Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

BAEBOLO NE KAKYI SONLA

Ɛnee Me Ɛbɛlabɔlɛ Ɛlɛsɛkye Bɔkɔɔ

Ɛnee Me Ɛbɛlabɔlɛ Ɛlɛsɛkye Bɔkɔɔ
  • Bɛwole Ye: 1971

  • Maanle Mɔɔ Ɔvi Nu: Tonga

  • Ɔ Nwo Edwɛkɛ: Nyiletane ɛnlonlɛ, efiade nla

ME ƐBƐLA DƐBA

 Me abusua ne vi Tonga, mbɔra 170 a ka bɔ nu yɛ maanle ɛhye a na ɔwɔ kɛ Pacific ne nyiakɛ adɔleɛ. Wɔ Tonga ɛnee yɛnlɛ nwonane afoa nu ninyɛne dɔɔnwo, ɛnee yɛnlɛ lateleke kɛnlaneɛ yɛɛ kale. Noko ɛnee yɛlɛ paepe wɔ yɛ sua nu ɛkɛ yɛɛ yɛsie ngɔkɔlɛ ekyi. Ɛnee saa bɛmaa sukulu adenle a, me nee me mediema mrenyia nwiɔ ne boa me papa wɔ ɛbɔ nu gyimayɛlɛ nu. Ɛnee yɛdua ninyɛne le kɛ konwo, elue, bɛdɛ nee mɔɔ bokɛboka nwo la. Ɛnee me papa tɔnedɔne ninyɛne ɛhye mɔ ɔboka gyima ngyikyi ngyikyi mɔɔ ɔyɛ la anwo ɔnea abusua ne. Ɛnee yɛ abusua ne lɛ ɛbulɛ kpole maa Baebolo ne kɛ mɔɔ bɔra ne azo amra dɔɔnwo yɛ la yɛɛ ɛnee yɛkɔ asɔne dahuu. Noko yɛnyianle adwenle kɛ saa yɛbanyia ɛbɛlabɔlɛ kpalɛ a, kyesɛ yɛkɔ maanle mɔɔ bɛlɛ ezukoa la azo.

 Mɔɔ menyianle ɛvolɛ 16 la, me mame adiema nrenyia yɛle ngyehyɛleɛ maanle yɛ abusua ne dule hɔle California, U.S.A. Ɛnee ɛkɛ ne amaamuo ne le ngakyile kolaa maa yɛ. Yɛ ɛbɛlabɔlɛ yɛle kpalɛ wɔ ezukoa afoa nu, noko ɛleka mɔɔ yɛdɛnlanle la ɛnee bɛnlɛ ezukoa, bɛfa etu bɛyɛ basabasa yɛɛ nyiletane ɛnlonlɛ ɛbu zo. Ɛnee yɛta yɛte etu ne wɔ nɔsolɛ nu yɛɛ yɛ kpalɛ zo amra sulo kɛ menli mɔɔ fa etu wua menli la bara bɛ nwo zo. Ɛnee menli dɔɔnwo fa etu bɔ bɛ nwo bane anzɛɛ fa siezie akɛsakɛsa. Bɛbɔle me etu wɔ me kɛnra azo ɔlua akɛsakɛsa ɛhye mɔ bie ati.

 Mɔɔ mengɔle sukunwiɔ la, ɛnee mekulo kɛ meyɛ kɛ mgbavolɛ mɔɔ ɛha la. Yemɔti menvale me nwo menwulale anyelielɛ mgbane mgbane, nza dɔɔnwo ɛnlonlɛ, basabasayɛlɛ nee nyiletane ɛnlonlɛ nu na akee ɔhale me nwo. Yeangyɛ cocaine ɛnlonlɛ hale me nwo. Yemɔti ɔmaanle membɔle ɔ bo kɛ mewua awie mɔ meava meadɔ nyiletane. Ɛnee me abusua ne anu amra anye die asɔnehɔlɛ nwo kpalɛ, noko meannyia ndetelɛ kpalɛ mɔɔ ɔbamaa meagyinla atipɛnema ngyegyelɛ mɔɔ maa meyɛ ninyɛndane la anloa a. Bɛhyele me fane dɔɔnwo ne ala ɔlua basabasa mɔɔ ɛnee meyɛ la ati. Ɛnee me ɛbɛlabɔlɛ ɛlɛsɛkye bɔkɔɔ! Awieleɛ bɔkɔɔ ne bɛdole me efiade.

