Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU KUINHI NI IIADI

Kiebhi ki tu Kala ni Ukexilu u Uabhela Nzambi

Kiebhi ki tu Kala ni Ukexilu u Uabhela Nzambi
  • Kiebhi ki u tena ku kala kamba dia Nzambi?

  • Kiebhi Satanaji ua ku te ué mu kuzoka?

  • Ífua iahi ia iibhila Jihova?

  • Kiebhi ki u tena ku kala ni ukexilu u uabhela Nzambi?

1, 2. Tanga ifika idikisa kuila Jihova ua solele athu m’ukulu, phala ku kala makamba mê.

MUTHU ua ukexilu uahi ueji sola kála kamba diê? Nange ueji sola muthu u banza kála eie. Ueji zukama ku muthu uala ni ídifua iambote, ni uzuela o kidi.

2 Tundé m’ukulu Nzambi, uene mu sola athu phala ku kala makamba mê. Mu kifika, Jihova uexana Mbalahamu kála kamba diê. (Tanga Izaia 41:8; Tiiaku 2:23.) Nzambi ua zuela ia lungu ni Davidi kála “muthu ua ngi zelela ku muxima,” mukonda Jihova ua mu zolele kiavulu. (Ikalakalu 13:22) Jihova ua mono o polofeta Daniiele kála ‘muthu a mu zolo kinéne.’—Daniiele 9:23.

3. Mukonda diahi Jihova ua solele athu kála makamba mê?

3 Mukonda diahi Jihova ua solele Mbalahamu, Davidi, ni Daniiele kála makamba mê? Muéne uambela Mbalahamu: “[Eie] ua tumaka dízui diami.” (Dimatekenu 22:18) Kienhiki, Jihova uexile kamba diâ, mukonda ene a bhangele ioso ia a tumina. Muéne uambela akua Izalaiele, “Bhanenu mátui ku dízui diami, eme ngi kale ngi Nzambi ienu, enu mu kale mu mundu uami.” (Jelemiia 7:23) Se u belesela Jihova, ua-nda kala ué kamba diê!

JIHOVA U KOLOKOTESA MAKAMBA MÊ

4, 5. Kiebhi Jihova kiedikisa kuila u kolokotesa o mundu uê?

4 Xinganeka se ihi ilombolola o ukamba ni Nzambi. O Bibidia izuela kuila Jihova u sota ithangana “phala ku di londekeza o kusuína kuê mu ku kudila ió oso ala ni muxima ua tenena kua muene.” (2 Malunda 16:9) Kiebhi Jihova u tena kuidikisa o nguzu iê, ko kuê? O ukexilu umoxi, tu u sanga mu divulu dia Jisálamu 32:8, mu tua tange: “[Eme Jihova,] ngi ku longesa, ngi ku idikiza njila ioso i ua fuama kuila; ngi ku bhana kaiula, kuma nga ku te muene diesu.”

5 Kiene Jihova uene mu tu langa! Muéne ua-nda ku bhana ilongesu, ua-nda ku kuatekesa ku i kumbidila. Nzambi ua-ndala ku ku kuatekesa mu ibhidi iê, ni mu jipolova. (Tanga Jisálamu 55:22.) Se u sidivila Jihova, ni muxima ué uoso, eie u tena ku kala ni kidielelu kála o mukua jisalamu uambe: “Jihova izuua ioso nga mu bhaka bhu pholo iami; o mukonda dia muene ku ng’imanena bhua zukama, ki bhuala u tena ku ngi lundumuna.” (Jisálamu 16:8; 63:8) Mu kidi, Jihova u tena ku ku kuatekesa ku kala ni ukexilu u mu uabhela. Maji kála ki ua kijiia, saí nguma ia Nzambi, ia mesena ku ku fidisa ku bhanga kiki.

O KU ZOKA KUA SATANAJI

6. Ihi ia tatela Satanaji ku athu?

6 O Kibatulu 11 kia divulu didi, kia jimbulula se kiebhi Satanaji o Diabhu, kia zokela o ungana ua Nzambi. Satanaji ua tatela Nzambi ni makutu, iú ua funhisa kuma Jihova ka bhange kiambote, mukonda kehele Adá ni Eva o ku sola kia uabha ni kia iibha. Kioso Adá ni Eva kia té o kituxi, o ixi ia mateka kuizala ni muiji uê, Satanaji ua zokela o ukexilu ua muenhu ua athu oso. Satanaji uambe: “Athu ka sidivila Nzambi ni henda, ngi bhane kithangana, nga-nda bhanga oso ku xibhaka Nzambi.” O musoso ua lungu ni Jobe, uidikisa kuila kiki kiene kia xikinine Satanaji. Nanhi uexile Jobe, ni kiebhi Satanaji kia mu te mu maka enhá?

