Saweeriwa ti Arummwa 7:1-60

  • Masu a Estefanu vamiithoni va Sineetriyu (1-53)

    • Elukuluku ya makholo (2-16)

    • Ohoolela wa Mose; Aisarayeli annalapela soophwaniherya (17-43)

    • Muluku hanakhala mu ipa sootekiwa ni mata a achu (44-50)

  • Estefanu onnavonyiwa maluku (54-60)

7  Nto mulipa a mukucho mutokweene aamukoha Estefanu ariki: “Ichu seiha inalociwa eparipari?”  Yoowo aahaakhula ariki: “Alopwana, asinna ni asitiithi, wiriyanani! Muluku a ncicimiho aahiisooneiha wa Aparahamu nikholo nahu, ari elapo ya o Mesopotamiya ahaakumve omaka o Harani,  nave aahi wa yoowo: ‘Ohiye elapo aa ni ahimaa, oye elapo yeeyo kineeraaka koothoonyere.’  Voocharela aavinya elapo ya Akalteya, aya amaka o Harani. Yaakhwilaaya apapa awe weiwo, Muluku aamuruuha elapo yeela munakhalaanyumo hiihaano.  Mwemmo, Muluku haamvanhemo nipuro wi nikhale nawawe naari mano nipuro noonyikalavo inaani sawe; nto aamuroromeliha wi onarwa amvaha ekhale yawawe vamoha ni muyareriwo* awe, naamwi elukuluku yeeyo owo ahaarino mwaana.  Opwaha yeeyo, Muluku aaloca wi muyareriwo* awe waahaala okhala anamarwa mu elapo ehiri yawaya, nave wi achu yaahaala oweera akapuro ni waahooxa* mu iyaakha masana maxexe.  Muluku aahi: ‘Nave nloko nenlo nni niweereeni okhala akapuro kinamuthoriha; emanle yeela, awo anamukhumawo nave anamukilapela muteko waweela mu nipuro nenla.’  “Owo tho aamvaha Aparahamu eneneeryo ya waataana mu othikiliwa, wanthowa nenla, amuyanre Isaki, aamuthikila yoowo yaakhwanaka mahiku mathanu namararu, Isaki aamuyara Yakopo* nave Yakopo makholo* khumi nameeli.  Nave makholo yaala yaamukhalela ehace Yosefe, yaatumiherya Ayikuputu. Nto Muluku aari ni yoowo, 10  nave owo amvuluxa mu ohooxiwa wawe woothene, amvaha mahala ni miruku vamiithoni va Farawo mwene o Yikuputu. Yoola aamuthanla wi alamulele o Yikuputu ni echoko awe ene. 11  Nyenya yaaphiya etala o Yikuputu woothewene ni o Kanani, aa, yoohooxa etokotoko nave makholo ahu hiyaawerya ophwanya echu ya olya. 12  Nto Yakopo iiwaleiye wi o Yikuputu sookhalawo soolya, owo aahaarumihelawo makholo ahu ekwaha yoopacerya. 13  Mu ekwaha yanaawiili, Yosefe aahiisuwanyeiha wa asinneeni, nave emusi ya Yosefe yaasuweliwa ni Farawo. 14  Mwawiihiiha, Yosefe aawiichaniha apapa awe, Yakopo, vamoha ni ahima awe oothene, waaca waya, yaari achu makhumi mathanu napiili ni achu athanu.* 15  Mwawiihiiha, Yakopo aayawo o Yikuputu, akhwa weiwo ni makholo ahu ene tho yaakhwa weiwo. 16  Awo yaateexiwa ekerihiwa o Sikemi nave evithiwa mu nihiye nenlo Aparahamu aathummeiye ni ikhorowa sa eparata ni anamwane a Hamori o Sikemi. 17  “Yaacamelaaya elukuluku wi yaakhwanele yoororomeliha yeeyo Muluku aalonceiye wa Aparahamu, achu yaanaaceereryeya, enarelana o Yikuputu, 18  ophiyerya otikitheryiwa mwene mukina o Yikuputu yoowo ahaamusuwenle Yosefe. 19  Mwene yoola aahaalapiha moowali nave aahooxa makholo ahu, alamulela wi yaanyanyaleke anamwane aya a makwiya wi ekhweeke. 