Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

EDWƐKƐ TITILI | MEKƐ MƆƆ KULOVOLƐ BIE KƐWU LA

Kyekye Bɛdabɛ Mɔɔ Bɛsu La Arɛle

Kyekye Bɛdabɛ Mɔɔ Bɛsu La Arɛle

Asoo wɔde nganeɛ ɛlɛ kɛ ɛnnwu mɔɔ ɛyɛ a wɔ mekɛ mɔɔ ɛ gɔnwo bie ɛlɛdi nyane wɔ ye kulovolɛ bie ewule nwo la ɔ? Ɔyɛ a, yɛnnwu edwɛkɛ mɔɔ yɛka anzɛɛ mɔɔ yɛyɛ a​—yemɔti yɛndendɛ anzɛɛ yɛnyɛ ɛhwee. Noko ninyɛne mɔɔ baboa kpalɛ la wɔ ɛkɛ mɔɔ yɛbahola yɛayɛ a.

Fane dɔɔnwo ne ala, mɔɔ ɔhyia la a le kɛ ɛbahɔ ye ɛkɛ na wɔaha edwɛkɛ sikalɛ mɔɔ le kɛ “Ɔyɛ me nyane.” Wɔ amaamuo dɔɔnwo anu, atuuyɛlɛ anzɛɛ ɛbobɔ awie awane zo ekyii le adenle kpalɛ mɔɔ bɛfa bɛkile kɛ bɛdwenle awie anwo. Saa ahenle mɔɔ anwo ɛha ye la kulo kɛ ɔtendɛ a, tie ye kpalɛ. Mɔɔ tɛla biala la, yɛ debie fa boa ye abusua ne. Bie a ɛbahola wɔayɛ debie mɔɔ ahenle mɔɔ ɛlɛdi nyane la ɛtɛkolale ye yɛ, mɔɔ bie a le aleɛ ɛdonlɛ, ngakula ɛnleanlɛ anzɛɛ saa nwolɛ bahyia a wɔaboa ɛzɛne ne anwo ngyehyɛleɛ ne. Nyɛleɛ ɛhye mɔ boa kpalɛ tɛla edwɛkɛ kpalɛ mɔɔ ɛbaha la.

Nzinlii, bie a ɛbahola wɔaha ahenle mɔɔ ɛwu la subane kpalɛ anzɛɛ ye anwubielɛ ngɛnlɛma ne anwo edwɛkɛ. Adwelie ɛhye mɔ bahola amaa ahenle mɔɔ ɛlɛdi nyane la anye alie. Kɛ neazo la, Pam mɔɔ ɔ hu wule ɛvolɛ nsia mɔɔ ɛze la ka kɛ: “Ɔyɛ a menli ka ninyɛne mgbalɛ mɔɔ Ian yɛle mɔɔ ɛnee menze ye ɛlɛ la, na ɛhye maa me nye die.”

Neɛnleanuma ɛha kɛ menli mɔɔ bɛ nwo sonla ɛwu la anu dɔɔnwo nyia moalɛ wɔ mɔlebɛbo ne. Noko saa agɔnwolɛma ɛhye mɔ fi bɛ nwo a ɔngyɛ ɛnee bɛ rɛle ɛvi menli ɛhye mɔ ngyianlɛ. Ɛhye ati, bɔ mɔdenle kɛ ɛbada wɔakpɔla ɛ gɔnwo bie mɔɔ ɔ nwo sonla ɛwu la. * Menli dɔɔnwo mɔɔ ɛlɛdi nyane la anye sɔ nwolɛ adenle ɛhye mɔɔ maa bɛ rɛle fi nyane mɔɔ bɛli ye mekɛ tendenle la.

Suzu Kaori, Japan bɛlɛra bie mɔɔ ye mame wule la ye ɛvolɛ ko siane nsa anzi, ɔ diema raalɛ kpanyinli noko wule na ɔgyegyele ye kpole la anwo nea. Ɔyɛ anyelielɛ kɛ, ɔnyianle moalɛ ɔvile agɔnwolɛma mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la ɛkɛ. Ritsuko mɔɔ ɛnyi ɛdɛla Kaori la zele ye kɛ ɔbava ye yeayɛ ɔ gɔnwo kpalɛ. Kaori se, “Nɔhalɛ nu, me nye anlie nwolɛ. Ɛnee mengulo kɛ awie biala gyinla me mame agyakɛ anu, na meanzuzu kɛ awie bahola ayɛ zɔ. Noko, ɔlua kɛzi Mame Ritsuko yɛle me la ati, ɔmaanle membikyele ye kpalɛ. Dapɛne biala, yɛkɔbɔ edwɛkpa ne nolo na yɛkɔ Kilisienema nyianu. Ɔmaanle me nee ye nlonle tii, ɔrɛlɛle me aleɛ nee kaade na ɔhɛlɛle me ngɛlata fane dɔɔnwo. Mame Ritsuko subane kpalɛ ne boale me.”

