Nisa fil-Bibbja—X’Nistgħu Nitgħallmu Minnhom?

DOQQ

It-tweġiba tal-Bibbja

Fil-Bibbja nistgħu naqraw dwar diversi nisa li mill-ħajja tagħhom nistgħu nitgħallmu lezzjonijiet importanti. (Rumani 15:4; 2 Timotju 3:16, 17) Dan l-artiklu se jiddeskrivi fil-qosor ftit min-nisa li jissemmew fil-Bibbja. Ħafna huma eżempji taʼ min jimitahom. Oħrajn huma eżempji taʼ twissija.—1 Korintin 10:11; Ebrej 6:12.

Abigajl

Min kienet Abigajl? Hi kienet il-mara taʼ raġel sinjur imma aħrax li kien jismu Nabal. Imma Abigajl kienet mara għaqlija, umli, sabiħa fiżikament, u kellha kwalitajiet li jogħġbu lil Ġeħova.—1 Samwel 25:3.

X’għamlet? Abigajl aġixxiet b’għaqal u dixxerniment biex evitat traġedja. Hi u Nabal kienu jgħixu fir-reġjun fejn David, li kien se jkun is-sultan futur taʼ Iżrael, kien qed jistaħba. Waqt li David u l-irġiel tiegħu kienu hemm, huma pproteġew il-merħliet tan-nagħaġ taʼ Nabal mill-ħallelin. Imma meta messaġġiera mibgħuta minn David talbu lil Nabal biex jagħtihom xi ikel, Nabal bla rispett irrifjuta li jagħtihom. David irrabja bl-ikrah! Allura, hu u l-irġiel tiegħu marru biex joqtlu lil Nabal u lill-irġiel kollha taʼ daru.—1 Samwel 25:10-12, 22.

Abigajl aġixxiet malajr meta semgħet x’kien għamel żewġha. Hi tat lill-qaddejja tagħha provvista taʼ ikel biex jiħduha lil David u lill-irġiel tiegħu u hi marret wara l-qaddejja tagħha biex titlob lil David ikollu ħniena. (1 Samwel 25:14-19, 24-31) Meta David ra l-għotja li tat, osserva l-umiltà tagħha, u semaʼ l-parir għaqli li qaltlu, hu rrikonoxxa li Alla kien użaha biex iwaqqfu milli joqtol lil Nabal u lill-irġiel tiegħu. (1 Samwel 25:32, 33) Ftit wara dan, Nabal miet u Abigajl saret il-mara taʼ David.—1 Samwel 25:37-41.

X’nistgħu nitgħallmu minn Abigajl? Għalkemm kienet sabiħa u sinjura, Abigajl ma kinitx taħseb li kienet xi ħaġa. Biex iżżomm il-paċi, hi kienet lesta li titlob skuża għal xi ħaġa li ma kinitx it-tort tagħha. Hi trattat sitwazzjoni diffiċli bil-kalma u għamlet dan bit-tattika, bil-kuraġġ, u b’mod intelliġenti.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Abigajl, ara l-artiklu “Aġixxiet b’Għaqal.”

Dalila

Min kienet Dalila? Hi kienet mara li l-imħallef Iżraeli Sansun sar iħobb.—Imħallfin 16:4, 5.

X’għamlet? Hi aċċettat flus mingħand uffiċjali Filistin biex tittradixxi lil Sansun, li Alla kien qed jużah biex jeħles lill-Iżraelin minn idejn il-Filistin. Il-Filistin ma setgħux jegħlbu lil Sansun minħabba li b’mod mirakoluż kellu saħħa straordinarja. (Imħallfin 13:5) Allura l-uffiċjali talbu l-għajnuna taʼ Dalila.

Il-Filistin xtraw lil Dalila biex isiru jafu minn fejn Sansun kien iġib is-saħħa kbira tiegħu. Dalila aċċettat il-flus, u wara diversi drabi, hi fl-aħħar irnexxielha tkun taf x’inhu s-sigriet taʼ Sansun. (Imħallfin 16:15-17) Hi mbagħad qalet is-sigriet tiegħu lill-Filistin u dawn qabduh u tefgħuh il-ħabs.—Imħallfin 16:18-21.

X’nistgħu nitgħallmu minn Dalila? Dalila hi eżempju taʼ twissija. Minħabba li kienet rgħiba għall-flus, hi aġixxiet b’qerq, bi żlealtà, u b’egoiżmu maʼ qaddej t’Alla Ġeħova.

Debora

Min kienet Debora? Hi kienet profetessa li l-Alla taʼ Iżrael, Ġeħova, uża biex jgħid lill-poplu tiegħu xi jridhom jagħmlu. Alla użaha wkoll biex tgħin f’li tirranġa l-problemi bejn l-Iżraelin.—Imħallfin 4:4, 5.

