Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Mekɛ Boni A Bɛwole Gyisɛse A?

Mekɛ Boni A Bɛwole Gyisɛse A?

Baebolo ne bua kɛ

 Baebolo ne ɛnga mekɛ kpɔtee mɔɔ bɛwole Gyisɛse Kelaese a, kɛ mɔɔ mbuluku ɛhye mɔ kile la:

  •   “Awie biala ɛnze mekɛ mɔɔ bɛwole Kelaese a.”​—New Catholic Encyclopedia.

  •   “Awie biala ɛnze mekɛ kpɔtee mɔɔ bɛwole Kelaese a.”​—Encyclopedia of Early Christianity.

 Ɔwɔ nuhua kɛ Baebolo ne ɛmbua kpuya ne mɔɔ se, “Mekɛ Boni A Bɛwole Gyisɛse A?” kpɔtee ɛdeɛ noko ɔka ninyɛne nwiɔ mɔɔ hɔle zo wɔ mekɛ mɔɔ bɛwole Gyisɛse mɔɔ maa yɛka kɛ bɛanwo ye wɔ December 25 la anwo edwɛkɛ.

Ɔnle ɛyɛlɛ mekɛ

  1.   Aluma ɛhɛlɛlɛ ne. Ɔka ekyi na bɛawo Gyisɛse la, Siza Ɔgɛsetɛse lile mɛla kɛ “bɛhɛlɛ azɛlɛ ye azo amra amuala aluma.” Ɛnee ɔwɔ kɛ awie biala kɔ “ye sua zo” ɔmaa bɛkɛlɛ ye duma na ɛnee ɔbayɛ dapɛne ko anzɛɛ mɔɔ bo zɔ la adendulɛ. (Luku 2:1-3) Ɛnee menli anye ɛnlie mɛla zɔhane mɔɔ maa bɛkɔkɛlɛ bɛ aluma wɔ bɛ sua zo mɔɔ ɔbayɛ kɛ ɔboa wɔ adwuledualɛ nee sogya ɛhɔlɛ nu la anwo, bɔbɔ wɔ mekɛ mɔɔ ɛyɛlɛ ɛtɛbale la. Ɔti anrɛɛ Ɔgɛsetɛse bamaa menli ne ava ɔ nwo ɛya kpole kpalɛ saa ɔtinlitinlinle bɛ nwo zo kɛ bɛhɔhɛlɛ bɛ aluma wɔ ɛyɛlɛ mekɛ nu a.

  2.   Mboane ne. Ɛnee mboaneneavolɛma “bie wɔ maanle ne anu na bɛlɛsi epe bɛanlea bɛ mboane wɔ fiene ne azo.” (Luku 2:8) Daily Life in the Time of Jesus buluku ne ka kɛ, “ɔka dapɛne ekyi na bɛali Akpabɛnwo ɛvoyia ne wɔ [March awieleɛ]” kɔdwu November siane ne avinli a mboaneneavolɛ nee bɛ mboane da alie nwo. Ɔtoa zo kɛ: “Saa ɔdwu ɛyɛlɛ mekɛ a, bɛgua bɛ tunli nu amaa ɛyɛlɛ angu bɛ; ɛhye ati yɛkola yɛka kɛ mekɛ mɔɔ bɛfa bɛdi Bolonyia la ɛnle nɔhalɛ ɔluakɛ Edwɛkpa ne ka kɛ ɛnee mboaneneavolɛ nee bɛ mboane wɔ fiene ne azo.”

Ɔle wawaa mekɛ

 Saa yɛtia yɛfi mekɛ mɔɔ Gyisɛse wule wɔ nyenyesuo mekɛ wɔ Nisan 14, 33 Y.M mɔɔ bɛlile Akpabɛnwo ɛvoyia ne la yɛsia a, yɛbahola yɛanwu mekɛ mɔɔ bɛwole ye la. (Dwɔn 19:14-16) Ɛnee Gyisɛse ɛnyia ɛvolɛ kɛyɛ 30 yɛɛ ɔbɔle ye ɛvolɛ nsa nee foa ɛzonlenlɛ gyima ne abo a, ɔti bɛwole ye wɔ wawaa mekɛ nu wɔ 2 K.Y.M.​—Luku 3:23.

Nzɔne ati a bɛdi Bolonyia wɔ December 25 a?

 Kɛ mɔɔ daselɛ biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ kile kɛ bɛwole Gyisɛse Kelaese wɔ December 25 la, nzɔne ati a bɛdi Bolonyia wɔ zɔhane mekɛ ne a? Encyclopædia Britannica ne ka kɛ, bie a ɛzonlenlɛ nu mgbanyima kpale mekɛ ɛhye “amaa ɔ nee Wulomu awozonle ɛzonlenlɛma mekɛ mɔɔ bɛfa bɛdi ‘ewia ne awolɛ kenle la ayɛ ko,’” mɔɔ ɔle ɛyɛlɛ mekɛ la. Encyclopedia Americana ne ka kɛ nwomama dɔɔnwo kile kɛ bɛyɛle ɛhye amaa “awozonle ɛzonlenlɛma dɔɔnwo anye alie Kilisiene ɛzonlenlɛ nwo.”