Kaori mame wule la ɛvolɛ bulu nee nwiɔ ɛpɛ nu, na ɛnɛ ɔ nee ɔ hu ɛlɛfa bɛ mekɛ kɔsɔɔti abɔ edwɛkpa ne nolo. Kaori ka kɛ, “Mame Ritsuko kɔ zo dwenle me nwo. Saa mekɔ sua nu a, mekpɔla ye dahuu na yɛdi adwelie mɔɔ maa anwosesebɛ.”

Awie bieko mɔɔ ɔdaye noko ɔnyianle moalɛ la a le Poli, mɔɔ ɔle Gyihova Dasevolɛ wɔ Cyprus la. Ɛnee Poli ahu Sozos, ati akunlu le kɛnlɛma mɔɔ yɛ neazo kpalɛ kɛ Kilisienenli neavolɛ ɔlua nrisa nee ahunlanvolɛ mɔɔ ɔmaa bɛba ye sua nu na ɔ nee bɛ bɔ nu di aleɛ la azo. (Gyemise 1:27) Ɔyɛ alɔbɔlɛ kɛ, mɔɔ Sozos nyianle ɛvolɛ 53 la, nyila mɔɔ nwu amelɛ ne anu la hunle ye. Poli se, “Me hu mɔɔ di nɔhalɛ la wule wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee yɛgya ɛvolɛ 33 la.”

Kpondɛ ndenle dua zo boa bɛdabɛ mɔɔ bɛ nwo sonla ɛwu la

Ɛzɛne ne anzi, Poli vale Daniel, ɔ ra nrenyia ekyii ne mɔɔ ɛnyia ɛvolɛ 15 la hɔle Canada. Bɛbɔle ɔ bo kɛ bɛkɔ debiezukoalɛ wɔ Gyihova Alasevolɛ asafo bie anu. Poli ka kɛ, “Agɔnwolɛma mɔɔ wɔ me asafo fofolɛ ne anu la ɛnze mɔɔ ɛdo yɛ nee tɛnlabelɛ mɔɔ anu yɛ se mɔɔ yɛwɔ nu la anwo ɛhwee. Noko, ɛhye anzi bɛ adenle kɛ bɛbabikye yɛ na bɛaha edwɛkɛ mɔɔ kyekye yɛ rɛle na ɔboa yɛ la. Nea kɛzi moalɛ ɛhye rale wɔ mekɛ kpalɛ nu mɔɔ ɛnee me ra ne hyia ɔ ze anwo kpalɛ la! Mgbanyima mɔɔ wɔ asafo ne anu la anye liele Daniel anwo. Saa bɛ nee bɛ gɔnwo mɔ ɛlɛdie bɛ nye anzɛɛ bɛlɛkɔ bɛabɔ bɔlo a, bɛ nuhua ko nea kɛ ɔbava Daniel yeaboka nwo.” Ɛnɛ ɔ nee ye mame ɛlɛbɔ mɔdenle kpalɛ.

Nɔhalɛ nu, yɛlɛ ndenle dɔɔnwo mɔɔ yɛbahola yɛalua zo yɛaboa na yɛakyekye bɛdabɛ mɔɔ bɛsu la arɛle. Eza Baebolo ne ka kenle bie anyelazo mɔɔ yɛ anyelielɛ la anwo edwɛkɛ fa kyekye yɛ rɛle.

^ ɛden. 6 Bie mɔ kɛlɛ kenle mɔɔ ahenle wule la wɔ bɛ kalenda zo mɔɔ ɔkakye bɛ mekɛ mɔɔ bɛfa bɛkyekye awie arɛle, wɔ kenle zɔhane anzɛɛ ɔka ekyii na kenle ne adwu a.