KƐZI BAEBOLO NE HAKYILE ME ƐBƐLABƆLƐ LA

 Kenle ko bie mɔɔ ɛnee mela efiade wɔ 1997 la, pilizanli bie nwunle kɛ melɛ Baebolo. Ɛnee ɔle Bolonyia mekɛ, na Tongama dɔɔnwo bu mekɛ zɔhane kɛ ɔle nwuanzanwuanza kpalɛ. Ɔbizale me mɔɔ Baebolo ka fale Kelaese awolɛ nwo la, na ɛnee menze nwolɛ ɛhwee. Ɔhanle kɛzi Baebolo ne ka Gyisɛse awolɛ nwo edwɛkɛ sikalɛ la ɔhilele me, na menwunle kɛ Bolonyia amaamuo dɔɔnwo wɔ ɛkɛ ne mɔɔ Baebolo ne ɛnga nwolɛ edwɛkɛ a. (Mateyu 2:1-12; Luku 2:5-14) Ɔzinle me nwo kpalɛ, na menwunle kɛ ninyɛne gyɛne wɔ Baebolo ne anu mɔɔ menze a. Ɛnee nrenyia ne kɔ dapɛne dapɛne ayia mɔɔ Gyihova Alasevolɛ yɛ ye wɔ efiade ɛkɛ ne la bie, yemɔti me nee ye hɔle. Ɛnee bɛlɛsuzu Yekile buluku ne anwo. Meande ninyɛne mɔɔ ɛnee bɛlɛsukoa la abo kpalɛ, noko menwunle kɛ debie biala mɔɔ bɛlɛkilehile la gyi Baebolo ne azo.

 Mɔɔ Alasevolɛ ne mɔ hanle kɛ bɛ nee me sukoa Baebolo ne la, me nye liele kpole. Mekɛ zɔhane a limoa mɔɔ mendele azɛlɛ ye azo paladaese ɛwɔkɛ ne mɔɔ Baebolo ne ka nwolɛ edwɛkɛ la a. (Ayezaya 35:5-8) Menwunle ye wienyi kɛ, saa Nyamenle anye balie me nwo a, kyesɛ meyɛ nzenzaleɛ kpole wɔ me ɛbɛlabɔlɛ nu. Menwunle kɛ, Gyihova ɛnrɛmaa menrɛva me subane ɛtane ɛhye mɔ anu biala menrɛhɔ Paladaese. (1 Kɔlentema 6:9, 10) Yemɔti membɔle kpɔkɛ kɛ mebahomo me ɛyavalɛ zo na meagyakyi nzabolɛ, sigalɛte nee nyiletane ɛnlonlɛ.

 Wɔ 1999 kolaa na mekɛ mɔɔ mefa meala efiade ne ara awieleɛ la, mgbanyima ne mɔ vale me hɔle efiade gyɛne anu. Yemɔti ɔbole ɛvolɛ ko, ɛnee mende Alasevolɛ ne mɔ nganeɛ. Noko ɛnee mebɔ kpɔkɛ kɛ mekɔ zo meayɛ nzenzaleɛ. Wɔ ɛvolɛ 2000 anu, arane ne pɛle nwolɛ adenle mɔɔ melɛ kɛ metɛnla United States la anu, na bɛmaanle menziale membale Tonga.

 Mɔɔ membale Tonga la, memkpondɛle Gyihova Alasevolɛ ɛsesebɛ na me nee bɛ doale Baebolo debiezukoalɛ ne azo. Me nye liele mɔɔ melɛsukoa la anwo, mɔɔ menwunle kɛ Alasevolɛ mɔɔ wɔ bɔra ne azo la fa bɛ ngilehilelɛ ne gyinla Baebolo ne azo kɛ mɔɔ Alasevolɛ mɔɔ bɛwɔ United States yɛ la, me nye liele kpole.