20  Elukuluku ene yeele Mose aayariwa nave owo aatepa oreera.* Owo aaphwiiwale miyeeri miraru vaate va asitiithi awe. 21  Nto aanyanyaliweiye,* mwaana a mwaamuthiyana a Farawo aamucoca nave amphuwa ntoko mwanawe. 22  Mwawiihiiha, Mose aahusihiwa miruku soothene sa o Yikuputu. Chiryene, owo aari oowerya mmasu awe ni mu saweera. 23  Vano vaavaa aareiyeno iyaakha makhumi maxexe, aalakelela* oya waaxekurya* asinneeni, anamwane a Isarayeli. 24  Vaavaa aamonneiye mmoha a yaawo ahooxiwaka ti Muyikuputu, aamwaakiha oohooxiwa owo, amwiipha Muyikuputu va winla ikuhu. 25  Owo uupuwela wi asinneeni yaahaala wiiwexexa wi Muluku onakhwela waavuluxa yaawo moorweela wa yoowo, nto awo hiyiiwexexa yeela. 26  Mmeeloni mwaya owo aahaaphwanya alopwana eeli ewanaka nave eererya owaataaniha ariki: ‘Alopwana, nyuwo mwa onna. Ntakhara heeni munahooxanaanyu?’ 27  Nto yoole aamuhooxa mukhweiye, aamukakha yoowo ariki: ‘Taani oweenre muhooleli ni muthoriha ahu? 28  Apwanne onachuna tho okiipha hiiha ntoko omwiiphalaawe Muyikuputu ole osilo?’ 29  Iiwaleiye yeela, Mose aachawa, akhala ntoko namarwa mu elapo yo Mitiyani, weiwo owo aakhala tiithi a anamwane eeli. 30  “Sivinre iyaakha makhumi maxexe, munkeelo aahooneya wa yoowo otakhwani omwaako Sinai, va nikalume na mwiri waavarela. 31  Vaavaa Mose onneiye yeela, owo aatikhiniheya. Nto aacamenleiye wi avarerye phaama, naahiiweya nsu na Yehova: 32  ‘Miyo ka Muluku a makholo aa, Muluku a Aparahamu, a Isaki ni a Yakopo.’ Mose aapacerya othukumela nave heerenrye tho ovarerya wanaawiili. 33  Yehova aaloca wa yoowo ariki: ‘Waarule asantaalyaa, vawi nipuro oryaawevo ti naweela. 34  Mweeparipari, kihoona ohooxeya wa achu aka ari o Yikuputu, nave kohiiwa winla waya, nave kookhuruwa wi kawoopole. Vano, miyo kinahaala woorumiha oya o Yikuputu.’ 35  Mose mmohamoha yoola awo yaamukhoncaaya, eriki: ‘Taani oweenre muhooleli ni muthoriha?’ ti yoola Muluku aamuruminheiye ntoko muhooleli ni mvuluxa moorweela wa munkeelo yoowo oonen’ye wa yoowo va mwiri waavarela. 36  Mulopwana yoola aahaakumihawo, apakaka sootikhiniha ni ineneeryo o Yikuputu, mu Eniya Yooxeerya ni mutakhwani mu iyaakha makhumi maxexe. 37  “Mose yoola aalonce wa anamwane a Isarayeli: ‘Mwa asinninyu, Muluku onammuthanla mulipa a miririmu oolikana ni miyo.’ 38  Ti yoola aari ni muloko otakhwani; owo aari ni munkeelo yoowo aalonce ni yene o mwaako Sinai vamoha tho ni makholo ahu. Owo aahaakhela masu aweela ookumi wi anileele hiyo. 39  Makholo ahu yaakhooca omwiiwelela yoowo, nto emukakha, nave ekookela o Yikuputu ni murima aya, 40  elocaka ni Aroni eriki: ‘Onipakele amiluku wi enihooleleke. Woona wi hansuwenle tiheeni emweerenle Mose ola, yoowo onikuminhe mu elapo yo Yikuputu.’ 