X’għamlet? Il-profetessa Debora b’kuraġġ appoġġat l-adoraturi t’Alla. Bid-direzzjoni tiegħu, hi ordnat lil Barak biex imexxi armata Iżraelija kontra l-Kangħanin li kienu jaħqruhom. (Imħallfin 4:6, 7) Meta Barak talab lil Debora biex tmur miegħu fil-battalja, hi marret. Hi ma beżgħetx jew irrifjutat.—Imħallfin 4:8, 9.

Wara li Alla ta rebħa kbira lill-Iżraelin, Debora kitbet minn tal-inqas parti mill-għanja li hi u Barak kantaw biex jirrakkontaw dak li kien ġara. F’dik l-għanja, hi semmiet l-irwol li kellha mara kuraġġuża oħra, Ġagħel, f’li jingħelbu l-Kangħanin.—Imħallfin, kapitlu 5.

X’nistgħu nitgħallmu minn Debora? Debora kienet lesta li tagħmel sagrifiċċji persunali u kienet kuraġġuża. Hi inkuraġġiet lil oħrajn biex jagħmlu dak li hu tajjeb f’għajnejn Alla. Meta huma għamlu hekk, hi faħħrithom bil-kbir għal dak li għamlu.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Debora, ara l-artiklu “I Arose as a Mother in Israel.”

Ester

Min kienet Ester? Hi kienet tfajla Lhudija li ntgħażlet mis-sultan Persjan Aħasweru biex tiżżewġu u ssir is-sultana.

X’għamlet? Is-Sultana Ester użat l-influwenza tagħha biex tiskansa l-ġenoċidju tal-poplu tagħha stess. Hi saret taf li kien ħareġ digriet uffiċjali li fih kien hemm miktub li f’jum speċifiku kellhom jinqatlu l-Lhud kollha li kienu jgħixu fl-Imperu Persjan. Dan il-pjan mill-agħar kien ġej minn raġel jismu Ħaman, li kien il-prim ministru. (Ester 3:13-15; 4:1, 5) Bl-għajnuna taʼ kuġinuha li kien akbar minnha, Mordekaj, u b’sogru għal ħajjitha, Ester qalet b’dan il-pjan lil żewġha, is-Sultan Aħasweru. (Ester 4:10-16; 7:1-10) Aħasweru mbagħad ippermetta lil Ester u lil Mordekaj joħorġu digriet ieħor li fih ta l-awtorità lil-Lhud biex jiddefendu ruħhom. Il-Lhud għelbu l-għedewwa tagħhom għalkollox.—Ester 8:5-11; 9:16, 17.

X’nistgħu nitgħallmu minn Ester? Is-Sultana Ester ħalliet eżempju mill-aħjar f’dawk li huma kuraġġ, umiltà, u modestja. (Salm 31:24; Filippin 2:3) Minkejja li kienet mara sabiħa u kellha ċertu pożizzjoni, hi ħadet parir u fittxet l-għajnuna. Meta tkellmet maʼ żewġha, hi użat it-tattika u wriet rispett imma fl-istess ħin kienet kuraġġuża. U fi żmien taʼ periklu kbir għal-Lhud, hi b’kuraġġ identifikat lilha nfisha bħala waħda minnhom.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Ester, ara l-artikli “Iddefendiet lill-Poplu t’Alla” u “Aġixxiet b’Għaqal, b’Kuraġġ, u bla Egoiżmu.”

Eva

Min kienet Eva? Hi kienet l-ewwel mara li nħolqot u l-ewwel mara li tissemma fil-Bibbja.

X’għamlet? Eva m’obdietx kmand ċar mingħand Alla. Bħal żewġha, Adam, Eva ġiet maħluqa perfetta bil-libertà tal-għażla u bl-abbiltà li tiżviluppa kwalitajiet divini, bħall-imħabba u l-għerf. (Ġenesi 1:27) Eva kienet taf li Alla qal lil Adam li jekk jieklu minn ċertu siġra, huma kienu se jmutu. Imma hi ġiet imqarrqa minn Satana u emmnet li ma kinitx se tmut. Infatti, Satana ġegħelha temmen li hi kienet se tgħix aħjar jekk ma tobdix lil Alla. Hi kielet il-frotta u iktar tard ikkonvinċiet lil żewġha biex jikolha wkoll.—Ġenesi 3:1-6; 1 Timotju 2:14.

X’nistgħu nitgħallmu minn Eva? Eva hi eżempju taʼ twissija dwar kemm hu perikoluż li tibqaʼ thewden fuq xewqat ħżiena. Minkejja l-kmand ċar t’Alla, hi żviluppat xewqa kbira biex tieħu dak li ma kienx tagħha.—Ġenesi 3:6; 1 Ġwanni 2:16.

