Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Duzu A “Di Wɔ Papa Nee Wɔ Mame Eni” Kile A?

Duzu A “Di Wɔ Papa Nee Wɔ Mame Eni” Kile A?

Baebolo ne bua kɛ

 Mɛla mɔɔ se “di wɔ papa nee wɔ mame eni” la finde fane dɔɔnwo wɔ Baebolo ne anu. (Adendulɛ 20:12; Mɛla ne 5:16; Mateyu 15:4; Ɛfɛsɛsema 6:2, 3) Ɔfale ninyɛne titili nna anwo.

  1.   Kile bɛ nwo anyezɔlɛ. Saa ɛkile mɔɔ wɔ papa nee wɔ mame ɛyɛ ɛmaa wɔ la amuala anwo anyezɔlɛ a, ɔkile kɛ ɛlɛdi bɛ eni. Ɛbahola wɔali bɛ adehilelɛ zo wɔava wɔala wɔ anyezɔlɛ ali. (Mrɛlɛbulɛ 7:1, 2; 23:26) Baebolo ne maa wɔ anwosesebɛ kɛ ɛnwu wɔ awovolɛ kɛ bɛle wɔ “anyunlunyia,” ɛhye kile kɛ ɛmaa ɛ nye alie bɛ nwo.​—Mrɛlɛbulɛ 17:6.

  2.   Die bɛ tumililɛ to nu. Titili saa ɛle kakula na ɛdie tumi mɔɔ Nyamenle ɛva ɛmaa wɔ papa nee wɔ mame la ɛto nu a, ɔkile kɛ ɛlɛdi bɛ eni. Kɔlɔsaema 3:20 ka kile ngakula kɛ: “Bɛdie bɛ awovolɛ wɔ debie biala anu, ɔluakɛ ɛhye a sɔ Awulae anye a.” Gyisɛse bɔbɔ vile ye ɛhulolɛ nu diele ye awovolɛ wɔ ye ngakula nu.​—Luku 2:51.

  3.   Bu bɛ. (Sɛlɛvolɛma 19:3; Hibuluma 12:9) Ɛfa edwɛkɛ mɔɔ ɛka nee kɛzi ɛka ye la ɛda ɛhye ali. Nɔhalɛ nu, ɔyɛ a awovolɛ bie mɔ nyɛleɛ maa ɔyɛ se kɛ bɛbabu bɛ. Noko ngakula bahola ahile kɛ bɛ bu bɛ awovolɛ saa bɛtendɛ kɛnlɛma bɛkile bɛ a. (Mrɛlɛbulɛ 30:17) Baebolo ne kilehile kɛ awie mɔɔ kɛha edwɛkɛ ɛtane kɛhile ye papa anzɛɛ ye mame la ɛyɛ ɛtane kpole.​—Mateyu 15:4.

  4.   Nea bɛ. Saa wɔ awovolɛ yɛ mgbanyinli a, bie a bɛbahyia wɔ moalɛ kpole. Ɛbahola wɔabɔ mɔdenle wɔamaa bɛ sa aha ninyɛne mɔɔ bɛhyia nwo la wɔava wɔali bɛ eni. (1 Timote 5:4, 8) Kɛ neazo la, kolaa na Gyisɛse awu la, ɔyɛle ngyehyɛleɛ kɛ awie ɛnlea ye mame.​—Dwɔn 19:25-27.

Awie ɛ papa nee ye mame mɔɔ ɔdi bɛ eni la anwo adalɛ edwɛkɛ

 Adalɛ edwɛkɛ: Amaa wɔali wɔ papa nee wɔ mame eni la, ɔwɔ kɛ ɛmaa bɛkile wɔ mɔɔ ɔwɔ kɛ ɛyɛ wɔ wɔ agyalɛ ne anu la.