7, 8. (a) Ihi ia bhangesa Jobe ku kala muthu ua ditundu ku athu mu thembu ienioió? (b) Kiebhi Satanaji kia tatela o ukexilu ua Jobe?

7 Jobe ua tungile mu ixi, mu 3.600 ia mivu ku dima. Muéne uexile diiala diambote, kála kia zuela Jihova: “Mukonda ki kuala mukuá mu ngongo ua soko ni muene; muthu ua kidi, ua iuka o muxima, u xila Nzambi, o ia ibha u i lenga.” (Jobe 1:8) Jobe a mu zolele kua Nzambi.

8 Satanaji ua kexile ni phata ia ukexilu ua Jobe ua ku sidivila Nzambi. O Diabhu uambe kua Jihova: “Manhi eie ku mu izalesa ni jimbote, ni muene [Jobe] ni dibhata diê dioso ni ioso iala na-iu? O kikalakalu kia maku mê eie ua ki zediuisa, o ibhaku iê ia sokoloka mu ngongo. Maji zènga hanji ngó o lukuaku lué, u mu kuate ku ioso iala na-iu, utale se ka-nda ku ku xonguena bhu pholo iê.”—Jobe 1:10, 11.

9. Kiebhi kia bhange Jihova ni kuzoka kua Satanaji, ni mukonda diahi?

9 Kienhiki, Satanaji ua zuela kuma Jobe, ua mu sidivila ngó Nzambi mukonda dia ima iala na-iu. O Diabhu ua zuela ué kuma se Jobe a mu polovele, muéne ueji xibhaka Nzambi. Kiebhi kieji bhanga Jihova ni kuzoka kua Satanaji? Jihova uehela Satanaji ku polovala Jobe, na solo. Kienhiki-phe o henda ia Jobe kua Nzambi—mba o ku kamba o henda—ueji ku idikisa.

JOBE A MU POLOVALA

10. Ibhidi iahi ia bhitile na-iu Jobe, ni ihi ia bhange muéne?

10 Satanaji ua polovala Jobe mu ukexilu uavulu. Kia dianga, o ibhaku ioso ia Jobe a i nhana, o jiselevende jê a ji jibha. Kiki kia bhekesa ibhidi ia dikota. Anga an’a oso a Jobe a a jibha ku kitembu kia dikota. Sumbala ni ibhidi ioso íii, “Jobe ka tela-mu kituxi, mba ku ta ngó mulonga uoso-uoso kua Nzambi.”—Jobe 1:22.

11. (a) Kitatelu kiahi kia kaiiadi kia bhange Satanaji kua Jobe, ni kiebhi kia bhange Jihova? (b) Kiebhi Jobe kia di bhana ni uhaxi uê?

11 Satanaji ka bhuilé. Muéne nange ua banze kuila, sumbala Jobe o jimbote jê ja buika, ni jiselevende, ni an’ê, se u kata muéne ueji xibhakela Nzambi. Jihova uehela Satanaji ku bhangesa Jobe ku kala ni uhaxi ua bhonzo. Maji né kiki, ki kia bhangesa Jobe ku lémbua o kixikinu kiê kua Nzambi. Mu veji ia kiki, muéne uambe: “Katé bhu nga kà fuila, nuka ngi di sandula mu kidi kiami.”—Jobe 27:5.

Jobe a mu besoala, mukonda dia kixikinu kiê

12. Kiebhi Jobe kia dibhana ni kuzoka kua Diabhu?

12 Jobe ka kijidile kuma Satanaji, muéne ua kexile ku mu talesa o hadi. Sé kuijiia kima kia lungu ni kitatelu kia Diabhu, Jobe ua kexile mu banza kuila, Nzambi muéne ua mu bhekela o hadi ioso ienioió. (Jobe 6:4; 16:11-14) Né kiki, muéne ua kolokota mu kixikinu kiê kua Jihova. O ukexilu ua Satanaji ua kuzuela kuma Jobe ua mu sidivila Nzambi mu ukexilu ua iibha, kiexile makutu, mukonda Jobe uedikisa kiki, mu kixikinu kiê!

13. Ihi ia bhiti ni Jobe, mukonda dia kixikinu kiê kua Nzambi?

13 Jihova ua kuatekesa Jobe ku tambuijila o kuzoka kua Satanaji. Mu kidi Jobe uexile kamba dia Jihova, kienhiki-phe, Nzambi ua mu besoala mukonda dia kixikinu kiê.—Jobe 42:12-17.

KIEBHI EIE UALA MU MAKA ENHÁ?

14, 15. Mukonda diahi tu tena kuzuela kuma, o kuzoka kua Satanaji ki uexile ngó kua Jobe maji ku athu oso?