Ġagħel

Min kienet Ġagħel? Hi kienet il-mara taʼ Ħeber u ma kinitx Iżraelija. Ġagħel appoġġat b’kuraġġ il-poplu t’Alla.

X’għamlet? Ġagħel aġixxiet b’mod deċiżiv meta Sisera, il-kap tal-armata tal-Kangħanin, mar fit-tinda tagħha. Sisera kien tilef il-battalja tiegħu kontra Iżrael u issa kien qed ifittex post fejn jistaħba u jistrieħ. Ġagħel stidnitu fit-tinda tagħha biex jistaħba u jistrieħ. Waqt li kien rieqed, hi qatlitu.—Imħallfin 4:17-21.

L-azzjoni taʼ Ġagħel wettqet profezija li kienet qalitha Debora: “Ġeħova se jerħi lil Sisera f’idejn mara.” (Imħallfin 4:9) Għall-irwol li kellha, Ġagħel ġiet imfaħħra bħala “l-iktar imbierka fost in-nisa.”—Imħallfin 5:24.

X’nistgħu nitgħallmu minn Ġagħel? Ġagħel ħadet l-inizjattiva u kienet kuraġġuża. L-esperjenza tagħha turi kif Alla jistaʼ jimmanuvra l-affarijiet sabiex jitwettqu l-profeziji.

Ġeżabel

Min kienet Ġeżabel? Hi kienet il-mara tas-sultan Iżraeli Aħab. Hi ma kinitx Iżraelija u ma kinitx taqdi lil Ġeħova. Minflok, hi kienet tqim lill-alla Kangħani Bagħal.

X’għamlet? Is-Sultana Ġeżabel kienet dominanti, kattiva, u vjolenti. Hi kienet tinkuraġġixxi l-qima taʼ Bagħal u l-immoralità sesswali li kienet assoċjata maʼ din il-qima. Fl-istess ħin, hi pprovat teqred għalkollox il-qima tal-Alla l-veru, Ġeħova.—1 Slaten 18:4, 13; 19:1-3.

Biex tikseb dak li riedet, Ġeżabel gidbet u qatlet lil xi nies. (1 Slaten 21:8-16) Bħalma bassar Alla, hi mietet mewta vjolenti u ma ġietx midfuna.—1 Slaten 21:23; 2 Slaten 9:10, 32-37.

X’nistgħu nitgħallmu minn Ġeżabel? Ġeżabel hi eżempju taʼ twissija. Peress li kienet mara bla morali u tasal biex tagħmel kollox biex tikseb dak li trid, isimha sar simbolu taʼ persuna li ma tħoss l-ebda mistħija għall-ħażen, li hi immorali, li m’għandha l-ebda rispett lejn l-awtorità, u li ma jimpurtahiex jekk dak li tagħmel hu ħażin.

Ħanna

Min kienet Ħanna? Hi kienet il-mara taʼ Elkana u omm Samwel, li kien sar profeta magħruf f’Iżrael tal-qedem.—1 Samwel 1:1, 2, 4-7.

X’għamlet? Meta Ħanna ma kellhiex tfal, hi daret lejn Alla għall-faraġ. Ir-raġel taʼ Ħanna kellu żewġ nisa. Il-mara l-oħra tiegħu, Peninna, kellha t-tfal, imma Ħanna baqgħet bla tfal għal żmien twil wara li żżewġet. Peninna b’kattiverija kienet toqgħod taqbad magħha, imma Ħanna kienet titlob lil Alla għall-faraġ. Hi għamlet wegħda lil Alla u qaltlu li jekk jagħtiha iben, hi kienet se tagħtih it-tifel billi tagħmel arranġament ħalli t-tifel jaqdi fit-tabernaklu, li kien tinda li tinġarr u li kien jintuża mill-Iżraelin għall-qima.—1 Samwel 1:11.

Alla wieġeb it-talba taʼ Ħanna u hi welldet lil Samwel. Ħanna żammet kelmitha u ħadet lil Samwel biex jaqdi fit-tabernaklu meta kien għadu tifel ċkejken. (1 Samwel 1:27, 28) Sena wara oħra, hi kienet tagħmillu libsa bla kmiem u tiħodhielu. Maż-żmien, Alla bierek lil Ħanna b’ħamest itfal oħra—tliet subien u żewġt ibniet.—1 Samwel 2:18-21.

X’nistgħu nitgħallmu minn Ħanna? It-talb mill-qalb taʼ Ħanna għenha tissaporti l-provi. It-talba tagħha taʼ gratitudni li nsibu fl-1 Samwel 2:1-10 turi l-fidi kbira li kellha f’Alla.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Ħanna, ara l-artiklu “Fetħet Qalbha m’Alla bit-Talb.”
▸ Għal iktar informazzjoni dwar għala Alla ttollera l-poligamija fost in-nies tiegħu fil-qedem, ara l-artiklu “Hija Aċċettabbli l-Poligamija?”