 Ɛnee bɛze me papa wɔ sua ne azo kpalɛ ɔluakɛ ɛnee ɔle asɔne kpanyinli. Yemɔti, mɔlebɛbo ne mɔɔ me abusua ne dele kɛ me nee Gyihova Alasevolɛ ne mɔ ɛlɛtu la, ɔzinle bɛ nwo na bɛvale ɛya. Noko nzinlii, me awovolɛ anye liele kɛ Baebolo ngyinlazo ɛlɛboa me amaa meayɛ sonla kpalɛ la.

Ɛnee mefa dɔnehwele dɔɔnwo meno kava kɛ mɔɔ Tonga mrenyia dɔɔnwo yɛ la

 Nzenzaleɛ ko mɔɔ ɛnee ɔyɛ se kɛ mebayɛ la fale nza bie mɔɔ menli mɔɔ wɔ yɛ ɛkɛ ne no ye kpalɛ la anwo. Mrenyia mɔɔ vi Tonga la dɔɔnwo fa dɔnehwele dɔɔnwo no nza bie mɔɔ bɛfa dazia ndinli bɛyɛ mɔɔ bɛfɛlɛ ye kava la. Mɔɔ mengɔle me sua zo la, ɛnee meta mekɔ ɛleka mɔɔ bɛtɔne kava la nɔsolɛ biala mekɔtɔ bie meno too mebo tindaanwu. Eza ngyegyelɛ ne bie a le agɔnwolɛma mɔɔ ɛnee bɛnva Baebolo ngyinlazo bɛnyɛ gyima la. Nzinlii, bɛboale me bɛmaanle menwunle kɛ me subane ne ka Nyamenle ɛya. Ɔti menyɛle nzenzaleɛ amaa meanyia Nyamenle anyunlu ɛlolɛ nee ye nyilalɛ.

 Membɔle ɔ bo kɛ mekɔ Gyihova Alasevolɛ ayia ngakyile ne mɔ amuala. Menli mɔɔ ɛnee bɛkulo kɛ bɛyɛ mɔɔ Nyamenle kulo mɔɔ me nee bɛ dule la boale me maanle mengyinlanle sɔnea nloa. Wɔ ɛvolɛ 2002 ne anu, bɛzɔnenle me kɛ Gyihova Dasevolɛ.

KƐZI YEBOA ME LA

 Menyia Nyamenle abotane ne mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Baebolo ne anu la azo nvasoɛ: “Gyihova . . . lɛ bɛ nwo abotane ɔluakɛ ɔngulo kɛ bɛsɛkye awie biala, emomu ɔkulo kɛ menli kɔsɔɔti nu bɛ nwo.” (2 Pita 3:9) Anrɛɛ ɔbahola yeazɛkye ewiade ɛtane ɛhye dɛbadɛba, noko yeanyɛ zɔ. Yemaa menli dɔɔnwo mɔɔ bɛle kɛ medame la adenle kɛ yɛ nee ye ɛnyia agɔnwolɛvalɛ. Medie medi kɛ ɔbalua me nwo zo yeaboa awie mɔ noko.

 Ɔlua Gyihova moalɛ zo, meammaa me ɛbɛlabɔlɛ ne anzɛkye bɔkɔɔ. Ɛnɛ, menwua awie mɔ menva membɔ nyiletane nwo kakɛ bieko. Emomu melɛboa me kpalɛzoamra meamaa bɛarayɛ Gyihova agɔnwo mɔ. Mɔɔ me nee Gyihova Alasevolɛ ɛlɛbɔ la anu a menyiale me ye Tea mɔɔ mekulo ye kpalɛ la a. Yɛ nee yɛ ra nrenyia ekyi ne lɛ abusua asetɛnla mɔɔ yɛ anyelielɛ kpalɛ la. Yɛ muala yɛlɛbɔ nu yɛahilehile awie mɔ paladaese asetɛnla mɔɔ yɛ anyelielɛ anwo ɛwɔkɛ mɔɔ Baebolo ne ka nwolɛ edwɛkɛ la.