14 O maka alungu ni kixikinu kua Nzambi, a zokela Satanaji, ka ki tange ngó phala Jobe. Eie ué uala mu maka enhá. Kiki a ki idikisa kiambote mu divulu dia Jisabhu 27:11, o Maka a Jihova exi: “Dimuka mon’ami, u tanese o muxima uami, phala ngi kale ni kia ku vutuila oso a ngi tembula.” O maka iá, o osoneke jihama ja mivu ku dima kioso kiafú Jobe, idikisa kuila Satanaji ua kexile hanji mu zoka ni Nzambi ni ku tatela o jiselevende Jê. Kioso ki tu kala ni ukexilu u uabhela Jihova, mu kidi tua mu tambuijila o kitatelu kia Satanaji, kia lungu ni makutu’ê, kienhiki tu tena ku sangulukisa o muxima ua Nzambi. Ihi i u banza, ia lungu ni maka enhá? Ki kima kiambote, ku kuatekesa ku dituna o makutu a Diabhu, né muene se kiki ki bhangesa ku lungulula o ukexilu ua muenhu uê?

15 Ívua iambe Satanaji: “O muthu ioso iala na-iu u i bhana mu ku kula o muenhu uê.” (Jobe 2:4) Kioso kiambe “o muthu” Satanaji uedikisa kuila o kuzoka kuê ki kuexile ngó kua Jobe, maji ku athu oso. Bhabha, bhene bhuala o maka a dikota. Satanaji ua zokela o ukexilu ua kixikinu kiê, kua Nzambi. O Diabhu ua mesena ku ku mona ku xibhakela Nzambi, ni ku bhuila mu njila iê, kioso ki u bhita ni ibhidi. Kiebhi Satanaji u fikisa ku bhanga kiki?

16. (a) Ihi i bhanga Satanaji, phala ku bhangesa athu ku xibhakela Nzambi? (b) Kiebhi Diabhu kia fikisa ku ku nganala?

16 Kála ki tua di longo mu Kibatulu 10, Satanaji u bhanga ioso phala ku bhangesa athu ku xibhakela Nzambi. O mbandu imoxi, muéne u kuata kála, “hoji iala mu zuma, u nhunga jinga mu [jimbandu] jenu mu kusota uoso a mu dia.” (1 Phetele 5:8) Kienhiki, Satanaji u fikisa ku tu nganala, kioso o makamba, o jindandu, mba athu a mukuá a fikisa ku tu bhangesa ku bhuila mu ku di longa o Bibidia, ni ku xinganeka mu ioso i tua mu di longa. * (Nzuá 15:19, 20) Mu ukexilu ua mukuá Satanaji ué, “mukuâ ku di bhangesa kala anju ia mukengeji.” (2 Kolindo 11:14) O Diabhu u tena ku ku nganala, ni ku ku bhangesa ku bhuila mu ubhezelu uê. Muéne ué u ku bhuisa ni ku ku bhanga mu banza kuila eie ku valela kima, phala ku sangulukisa Nzambi. (Jisabhu 24:10) Kienhiki, Satanaji u kala kála “hoji iala mu zuma” mba kála “anju ia mukengeji,” o kuzoka kuê, kuene hanji kumoxi: Muéne uzuela kuma kioso ki u kala ni ibhidi, ni jitendasá, eie ua-nda bhuila mu sidivila Nzambi. Kiebhi ki u tena ku tambuijila o kuzoka kuê ni kuidikisa o kixikinu kiê kua Nzambi kála kia bhangele Jobe?

KU BELESELA O ITUMU IA JIHOVA

17. Ihi ilombolola o ku belesela o ijila ia Jihova?

17 Eie u tena ku tambuijila o kuzoka kua Satanaji, mu ku kala ni ukexilu ua uabhela Nzambi. Kiki kia bhingi ihi? O Bibidia itambuijila: “Zola-phe Jihova Nzambi ié ni muxima ué uoso, ni muenhu ué uoso, ni nguzu ié ioso.” (Matendelelu 6:5) Kioso ki u suluka mu ku zola Nzambi, eie ua-nda kala dingi ni vondadi ia ku bhanga ioso ia mesena muéne ko kuê. O poxolo Nzuá ua soneka, “kuma o henda ia kuzola Nzambi ienhi’íi, o kualuka o ijila iê.” Se u zola Jihova ni muxima uê uoso, eie ua-nda mona kuila, “O ijila iê-phe ki ia bhonzo ku i aluka.”—1 Nzuá 5:3.

18, 19. (a) Iebhi o ijila ia Jihova? (Tala mu kaxa “ Kana ku Bhanga o Ima ia Zembe Jihova.”.) (b) Kiebhi ki tuejiia kuma Nzambi ka tu bhingi ku bhanga kima, ki tu tena ku ki bhanga?