It-tfajla Sulamija

Min kienet it-tfajla Sulamija? Hi kienet tfajla raħlija mill-isbaħ u l-karattru prinċipali tal-ktieb tal-Bibbja msejjaħ L-Għanja taʼ Salamun. Il-Bibbja ma tgħidilniex isimha.

X’għamlet? It-tfajla Sulamija baqgħet leali lejn il-ġuvni ragħaj li kienet tħobb. (L-Għanja taʼ Salamun 2:16) Imma s-sbuħija unika tagħha ġibdet l-attenzjoni tas-Sultan Salamun li kien sinjur ħafna. Hu pprova jirbaħ l-affezzjoni tagħha. (L-Għanja taʼ Salamun 7:6) Għalkemm oħrajn ħeġġewha biex tagħżel lil Salamun, it-tfajla Sulamija m’aċċettatx. Hi kienet tħobb lir-ragħaj umli u kienet leali lejh.—L-Għanja taʼ Salamun 3:5; 7:10; 8:6.

X’nistgħu nitgħallmu mit-tfajla Sulamija? Hi kienet modesta minkejja li kienet sabiħa u ngħatat ħafna attenzjoni. Hi ma ħallietx il-pressjoni minn dawk taʼ madwarha jew il-wegħda li ssir sinjura u popolari twaqqafha milli tħobb il-ġuvni ragħaj. Hi kkontrollat l-emozzjonijiet tagħha u baqgħet nadifa moralment.

Lea

Min kienet Lea? Hi kienet l-ewwel mara tal-patrijarka Ġakobb. Oħtha ż-żgħira, Rakele, kienet il-mara l-oħra.—Ġenesi 29:20-29.

X’għamlet? Lea kellha sitt subien minn Ġakobb. (Rut 4:11) Ġakobb kellu l-ħsieb li jiżżewweġ lil Rakele u mhux lil Lea. Madankollu, missierhom, Laban, irranġa biex Lea tieħu post Rakele. Meta Ġakobb irrealizza li kien ġie mqarraq, hu ffaċċja lil Laban. Laban qal li ma kinitx id-drawwa li ż-żgħira tiżżewweġ qabel il-kbira. Ġimgħa wara, Ġakobb iżżewweġ lil Rakele.—Ġenesi 29:26-28.

Ġakobb kien iħobb lil Rakele iktar milli kien iħobb lil Lea. (Ġenesi 29:30) Minħabba f’hekk, daħlet l-għira u Lea kienet tikkompeti m’oħtha għall-imħabba u l-attenzjoni taʼ Ġakobb. Alla nnota kif kienet qed tħossha Lea u berikha b’sebat itfal—sitt subien u tifla.—Ġenesi 29:31.

X’nistgħu nitgħallmu minn Lea? Lea straħet fuq Ġeħova bit-talb u minkejja li kellha l-problemi fil-familja tagħha, hi xorta rrikonoxxiet li Alla kien qed jgħinha. (Ġenesi 29:32-35; 30:20) Ir-rakkont taʼ ħajjitha juri b’mod realistiku kemm iġġib problemi l-poligamija, arranġament li Alla kien ittollera għal xi żmien. Il-livell taʼ żwieġ li hu japprova hu dak bejn raġel wieħed u mara waħda.—Mattew 19:4-6.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Lea, ara l-artiklu f’It-Torri tal-Għassa tal-1 t’Ottubru 2007, paġna 8, “Aħwa Mnikktin li ‘Bnew id-Dar taʼ Iżrael.ʼ”
▸ Għal iktar informazzjoni dwar għala Alla ttollera l-poligamija fost in-nies tiegħu fil-qedem, ara l-artiklu “Hija Aċċettabbli l-Poligamija?”

Marija (oħt Marta u Lazzru)

Min kienet Marija? Flimkien maʼ ħuha Lazzru u oħtha Marta, hi kienet ħabiba sew taʼ Ġesù.

X’għamlet? Marija għal darba wara l-oħra wriet li kienet tirrispetta lil Ġesù bħala l-Iben t’Alla. Hi esprimiet il-fiduċja tagħha li Ġesù setaʼ jiskansa l-mewt taʼ ħuha Lazzru, u kienet preżenti meta Ġesù rxoxtah. Oħtha Marta kkritikat lil Marija meta Marija għażlet li tismaʼ lil Ġesù minflok tgħinha fix-xogħol tad-dar. Imma Ġesù faħħar lil Marija talli għażlet l-affarijiet spiritwali qabel l-affarijiet l-oħra.—Luqa 10:38-42.