 Nɔhalɛ edwɛkɛ: Baebolo ne kilehile kɛ ɔnle kɛ yɛmaa agɔnwolɛvalɛ mɔɔ yɛ nee yɛ mbusuafoɔ lɛ la nyia yɛ agyalɛ ne azo tumi. Mɔlebɛbo 2:24 ne ka kɛ: ‘Nrenyia fi ye papa nee ye mame anwo na ɔfa ɔ nwo ɔbɔ ɔ ye anwo kyengye, na bɛ mu nwiɔ bɛbɔ nu bɛyɛ nwonane ko.’ (Mateyu 19:4, 5) Nɔhalɛ nu, agyalɛma bahola anyia nvasoɛ avi bɛ awovolɛ anzɛɛ bɛ ase mɔ folɛdulɛ zo. (Mrɛlɛbulɛ 23:22) Noko akee, agyalɛma bie bahola azi kpɔkɛ kɛ bɛnrɛmaa bɛ mbusuafoɔ ɛnrɛva bɛ nwo ɛnrɛwulowula bɛ agyalɛ ne anu somaa.​—Mateyu 19:6.

 Adalɛ edwɛkɛ: Wɔ papa nee wɔ mame tumi ne tɛla tumi biala.

 Nɔhalɛ edwɛkɛ: Nyamenle ɛmaa awovolɛ tumi wɔ abusua ne anu ɛdeɛ, noko alesama tumi biala lɛ ye ɛweɛne​—ɔndɛla Nyamenle tumi ne. Kɛ neazo la, mekɛ mɔɔ kɔɔto kpole ne duale Gyisɛse ɛdoavolɛma ne kɛ bɛmmatie Nyamenle la, bɛhanle kɛ: “Ɔwɔ kɛ yɛtie Nyamenle kɛ tumivolɛ yɛtɛla sonla.” (Gyima ne 5:27-29) Zɔhane ala a, ngakula tie bɛ awovolɛ “wɔ Awulae anu,” kile kɛ, wɔ debie biala mɔɔ ɛntia Nyamenle mɛla la anu.​—Ɛfɛsɛsema 6:1.

 Adalɛ edwɛkɛ: Wɔ papa nee wɔ mame mɔɔ ɛdi bɛ eni la kile kɛ ɔwɔ kɛ ɛ nee bɛ kɔ asɔne ko.

 Nɔhalɛ edwɛkɛ: Baebolo ne maa yɛ anwosesebɛ kɛ yɛzɔ debie biala mɔɔ bɛlɛkilehile yɛ la yɛnlea saa ɔle nɔhalɛ a. (Gyima ne 17:11; 1 Dwɔn 4:1) Awie mɔɔ yɛ zɔ la bahola akpa diedi mɔɔ le ngakyile fi ye awovolɛ ɛdeɛ nwo la. Baebolo ne ka Nyamenle nɔhalɛ azonvolɛ dɔɔnwo le kɛ Ebileham, Wulutu nee ɛzoanvolɛ Pɔɔlo anwo edwɛkɛ kɛ bɛanva bɛ nwo bɛanwula ɛzonlenlɛ mɔɔ ɛnee bɛ awovolɛ wɔ nu la anu.​—Dwɔhyua 24:2, 14, 15; Wulutu 1:15, 16; Galeehyeama 1:14-16, 22-24.

 Adalɛ edwɛkɛ: Amaa wɔali wɔ papa nee wɔ mame eni la, ɔwɔ kɛ ɛ nee bɛ sonle bɛ nenyia mɔ mɔɔ bɛwu la.

 Nɔhalɛ edwɛkɛ: Baebolo ne ka kɛ “Gyihova wɔ Nyamenle ne angome a ɔwɔ kɛ ɛkoto ye a, na ɔ ngome ala a ɔwɔ kɛ ɛsonle ye a.” (Luku 4:8) Awie mɔɔ sonle ye nenyia mɔ mɔɔ bɛwu la ɛnzɔ Nyamenle anye. Bieko, Baebolo ne kilehile kɛ “mɔwuamra ɛnze ɛhwee.” Bɛnnwu ɛzonlenlɛ mɔɔ bɛfa bɛmaa bɛ la; yɛɛ bɛngola bɛmboa anzɛɛ bɛmboda menli mɔɔ de aze la.​—Nolobɔvo ne 9:5, 10; Ayezaya 8:19.