قۇداي تىرشىلىكتىڭ سان الۋان ٴتۇرىن جاراتۋ ٷشىن ەۆوليۋسيانى قولداندى ما؟
كيەلى كىتاپتىڭ جاۋابى
جوق. كيەلى كىتاپتا قۇداي ادامداردى، سونداي-اق جانۋارلار مەن وسىمدىكتەردى ٴتۇر-تۇرىمەن جاراتقانى انىق ايتىلعان a (مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:12، 21، 25، 27؛ ايان 4:11). كيەلى كىتاپقا ساي، بۇكىل ادامزات تۇپكى اتا-بابامىز ادام اتا مەن حاۋا انادان تاراعان (مۇسانىڭ 1-جازباسى 3:20؛ 4:1). وسى كىتاپتاعى جاراتىلىس تۋرالى مالىمەت قۇداي تىرشىلىكتىڭ سان الۋان ٴتۇرىن ەۆوليۋسيانى قولدانىپ جاراتتى دەگەن تەوريانى قولدامايدى (بۇل تەوريانى كەيدە تەيستىك ەۆوليۋسيا دەپ اتايدى). دەسە دە كيەلى كىتاپتا ايتىلعاندار ٴبىر ٴتۇردىڭ ىشىندە اركەلكى تۇرلەر پايدا بولادى دەگەن عىلىمي دەرەكتەرگە قايشى كەلمەيدى b.
قانداي پىكىرلەر بار؟
قۇداي تىرشىلىكتى ەۆوليۋسيانى قولدانىپ جاراتتى دەگەنگە سەنەتىندەردىڭ پىكىرى ٵرتۇرلى. «بريتان ەنسيكلوپەدياسىنا» ساي، كەيبىر ادامدار «قۇداي تابيعات الەمىن تابيعي سۇرىپتالۋ پروسەسى ارقىلى باسقارادى» دەپ سەنەدى.
بۇل ٸلىم كەلەسى يدەيالاردى دا قامتۋى مۇمكىن:
ٴتىرى ورگانيزمدەردىڭ ٴبارى باياعىدا ٴبىر اتاتەكتەن شىققان.
تىرشىلىكتىڭ ٴبىر تۇرىنەن مۇلدەم باسقا ٴبىر ٴتۇر پايدا بولا الادى، مىسالى، مايمىلدىڭ ادامعا اينالۋى (بۇل تۇسىنىكتى كەيدە ماكروەۆوليۋسيا دەپ اتايدى).
ەۆوليۋسيا پروسەستەرىن، تۇپتەپ كەلگەندە، قۇداي باسقارادى.
ەۆوليۋسيا كيەلى كىتاپقا ساي كەلە مە؟
قۇداي تىرشىلىكتى جاراتۋ ٷشىن ەۆوليۋسيانى قولداندى دەگەن ٸلىم كيەلى كىتاپتا مۇسانىڭ 1-جازباسىندا جازىلعان جاراتىلىس تۋرالى ماعلۇمات ٴدال ەمەس دەگەنگە مەڭزەيدى. الايدا يسا بۇل مالىمەتكە تاريحي دەرەك رەتىندە جۇگىنگەن (مۇسانىڭ 1-جازباسى 1:26، 27؛ 2:18—24؛ ماتاي 19:4—6). ال يسا، كيەلى كىتاپتا ايتىلعانداي، جەرگە كەلمەس بۇرىن كوكتە قۇدايمەن بىرگە ٶمىر سۇرگەن جانە وعان ٴبارىن جاراتۋعا كومەكتەسكەن (جوحان 1:3). سوندىقتان قۇداي ٴتۇرلى تىرشىلىك يەلەرىن ەۆوليۋسيانى قولدانىپ جاراتتى دەگەن تەوريا كيەلى كىتاپتىڭ ىلىمدەرىنە ساي ەمەس.
وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ قورشاعان ورتاعا بەيىمدەلگىشتىگى ەۆوليۋسيانى راستاي ما؟
كيەلى كىتاپ ٴبىر ٴتۇردىڭ ىشىندە قانشالىقتى وزگەرىستەر بولۋى مۇمكىن ەكەنىن تۇسىندىرمەيدى. ٴبىراق ول بۋدانداستىرۋدىڭ نەمەسە جاڭا ورتاعا بەيىمدەلۋدىڭ ناتيجەسىندە وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ جاڭا تۇرلەرى پايدا بولۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارمايدى. كەيبىرەۋلەر مۇنداي وزگەرىستەردى ەۆوليۋسيا دەپ ەسەپتەگەنمەن، بۇل ولاي ەمەس، ويتكەنى تىرشىلىكتىڭ جاڭا ٴتۇرى پايدا بولمايدى.
a عالىمداردىڭ قولداناتىن «ٴتۇر» دەگەن تەرمينىمەن سالىستىرعاندا كيەلى كىتاپتا قولدانىلاتىن «ٴتۇر» ٴسوزىنىڭ ماعىناسى اناعۇرلىم كەڭ. ٴجيى عالىمدار تىرشىلىكتىڭ جاڭا تۇرلەرى ەۆوليۋسيا جولىمەن پايدا بولادى دەپ ايتىپ جاتادى. ٴبىراق بۇل، شىن مانىندە، ٴبىر ٴتۇردىڭ ىشىندەگى تۇرلەنۋ عانا (مۇندا «ٴتۇر» دەپ كيەلى كىتاپتاعى ماعىناسى ايتىلىپ تۇر).
b بۇل تۇسىنىك كەيدە ميكروەۆوليۋسيا دەپ اتالادى.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
كيەلى كىتاپتىڭ ماڭىزدى تالىمدەرى
بۇكىل عالام قالاي پايدا بولدى؟
كيەلى كىتاپتا جازىلعان جاراتىلۋ تاريحىن كەيبىرەۋلەر دۇرىس تۇسىنبەيدى نە جاي اڭىز دەپ كورەدى. الايدا ول شىندىق بولسا شە؟
كىتاپتار مەن كىتاپشالار
«تىرشىلىك وزدىگىنەن پايدا بولدى ما؟»
تىرشىلىكتىڭ قالاي باستاۋ العانىنا قاتىستى كىمنىڭ سوزىنە سەنەتىنىڭىز وتە ماڭىزدى.
ٴبىز جونىندە
ەحوبا كۋاگەرلەرىنىڭ كەلۋىن ٶتىنۋ
كيەلى كىتاپقا قاتىستى سۇراقتارىڭىزدىڭ جاۋابىن الىڭىز نەمەسە ەحوبا كۋاگەرلەرى جايلى كوبىرەك ٴبىلىڭىز.