F’okkażjoni oħra, Marija kienet ġeneruża ħafna maʼ Ġesù meta tefgħet “żejt ifuħ li kien jiswa ħafna flus” fuq ras u saqajn Ġesù. (Mattew 26:6, 7) Oħrajn li kienu preżenti bdew jgħidu li Marija kienet ħalja. Imma Ġesù ddefendieha u qal: “Kulfejn tixxandar din l-aħbar tajba [tas-Saltna t’Alla] fid-dinja kollha, dak li għamlet din il-mara jissemma wkoll b’tifkira tagħha.”—Mattew 24:14; 26:8-13.

X’nistgħu nitgħallmu minn Marija? Marija kellha fidi kbira. Għaliha li tqim lil Alla kien iktar importanti minn kull ħaġa oħra. U hi b’mod umli onorat lil Ġesù anki meta dan kien se jiswielha ħafna flus.

Marija (omm Ġesù)

Min kienet Marija? Hi kienet tfajla Lhudija u kienet verġni meta welldet lil Ġesù, għax l-iben t’Alla kien ġie mnissel fiha b’mod mirakoluż.

X’għamlet? Marija b’mod umli għamlet ir-rieda t’Alla. Hi kienet għarusa lil Ġużeppi meta dehrilha anġlu u qalilha li kienet se toħroġ tqila u twelled lill-Messija li kien tant mistenni. (Luqa 1:26-33) Hi minn jeddha aċċettat dan l-irwol. Wara li twieled Ġesù, Marija u Ġużeppi kellhom erbaʼ subien u minn tal-inqas żewġt ibniet oħra. Allura Marija ma baqgħetx verġni. (Mattew 13:55, 56) Minkejja li kellha privileġġ uniku, hi qatt ma riedet li tiġi mfaħħra u qatt ma ġiet trattata b’mod speċjali, la matul il-ministeru taʼ Ġesù u lanqas bħala membru tal-kongregazzjoni Kristjana tal-bidu.

X’nistgħu nitgħallmu minn Marija? Marija kienet mara leali li minn qalbha aċċettat responsabbiltà serja. Hi kienet midħla sew tal-Iskrittura. Jidher li Marija kkwotat l-Iskrittura mal-20 darba meta qalet il-kliem li nsibu f’Luqa 1:46-55.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Marija, ara l-artiklu “Ara! L-Ilsira taʼ Ġeħova!”

Marija l-Maddalena

Min kienet Marija l-Maddalena? Hi kienet dixxiplu leali taʼ Ġesù.

X’għamlet? Marija l-Maddalena kienet waħda minn diversi nisa li kienu jivvjaġġaw maʼ Ġesù u d-dixxipli tiegħu. Hi b’mod ġeneruż kienet tuża flusha stess biex tieħu ħsieb il-bżonnijiet tagħhom. (Luqa 8:1-3) Hi baqgħet issegwi lil Ġesù sat-tmiem tal-ministeru tiegħu u baqgħet fil-viċin meta ġie maqtul. Hi kellha l-privileġġ li tkun fost l-ewwel uħud li raw lil Ġesù wara li ġie rxoxtat.—Ġwanni 20:11-18.

X’nistgħu nitgħallmu minn Marija? Marija l-Maddalena appoġġat b’mod ġeneruż il-ministeru taʼ Ġesù u baqgħet dixxiplu leali.

Mart Lot

Min kienet mart Lot? Il-Bibbja ma tgħidilniex isimha. Imma tgħidilna li kellha żewġt ibniet u li hi u l-familja tagħha kienu jgħixu fil-belt taʼ Sodoma.—Ġenesi 19:1, 15.

X’għamlet? Hi m’obdietx kmand t’Alla. Alla kien iddeċieda li jeqred lil Sodoma u l-bliet tal-madwar minħabba l-immoralità sesswali kbira li kien hemm fihom. Lot u l-familja tiegħu kienu jgħixu f’Sodoma. Peress li Alla kien iħobb lil dan ir-raġel ġust u l-familja tiegħu, Alla bagħat żewġ anġli biex jiħduhom f’post sigur.—Ġenesi 18:20; 19:1, 12, 13.

L-anġli qalu lill-familja taʼ Lot biex jaħarbu minn fejn kienu qed jgħixu u biex ma jħarsux lura, inkella jmutu. (Ġenesi 19:17) Mart Lot “bdiet tħares lura minn warajh, u saret kolonna tal-melħ.”—Ġenesi 19:26.

X’nistgħu nitgħallmu minn mart Lot? Ir-rakkont tagħha juri kemm hu perikoluż li tkun tħobb l-affarijiet materjali sal-punt li tasal li ma tobdix lil Alla. Ġesù semmieha bħala eżempju taʼ twissija. Hu qal: “Ftakru f’mart Lot.”—Luqa 17:32.

