Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ TITILI | AWIELEƐ NE ƐBIKYE Ɔ?

“Awieleɛ Ne”​—Duzu A Ɔkile A?

“Awieleɛ Ne”​—Duzu A Ɔkile A?

Saa ɛte kɛ bɛse “Awieleɛ ne ɛbikye!” a, duzu a ba wɔ adwenle nu a? Asoo wɔ adwenle kɔ ɛsɔfo bie mɔɔ ɔlɛ Baebolo ɔgyi bama zo, ɔ nye ɛbolo ɔlɛteɛdea nu na ɔlɛtoto ɔ sa la anwo zo? Anzɛɛ ɛdwenle awie bie mɔɔ gyi awɔdenle bie azo mɔɔ ɔlɛ Baebolo na ɔlɛteɛdea nu yeaha ndɛnebualɛ nwo edwɛkɛ la anwo ɔ? Tɛnlabelɛ zɛhae bahola agyegye bie mɔ, yɛɛ bie mɔ noko adwenle nu bayɛ bɛ kesee anzɛɛ ɔbayɛ bɛ ɛzelekɛ bɔbɔ.

Baebolo ne ka kɛ: ‘Awieleɛ ne bara.’ (Mateyu 24:14) Eza bɛfɛlɛ ye ‘Nyamenle kenle kpole ne’ nee “Amagɛdɔn.” (Yekile 16:14, 16) Nɔhalɛ, asɔnema adwenle ɛnyia wɔ edwɛkɛ ɛhye anwo, na nwolɛ adwenle mɔɔ yɛ ɛzulolɛ nee alɔbɔlɛ la ɛbu zo. Noko akee, Baebolo ne ka awieleɛ ne anwo edwɛkɛ fɔɔnwo​—ɔmaa yɛnwu mɔɔ ɔkile nee mɔɔ ɔngile la. Eza Nyamenle Edwɛkɛ ne maa yɛnwu ye wienyi kɛ saa awieleɛ ne ɛbikye a. Mɔɔ tɛla biala la, ɔkilehile mɔɔ yɛyɛ a yɛbanyia ngoane la! Noko mɔɔ limoa la, bɛmaa yɛye adwenle biala mɔɔ ɛndenrɛ la yɛvi ɛkɛ na yɛhile kɛzi ɔde la anu. Kɛmɔ Baebolo ne ka la, duzu a “awieleɛ ne” kile amgba a?

MƆƆ AWIELEƐ NE ƐNGILE LA

  1. AWIELEƐ NE ƐNGILE SENLE KPOLE BIE MƆƆ BƐFA BƐAZƐKYE AZƐLƐ NE LA.

    Baebolo ne se: ‘Nyamenle a ɛwula azɛlɛ ye adiabo ne mɔ a, amaa bɛangola ye kpusu ɛlɛ.’ (Edwɛndolɛ 104:5) Ngɛlɛlera ɛhye nee gyɛne maa yɛnwu kɛ Nyamenle ɛnrɛzɛkye azɛlɛ ne yɛɛ ɔnrɛmaa bɛnrɛzɛkye ye ɛlɛ!​—Nolobɔvo ne 1:4; Ayezaya 45:18.

  2. AWIELEƐ NE ƐNRƐZI ARƐLEVILƐ NU, MƆƆ NGYEHYƐLEƐ ƐNLE NWO A.

    Baebolo ne maa yɛnwu kɛ awieleɛ ne bara wɔ ye mekɛ nloa​—Nyamenle ɛva mekɛ kpɔtee bie ɛzie ɛkɛ. Yɛkenga kɛ: “Awie biala ɛnze kenle ne anzɛɛ dɔnehwele ko ne. Anwuma soanvolɛma yɛɛ Ralɛ ne bɔbɔ ɛnze. Selɛ ne angome ala a ze a. Bɛzinza na bɛnlea boɛ, ɔluakɛ bɛnze kenle ne mɔɔ mekɛ ne kɛdwu la.” (Maake 13:32, 33) Ɔda ali kɛ, Nyamenle (“Selɛ ne”) ɛva “mekɛ” fɔɔnwo bie ɛzie ɛkɛ mɔɔ ɔbava awieleɛ ne yeara a.

  3. TƐ MENLI ANZƐƐ DEBIE MƆƆ VI ANWUMA BADE AGUA LA A BAVA AWIELEƐ NE ARA A.

    Duzu a bava awieleɛ ne ara a? Yekile 19:11 se: “Akee menwunle kɛ anwuma ɛbuke, na nrenya bie de ɛkpɔnwɔ fufule zo gyi ɛkɛ. Nrenya ne mɔɔ de ɛkpɔnwɔ fufule ne azo la bɛfɛlɛ ye Diedinli nee Nɔhavo.” Ngyɛnu 19 ne toa zo kɛ: “Na menwunle nane ne nee ewiade anu arelemgbunli kɔsɔɔti kɛ bɛ nee bɛ ɛlɔnema ɛboɔboa bɛ nloa kɛ bɛ nee mɔɔ de ɛkpɔnwɔ fufule ne azo la nee ye ɛlɔnema baho.” (Yekile 19:11-21) Edwɛkɛ ɛhye le sɛkɛlɛneɛ adenle zo ɛdeɛ, noko yɛkola yɛte ɔ bo kpalɛ: Nyamenle bazoa anwumabɔvolɛ ɛlɔnema yeamaa bɛazɛkye ye agbɔvolɛ.