41  Mwawiihiiha, mmahiku yaale, awo yaapaka eruku ya emope, ehelela mikucho echu yeele yatheru nave epacerya ohakalalela miteko sa matata aya. 42  Hiihaa, Muluku aahaarerya eculi, aaveleela olapa muteko waweela wa ichu sa wirimu,* ntoko erempwaaya mu liivuru a Alipa a Miririmu: ‘Apwanne mohintoko okivaha soovaha ni mikucho mu iyaakha makhumi maxexe mutakhwani, nyuwo Aisarayeli? 43  Hooye, nyuwo mooviiha muxakala wa Moloki ni etheneeri ya muluku Refani, iruku seiho mpankaanyu wi mulapeleke. Wanthowa nenla, kinarwa kookerihaani opwaha o Papulu.’ 44  “Makholo ahu yaakhalano muxakala wa onamoona mutakhwani, ntoko aalocenleiye yoole aamurumme Mose, wi ateke hiihaayene ntoko ooniheryiweiye. 45  Makholo ahu yaahaakhela wa asitiithi aya nave eruuha ni Yosuwa evolowano mu elapo ya maloko yaawo Muluku iikanreiye vamiithoni va makholo ahu. Yaakhalano muxakala yoole ophiyerya mahiku a Tavite. 46  Owo aaphwanya mahala vamiithoni va Muluku nave aveka wi eemereryiwe oteka empa ya Muluku a Yakopo. 47  Nave aari Solomoni yoowo aatenke empa wa yoowo. 48  Nto, Aikuru Soothene hanakhala mu ipa sootekiwa ni mata a achu, hiihaa ntoko mulipa a miririmu aalonceiye: 49  ‘Erimu munyukhu aka, elapo ya vathi nipuro nawiichuuwihavo inaani saka. Empa ya mukhalelo taani muneeraanyu mukitekele? Yehova tonaloca. Mpwanne nookhalavo nipuro nikina kineeraaka kiichuwekevo? 50  Matata aka tapanke ichu soothene seiha, tahi yeeyo?’ 51  “Alopwana nyu ooturuwa mirima ni oohithikiliwa mmurimani ni mmaaruni mwanyu, nyuwo mahiku oothene munavaanya munepa waweela; hiihaa ntoko makholo anyu yenraayano, nyuwo muneerano emohamoha. 52  Mulipa a miririmu taani makholo anyu yahaamwiikanraaya? Aa, yaawiipha yaawo yaalokonhe sa orwa wa awookololowa murima, yoowo vano nyuwo mmuvelenlaanyu ni omwiipha, 53  yeenyu mwaakhenle Malamulo yaavahereryiwe ni ankeelo, nto nyuwo himwiiwelenle.” 54  Yiiwalaaya masu yaala, yaatepa onyeenyeya* mmurimani nave epacerya okhuuriha miino nthowa na yoowo. 55  Nto owo, asaren’ye munepa waweela, aawehaxa wirimu oona ncicimiho na Muluku, ni Yesu eemenle o ntata noolopwana na Muluku, 56  nave owo aahi: “Kinnoona erimu ehulen’ye nave Mwaana a muchu eemenle o ntata noolopwana na Muluku.” 57  Mwa yeela, awo yaakhuwela vatokotoko, eciyela iwaru saya ni matata aya, nave oothene yaamuupa yoowo. 58  Emanle ompurulela okhwipi wa epooma, awo yaapacerya omvonya maluku. Anamoona yaarula ikuwo saya sikina ekuha va manaani a mmiravo iichaniwa Sawulu. 59  Estefanu avonyiwaka maluku hiihale, owo aapaka yooveka ela: “Apwiya Yesu, mwaakhele munepa aka.” 60  Hiihaa, akokhoraka owo aakhuwela ni masu oovuwa ariki: “Yehova, muhaathorihe wanthowa na yoocheka yeela.” Amanle oloca yeela, owo aarupa mookhwani.

Inoota

Mu Ekriki, “mmiso.”
Mu Ekriki, “mmiso.”
Naari: “oweerela yoonanara.”
Naari akhweya: “Isaki aaheera tho yeeyo ni mwanawe.”
Naari: “ahooleli a echoko.”
75.
Naari: “owo aareera vamiithoni va Muluku.”
Naari: “aarihiweiye.”
Naari: “murima waanamuukucha.”
Naari: “oweecelela.”
Ela tiwi, nsuwa, mweeri, ni itheneeri sa wirimu.
Naari: “yaaphoreiheya.”