Marta

Min kienet Marta? Hi kienet oħt Lazzru u Marija u t-tlieta li huma kienu jgħixu fir-raħal taʼ Betanja qrib Ġerusalemm.

X’għamlet? Marta kienet ħabiba sew taʼ Ġesù u hu “kien iħobbhom lil Marta u lil oħtha u lil Lazzru.” (Ġwanni 11:5) Marta kienet mara ospitabbli. Darba minnhom meta Ġesù kien mar għandhom, Marija għażlet li toqgħod tismaʼ lil Ġesù waqt li Marta ħadet ħsieb ix-xogħol tad-dar. Marta lmentat maʼ Ġesù li Marija ma kinitx qed tgħinha. Ġesù b’qalb tajba kkoreġa l-ħarsa taʼ Marta.—Luqa 10:38-42.

Meta Lazzru marad, Marta u oħtha bagħtu għal Ġesù b’fiduċja li hu setaʼ jfejjaq lil ħuhom. (Ġwanni 11:3, 21) Imma Lazzru miet. Il-konversazzjoni li Marta kellha maʼ Ġesù turi li hi kellha fiduċja fil-wegħda tal-Bibbja li se jkun hemm irxoxt u fl-abbiltà taʼ Ġesù li jerġaʼ jagħti l-ħajja lil ħuha.—Ġwanni 11:20-27.

X’nistgħu nitgħallmu minn Marta? Marta kienet ospitabbli ħafna. Hi kienet lesta taċċetta parir. Hi tkellmet bil-miftuħ dwar dak li kienet tħoss u l-fidi tagħha.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Marta, ara l-artiklu “Jien Nemmen.”

Mirjam

Min kienet Mirjam? Hi kienet oħt Mosè u Aron. Hi l-ewwel mara fil-Bibbja li tissejjaħ profetessa.

X’għamlet? Bħala profetessa, hi kellha l-irwol li tgħid lil oħrajn il-messaġġi t’Alla. Hi kellha pożizzjoni prominenti f’Iżrael u kantat l-għanja taʼ rebħa flimkien mal-irġiel wara li Alla qered l-armata Eġizzjana fil-Baħar l-Aħmar.—Eżodu 15:1, 20, 21.

Xi żmien wara, Mirjam u Aron ikkritikaw lil Mosè. Mid-dehra dan kien minħabba li kien hemm il-kburija u l-għira. Alla “kien qed jismaʼ kollox,” u widdeb bl-aħrax kemm lil Mirjam u kemm lil Aron. (Numri 12:1-9) Imbagħad Alla laqat lil Mirjam bil-ġdiem, milli jidher għax hi kienet il-waħda li bdiet id-diskors negattiv. Meta Mosè talab lil Alla għan-nom tagħha, Alla fejjaqha. Wara sebat ijiem kwarantina, hi tħalliet terġaʼ tmur lura fil-kamp taʼ Iżrael.—Numri 12:10-15.

Il-Bibbja tindika li Mirjam aċċettat il-korrezzjoni. Sekli wara, Alla semma l-privileġġ uniku tagħha meta fakkar lill-poplu taʼ Iżrael: “Bgħatt quddiemek lil Mosè, lil Aron, u lil Mirjam.”—Mikea 6:4.

X’nistgħu nitgħallmu minn Mirjam? Ir-rakkont taʼ Mirjam jurina li Alla jagħti kas x’jgħidu l-adoraturi tiegħu lil xulxin jew dwar xulxin. Nitgħallmu wkoll li biex nogħġbu lil Alla rridu nevitaw il-kburija u l-għira—karatteristiki li jistgħu jħassru r-reputazzjoni tajba t’oħrajn.

Raħab

Min kienet Raħab? Hi kienet prostituta tgħix fil-belt Kangħanija taʼ Ġeriko u hi bdiet tqim lil Alla Ġeħova.

X’għamlet? Raħab ħbiet żewġ Iżraelin li kienu qed jitkixxfu l-art. Hi għamlet dan għax kienet semgħet dwar kif l-Alla taʼ Iżrael, Ġeħova, ħeles lill-poplu tiegħu mill-Eġittu u iktar tard mill-attakk tat-tribù tal-Amurrin.

Raħab għenet lill-ispiji u talbithom bil-ħniena biex isalvaw lilha u lill-familja tagħha meta l-Iżraelin kienu se jmorru jeqirdu Ġeriko. Huma qablu imma b’ċerti kundizzjonijiet: Hi kellha żżomm dan kollu bħala sigriet, hi u l-familja tagħha kellhom jibqgħu ġewwa d-dar meta l-Iżraelin kienu se jattakkaw, u kellha ddendel qafla lewn l-iskarlat mit-tieqa tagħha biex tingħaraf id-dar tagħha. Raħab obdiet kull struzzjoni u hi u l-familja tagħha baqgħu ħajjin meta l-Iżraelin ħatfu l-belt taʼ Ġeriko.