Mɔɔ Baebolo ne ka fane awieleɛ ne anwo la le edwɛkpa

MƆƆ AWIELEƐ NE KILE LA

  1. SONLA ARANE MƆƆ BƐNYƐ BƐ GYIMA LA AWIELEƐ.

    Baebolo ne kilehile nu kɛ: “Wɔ arelemgbunli [arane] zɔhane mɔ mekɛ ne anu, anwuma Nyamenle ne bava belemgbunlililɛ bie azie ɛkɛ mɔɔ bɛnrɛzɛkye ye ɛlɛ a. Na bɛnrɛva belemgbunlililɛ ne bɛnrɛmaa maanle fofolɛ biala. Ɔbazɛkye arelemgbunlililɛ ɛhye mɔ amuala bɔkɔɔ, na yemɔ, ɔbadɛnla ɛkɛ ne dahuu.” (Daneɛle 2:44, NW) Kɛmɔ yɛha ye wɔ foa 3 ne anu la, bɛbazɛkye ‘ewiade anu arelemgbunli kɔsɔɔti nee bɛ ɛlɔnema,’ mɔɔ ‘bɛboɔboa bɛ nloa kɛ bɛ nee mɔɔ de ɛkpɔnwɔ fufule ne azo nee ye ɛlɔnema baho’ la.​—Yekile 19:19.

  2. KONLE, BASABASAYƐLƐ NEE NZISI AWIELEƐ.

    ‘Nyamenle maa bɛgyakyi konle wɔ azɛlɛ ye amuala azo.’ (Edwɛndolɛ 46:9) “Menli mɔɔ di boɛ la badɛnla azɛlɛ ne azo, yɛɛ menli mɔɔ ze nrɛlɛbɛ la baha zolɛ. Bɛbaye amumuyɛma bɛavi azɛlɛ ne azo, na bɛadu ngunzima bɛavi zolɛ.” (Mrɛlɛbulɛ 2:21, 22) “Kɛkala, meyɛ ninyɛne kɔsɔɔti fofolɛ!”​—Yekile 21:4, 5.

  3. ƐZONLENLƐ MƆƆ ƐYE NYAMENLE NEE MENLI ARƐLE ƐDO BƐ SA NU LA AWIELEƐ.

    ‘Nyamenle kpɔmanvolɛma bɔ adalɛ, yɛɛ ɛsɔfoma fa bɛ tumi sisi menli ne. Na saa awieleɛ ne ba a duzu a bɛkɛyɛ a?’ (Gyɛlɛmaya 5:31) “Dɔɔnwo ne ala baha ahile me kɛ, ‘Awulae, Awulae! Yɛluale wɔ duma nu yɛbɔle Edwɛkpa ne nolo, yɛluale wɔ duma nu yɛdudule mbɔnsam dɔɔnwo na yɛyɛle nwanwane ninyɛne!’ Na mebaze bɛ kɛ, ‘Menze bɛ. Bɛvi ɛkɛ ne bɛhɔ. Nindavoma!’”​—Mateyu 7:21-23.

  4. MENLI MƆƆ GYI EWIADE MAANYƐLƐ NZI LA AWIELEƐ.

    Gyisɛse Kelaese hanle kɛ: “Kɛ ndɛnebualɛ ne de la ɛne: wienyi ne ɛra ewiade ye na bɛ ninyɛndane ti, menli kulo awozinli tɛla wienyi ne.” (Dwɔn 3:19) Baebolo ne ka ewiade bie mɔɔ bɛzɛkyele ye wɔ nɔhavonli Nowa mekɛ zo la anwo edwɛkɛ. “Nzule ye ala a yile zɛkyele ewiade dɛba ne la. Nyamenle anloa edwɛkɛ ko ye ala azo a bɛlua bɛhua anwuma nee aze mɔɔ kɛkala wɔ ɛkɛ ne la anwo senle bɛzie ɛkɛ bɛlɛfa bɛahendɛ ndɛnebualɛ kenle ne nee menli mɔɔ ɛnze Nyamenle la ɛzɛkyelɛ a.”​—2 Pita 3:5-7.

Yɛ ye nzonlɛ kɛ, bɛva ‘ndɛnebualɛ nee ɛzɛkyelɛ kenle ne’ mɔɔ ɛlɛba la bɛtoto Nowa mekɛ zo “ewiade” ɛzɛkyelɛ ne anwo. Ewiade ne boni a bɛzɛkyele ye a? Azɛlɛ ne anzɛkye; “menli mɔɔ ɛnze Nyamenle la”​—Nyamenle agbɔvolɛ​—a nyianle ‘ɛzɛkyelɛ’ a. Wɔ Nyamenle “ndɛnebualɛ kenle” ne mɔɔ ɛlɛba la anu, bɛbazɛkye menli mɔɔ bɛle Nyamenle agbɔvolɛ la. Noko bɛbalie Nyamenle agɔnwo mɔ ngoane kɛmɔ bɛliele Nowa nee ye abusua ne la.​—Mateyu 24:37-42.

Saa Nyamenle ye amumuyɛma fi ɛkɛ a nea kɛzi azɛlɛ ne bayɛ kɛnlɛma a!Ɔda ali kɛ, mɔɔ Baebolo ne ka fane awieleɛ ne anwo la le edwɛkpa. Noko, bie a ɛbabiza ɛ nwo kɛ: ‘Asoo Baebolo ne ka mekɛ mɔɔ awieleɛ ne bara la? Asoo yebikye ɔ? Kɛ ɔkɛyɛ na meanyia ngoane ɛ?’