18 Iebhi o ijila ia Jihova? Saí ijila ia mukuá, ia lungu ni ukexilu u tua tokala kueha. Mu kifika, tala o kaxa mu mbandu ua 122 iambe, “ Kana ku Bhanga o Ima ia Zembe Jihova.” Mu kaxa, ua-nda sanga-mu o ima ioso ia iibha, izuela o Bibidia kana ku i bhanga. Nange o ima ia mukuá, tu i mona kála ki ia iibha. Kioso ki u xinganeka mu mikanda ikôla, ua-nda mona o unjimu ua itumu ia Jihova. Mu kueha o ukexilu ua muenhu uê, nange u ki mona kuma kia bhonzo. Maji, ku kala ni ukexilu u uabhela Nzambi u bheka kisangusangu. (Izaia 48:17, 18) Kiki kima ki u tena ku bhanga. Kiebhi ki tua kijiia?

19 Jihova ka tu bhingi kima ki tu tena ku ki bhanga. (Tanga Matendelelu 30:11-14.) Muéne uejiia ioso i tu tena ku bhanga, ni ioso ki tu i tena ku i bhanga, etu ndenge. (Jisálamu 103:14) Jihova u tena ku tu bhana o nguzu phala ku mu belesela. O poxolo Phaulu ua soneka: “Nzambi-phe kizuelu kiê u ki kumbidila, kehela ku mi diangula kia tundu o nguzu ienu. Maji kioso k’iza o mudiangu, Nzambi u mi bhana nguzu phala mu tene kubhalakata, ni ditundilu dia kutena kubhita.” (1 Kolindo 10:13) Phala ku ku kuatekesa mu ku kolokota, katé ué Jihova u tena ku ku bhana “o nguzu i lenda.” (2 Kolindo 4:7) Kioso kia bhiti mu jitendasá, Phaulu uambe: “Ima ioso nga soko na-iu mua Kristu ió mukua ku ngi bhana o kutena.”—Filipe 4:13.

KALA NI ÍDIFUA IAMBOTE

20. Ídifua iahi iambote i ua tokala ku kala na-iu, ni mukonda diahi iene iala ni valolo?

20 Mu kidi, ku uabhela Jihova, ki ku bhingi ngó kueha o ima ia mu iibhila, kuala dingi kima ki tua tokala ku bhanga. Eie ué ua tokala ku zola o ima ia zolo muéne. (Loma 12:9) Eie ku uabhela athu ala ni ídifua kála eie? Kiki, ki uabhela ué Jihova. Kienhiki-phe, di longe ku zola o ima i zola Jihova. Saí ima íii, tu i sanga mu divulu dia Jisálamu 15:1-5 (Tanga), mu tu tanga o maka alungu ni ió exile makamba a Nzambi. O makamba a Jihova, edikisa o ídifua izuela o Bibidia kála “ibundu ia nzumbi.” ídifua kála “henda, ngalasa, kutululuka, kuxididika, kulenduka, kubhanga mbote, kukala fiiele, kubelesela, ni ku di tumina jihanji.”—Ngalásia 5:22, 23.

21. Ihi ia-nda ku kuatekesa ku kala ni ídifua iambote?

21 O ku tanga ni ku di longa o Bibidia izuua ioso, ia-nda ku kuatekesa, ku kala ni ídifua ienii. Ku di longa ihi ia mesena Nzambi, ia-nda ku kuatekesa ku banza kála ki banza Nzambi. (Izaia 30:20, 21) Kioso ki u kolokotesa o henda iê kua Jihova, ua-nda kala dingi ni vondadi ia ku kala ni ukexilu u uabhela Nzambi.

22. Ihi i ua-nda tena ku bhanga se u kala ni ukexilu u uabhela Nzambi?

22 Kua bhingi nguzu, phala ku kala ni ukexilu u uabhela Jihova. O Bibidia i tu suínisa ku xisa o ídifua ia iibha iokulu, phala ku kala ni ídifua ia ubhe. (Kolose 3:9, 10) Maji ia lungu ni ijila ia Jihova, o mukua jisalamu ua soneka: “O kia kuata ku a aluka kubhanduluka kuê ku vula.” (Jisálamu 19:11) Eie ua-nda mona ué kuila, ku kala ni ukexilu u uabhela Nzambi, kima kiambote. Mu ku bhanga kiki, ua-nda tambuijila o kuzoka kua Satanaji, ni ku sangulukisa o muxima ua Jihova!

^ kax. 16 Kiki ki kilombolola kuila ió a mu ku zukutisa, a ua a tumina, Satanaji. Maji Satanaji muéne o nzambi ia mundu iú, kuila o mundu uoso uala mu kutena kuê. (2 Kolindo 4:4; 1 Nzuá 5:19) Kienhiki, tu tena ku kingila kuma, se eie u kala ni kixikinu kia iuka, athu kene mu ki uabhela, a mukuá a-nda ku zukutisa.