Raħab iktar tard iżżewġet raġel Iżraeli u saret antenata kemm tas-Sultan David u kemm taʼ Ġesù Kristu.—Ġożwè 2:1-24; 6:25; Mattew 1:5, 6, 16.

X’nistgħu nitgħallmu minn Raħab? Il-Bibbja tirreferi għal Raħab bħala eżempju li jispikka tal-fidi. (Ebrej 11:30, 31; Ġakbu 2:25) Ir-rakkont tagħha juri li Alla jaħfer u li hu wkoll imparzjali, u li jbierek lil dawk li jafdawh, ikun xi jkun il-passat tagħhom.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Raħab, ara l-artiklu “Kienet ‘Dikjarata Ġusta bl-Għemejjel.’”

Rakele

Min kienet Rakele? Hi kienet bint Laban u l-mara favorita tal-patrijarka Ġakobb.

X’għamlet? Rakele żżewġet lil Ġakobb u kellha żewġ ulied subien, u dawn kienu fost il-kapijiet tal-familja tat-12-il tribù taʼ Iżrael tal-qedem. Rakele ltaqgħet mar-raġel li kienet se tiżżewweġ waqt li kienet qed tieħu ħsieb in-nagħaġ taʼ missierha. (Ġenesi 29:9, 10) Hi kienet “sabiħa” ħafna mqabbla m’oħtha l-kbira Lea.—Ġenesi 29:17.

Ġakobb sar iħobb lil Rakele u qabel li jaħdem sebaʼ snin sabiex ikun jistaʼ jiżżewwiġha. (Ġenesi 29:18) Imma Laban qarraq bih u l-ewwel tah lil Lea biex tkun martu. Wara dan, Laban ippermetta li Ġakobb jiżżewweġ lil Rakele.—Ġenesi 29:25-27.

Ġakobb kien iħobb lil Rakele u liż-żewġ uliedha iktar milli kien iħobb lil Lea u lit-tfal li kellu minnha. (Ġenesi 37:3; 44:20, 27-29) Minħabba f’hekk, kien hemm rivalità bejn iż-żewġ nisa.—Ġenesi 29:30; 30:1, 15.

X’nistgħu nitgħallmu minn Rakele? Rakele ssaportiet sitwazzjoni diffiċli fil-familja imma qatt ma tilfet it-tama li Alla kien se jismaʼ t-talb tagħha. (Ġenesi 30:22-24) Ir-rakkont tagħha juri kemm il-poligamija hi diffiċli għal familja. L-esperjenza taʼ Rakele turi kemm Alla kien għaref meta għamel il-livell taż-żwieġ—dak li raġel ikollu biss mara waħda.—Mattew 19:4-6.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Rakele, ara l-artiklu “Aħwa Mnikktin li ‘Bnew id-Dar taʼ Iżrael.ʼ”
▸ Għal iktar informazzjoni dwar għala Alla ttollera l-poligamija fost in-nies tiegħu fil-qedem, ara l-artiklu “Hija Aċċettabbli l-Poligamija?”

Rebekka

Min kienet Rebekka? Hi kienet il-mara taʼ Iżakk u omm it-tewmin tagħhom, Ġakobb u Għesaw.

X’għamlet? Rebekka għamlet ir-rieda t’Alla, anki meta li tagħmel dan kien diffiċli. Waqt li hi kienet qed ittellaʼ l-ilma minn bir, raġel talabha biex tagħtih ftit ilma. Rebekka minnufih tatu jixrob u offriet li ttellaʼ l-ilma għall-iġmla tar-raġel ukoll. (Ġenesi 24:15-20) Dan ir-raġel kien il-qaddej t’Abraham u hu kien ivvjaġġa distanza twila biex isib mara għal Iżakk, it-tifel t’Abraham. (Ġenesi 24:2-4) Hu wkoll kien talab għall-barka t’Alla. Meta ra kemm Rebekka kienet bieżla u ospitabbli, hu rrealizza li Alla kien wieġeb it-talba tiegħu. Alla kien indika li din kienet l-għażla tiegħu għal Iżakk.—Ġenesi 24:10-14, 21, 27.

Meta Rebekka saret taf għala kien mar dan il-qaddej, hi qablet li tmur lura miegħu u ssir il-mara taʼ Iżakk. (Ġenesi 24:57-59) Rebekka eventwalment kellha tewmin. Alla kien irrivelalha li t-tifel il-kbir Għesaw kien se jaqdi lil ħuh iżgħar Ġakobb. (Ġenesi 25:23) Meta Iżakk għamel arranġament biex jagħti l-barka tal-ewwel imwieled lil Għesaw, Rebekka ħadet passi biex tagħmel ċert li l-barka tmur għand Ġakobb, fi qbil maʼ dak li kienet taf li hu r-rieda t’Alla.—Ġenesi 27:1-17.

