarygodnych manuskryptach i najwyraźniej nie wchodziły w skład oryginalnego tekstu Dziejów Apostolskich (zob. Dodatek A3).

świętą służbą, którą pełnię dla Boga: Lub „wielbieniem Boga; oddawaniem czci Bogu”. Występujący tu grecki czasownik latreúo zasadniczo oznacza pełnienie służby. W Biblii odnosi się do służenia Bogu albo do jakiejś formy służby związanej z wielbieniem Go (Mt 4:10; Łk 1:74; 2:37; 4:8; Rz 1:9; Flp 3:3; 2Tm 1:3; Heb 9:14; 12:28; Obj 7:15; 22:3), np. w sanktuarium lub świątyni (Heb 8:5; 9:9, przyp.; 10:2, przyp.; 13:10). Są też fragmenty, gdzie użyto go w kontekście fałszywego kultu — służenia, czyli oddawania czci, stworzeniom (Dz 7:42; Rz 1:25).

zmartwychwstanie: Grecki wyraz anástasis dosłownie znaczy „podniesienie; powstanie”. Pojawia się w Chrześcijańskich Pismach Greckich ok. 40 razy w kontekście zmartwychwstania (np. w Mt 22:31; Dz 2:31; 4:2; 17:18, 32; 23:6; 1Ko 15:12, 13). W SeptuagincieIz 26:19 użyto czasownikowej formy słowa anástasis w zdaniu: „Twoi umarli ożyją” (zob. Słowniczek pojęć).

setnikowi: Lub „centurionowi”. Chodzi o oficera rzymskiej armii dowodzącego oddziałem 100 żołnierzy.

Druzyllą: Chodzi o trzecią i najmłodszą córkę Heroda wspomnianego w Dz 12:1, czyli Heroda Agryppy I. Urodziła się ok. 38 r. n.e. i była siostrą Agryppy II, Berenike i Mariamne III (zob. komentarz do Dz 25:13Słowniczek pojęć, „Herod”). Namiestnik Feliks był jej drugim mężem. Najpierw była żoną Aziza, króla Emesy w Syrii, ale rozwiodła się z nim i ok. 54 r. n.e., czyli kiedy miała jakieś 16 lat, poślubiła Feliksa. Być może i ona słuchała Pawła, gdy mówił Feliksowi „o prawości, panowaniu nad sobą i przyszłym sądzie” (Dz 24:25). Kiedy Feliks przekazywał urząd namiestnika Festusowi, pozostawił Pawła w areszcie, żeby „zyskać przychylność Żydów”. Niektórzy uważają, że chciał zadowolić swoją młodą żonę, która była Żydówką (Dz 24:27).

Multimedia

Sanhedryn
Sanhedryn

Żydowski sąd najwyższy, zwany Wielkim Sanhedrynem, składał się z 71 mężczyzn. Jego siedziba znajdowała się w Jerozolimie (zob. Słowniczek pojęć, „Sanhedryn”). Według Miszny członkowie Sanhedrynu siadali na kamiennych siedzeniach ustawionych półkoliście w trzech rzędach, a dwaj sekretarze zapisywali podjęte decyzje. Niektóre elementy architektoniczne przedstawione na tej ilustracji odtworzono na podstawie odkrytych w Jerozolimie pozostałości budowli, uważanej przez niektórych za salę narad z I w. n.e. (zob. Dodatek B12: mapa „Jerozolima i okolice”).

1. arcykapłan

2. członkowie Sanhedrynu

3. oskarżony

4. sekretarze