X’nistgħu nitgħallmu minn Rebekka? Rebekka kienet modesta, bieżla, u ospitabbli. Dawn il-kwalitajiet għenuha biex tirnexxi bħala mara miżżewġa, omm, u aduratriċi tal-Alla l-veru.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Rebekka, ara l-artiklu “Irrid immur.”

Rut

Min kienet Rut? Hi kienet mara Mowabija li telqet lil allatha u lil pajjiżha biex tibda taqdi lil Ġeħova fl-art taʼ Iżrael.

X’għamlet? Rut uriet imħabba straordinarja lejn il-kunjata tagħha Nagħomi. Nagħomi, flimkien maʼ żewġha u ż-żewġ uliedhom subien, kienet marret Mowab minħabba li kien hemm il-ġuħ f’Iżrael. Eventwalment it-tfal tagħha żżewġu nisa Mowabin li kien jisimhom Rut u Għorfa. Imma maż-żmien, mietu kemm ir-raġel taʼ Nagħomi u anki wliedha, u għalhekk it-tliet nisa spiċċaw romol.

Nagħomi ddeċidiet li tmur lura Iżrael, fejn in-nixfa sa dak iż-żmien kienet spiċċat. Rut u Għorfa għażlu li jmorru magħha. Imma Nagħomi qaltilhom biex imorru lura għand qrabathom. Għorfa hekk għamlet. (Rut 1:1-6, 15) Imma Rut lealment baqgħet mal-kunjata tagħha. Hi kienet tħobb lil Nagħomi u riedet tqim lill-Alla taʼ Nagħomi, Ġeħova.—Rut 1:16, 17; 2:11.

Minħabba li Rut kienet persuna leali lejn il-kunjata tagħha u waħda li taħdem iebes, hi malajr kisbet reputazzjoni tajba f’Betlem, il-belt taʼ Nagħomi. Raġel sinjur jismu Bogħaż tgħidx kemm baqaʼ impressjonat b’Rut u pprovda b’mod ġeneruż ikel għaliha u għal Nagħomi. (Rut 2:5-7, 20) Rut iktar tard iżżewġet lil Bogħaż u saret antenata kemm tas-Sultan David u kemm taʼ Ġesù Kristu.—Mattew 1:5, 6, 16.

X’nistgħu nitgħallmu minn Rut? Peress li kienet tħobb lil Nagħomi u lil Ġeħova, Rut minn jeddha telqet darha u l-familja tagħha. Hi kienet taħdem iebes, devota, u leali, anki meta ffaċċjat ħafna problemi.

▸ Għal iktar informazzjoni dwar Rut, ara l-artikli “Fejn Tmur Int, Immur Jien” u “Mara mill-Aħjar.”

Sara

Min kienet Sara? Hi kienet il-mara t’Abraham u omm Iżakk.

X’għamlet? Sara telqet il-ħajja komda li kellha fil-belt sinjura taʼ Ur għax hi kellha fidi fil-wegħdi li Alla għamel lil żewġha Abraham. Alla qal lil Abraham biex jitlaq minn Ur u jmur fl-art taʼ Kangħan. Alla wiegħed li jbierku u li se jagħmlu ġens kbir. (Ġenesi 12:1-5) Sara jistaʼ jkun li kellha fuq is-60 sena dak iż-żmien. Minn dakinhar ’il quddiem, Sara u żewġha għexu fit-tined u kienu jimxu minn post għal ieħor.

Għalkemm din il-ħajja nomada kienet perikoluża, Sara appoġġat lil żewġha hekk kif hu segwa d-direzzjoni t’Alla. (Ġenesi 12:10, 15) Għal bosta snin, Sara ma kellhiex tfal u dan kien inikkitha ħafna. Però, Alla kien wiegħed li se jbierek in-nisel t’Abraham. (Ġenesi 12:7; 13:15; 15:18; 16:1, 2, 15) Maż-żmien, Alla kkonferma li Sara kien se jkollha l-iben t’Abraham. Meta hi welldet kienet qabżet sew is-snin li n-nisa jistaʼ jkollhom it-tfal. Hi kellha 90 sena u żewġha kellu 100 sena. (Ġenesi 17:17; 21:2-5) Huma semmew it-tifel Iżakk.

X’nistgħu nitgħallmu minn Sara? L-eżempju taʼ Sara jgħallimna li dejjem nistgħu nafdaw li Alla se jwettaq il-wegħdi tiegħu, anki dawk li jidhru impossibbli! (Ebrej 11:11) U l-eżempju tagħha bħala mara miżżewġa jenfasizza kemm hu importanti li jkun hemm ir-rispett fiż-żwieġ.—1 Pietru 3:5, 6.